
03/11/2025
१. पेटको संक्रमण (Gastroenteritis)
परिचय
ग्यास्ट्रोएन्टराइटिसलाई "पेटको फ्लु" पनि भनिन्छ, जसमा पेट र आन्द्रामा संक्रमण हुन्छ। यो भाइरस, ब्याक्टेरिया, वा परजीवीका कारण हुन सक्छ।
मुख्य कारणहरू
भाइरल संक्रमण: नोरोभाइरस, रोटाभाइरस आदि
ब्याक्टेरियल संक्रमण: साल्मोनेला, इकोलाई (E. coli), क्याम्पिलोब्याक्टर आदि
परजीवी संक्रमण: जाइर्डिया (Giardia), अमीबा आदि
फुड पोइजनिङ: दूषित खाना वा पानी सेवन गर्दा
व्यक्तिगत सरसफाइको कमी
लक्षणहरू
✔ पखाला (झाडापखाला)
✔ वान्ता वा वाकवाकी
✔ पेट दुख्ने
✔ ज्वरो
✔ शरीरमा पानीको कमी (डिहाइड्रेसन)
✔ कमजोरी महसुस हुने
उपचार र रोकथाम
✅ धेरै पानी, ओआरएस वा इलेक्ट्रोलाइटयुक्त तरल पदार्थ पिउने
✅ हल्का र सजिलै पच्ने खाना (जस्तो कि खिचडी, सुप, दाल) खाने
✅ दूषित खाना वा पानीबाट जोगिनु
✅ राम्रोसँग हात धुने
✅ अत्यधिक गम्भीर अवस्थामा चिकित्सकको सल्लाह लिनु
---
२. अपच (Indigestion / Dyspepsia)
परिचय
अपच भनेको खाना राम्रोसँग नपच्दा हुने समस्या हो। यसले पेट भारी महसुस गराउने, ग्यास बढाउने, र पेट पोल्ने जस्ता लक्षण देखाउन सक्छ।
मुख्य कारणहरू
मसालेदार वा बढी तैलीय खाना
छिटोछिटो वा धेरै खानु
धूम्रपान वा मदिरा सेवन
तनाव वा चिन्ता
एसिडिटी वा ग्यास्ट्राइटिस
केही औषधिहरू (जस्तै NSAIDs)
लक्षणहरू
✔ पेट फुल्ने
✔ बारम्बार डकार आउने
✔ पेट भारी महसुस हुने
✔ अमिलो वा तीतो स्वाद मुखमा आउने
✔ पेट पोल्ने
✔ वान्ता वा वाकवाकी
उपचार र रोकथाम
✅ मसला, तैलीय, तथा अम्लीय खाना कम गर्ने
✅ समयमै खाना खाने र राम्रोसँग चपाएर खाने
✅ धूम्रपान तथा मदिरा त्याग्ने
✅ तनाव कम गर्ने
✅ आवश्यक परेमा एसिड घटाउने औषधि (Antacids, PPIs) लिनु
यदि तपाईंलाई यी मध्ये कुनै समस्या बारम्बार देखिन्छ भने चिकित्सकको सल्लाह लिनु आवश्यक छ। थप जानकारी चाहनुहुन्छ?