25/12/2024
Giải mã câu nói "cơ thể cần đường nên phải ăn đường" là sai (đường ở đây là các sản phẩm từ đường)
Trong đường ăn, mật ong, mật hoa, sữa...đều có đường
Trong tinh bột khoai lang, khoai tây, gạo, lúa mì, ngô, cà rốt, củ cải đường...cũng có đường
Trong trái cây chuối, táo, nho, xoài, cam, dứa, vải, chôm chôm, mía, chà là, cam...cũng có đường
Trong trái cây khô như nho khô, mận khô...cũng có đường
Trong ngũ cốc và các loại hạt cũng có đường
Tóm lại trong thực vật tự nhiên không có loại nào hoàn toàn không chứa đường vì đường là một thành phần cơ bản thiết yếu để giúp cây phát triển và chuyển hóa năng lượng. Tuy nhiên, chỉ có loại thực vật chứa lượng đường cao hay thấp
Nói về đường rất phức tạp, để hiểu rõ về nó bạn phải đọc kỹ bài viết phía bên dưới
Khi ai đó nói bạn phải ăn đường (đường thô, đường vàng, đường tinh luyện, đường cát trắng, đường nâu, đường phèn, đường mía nguyên chất, đường lỏng, đường bột, mật mía, mật ong, mật hoa...) bạn hiểu lý do tại sao không nên ăn đường, nếu thích ăn đường hãy ăn trái cây nguyên vỏ có chất xơ
TINH BỘT (CARB) và đường GLUCOSE
Tinh bột hay còn gọi là Carb tức Carbohydrate. Carbohydrate không phải là glucose, mà là một nhóm các chất gồm nhiều loại đường và polysaccharide phức tạp
I. Mối liên hệ giữa Carbohydrate và Glucose
Cấu trúc của Carbohydrate bao gồm ba loại chính:
1. Đường đơn (Monosaccharides): Glucose, fructose, galactose.
Glucose là một loại đường đơn giản và là nguồn năng lượng chính cho các tế bào
2. Đường đôi (Disaccharides) gồm hai phân tử đường đơn liên kết với nhau, ví dụ như
• Sucrose (đường ăn) = 1 phân tử Glucose + 1 phân tử Fructose
• Lactose (trong sữa) = 1 phân tử Glucose + 1 phân tử Galactose
3. Carbohydrate phức tạp (Polysaccharides): Gồm nhiều phân tử đường đơn liên kết thành chuỗi dài, như
• Tinh bột (trong khoai lang, gạo)
• Glycogen (dự trữ trong gan và cơ)
• Chất xơ (không tiêu hóa được nhưng hỗ trợ hệ tiêu hóa)
II. Glucose và Carbohydrate phức tạp
Carbohydrate phức tạp (như tinh bột) khi được tiêu hóa sẽ bị phân giải thành glucose. Sau đó, glucose được hấp thụ vào máu và cung cấp năng lượng cho các tế bào
Glucose được cơ thể sử dụng trực tiếp hoặc lưu trữ dưới dạng glycogen trong gan và cơ bắp để dùng khi cần
Glucose là một loại đường đơn giản nằm trong nhóm Carbohydrate. Mọi loại Carbohydrate, dù đơn giản hay phức tạp, cuối cùng cũng đều chuyển hóa thành glucose trong cơ thể để cung cấp năng lượng. Vì vậy, glucose là thành phần cơ bản của nhiều loại Carbohydrate, nhưng không phải tất cả Carbohydrate đều là glucose
Đường GALACTOSE, được chuyển hóa tại gan
1. Hấp thu từ thức ăn
Galactose có trong sữa và các sản phẩm từ sữa, dưới dạng Lactose (đường đôi gồm 1 phân tử Glucose và 1 phân tử Galactose). Khi tiêu hóa, Lactase sẽ phân giải Lactose thành Glucose và Galactose.
2. Xử lý tại gan:
Galactose được gan chuyển hóa thành glucose thông qua con đường Leloir pathway.
Sau đó, glucose này có thể được sử dụng ngay để cung cấp năng lượng, hoặc chuyển thành glycogen và lưu trữ trong gan.
