04/03/2023
Bệnh viêm khớp dạng thấp nên tránh ăn gì?
1. Sản phẩm từ sữa
Chúng ta thường được khuyên uống (hoặc ăn) các sản phẩm từ sữa (như sữa tươi, sữa chua, phô mai…) để đảm bảo cung cấp đủ canxi và vitamin D cho cơ thể. Thế nhưng, sữa cũng góp phần làm tăng tình trạng viêm ở người bệnh RA. Đó là do chúng chứa chất béo bão hòa – tác nhân gây viêm.
Nếu bạn vẫn muốn duy trì sữa trong thực đơn của mình, hãy chọn các sản phẩm sữa ít béo thay vì chọn loại nguyên kem.
3. Thực phẩm nhiều muối
Nạp quá nhiều muối không chỉ có hại cho huyết áp. Nếu bạn bị RA và đang dùng thuốc steroid điều trị, các triệu chứng sẽ có xu hướng trở nên trầm trọng hơn. Người bệnh viêm khớp dạng thấp nên đặt mục tiêu nạp ít hơn 5g muối mỗi ngày.
4. Thực phẩm nhiều đường
Ăn nhiều đồ ngọt không tốt cho tất cả mọi người, đặc biệt là những ai bị viêm khớp dạng thấp. Các nghiên cứu đã chứng minh nạp quá nhiều thực phẩm chứa đường sẽ làm trầm trọng hơn các triệu chứng RA, cũng như tăng đáng kể nguy cơ mắc bệnh viêm khớp. Cụ thể, trong một nghiên cứu ở 1.209 người trưởng thành độ tuổi 20–30, những người uống đồ uống có đường fructose 5 lần mỗi tuần có nguy cơ bị viêm khớp dạng thấp gấp 3 lần so với những ai uống ít hoặc không sử dụng đồ uống có đường fructose.
Đường được tìm thấy trong kẹo, nước ngọt, kem, chè, bánh ngọt… cùng nhiều loại thực phẩm khác, bao gồm cả những món “tưởng chừng vô hại” như nước sốt thịt nướng, mayonnaise…
Thực phẩm chứa gluten
Gluten là một nhóm các protein có trong nhiều loại ngũ cốc như lúa mạch, lúa mì, lúa mạch đen và triticale (lai giữa lúa mì và lúa mạch đen). Một số nghiên cứu cho thấy chế độ ăn không có hoặc có ít gluten giúp làm giảm triệu chứng viêm do viêm khớp dạng thấp.
Muốn hạn chế dung nạp gluten, người bệnh RA cần cân nhắc trước khi ăn bánh mì, bánh quy, pizza, nước ngọt, chất làm ngọt…
6. Thực phẩm chế biến quá kỹ
Các món ăn được chế biến quá kỹ như thức ăn nhanh, ngũ cốc ăn sáng và bánh nướng thường chứa nhiều ngũ cốc tinh chế, đường bổ sung, chất bảo quản cùng các thành phần có khả năng gây viêm khác. Tất cả đều làm trầm trọng thêm triệu chứng viêm khớp.
Nghiên cứu cho thấy chế độ ăn phổ biến của người phương Tây (giàu thực phẩm chế biến sẵn) là nguyên nhân làm tăng nguy cơ mắc bệnh RA do làm tăng tình trạng viêm và các yếu tố nguy cơ như thừa cân – béo phì.
Không chỉ vậy, trong một cuộc khảo sát ở 56 người bị RA, những người ăn nhiều thực phẩm chế biến quá kỹ sẽ tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, do trong máu xuất hiện nồng độ glycated hemoglobin (HbA1c) – một dấu hiệu kiểm soát lượng đường trong máu lâu dài.
7. Rượu
Vì rượu có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng viêm khớp, cho nên, bất kỳ ai bị bệnh RA cũng nên hạn chế hoặc tránh uống rượu. Nghiện rượu mạn tính còn có liên quan đến việc tăng nguy cơ bị viêm xương khớp.
Ngoài ra, khi bạn đang uống thuốc điều trị RA mà uống rượu, sẽ gây hại cho các cơ quan trong cơ thể. Chẳng hạn, uống rượu khi đang dùng thuốc chống viêm không steroid như ibuprofen và naproxen có thể gây chảy máu dạ dày, viêm loét dạ dày; uống rượu khi dùng acetaminophen, leflunomide (Arava) hoặc methotrexate gây hại cho gan…
8. Nội tạng động vật
Tim, gan, bao tử động vật chứa nhiều photpho, ăn nhiều sẽ khiến người bệnh cảm nhận rõ rệt các cơn đau khớp. Không chỉ vậy, họ còn bị tình trạng sưng to tại đầu gối và mắt cá chân, đi lại khó khăn vì đau nhức kéo dài.
9. Sản phẩm Glycat hóa bền vững
Quá trình glycation nâng cao (AGEs) sẽ tạo ra sản phẩm cuối cùng là các phân tử được tạo ra thông qua phản ứng giữa glucose (đường) và protein (đạm) hoặc lipid (chất béo). Chúng tồn tại tự nhiên trong các món ăn chế biến từ động vật chưa nấu chín, và được hình thành thông qua một số phương pháp nấu nướng như chiên, quay, nướng, ướp. AGEs tích tụ nhiều trong các loại thực phẩm như thịt nướng, thịt xông khói, bít tết áp chảo, gà rán, xúc xích nướng… Khoai tây chiên, phô mai, bơ thực vật và sốt mayonnaise cũng rất giàu AGEs.
Khi AGEs tích tụ với hàm lượng cao trong cơ thể, hiện tượng căng thẳng oxy hóa và viêm nhiễm có thể xảy ra. Hai triệu chứng này có liên quan đến sự tiến triển của bệnh viêm khớp. Trên thực tế, những người bị viêm khớp đã được chứng minh là có lượng AGEs trong cơ thể cao hơn so với người không bị viêm khớp.
Hãy thay thế các món ăn trên bằng thực phẩm giàu dinh dưỡng như rau, trái cây, các loại đậu và cá. Việc làm này sẽ giúp làm giảm tổng lượng AGE trong cơ thể bạn.
Gia vị cay
Các loại gia vị cay như ớt, tiêu, mù tạt… là “thủ phạm” gây nên cơn nóng rát ở khớp, làm các mô bị sưng nặng hơn. Đó là lý do chúng không được khuyến khích có mặt trong khẩu phần ăn của người bệnh viêm khớp dạng thấp.