20/04/2025
Polyp đại tràng là những khối tế bào hình thành trên niêm mạc đại tràng (ruột già). Đa số polyp là lành tính, nhưng một số có thể phát triển thành ung thư đại tràng nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời. Dưới đây là những thông tin quan trọng về polyp đại tràng và nguy cơ ung thư hóa:
# # # **1. Phân loại polyp đại tràng**
- **Polyp tăng sản**: Thường nhỏ, ít nguy cơ ung thư, thường gặp ở trực tràng và đại tràng sigma.
- **Polyp tuyến (adenoma)**: Chiếm khoảng 70% polyp đại tràng, có nguy cơ ung thư hóa nếu không cắt bỏ. Bao gồm:
- **Tubular adenoma** (dạng ống): Nguy cơ thấp.
- **Villous adenoma** (dạng nhung mao): Nguy cơ cao hơn.
- **Tubulovillous adenoma** (dạng hỗn hợp): Nguy cơ trung bình.
- **Polyp răng cưa (serrated polyp)**: Một số loại (đặc biệt là **sessile serrated adenoma**) có nguy cơ ung thư hóa cao.
# # # **2. Yếu tố làm tăng nguy cơ ung thư hóa**
- **Kích thước polyp**: Polyp càng lớn (>1 cm) càng dễ trở thành ung thư.
- **Số lượng polyp**: Nhiều polyp (đặc biệt trong hội chứng đa polyp như **FAP** - Familial Adenomatous Polyposis) làm tăng nguy cơ.
- **Loại mô bệnh học**: Polyp dạng nhung mao hoặc răng cưa có nguy cơ cao hơn.
- **Tiền sử gia đình**: Người có người thân bị polyp hoặc ung thư đại tràng dễ mắc bệnh.
- **Tuổi tác**: Nguy cơ tăng sau 50 tuổi.
- **Lối sống**: Hút thuốc, uống rượu, ăn nhiều thịt đỏ, ít chất xơ, béo phì.
# # # **3. Dấu hiệu cảnh báo**
Đa số polyp không gây triệu chứng, nhưng một số trường hợp có thể có:
- Chảy máu trực tràng (máu tươi hoặc phân đen).
- Thay đổi thói quen đại tiện (táo bón, tiêu chảy kéo dài).
- Đau bụng, thiếu máu không rõ nguyên nhân.
# # # **4. Chẩn đoán và điều trị**
- **Nội soi đại tràng**: Là phương pháp tốt nhất để phát hiện và cắt polyp (polypectomy).
- **Xét nghiệm phân**: Tìm máu ẩn hoặc DNA bất thường (như FIT, Cologuard).
- **Chụp CT đại tràng ảo**: Dành cho người không thể nội soi.
Sau khi cắt polyp, bệnh nhân cần tái khám định kỳ tùy theo nguy cơ:
- Polyp nhỏ, ít, lành tính: Nội soi lại sau 5–10 năm.
- Polyp lớn, nhiều, loại nguy cơ cao: Nội soi sau 1–3 năm.
# # # **5. Phòng ngừa ung thư hóa**
- **Tầm soát định kỳ**: Người trên 45 tuổi hoặc có yếu tố nguy cơ nên nội soi đại tràng.
- **Chế độ ăn uống**: Tăng cường chất xơ (rau, trái cây), hạn chế thịt đỏ, đồ chế biến sẵn.
- **Lối sống lành mạnh**: Tập thể dục, tránh thuốc lá, rượu bia.
- **Dùng thuốc (nếu chỉ định)**: Một số trường hợp có thể dùng aspirin để giảm nguy cơ, nhưng cần theo chỉ định của bác sĩ.
# # # **Kết luận**
Không phải tất cả polyp đại tràng đều trở thành ung thư, nhưng việc phát hiện sớm và cắt bỏ qua nội soi là cách hiệu quả nhất để ngăn ngừa ung thư đại tràng. Nếu bạn có yếu tố nguy cơ, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tầm soát phù hợp.