09/06/2023
⭐ Đột quỵ: Dấu hiệu nhận biết và sơ cứu ban đầu 🚑 ⭐
Tại Việt Nam, hàng năm đã ghi nhận hơn 200.000 ca đột quỵ phát sinh, ngoài ra đột quỵ được đánh giá là lý do đứng thứ năm trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tử vong ở Mỹ. Vậy đột quỵ tác động như thế nào đến cơ thể? Phương pháp để sơ cứu ban đầu cho người bệnh đột quỵ? Chúng ta cùng khám phá nhé! 🧐
🔹 Đột quỵ là gì? 🤔
Đột quỵ hay còn được gọi là Tai biến mạch máu não. Đa số mọi người cho rằng đột quỵ phát sinh tại tim nhưng thực chất đột quỵ là hoàn cảnh não bộ bị hại nghiêm trọng khi quá trình cấp máu ở não bộ bị cắt đứt hoặc giảm mạnh. Sự kém hụt máu và lượng oxy cung cấp cho não làm chết các tế bào não, thời gian đột quỵ càng kéo dài càng làm giảm số lượng của các tế bào não, do đó dễ dẫn đến tử vong. 💔
Thực tế cho thấy, đối với những bệnh nhân mặc dù được cấp cứu kịp thời, nhưng sau cơn đột quỵ bệnh nhân vẫn có thể phải đối mặt với những biến chứng ảnh hưởng lớn đến cuộc sống hằng ngày như: Liệt người, cử động kém, rối loạn ngôn ngữ, cảm xúc,... 😥
🔹 Biểu hiện của đột quỵ 😰🏥
- Khó khăn ngôn ngữ: nói không rõ ràng, diễn đạt khó hiểu
- Thị lực giảm đi: bệnh nhân có thể giảm tầm nhìn, thị lực mờ, không nhìn thấy hay nhìn kép
- Đau đầu: cơn đau đầu có thể rất đau và có thể đi kèm với những dấu hiệu chóng mặt, buồn nôn, không tỉnh táo
- Khó khăn vận động: Tê liệt các chi hoặc nửa người, hoa mắt, mất cân bằng và kỹ năng điều chỉnh cơ thể
🔹 Nguyên nhân gây đột quỵ 💡🧩
Dựa vào nguyên nhân gây đột quỵ, người ta phân loại đột quỵ thành:
- Đột quỵ do thiếu máu: Nguyên nhân trên thường do sự tắc nghẽn các mạch máu cung cấp máu cho não, tình trạng tắc nghẽn có thể hình thành trong một thời gian dài và không rõ rệt phát triển, thường gây đột quỵ khi nguồn cấp máu cho não bị chặn hoàn toàn. Đột quỵ do không đủ máu não chiếm khoảng 87% nguyên nhân trong tổng số ca đột quỵ.
- Đột quỵ do chảy máu: là tình trạng các mạch máu cung cấp máu não bị tổn thương làm xuất hiện tình trạng máu tràn vào các khoang trống ở não. Nguyên nhân chính gây nên xuất huyết là tình trạng huyết áp cao không kiểm soát, chính vì vậy điều chỉnh tốt huyết áp làm thấp nguy cơ xuất hiện đột quỵ.
- Cơn thiếu máu não thoáng qua: Đây cũng là nguyên nhân gây đột quỵ, tuy nhiên thời gian kéo dài trong khoảng vài phút nhưng có thể xuất hiện đầy đủ những dấu hiệu của một cơn đột quỵ thông thường, thường được gọi là “cơn đột quỵ nhỏ”. Mặc dù, tỉ lệ hồi phục cao nhưng đây là cảnh báo cho sức khỏe của bạn. 🚨🔍
🔹 Biến chứng sau đột qụy 🏥🌡️
Phụ thuộc vào sự thiếu hụt máu lên não như thế nào và vị trí tác động trên não là ở đâu mà các biến chứng sau đột quỵ sẽ xảy ra khác nhau:
- Liệt hoặc yếu cơ: Bệnh nhân có thể bị liệt một phần cơ thể hay khó khăn vận động ở một nửa mặt hoặc một bên cánh tay. Ở thời điểm này, vật lí trị liệu là phương pháp tốt nhất để giúp người bệnh hồi phục.
