21/11/2024
VỊ THẦY BÊN TRONG
Có một giai đoạn mình sống cùng Thầy và đoàn thể ở ALT, một cù lao trên sông nước. Đó là cơ hội tốt để mình học chèo xuồng. Trong đoàn thể, có người huynh đệ tên QC chèo xuồng khá giỏi nên mình nhờ QC dạy mình chèo xuồng. QC vui vẻ nhận lời. Ở cù lao này, dòng nước lớn - ròng vài lần trong ngày. Nước ròng thì chảy rất xiết, thả thuyền ra là thuyền trôi mất hút trong phút chốc, người chèo lão luyện cũng khó lòng mà trụ nổi. Vì vậy, đợi nước lớn, dòng nước dâng lên và đứng yên hoặc chảy rất chậm, QC rủ mình thả xuồng ra học chèo. Vậy là hai đứa tháo dây neo, cho xuồng ra giữa dòng. Mình với một tâm thế học hỏi đang háo hức chờ đợi một bài hướng dẫn bài bản, chuyên nghiệp từ một chuyên gia chèo xuồng. Ai dè QC làm mình khá hụt hẫng. Bạn đưa cho mình cây dằm rồi nói với vẻ mặt tươi cười:
- Anh chèo đi.
- Chèo sao?
- Thì cứ chèo đại đi.
Sau một khoảnh khắc hoang mang, mình cũng mạnh dạn cầm cây dằm lên khua nước, nghĩ thầm trong bụng:
- Dòng nước đang đứng, chèo mà không được cũng đâu có sao.
Thế là mình dùng cây dằm tương tác với dòng nước. Mình thử nhiều cách nhưng có tư duy chứ không phải khua đại. Trước khi khua nước, mình vận dụng những kiến thức vật lý đã biết về phản lực và đòn bẩy. Mình xoay cây dằm để tạo ra phản lực lớn nhất, tay cầm cây dằm làm sao để dùng lực tay ít nhất mà tạo ra lực mạnh nhất. Mình quan sát kết quả, xem chiếc xuồng đi theo hướng nào. Dựa theo kết quả của nhát chèo đầu tiên, mình dần dần điều chỉnh để chiếc xuồng đi đúng ý mình. Phải thử, quan sát và điều chỉnh, rồi lại thử, quan sát và điều chỉnh thì mình mới học được cách đưa chiếc xuồng tiến về trước, rẻ phải, trái, quay đầu theo đúng ý. Ngay trong buổi học đầu tiên mình đã nắm được kỹ thuật chèo xuồng, dù chưa thành thục lắm. Bằng cách tương tác với dòng nước, quan sát và điều chỉnh, kỹ năng chèo xuồng của mình ngày một thiện xảo hơn, dùng ít sức mà xuồng lại đi êm và nhanh hơn. Vậy đó, mình đã học chèo xuống bằng cách đó. Người huynh đệ của mình đã không hướng dẫn mình một cách bài bản, nghiêm túc mà chỉ tạo điều kiện và đảm bảo sự an toàn, để cho mình tự do vận dụng kiến thức, hiểu biết của mình mà tương tác với dòng nước và tự rút ra bài học.
Trong quá trình học yoga cũng vậy, mình học rất ít, nhưng bù lại, mình thực hành nhiều. Học được gì, mình đem ra trải nghiệm trên chính cơ thể mình. Khi tập một tư thế, mình cảm nhận kỹ tác động của tư thế lên cơ thể mình, chẳng hạn như cơ nào đang co lại, cơ nào đang được kéo giãn ra, các khớp đang được tác động thế nào, hơi thở, nhịp tim, thân nhiệt ra làm sao, mức độ đau của cơ, khớp khi cơ được kéo giãn, vặn xoắn…Thông qua các tư thế, bài tập, mình tác động vào cơ thể và lắng nghe phản hồi của cơ thể để mà điều chỉnh. Nhờ vậy, mình hiểu rõ cơ thể mình hơn, biết cách làm cho cơ thể mạnh lên, thông suốt, dẻo dai và khoẻ khoắn hơn mà vẫn đảm bảo an toàn.
Mình đã trải qua khoá 500 giờ Iyengar yoga kéo dài 3 năm, nhưng những gì mình học cũng chỉ là nền tảng. Những gì mình học đi vào chiều sâu chứ chưa theo chiều rộng. Mỗi một tư thế đều chú trọng đến sự định tuyến để cơ xương khớp được làm mạnh đồng thời cũng được làm mềm mại, linh hoạt trong sự an toàn. Mình được học cách để ý và điều khiển từng bộ phận trên thân, chi tiết đến từng ngón tay, ngón chân.
Mình đã từng đặt rất nhiều câu hỏi với thầy cô, những câu hỏi đại loại như: “tại sao phải xoay bàn chân vào trong mà không phải xoay ra ngoài?” Hoặc “tại sao tay phải đặt chỗ này mà không phải chỗ kia?”. Đa phần câu trả lời mình nhận được từ thầy cô là: “Hãy về nhà tập thử những cách khác nhau rồi lần sau gặp cho thầy cô biết cảm nhận”. Nhờ cách này mà mình đã học được khả năng tự tư duy, suy luận để rút ra được những nguyên lý, quy luật chung, vận dụng được vào những tư thế, tình huống tương tự.
Cái thời đi học Thiền và kỹ năng sống với Thầy, mình được dạy một câu:
“Xưa con mê thì con nhờ thầy độ
Khi ngộ rồi con tự độ lấy con”
Trong suốt thời gian học, có những câu hỏi mình hỏi Thầy, Thầy không trả lời ngay mà Thầy khất lại để đến đúng thời điểm Thầy chỉ khai thị bằng vài câu ngắn gọn nhưng rất thấm, khiến mình vở ra nhiều điều. Cũng có những câu hỏi Thầy không trả lời nhưng qua thời gian mình dần ngộ ra. Thầy thường lấy câu nói nổi tiếng của tập đoàn Google để dạy học trò đó là “search inside yourself”, thay vì hở chút đi hỏi Thầy.
Mình thấy có điểm chung từ cách dạy của các vị Thầy mà mình từng theo học hoặc từng biết, đó là giúp học trò khơi dậy, tự tìm thấy vị thầy bên trong chính mình giống câu nói của Guruji BKS Iyengar: “Một người thầy giỏi nên đánh thức vị thầy bên trong mỗi học trò”.
Xin tri ân những Vị Thầy mà con hữu duyên được học trên hành trình cuộc sống này. 🙏🏻🙏🏻🙏🏻