09/06/2023
⭐ Tai biến mạch máu não : Biểu hiện nhận biết và các biện pháp sơ cứu đầu tiên 🏥 ⭐
Tại Việt Nam, mỗi năm có hơn 200.000 ca đột quỵ phát sinh, ngoài ra đột quỵ được đánh giá là nguyên nhân đứng thứ năm giữa những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tử vong ở Mỹ. Vậy đột quỵ ảnh hưởng như thế nào đến cơ thể? Cách để sơ cứu ban đầu cho người bệnh đột quỵ? Hãy cùng tìm hiểu nhé! 🧐
🔹 Đột quỵ là gì? 🤔
Đột quỵ hoặc còn gọi là Tai biến mạch máu não. Nhiều người cho rằng đột quỵ phát sinh ở tim nhưng thật ra đột quỵ là tình trạng não bộ bị tổn thương nghiêm trọng do quá trình cấp máu tại não bộ bị cắt đứt hay bị giảm đáng kể. Sự thiếu hụt máu và lượng oxy cung cấp cho não dẫn đến cái chết của các tế bào não, thời gian đột quỵ càng kéo dài càng làm giảm số lượng của các tế bào não, do đó dễ dẫn đến tử vong. 💔
Thực tế cho thấy, đối với những bệnh nhân mặc dù được cấp cứu kịp thời, nhưng sau cơn đột quỵ bệnh nhân vẫn có thể phải đối mặt với những biến chứng ảnh hưởng lớn đến đời sống hàng ngày như: Liệt người, cử động yếu, rối loạn ngôn ngữ, cảm xúc,... 😥
🔹 Biểu hiện của đột quỵ 😰🏥
- Rối loạn ngôn ngữ: nói không rõ ràng, diễn đạt khó hiểu
- Thị lực giảm đi: bệnh nhân có thể giảm tầm nhìn, thị lực mờ, không nhìn thấy hay nhìn đôi
- Đau đầu: cơn đau đầu có thể nghiêm trọng và có thể đi kèm với những dấu hiệu hoa mắt, buồn nôn, không tỉnh táo
- Rối loạn vận động: Tê liệt các chi hoặc nửa người, hoa mắt, mất cân bằng và khả năng phối hợp
🔹 Nguyên nhân gây đột quỵ 💡🧩
Tùy thuộc vào nguyên nhân gây đột quỵ, người ta chia đột quỵ thành:
- Đột quỵ do cung cấp máu không đủ: Nguyên nhân này thường do sự tắc nghẽn các mạch máu cấp máu cho não, tình trạng tắc nghẽn có thể hình thành trong một khoảng thời gian lâu dài và âm thầm diễn tiến, thường gây đột quỵ khi nguồn cấp máu cho não bị chặn hoàn toàn. Đột quỵ do không đủ máu não chiếm khoảng 87% nguyên nhân trong tổng số ca đột quỵ.
- Đột quỵ do xuất huyết: là tình trạng các mạch máu cấp máu não bị tổn thương làm xuất hiện tình trạng máu phát tán trong các khoang trống ở não. Nguyên nhân chính gây nên xuất huyết là chứng tăng huyết áp không được kiểm soát, chính vì vậy kiểm soát tốt huyết áp làm thấp nguy cơ xuất hiện đột quỵ.
- Tình trạng thiếu máu não thoáng qua: Đây cũng là nguyên nhân gây đột quỵ, tuy nhiên thời gian kéo dài trong khoảng vài phút nhưng có thể xuất hiện toàn bộ những dấu hiệu của một cơn đột quỵ thông thường, thường được gọi là “cơn đột quỵ nhỏ”. Mặc dù, tỉ lệ phục hồi cao nhưng đây là dấu hiệu cảnh báo cho sức khỏe của bạn. 🚨🔍
🔹 Hậu quả sau đột qụy 🏥🌡️
Phụ thuộc vào sự thiếu hụt máu lên não như thế nào và vị trí tác động trên não là ở đâu mà các hậu quả sau đột quỵ sẽ diễn ra khác nhau:
- Liệt hoặc yếu cơ: Bệnh nhân có thể bị liệt một phần cơ thể hay rối loạn vận động ở một nửa mặt hoặc một bên cánh tay. Ở thời điểm này, vật lí trị liệu là cách thức tốt nhất để giúp người bệnh phục hồi.