- Khó khăn trong nói và nuốt: Do sự tác động lên các cơ điều khiển vùng miệng và hầu họng làm bệnh nhân gặp khó khăn khi nuốt chửng và phát âm. Trong trường hợp nặng hơn, sự rối loạn ngôn ngữ có thể xảy ra, để có thể nghe, nói, đọc, viết đối với bệnh nhân đều khó khăn.
- Mất trí nhớ: Do sự tác động lên não bộ ở vùng lưu trữ thông tin, sau cơn đột quỵ bệnh nhân có thể mất trí nhớ nếu vùng này bị ảnh hưởng.
- Rối loạn cảm xúc: Những người chịu đựng cơn đột quỵ thường khó điều chỉnh cảm xúc của bản thân và có thể dẫn đến tình trạng tâm lý tồi tệ.
- Đau: các cơn đau, tê liệt và một số cảm giác khó chịu khác có thể xuất hiện ở những phần của cơ thể bị cơn đột quỵ ảnh hưởng. Bệnh nhân còn có thể có sự nhạy cảm với sự thay đổi nhiệt độ, đặc biệt là cảm giác lạnh, hội chứng này thường xuất hiện sau cơn đột quỵ vài tuần và tăng lên theo thời gian.
🔹 Yếu tố nguy cơ 🧬📈
- Tuổi: Đột quỵ có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, tuy nhiên người cao tuổi có nguy cơ cao hơn. Từ 55 tuổi, cứ 10 năm thì nguy cơ đột quỵ lại tăng gấp đôi.
- Giới tính: Nam có nguy cơ đột quỵ cao hơn phái đẹp.Lịch sử gia đình: Những người có người thân bị đột quỵ thì tỉ lệ xuất hiện đột quỵ cao hơn.
- Lối sống: Thói quen sử dụng rượu bia, thuốc lá, thức khuya, sử dụng các chất kích thích,…làm tăng nguy cơ đột quỵ.
- Lịch sử đột quỵ: những người từng bị đột quỵ có nguy cơ tái đột quỵ cao hơn, đặc biệt là vài tháng đầu. Tuy nhiên, nguy cơ này kéo dài trong vòng 5 năm và giảm dần theo thời gian.
- Mắc một số bệnh lí: Tim mạch, đái tháo đường, cao huyết áp,… đây được coi là các bệnh lí nền và làm tăng nguy cơ đột quỵ ở người bệnh.
- Thừa cân béo phì: Béo phì làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lí nên vừa nêu trên, từ đó tăng nguy cơ xuất hiện cơn đột quỵ.
🔹 Cứu chữa ban đầu dành cho bệnh nhân đột quỵ 🚑🆘
- Điều đầu tiên, nên điện thoại cho bác sĩ cấp cứu càng sớm càng tốt.
- Ghi chép thời gian xảy ra cơn đột quỵ.
- Giữ cho bệnh nhân ở tư thế phù hợp với tình trạng sức khỏe:
Trong trường hợp bệnh nhân mất ý thức hoặc không tỉnh táo: Cho bệnh nhân nằm nghiêng theo tư thế sơ cứu nhanh, nhằm ngăn chặn tình trạng tắc nghẽn đường thở do lưỡi bị thụt làm người bệnh nuốt chất nôn có thể gây ra hô hấp suy yếu.
Trong trường hợp bệnh nhân vẫn tỉnh: Cho bệnh nhân ở tư thế an toàn và dễ chịu, theo dõi phản ứng của bệnh nhân. Điện thoại cho bác sĩ ngay và sớm chuyển người bệnh đến bệnh viện.
- Không cho bệnh nhân tiêu thụ hay uống bất kì thứ gì.
- Đảm bảo kiểm tra liên tục bệnh nhân một cách cẩn thận và chặt chẽ.
🔹 Biện pháp ngăn ngừa đột quỵ ⛔🚫
- Lối sống sạch sẽ: Hạn chế việc sử dụng các chất chứa cồn, chất gây nghiện, tránh thức đêm và cần có giấc ngủ đủ.
- Phong cách dinh dưỡng hợp lý: Tránh ăn nhiều thực phẩm chứa nhiều cholesterol, dầu mỡ, đồ chiên xào, hãy tiêu thụ thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất như: rác thực vật và rau củ quả.
- Kiểm soát áp huyết và trọng lượng cơ thể trong khoảng an toàn
- Tập luyện thể dục, hoạt động thể lực thường xuyên)