15/10/2025
Tế bào miễn dịch 'phi truyền thống' giúp giải quyết tình trạng viêm trong ruột (Kiến thức mới chủ yếu dành cho các bs, nghiên cứu sinh)
Ruột đặc biệt giàu tế bào T - tế bào miễn dịch có khả năng nhận diện các kháng nguyên khác nhau, tức là các phân tử có thể kích hoạt phản ứng miễn dịch.
Một trong những nhóm tế bào T như vậy được gọi là tế bào T âm tính kép (DNT) - đây là những tế bào 'phi truyền thống' thiếu các dấu hiệu thông thường (protein được tìm thấy trên bề mặt tế bào) có trên các tế bào T 'thông thường' khác như tế bào T CD4+. Tế bào DNT thiếu các dấu hiệu CD4 và CD8αβ nhưng chứa dấu hiệu TCRαβ trên bề mặt của chúng. Tế bào DNT cũng đặc biệt phong phú trong ruột so với các cơ quan khác; tuy nhiên, chức năng của chúng vẫn còn là một bí ẩn cho đến nay.
Tế bào T chỉ có thể nhận diện và phản ứng với các kháng nguyên khi chúng được 'trình diện' trên bề mặt của các tế bào khác, và quá trình này được gọi là trình diện kháng nguyên. Trình diện kháng nguyên dẫn đến việc kích hoạt các tế bào T 'ngây thơ' đã bị bất hoạt trước đó, từ đó có thể dẫn đến phản ứng miễn dịch.
Tác giả cho biết: "Nghiên cứu này là nghiên cứu đầu tiên trên thế giới phát hiện ra rằng các tế bào DNT, vốn có nhiều trong ruột, sở hữu một chức năng miễn dịch mới - tế bào DNT có thể hoạt động như các tế bào trình diện kháng nguyên." Trong trường hợp này, người ta quan sát thấy các tế bào DNT đảm nhận vai trò của các tế bào trình diện kháng nguyên; khả năng di động của chúng cho phép chúng trực tiếp tiếp nhận kháng nguyên trong ruột và sau đó di chuyển đến các mô lymphoid để trình diện các kháng nguyên này cho các tế bào T CD4+ chưa biệt hóa. Còn một điểm khác biệt nữa trong quá trình này; mặc dù các tế bào DNT trình diện kháng nguyên cho các tế bào T CD4+, nhưng chúng không biểu hiện các phân tử 'đồng kích thích' cần thiết để thực sự kích hoạt các tế bào T.
Tác giả giải thích về sự liên quan này: "Do thiếu các phân tử đồng kích thích, khi các tế bào DNT trình diện kháng nguyên, các tế bào T CD4+ không được kích hoạt mà thay vào đó chuyển sang trạng thái không đáp ứng hoặc bất hoạt." Ý nghĩa của những phát hiện này là rất lớn: thông qua vai trò trình diện kháng nguyên, các tế bào DNT thực sự đóng vai trò quan trọng trong việc ức chế tình trạng viêm.
Điều này đã được xác nhận thông qua các nghiên cứu trên chuột bị viêm ruột, tuy nhiên, quan trọng hơn, người ta cũng phát hiện ra rằng các tế bào DNT từ những bệnh nhân mắc bệnh Crohn (một tình trạng viêm ruột) cũng cho thấy sự suy giảm khả năng hấp thu và trình diện kháng nguyên. Tác giả giải thích: "Những phát hiện này cho thấy sự rối loạn chức năng của các tế bào DNT có thể góp phần vào cơ chế sinh bệnh của bệnh Crohn."
https://sciencemission.com/%E2%80%98Unconventional%E2%80%99-immune-cells
