
29/07/2025
💉 𝐓𝐡𝐮ố𝐜 𝐦𝐢ễ𝐧 𝐝ị𝐜𝐡 𝐜ó 𝐭𝐡ể 𝐭𝐡𝐚𝐲 𝐭𝐡ế 𝐡ó𝐚 𝐭𝐫ị 𝐭𝐫𝐨𝐧𝐠 𝐭ươ𝐧𝐠 𝐥𝐚𝐢❓
Trong nhiều thập kỷ qua, hóa trị vẫn là trụ cột chính trong điều trị ung thư. Tuy nhiên, với sự phát triển vượt bậc của y học, liệu pháp miễn dịch đang nổi lên như một phương pháp điều trị đầy hứa hẹn. Vậy liệu thuốc miễn dịch có thể thay thế hoàn toàn hóa trị trong tương lai không? Câu trả lời là: chưa hoàn toàn, nhưng đang tiến rất gần.
🔬 𝟏. 𝐌𝐢ễ𝐧 𝐝ị𝐜𝐡 𝐭𝐫ị 𝐥𝐢ệ𝐮 𝐥à 𝐠ì❓
Miễn dịch trị liệu (immunotherapy) là phương pháp kích hoạt hệ miễn dịch của chính bệnh nhân để nhận diện và tiêu diệt tế bào ung thư. Có nhiều loại:
✅ Kháng thể đơn dòng (Monoclonal antibodies): như trastuzumab, rituximab.
✅Checkpoint inhibitors: như nivolumab, pembrolizumab (Keytruda), atezolizumab.
✅Liệu pháp tế bào (CAR-T cells): sử dụng tế bào T được biến đổi gene.
✅Vaccine điều trị ung thư: kích thích miễn dịch đặc hiệu.
✅Chất kích hoạt miễn dịch (cytokines): như interleukin-2, interferon.
⚖️ 𝟐. 𝐌𝐢ễ𝐧 𝐝ị𝐜𝐡 𝐯𝐬. 𝐇ó𝐚 𝐭𝐫ị: 𝐊𝐡á𝐜 𝐛𝐢ệ𝐭 𝐥ớ𝐧 ở 𝐜ơ 𝐜𝐡ế 𝐯à 𝐭á𝐜 𝐝ụ𝐧𝐠 𝐩𝐡ụ
𝐂ơ 𝐜𝐡ế:
+ Hóa trị: Tiêu diệt tế bào phát triển nhanh, kể cả tế bào lành
+ Miễn dịch trị liệu: Tăng cường nhận diện và tấn công tế bào ung thư
𝐓á𝐜 𝐝ụ𝐧𝐠 𝐩𝐡ụ:
+ Hóa chất: Rụng tóc, buồn nôn, suy giảm miễn dịch, mệt mỏi
+ Miễn dịch trị liệu: Viêm phổi, viêm gan, rối loạn nội tiết, nhưng ít hơn
𝐓í𝐧𝐡 𝐜𝐡ọ𝐧 𝐥ọ𝐜:
+ Hóa chất: Thấp (ảnh hưởng cả tế bào lành)
+ Miễn dịch trị liệu: Tác động chủ yếu lên tế bào ung thư
𝐇𝐢ệ𝐮 𝐪𝐮ả 𝐥â𝐮 𝐝à𝐢:
+ Hóa chất: Thường thoái lui nhanh
+ Miễn dịch trị liệu: Có thể kéo dài nhiều năm, thậm chí lui bệnh hoàn toàn
🚀 𝟑. 𝐍𝐡ữ𝐧𝐠 𝐛ướ𝐜 𝐭𝐢ế𝐧 ấ𝐧 𝐭ượ𝐧𝐠 𝐜ủ𝐚 𝐭𝐡𝐮ố𝐜 𝐦𝐢ễ𝐧 𝐝ị𝐜𝐡
+ Nhiều bệnh nhân ung thư phổi không tế bào nhỏ giai đoạn muộn sống thêm >5 năm khi dùng Keytruda.
