05/02/2025
Stroke ni hali inayotokea ghafla pale ambapo usambazaji wa damu kwenye ubongo unakatizwa, na kusababisha kifo cha seli za ubongo ndani ya muda mfupi.
Ugonjwa huu ni miongoni mwa sababu kuu za ulemavu na vifo duniani, lakini watu wengi hawana ufahamu wa kutosha kuhusu dalili zake, chanzo chake, na jinsi ya kuuzuia.
Soma Kwa Makini na Share Kwa Ajili ya Mwingine Mmoja
→ Nini Husababisha Stroke?
Stroke hutokea pale ambapo damu haifikii sehemu fulani ya ubongo kwa sababu ya kuziba au kupasuka kwa mishipa ya damu. Kuna aina mbili kuu za stroke:
🔹 Ischemic Stroke (90% ya stroke zote)
✅ Hutokea wakati mshipa wa damu unaosambaza damu kwenye ubongo unaziba kutokana na mafuta (cholesterol) au damu kuganda.
✅ Sababu kuu: Shinikizo la damu, kisukari, mafuta mengi mwilini, uvutaji wa sigara.
🔹 Hemorrhagic Stroke
✅ Hutokea wakati mshipa wa damu unapopasuka ndani ya ubongo, na kusababisha damu kuvuja.
✅ Sababu kuu: Shinikizo la damu kupanda sana (hypertension), ajali ya kichwa, au matatizo ya mishipa ya damu.
Mini-Stroke (Transient Ischemic Attack - TIA)
✅ Hii ni k**a stroke ya muda mfupi ambapo dalili hutokea kwa muda mfupi (dakika au saa chache) kisha zinapotea.
✅ Hii ni onyo kuwa mtu yuko kwenye hatari kubwa ya kupata stroke kamili.
Dalili za Stroke: Jinsi ya Kuzitambua Haraka,
Njia bora ya kukumbuka dalili za stroke ni kutumia neno F.A.S.T:
🔴 F – Face drooping (Uso kulegea): Je, upande mmoja wa uso wa mtu huyo umelegea au hawezi kutabasamu vizuri?
🟠 A – Arm weakness (Udhaifu wa mkono): Je, mkono mmoja ni dhaifu au hawezi kuinua mikono yote miwili kwa wakati mmoja?
🟢 S – Speech difficulty (Matatizo ya kuzungumza): Je, mtu huyo anaongea kwa shida au maneno yake hayaeleweki?
🔵 T – Time to call for help (Piga Simu kwaMsaada): Ikiwa unaona dalili hizi, piga simu kwa msaada wa matibabu au Fika Kituo cha Huduma za Afya Mara Moja!
Nani Yuko Katika Hatari ya Kupata Stroke?
Stroke inaweza kumpata mtu yeyote, lakini kuna watu walio kwenye hatari zaidi, wakiwemo:
🔹 Wenye shinikizo la damu (hypertension)
🔹 Wenye kisukari
🔹 Wavutaji wa sigara
🔹 Wenye mafuta mengi mwilini (cholesterol nyingi)
🔹 Watu wenye historia ya familia ya stroke
🔹 Watu wasiopata mazoezi ya mwili
🔹 Wenye msongo wa mawazo wa muda mrefu
Ikiwa una moja ya hatari hizi, unapaswa kuchukua hatua za kupunguza hatari yako ya kupata stroke.
Jinsi ya Kujikinga na Stroke
Stroke inaweza kuzuiwa kwa kuchukua hatua za kiafya mapema.
Hapa kuna baadhi ya njia bora za kujikinga:
✅ Dhibiti shinikizo la damu (Pressure): Hakikisha shinikizo lako la damu liko katika kiwango salama (chini ya 120/80 mmHg).
✅ Acha sigara: Uvutaji wa sigara huongeza mara mbili hatari ya kupata stroke.
✅ Fanya mazoezi mara kwa mara: Kutembea, kukimbia, au kufanya mazoezi ya viungo kunaimarisha afya ya moyo na mishipa ya damu.
✅ Kula chakula bora: Punguza mafuta mabaya (trans fats), sukari nyingi, na chumvi kupita kiasi.
✅ Dhibiti uzito wako: Kila kilo ya ziada inavyoongezeka, ndivyo hatari ya stroke inavyopanda.
Matibabu ya Stroke na Urejeshaji wa Afya
Stroke ni hali ya dharura inayohitaji matibabu ya haraka. Ikiwa mtu anapata stroke:
🚑 Mpeleke hospitali haraka: Kadri matibabu yanavyotolewa mapema, ndivyo ubongo una nafasi kubwa ya kupona.
💊 Dawa za kuyeyusha damu (clot-busters): Ikiwa stroke imesababishwa na kuziba kwa mishipa ya damu, dawa hizi zinaweza kusaidia kurejesha mtiririko wa damu.
🧠 Kufanyiwa upasuaji: Katika baadhi ya kesi, upasuaji unahitajika ili kuondoa damu iliyovuja au kurekebisha mishipa ya damu.
🏋️♂️ Tiba ya viungo (Physical Therapy): Baada ya stroke, mtu anaweza kuhitaji mazoezi maalum kusaidia kurejesha uwezo wa mwili wake.
⏳ Kumbuka: Watu wengi wanaopata stroke huweza kupona, lakini huenda wakahitaji muda na msaada wa madaktari na familia zao.
Ukweli Usiofahamika Kuhusu Stroke
📌 Mtu mmoja hufa kutokana na stroke kila sekunde 6 duniani!
📌 1 kati ya watu 4 duniani yuko kwenye hatari ya kupata stroke!
📌 Zaidi ya 80% ya stroke zinaweza kuzuilika kwa mtindo bora wa maisha!
👉 Usingoje hadi tatizo litokee! Chukua hatua leo ili kujikinga na stroke.
…Kwa matibabu na ushauri
Tupigie 0623593957
