12/03/2025
❌3 NĂM ĐẦU ĐỜI - “THỜI ĐIỂM VÀNG" CAN THIỆP GIÚP TRẺ TỰ KỶ SỚM HÒA NHẬP‼️
🌈 Ba năm đầu đời diễn ra sự phát triển mạnh mẽ về cả thể chất, các chức năng thần kinh, giác quan, tâm lý… của trẻ nhỏ, vì vậy, việc phát hiện và can thiệp sớm trong 3 năm đầu đời được xem là thời điểm vàng đối với quá trình chăm sóc, can thiệp cho trẻ tự kỷ.
🌈 Trong giai đoạn ba năm đầu đời, do bộ não có tính linh hoạt, nơron thần kinh liên kết lỏng, đây là thời điểm hệ thần kinh chưa hoàn thiện nên dễ kết nối, nếu được can thiệp trong giai đoạn hệ thần kinh điều chỉnh, kết quả can thiệp sẽ đạt hiệu quả cao. Từ sau 3 tuổi trở lên bộ não của trẻ sẽ hoàn thiện dần, các khả năng tiếp nhận, lọc, ghi nhớ thông tin mới, đặc biệt là nhu cầu khám phá sẽ giảm dần, do vậy hiệu quả can thiệp cũng thấp theo thời gian.
📚 Thông thường các ba mẹ phát hiện con chậm nói thường sau 2 tuổi, khi bước vào giai đoạn con đi học, có được sự sánh rõ nét với các bé cùng lứa tuổi, nhiều ba mẹ có phần chủ quan khi con bị chậm nói hoặc gọi không thấy con quay lại thì chỉ nghĩ là con bị giảm chú ý, chậm nói đơn thuần mà không biết có thể kèm một rối loạn khác khiến cho đứa trẻ không thể nói được cho đến khi có các kết luận của các chuyên gia hoặc bác sĩ tâm thần nhi.
👉🏻 Nguyên nhân trẻ tự kỷ chưa có kết luận rõ ràng, tuy nhiên các biểu hiện của chứng tự kỷ lại dễ chẩn đoán khi được tiếp xúc, tương tác đủ, chứng tự ký rất đa dạng, thay đổi theo lứa tuổi và khác nhau ở từng trẻ. Đôi khi các dấu hiệu nhận biết rối loạn tự kỷ cũng dễ nhầm với các rối loạn khác như chậm nói, chậm phát triển, tăng động giảm chú ý… điều này sẽ được làm rõ trên các bảng test tâm lý của phụ huynh và thông qua tương tác với trẻ từ các chuyên gia.
❌ Hiện không ít phụ huynh khi được chẩn đoán con bị tự kỷ vẫn không tin đó là sự thật và đưa con đến các trung tâm hoặc bệnh viện khác để đánh giá lại, nhằm tìm kiếm một thông tin tích cực khác.
❌ Nhiều phụ huynh do tâm lý mặc cảm, tự ti, không chấp nhận, mặc dù đã phát hiện trẻ có đáp ứng tự kỷ, tuy nhiên chủ quan, không tập trung vào can thiệp mà vẫn cho trẻ đi học hòa nhập bình thường, khi trẻ thiếu hụt nhiều năng lực. Từ đó càng tạo ra khoảng cách giữa trẻ và các bạn cùng tuổi. Đến khi trẻ biểu hiện quá nhiều hành vi bất thường mới tìm các liệu pháp can thiệp, thì việc can thiệp sẽ gặp nhiều khó khăn.
❌ Nhiều phụ huynh chưa có quan tâm, kết nối, phối hợp với trung tâm can thiệp, dẫn đến hiệu quả không đồng bộ hoặc ít hiệu quả.
❌ Ngoài ra có nhiều PH do yếu tố nào đó không can thiệp cho con, đến khi con lớn, có quá nhiều hành vi, chỉ tìm cách xử lý hành vi, càng làm cho trẻ và bố mẹ trở nên khủng hoảng, mất phương hướng,…
❌ Đây là hệ quả của việc chậm can thiệp, bỏ lỡ thời gian vàng, trẻ có thể đối mặt thêm với vấn đề khác như động kinh, rối loạn vận động, rối loạn chuyển hóa, giao tiếp không được dẫn đến hành vi tự hại,…
📚 Những rối loạn chức năng phức tạp biểu hiện của trẻ tự kỷ được bộc lộ ra trong 3 năm đầu đời của trẻ. Thậm chí sự thiếu hụt trong phát triển cảm xúc và xã hội thường có thể phát hiện từ khi trẻ được 1 tuổi.
👉🏻 Chính vì vậy việc phát hiện trẻ có những dấu hiệu bất thường trong giai đoạn này hoàn toàn nằm trong khả năng của cha mẹ, chỉ cần cha mẹ luôn chú ý quan sát con căn cứ những mốc phát triển của bé và nắm chắc các dấu hiệu cho thấy trẻ bị tự kỷ.
❌ Khi phụ huynh phát hiện trẻ có biểu hiện chậm nói, giao tiếp không nhìn vào mắt người đối diện, ít đáp ứng khi gọi tên, không có chú ý đến thái độ và tâm tư của người khác, không biết chia sẻ tình cảm với người khác. chơi một mình, lặp đi lặp lại một hành vi… đó là dấu hiệu cờ đỏ của các vấn đề về tự kỷ.
Nếu trẻ được phát hiện sớm, can thiệp sớm, đúng, đủ, thì các tác động của tự kỷ sẽ giảm đi rất nhiều và việc hòa nhập với cuộc sống trong tương lai sẽ dễ dàng hơn.
