23/05/2022
🆘 BỆNH TAY CHÂN MIỆNG ĐANG BÙNG PHÁT 🆘
Khi thời tiết giao mùa, đó cũng là lúc bắt đấu có nhiều dịch bệnh ở trẻ em bùng phát, trong đó có bệnh tay chân miệng. Giữ vệ sinh sạch sẽ là điều cơ bản và quan trọng mà bố mẹ cần phải làm để bảo vệ con yêu. Đặc biệt, cần theo dõi sát sao nếu con mắc bệnh, kịp thời nhận ra dấu hiệu mắc bệnh của con , để được điều trị đúng cách, kịp thời nhé.
🌈🌈🌈 THÔNG TIN CẦN BIẾT 🌈🌈🌈
✅1️⃣ Bệnh tay chân miệng là gì?
Bệnh tay chân miệng là một bệnh truyền nhiễm, có khả năng lây trực tiếp từ người sang người. Nguyên nhân chính gây bệnh là virus đường ruột với 2 loại thường gặp là Enterovirus 71 (thường gọi là EV71) và Coxsackie A16. Bệnh hay gặp ở trẻ em, có thể gặp ở người lớn có miễn dịch yếu.
Do có nhiều loại virus gây bệnh nên nếu đã từng bị do 1 loại virus thì lần sau trẻ hoàn toàn có thể bị lại bệnh do 1 loại virus khác.
Lý do gọi là bệnh tay chân miệng vì biểu hiện chủ yếu nằm ở tay, chân và miệng. Nhiều người hay gọi là chân tay miệng.
Bệnh thường gặp và có thể gây thành dịch từ tháng 3 đến tháng 5 và tháng 9 đến 12 hàng năm.
✅ 2️⃣ Bệnh có nguy hiểm không?
Bệnh có thể diễn biến với nhiều mức độ (4 độ chính), độ 1 nhẹ nhất có thể điều trị tại nhà (phần lớn bệnh nhân mắc bệnh ở độ này), độ 2, 3, 4 với mức độ nặng tăng dần, phải nằm viện điều trị. Bệnh có thể gây nguy hiểm tính mạng khó quá nặng, thậm chí rất nhanh.
✅ 3️⃣ Bệnh có biểu hiện như thế nào?
▶️ Sốt: có thể từ sốt nhẹ đến sốt cao
▶️ Loét miệng: biểu hiện bằng đau miệng, tăng tiết nước bọt, ăn kém, quấy khóc (Hình 1)
▶️ Phỏng nước: có thể xuất hiện ở lòng bàn tay, chân, mông, gối và bộ phận sinh dục. Các nốt phỏng này có thể gây đau, ngứa nhưng khó vỡ. Tuy vậy, không phải bé nào bị cũng có nốt ở tay, chân.
▶️ Rối loạn tiêu hóa: có thể nôn, ỉa chảy
▶️ Nếu mắc độ nặng hoặc có biến chứng trẻ có thể: sốt cao liên tục, không hạ được sốt, giật mình, run tay chân, đứng không vững, yếu tay chân, thở nhanh, khó thở, tím tái, co giật … và nhiều biểu hiện nặng khác.
✅ 4️⃣ Bệnh lây như thế nào?
Bệnh có thể lây trực tiếp từ người sang người qua: nước bọt, nước mũi, dịch từ các nốt phỏng bị vỡ, phân. Bởi vậy khi các trẻ chơi với nhau rất dễ lây. Bố, mẹ của trẻ tiếp xúc với bố, mẹ của trẻ bị bệnh cũng có thể mang mầm bệnh về cho trẻ nhà mình.
✅ 5️⃣ Bệnh diễn biến như thế nào?
Có 4 giai đoạn khi trẻ mắc bệnh:
▶️ Giai đoạn ủ bệnh: khoảng 3 đến 7 ngày sau khi tiếp xúc với virus gây bệnh. Giai đoạn này đã có thể lây mặc dù tỷ lệ thấp.
▶️ Giai đoạn khởi phát: từ 1 đến 2 ngày, trẻ bắt đầu có triệu chứng của bệnh
▶️ Giai đoạn toàn phát: từ 3 đến 10 ngày, các triệu chứng trở nên rõ ràng. Bố mẹ trẻ mắc bệnh cũng có thể quan sát và biết được trẻ bị bệnh tay chân miệng ở giai đoạn này.
▶️ Giai đoạn lui bệnh: từ 3 đến 5 ngày, các triệu chứng lui dần, trẻ hồi phục nếu không có biến chứng.
Virus có thể tồn tại trong cơ thể người sau khi các triệu chứng hết hẳn, đồng nghĩa với việc trẻ sau khi khỏi bệnh nhưng vẫn có thể lây sang trẻ khác.
▶️▶️▶️ Các dấu hiệu nghiêm trọng cần đi khám bệnh viện và bác sỹ là :
👉🏻Quấy khóc dai dẳng kéo dài, thậm chí là quấy khóc cả đêm không ngủ (cứ 15 – 20 phút lại tỉnh giấc, quấy khóc): Nhiều cha mẹ thường giải thích là do bé có các nốt đau miệng nhưng thực tế không phải vậy. Đó là do tình trạng viêm nhiễm thần kinh ở giai đoạn rất sớm.
