21/09/2021
〰 “Çocuğum yalan söylüyor?”
Çocukluk döneminde özellikle de yaşamın ilk 3 yılında “yalan” söylüyor diye düşündüğümüz aslında çocuğun yapmak istediği veya istemediği durumlarda söyledikleridir.
Mesela; parka inmeden önce her seferinde yemek yediğini bilen çocuğun parka daha çabuk gidebilmek için ben yemeğimi yedim veya bitirdim demesi gibi.
3 yaş öncesinde çocuklar düşüncelerinin kişisel olduğu bilincinde olmazlar. Bu nedenle de çocuk-yalan ilişkisi kurulamaz.
3-6 yaş döneminde ebeveyni test etme isteği, olağanüstü hayal gücü gelişimlerinin doğal bir parçasıdır.
Mesela; yemeğini döken bir çocuk, bunu süper kahramanın yaptığını söylebilir.
Gerçeklik duygusu henüz oluşmadığından hayaller ile anlatılması bu dönem için oldukça normaldir.
5-6 yaşlarından itibaren gerçek ile yalan arasındaki fark çocuk tarafından kavranmaya başlanır. Yalanın toplum tarafından, ebeveyni tarafından hoş karşılanmadığının farkına varır. Bu dönemde de anne-babayı memnun etme, onları üzebilecek,kızdırabilecek durumlarda gerçeği söylememe yoluna girebilirler. Bu da gayet doğaldır.
11-12 yaşlarında ise doğru ile yanlışı kendi bilişsel becerisi ile ayırır hale gelir. Önemli olan nokta; yalanın sadece anne-babaya mı yoksa genel olarak mı söylediğine dikkat edilmelidir.
Ebeveynin tutumunun, çocuğun gelişiminde büyük rolü olur.
Evde yalana sık sık rastlanıyorsa;
Ebeveyn farkında olmadan çocuğa yalan söylemenin doğal ve kabul görülen bir davranış olduğu mesajını veriyor olabilir.
Mesela; çocuğun olduğu ortamda annenin veya babanın istemediği biri aradığında müsait olduğu halde bir başkasına müsait değil dedirtmesi gibi.
Ebeveynin yalanı kullanması çocuğun yalan söylemesini arttıran bir sebeptir.
Farklı bir sebebi ise;anne ve babanın istemediği/kızdığı durumlarda verecekleri tepkiyi (bağırma, cezalandırma gibi..)bildiğinden yalana başvurabilirler.
Çocuklar çoğunlukla ilgi görmek, sevilmek, fark edilmek için ya da kaygının,stresin yoğun olduğu ortamlarda yalana sıklıkla başvurabilirler.
Bu durumlarda ebeveyn yaklaşımı nasıl olmalıdır?
➡️➡️➡️