+ Trong ung thư hắc tố ác tính, từng được xem là "vô phương cứu chữa", thuốc miễn dịch giúp lui bệnh vĩnh viễn ở một số bệnh nhân.
+ Một số trường hợp ung thư hạch hay bạch cầu lympho cấp dòng B điều trị bằng CAR-T có kết quả ngoạn mục, không tái phát sau nhiều năm.
🧬 𝟒. 𝐍𝐡ư𝐧𝐠 𝐦𝐢ễ𝐧 𝐝ị𝐜𝐡 𝐯ẫ𝐧 𝐜𝐡ư𝐚 𝐭𝐡ể "𝐦ộ𝐭 𝐦ì𝐧𝐡 𝐥à𝐦 𝐭ấ𝐭 𝐜ả"
❌ Không phải ai cũng đáp ứng:
Chỉ khoảng 20-40% bệnh nhân có đáp ứng rõ rệt với thuốc miễn dịch.
Một số khối u có “ẩn thân” khỏi hệ miễn dịch, không sinh kháng nguyên rõ rệt.
💸 𝐆𝐢á 𝐭𝐡à𝐧𝐡 𝐜𝐚𝐨:
Thuốc miễn dịch thường rất đắt, hàng trăm triệu đến cả tỷ đồng/năm, khiến tiếp cận còn hạn chế ở nhiều quốc gia, đặc biệt là nước đang phát triển.
⚠️ 𝐓á𝐜 𝐝ụ𝐧𝐠 𝐩𝐡ụ 𝐯ẫ𝐧 𝐜ó:
Gây viêm gan, viêm ruột, viêm tuyến yên, suy giáp, nếu không phát hiện sớm có thể nguy hiểm.
🔄 𝟓. 𝐋𝐢ệ𝐮 𝐩𝐡á𝐩 𝐤ế𝐭 𝐡ợ𝐩: 𝐓ươ𝐧𝐠 𝐥𝐚𝐢 𝐥à đ𝐚 𝐡ướ𝐧𝐠
Hiện nay, nhiều chiến lược đang kết hợp miễn dịch với hóa trị, xạ trị, nhắm trúng đích nhằm:
+ Tăng tỷ lệ đáp ứng.
+ Làm khối u “lộ diện” để hệ miễn dịch nhận ra.
+ Giảm độc tính khi chia liều hợp lý.
Ví dụ:
+ Ung thư phổi giai đoạn IV: kết hợp hóa trị + miễn dịch (Keytruda).
+ Ung thư cổ tử cung: miễn dịch cộng với xạ trị.
+ U hắc tố: kết hợp nivolumab và ipilimumab tăng tỷ lệ lui bệnh.
🧭 𝟔. 𝐊ế𝐭 𝐥𝐮ậ𝐧: 𝐂ó 𝐭𝐡𝐚𝐲 𝐭𝐡ế 𝐡𝐨à𝐧 𝐭𝐨à𝐧 đượ𝐜 𝐤𝐡ô𝐧𝐠❓
Chưa. Nhưng:
✅ Với sự phát triển của công nghệ gen, AI trong y học cá thể hóa, và giảm giá thành trong tương lai, miễn dịch trị liệu sẽ chiếm vai trò trung tâm, đặc biệt ở những ung thư kháng trị.
✅ Hóa trị vẫn giữ vai trò cần thiết, nhất là trong giai đoạn đầu hoặc khi cần “dọn đường” cho thuốc miễn dịch phát huy hiệu quả.
➡️ Tương lai điều trị ung thư không phải “hoặc cái này – hoặc cái kia” mà là “cùng nhau tốt hơn”.
🌱 Đ𝐢ề𝐮 𝐪𝐮𝐚𝐧 𝐭𝐫ọ𝐧𝐠 𝐥à:
+ Bệnh nhân nên được tư vấn cụ thể, cá thể hóa điều trị.
+ Không tự ý bỏ hóa trị vì tin vào quảng cáo sai lệch.
+ Hãy tin vào y học chính thống – nơi khoa học và con người cùng nhau tiến bộ.