22/02/2022
BẠN HIỂU THẾ NÀO VỀ “THOÁI HÓA ĐỐT SỐNG” ?
Tôi nhận được nhiều câu hỏi cả trực tiếp và qua điện thoại kiểu như sau “Tôi đi khám, chụp phim được kết luận có thoái hóa mấy đốt sống, vậy bệnh có nặng lắm không thưa bác sĩ?”. Đây có lẽ là ấn tượng mạnh nhất của mọi người mỗi khi đi khám bệnh hoặc kiểm tra sức khỏe định kì. Vì tâm lí chung là hầu hết mọi người rất chú trọng vào tờ đọc kết quả chụp phim X-quang, hoặc cộng hưởng từ. Tôi xin giải thích ngắn gọn về cách hiểu cho đúng về vấn đề này.
1. Phán quyết mức độ của bệnh (phán bệnh) phải căn cứ vào biểu hiện lâm sàng, sau đó mới xét đến hình ảnh của phương pháp chụp chiếu. Một bác sĩ chuyên ngành có kinh nghiệm luôn căn cứ đầu tiên vào triệu chứng, diễn biến lâm sàng và các phát hiện qua thăm khám trực tiếp, sau đó dựa vào các xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh. Qua đó mới lập luận, giải thích cho bạn về bệnh, hoặc đôi khi chỉ là rối loạn cơ năng tạm thời của cột sống. Nên các bạn hãy chú trọng vào phần kết luận, tư vấn của thầy thuốc, chứ không tập trung sâu vào các chi tiết trong tờ kết quả chụp phim.
2. Có một sự thật là luôn có một chút “vênh” giữa kết quả đọc phim và kết luận của phần khám bệnh. Lấy một ví dụ có thể giúp bạn hiểu hơn phần nào về ý này. Một thanh niên (15 - 30+ tuổi) bị đau lưng nhiều năm, sau nhiều lần dùng thuốc, bệnh có cải thiện nhưng không khỏi hẳn được, mô tả của phim XQ cho thấy gần như Bình hường. Đau lưng thay đổi rõ khi thời tiết thay đổi. Cuối cùng, khi khảo sát thêm bằng xét nghiệm khác phát hiện chàng trai này bị viêm cột sống dính khớp. Bạn biết đấy, căn bệnh này thì mạn tính, dai dẳng gần như suốt đời và có thể diễn biến nặng hơn nếu không điều trị đúng, bài bản, tích cực. Mà biểu hiện của hình ảnh X-quang ở giai đoạn sớm của viêm cột sống dính khớp không rõ ràng.
Cần nói thêm rằng: không có bệnh, mà chỉ có người bệnh. Cùng một bệnh, mà mỗi người có biểu hiện khác nhau. Mọi người thường hay so sánh bệnh người này người kia chỉ dựa trên kết quả chụp phim. Điều này không khác gì câu chuyện “Thầy bói xem voi”. Bạn biết đấy, từ thăm khám đến điều trị, các thầy thuốc đều cần cá nhân hóa từng trường hợp cụ thể để có phương án điều trị, tác động vật lí hoặc tâm lí phù hợp.
Sau những lần nhận câu hỏi như trên, tôi thường luôn hỏi, và hướng dẫn trả lời theo lần lượt các bước từ: biểu hiện đau, biến đổi của đau, … rồi cuối cùng mới đến hình ảnh của phim cột sống. Vậy nên các bạn đừng bị choáng ngay với “thoái hóa vài đốt sống” và lo lắng lâu ngày, thay vì đó hãy bình tâm nhớ lại phần tư vấn của thầy thuốc khám cho bạn.