3. Tích tụ trong trường hợp rối loạn chuyển hóa
Ở những người mắc bệnh galactosemia (rối loạn di truyền), gan không thể chuyển hóa galactose bình thường, dẫn đến tích tụ galactose trong máu, gây ra các vấn đề về gan, mắt và não.
So sánh với fructose và glucose
• Glucose: Được sử dụng rộng rãi bởi các tế bào trong cơ thể mà chúng ta cần
• Fructose: Chuyển hóa chủ yếu tại gan và có thể dẫn đến tích trữ chất béo nếu tiêu thụ quá nhiều.
• Galactose: Được gan chuyển hóa thành glucose, nhưng nếu bị rối loạn chuyển hóa như galactosemia, nó có thể gây tích tụ độc hại.
Tóm lại, galactose được xử lý tại gan và không lưu thông tự do trong máu lâu dài. Khi có sự cố về chuyển hóa (như trong galactosemia), việc tích tụ galactose có thể gây hại cho sức khỏe
Đường SUCROSE
Đường sucrose (đường ăn) là một phân tử sucrose, được tạo thành gồm hai phân tử đơn (monosaccharide) là 1 phân tử glucose và 1 phân tử fructose liên kết với nhau.
Cấu trúc của sucrose
• Sucrose là một disaccharide (đường đôi), được hình thành từ 1 phân tử glucose và 1 phân tử fructose qua liên kết glycosidic.
• Khi chúng ta ăn đường sucrose, enzyme sucrase (trong ruột non) sẽ phân tách sucrose thành 1 phân tử glucose và 1 phân tử fructose để cơ thể hấp thụ.
Tóm tắt quá trình
1 phân tử sucrose = 1 phân tử glucose + 1 phân tử fructose.
Sau khi tiêu hóa
• Glucose được đưa vào máu để cung cấp năng lượng trực tiếp.
• Fructose được chuyển hóa tại gan.
Kết luận
• Đường Glucose: Cần insulin để vận chuyển vào tế bào nhưng một số loại tế bào trong cơ thể không cần insulin để hấp thụ glucose như tế bào não. Não có thể hấp thụ glucose trực tiếp mà không cần insulin vì glucose là nguồn năng lượng chính cho não; Tế bào cơ tim và gan có thể hấp thụ một phần glucose mà không cần insulin, nhưng vẫn nhạy với insulin để điều chỉnh việc lưu trữ glycogen.
• Đường Fructose: Xử lý tại gan, không trực tiếp cần insulin nhưng có thể gián tiếp gây vấn đề như mỡ gan và kháng insulin.
• Đường Sucrose: Chuyển hóa thành glucose (cần insulin) và fructose (xử lý tại gan).
• Đường Galactose: Chuyển hóa tại gan thành glucose, cuối cùng cần insulin nếu đưa vào máu.
Điểm quan trọng: Fructose không yêu cầu insulin, nhưng tiêu thụ lượng lớn đường fructose gây áp lực lên gan và dẫn đến các vấn đề như kháng insulin và tích tụ mỡ.
Nói một cách khác là cơ thể chúng ta cần đường glucose. Đường Glucose là nguồn năng lượng chính của cơ thể. Khi bạn ăn thực phẩm chứa glucose, glucose được hấp thụ vào máu, nếu là đường glucose nhanh vào máu sẽ làm tăng đường huyết.
Insulin (hormone từ tuyến tụy) sẽ được tiết ra để “giải cứu” bằng cách:
• Đưa glucose vào tế bào để cung cấp năng lượng.
• Lưu trữ glucose dưới dạng glycogen trong gan và cơ bắp.
• Nếu dư thừa, glucose sẽ được chuyển hóa thành mỡ.
Nếu chúng ta muốn cung cấp đường glucose cho cơ thể thì phải có chất xơ đi kèm, chất xơ sẽ giúp hấp thụ đường đi vào máu chậm, làm giảm chỉ số đường huyết, ngăn ngừa tích tụ mỡ thừa, nuôi vi khuẩn có lợi trong ruột...
Bài viết sưu tầm