👉🏻Sốt cao không hạ - trên 38,5 độ C kéo dài hơn 48 giờ và không đáp ứng với thuốc hạ nhiệt paracetamol: Các quá trình đáp ứng viêm rất mạnh trong cơ thể, gây nên tình trạng viêm nhiễm thần kinh. Lúc này, cần dùng một loại thuốc hạ sốt đặc biệt hơn - đó là các chế phẩm có Ibuprofen.
👉🏻Giật mình: Đây là dấu hiệu của tình trạng viêm nhiễm thần kinh. Chú ý phát hiện triệu chứng này ngay cả khi trẻ đang chơi, quan sát xem tần suất giật mình có tăng theo thời gian hay không.
✅ 6️⃣ Làm sao để chẩn đoán bệnh?
Dấu hiệu và triệu chứng của trẻ là đủ để bác sĩ chẩn đoán bệnh (thậm chí bố mẹ trẻ cũng có thể biết được chẩn đoán nếu triệu chứng điển hình).
Xét nghiệm có thể giúp chẩn đoán sớm khi các triệu chứng chưa điển hình. Xét nghiệm máu có thể dương tính khi mắc bệnh do virus EV 71 nhưng nếu âm tính cũng không loại trừ bởi trẻ có thể mắc bệnh do loại virus khác.
✅ 7️⃣ Trẻ được điều trị như thế nào?
Bệnh chân - tay - miệng có thể do nhiều loại virus gây nên và không có thuốc điều trị đặc hiệu. Các bác sĩ sẽ khám và phân độ bệnh cho trẻ:
▶️ Nếu độ 1 trẻ có thể điều trị tại nhà chủ yếu với giảm đau, hạ sốt và một số loại thuốc hỗ trợ khác.
▶️ Nếu độ 2,3,4 trẻ phải nhập viện điều trị: lúc này điều trị sẽ phức tạp hơn tùy vào mức độ bệnh.
▶️ Vì tổn thương ở niêm mạc miệng gây đau, khiến trẻ ăn kém, có thể dẫn đến hạ đường máu. Các biện pháp điều trị mà cha mẹ có thể thực hiện tại nhà (theo chỉ định của bác sĩ):
👉🏻Dùng các thuốc giảm đau, sát trùng niêm mạc miệng như nước muối 0,9%, Kamistad...
Cho trẻ ăn thức ăn lỏng, dễ tiêu như cháo loãng, sữa...
👉🏻Vệ sinh da tránh bội nhiễm vi khuẩn: tắm cho trẻ bằng các loại nước có tính sát trùng nhẹ như nước lá chè, lá chân vịt...Dùng dung dịch Betadin bôi các tổn thương ngoài da sau khi tắm.
▶️ Nếu việc theo dõi tại nhà là không thể hoặc cách quá xa cơ sở y tế hoặc trẻ mắc các bệnh mạn tính khác trước đây…, trẻ cũng có thể được yêu cầu nhập viện.
✅ 8️⃣ Cần lưu ý gì khi chăm sóc trẻ?
Do trẻ rất đau miệng nên sẽ ăn kém. Trẻ cần uống đủ nước bằng cách chia nhiều lần uống, mỗi lần 1 ít, ăn đồ ăn lỏng, mát.
Trẻ cần được vệ sinh sạch sẽ, cách ly với các trẻ khác để tránh lây nhiễm.
Phải theo dõi sát những dấu hiệu nặng: trẻ giật mình, run tay chân, đứng không vững, yếu tay chân, sốt trên 2 ngày hoặc sốt cao > 39oC, không hạ được sốt, thở nhanh, khó thở, tím tái, co giật … và nhiều biểu hiện nặng khác để được đưa vào viện kịp thời.
✅ 9️⃣ Làm sao để tránh lây nhiễm?
▶️ Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng dưới vòi nước chảy nhiều lần trong ngày (cả người lớn và trẻ em), đặc biệt trước khi chế biến thức ăn, trước khi ăn/cho trẻ ăn, trước khi bế ẵm trẻ, sau khi đi vệ sinh, sau khi thay tã và làm vệ sinh cho trẻ.
▶️ Thực hiện tốt vệ sinh ăn uống: ăn chín, uống chín; vật dụng ăn uống phải đảm bảo được rửa sạch sẽ trước khi sử dụng (tốt nhất là ngâm tráng nước sôi); đảm bảo sử dụng nước sạch trong sinh hoạt hàng ngày; không mớm thức ăn cho trẻ; không cho trẻ ăn bốc, mút tay, ngậm mút đồ chơi; không cho trẻ dùng chung khăn ăn, khăn tay, vật dụng ăn uống như cốc, bát, đĩa, thìa, đồ chơi ...
▶️ Thường xuyên lau sạch các bề mặt, dụng cụ tiếp xúc hàng ngày như đồ chơi, dụng cụ học tập, tay nắm cửa, tay vịn cầu thang, mặt bàn/ghế, sàn nhà bằng xà phòng hoặc các chất tẩy rửa thông thường.
▶️ Không cho trẻ tiếp xúc với người bệnh hoặc nghi ngờ mắc bệnh.
Cách ly trẻ bệnh tại nhà. Không đến nhà trẻ, trường học, nơi các trẻ chơi tập trung trong 10-14 ngày đầu của bệnh.
Bất luận thế nào cũng không được chủ quan, khi thấy con có những dấu hiệu kể trên, hãy đưa con đến cơ sở y tế để được thăm khám, hướng dẫn cụ thể.