- Khó khăn trong nói và nuốt: Do sự ảnh hưởng lên các cơ điều khiển vùng miệng và hầu họng làm bệnh nhân gặp khó khăn khi nuốt chửng và phát âm. Trong trường hợp nặng hơn, khó khăn ngôn ngữ có thể xảy ra, để có thể nghe, nói, đọc, viết đối với bệnh nhân đều khó khăn.
- Mất trí nhớ: Do sự tác động lên não bộ ở vùng lưu trữ thông tin, sau cơn đột quỵ bệnh nhân có thể mất trí nhớ nếu vùng này bị ảnh hưởng.
- Khó kiểm soát cảm xúc: Những người trải qua cơn đột quỵ thường khó kiểm soát cảm xúc của bản thân và có thể dẫn đến tình trạng tâm lý tồi tệ.
- Đau: các cơn đau, tê liệt và một số cảm giác khó chịu khác có thể xuất hiện ở những phần của cơ thể bị cơn đột quỵ ảnh hưởng. Bệnh nhân còn có thể có sự nhạy cảm với sự thay đổi nhiệt độ, đặc biệt là cảm giác lạnh, hội chứng này thường xuất hiện sau cơn đột quỵ vài tuần và tăng lên theo thời gian.
🔹 Yếu tố nguy cơ 🧬📈
- Tuổi tác: Đột quỵ có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, tuy nhiên người cao tuổi có nguy cơ cao hơn. Từ 55 tuổi, cứ 10 năm thì nguy cơ đột quỵ lại tăng gấp đôi.
- Giới tính: Nam có nguy cơ đột quỵ cao hơn nữ.Lịch sử gia đình: Những người có người thân bị đột quỵ thì tỉ lệ xuất hiện đột quỵ cao hơn.
- Thói quen sống: Thói quen sử dụng rượu bia, thuốc lá, thức khuya, sử dụng các chất kích thích,…làm tăng nguy cơ đột quỵ.
- Tiền sử đột quỵ: những người từng bị đột quỵ có nguy cơ tái đột quỵ cao hơn, đặc biệt là vài tháng đầu. Tuy nhiên, nguy cơ này kéo dài trong vòng 5 năm và giảm dần theo thời gian.
- Mắc một số bệnh lí: Tim mạch, đái tháo đường, cao huyết áp,… đây được coi là các bệnh lý cơ bản và làm tăng nguy cơ đột quỵ ở người bệnh.
- Thừa cân béo phì: Béo phì làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lí nên vừa nêu trên, từ đó tăng nguy cơ xuất hiện cơn đột quỵ.
🔹 Cứu chữa ban đầu dành cho bệnh nhân đột quỵ 🚑🆘
- Điều đầu tiên, nên điện thoại cho bác sĩ cấp cứu càng sớm càng tốt.
- Ghi chép thời gian xảy ra cơn đột quỵ.
- Đặt bệnh nhân ở tư thế phù hợp với sức khoẻ hiện tại:
Khi bệnh nhân bất tỉnh hoặc không tỉnh táo: Đặt bệnh nhân nằm nghiêng theo tư thế sơ cứu nhanh, nhằm ngăn chặn tình trạng bị kẹt đường thở do lưỡi tụt làm người bệnh nuốt chất nôn có thể gây ra suy hô hấp.
Khi bệnh nhân vẫn tỉnh: Đặt bệnh nhân ở tư thế an toàn và thoải mái, quan sát phản ứng của bệnh nhân. Gọi cấp cứu ngay và sớm chuyển người bệnh đến bệnh viện.
- Không cho bệnh nhân tiêu thụ hay uống bất kì thứ gì.
- Đảm bảo kiểm tra liên tục bệnh nhân một cách tỉ mỉ và sát sao.
🔹 Cách phòng tránh đột quỵ ⛔🚫
- Lối sống sạch sẽ: Hạn chế việc sử dụng các chất chứa cồn, chất kích thích, tránh thức đêm và cần ngủ đủ giấc.
- Phong cách dinh dưỡng hợp lý: Không tiêu thụ thực phẩm chứa nhiều cholesterol, dầu mỡ, đồ chiên xào, hãy tiêu thụ thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất như: rác thực vật và rau củ quả.
- Kiểm soát áp huyết và trọng lượng cơ thể trong khoảng an toàn
- Tập luyện thể dục, thể thao thường xuyên)