04/07/2025
CÓ PHẢI THUỐC TRÁNH THAI HÀNG NGÀY NÀO CŨNG GÂY TĂNG CÂN?
----------
Thuốc tránh thai hàng ngày (OCs - Oral Contraceptives) (TTHN) không chỉ giúp ngừa thai, mà còn mang đến nhiều lợi ích về sức khoẻ, từ điều hòa kinh nguyệt đến giảm nguy cơ mắc một số bệnh. Tuy nhiên, một cản trở khiến nhiều chị em còn e ngại là TTHN có thể gây tăng cân. Vậy có thật sự là tất cả TTHN đều gây tăng cân, cùng tìm hiểu trong bài viết này nhé.
----------
LỢI ÍCH CỦA TTHN
1️⃣ Tránh thai
👉 TTHN mang lại hiệu quả tránh thai cao nếu sử dụng đúng cách
👉 Giảm được chi phí so với BCS, cũng như tránh được nguy cơ của việc "kém tuân thủ 🤪" khi sử dụng BCS
2️⃣ Điều hoà kinh nguyệt
👉 Giúp kinh nguyệt đều đặn hơn, giúp điều trị rong kinh, cường kinh
👉 Giảm đau bụng kinh (đặc biệt là Estraceptin)
👉 Điều trị hội chứng tiền kinh nguyệt (PMS) (VD: Yaz, Yasmin, Drosperine...)
3️⃣ Điều trị mụn nội tiết + rậm lông
👉 Nhờ hoạt tính kháng androgen, một số loại TTHN có thể điều trị mụn và rậm lông, đặc biệt trong PCOS.
👉 Được biết đến nhiều nhất ở nhóm này là Diane-35 do cyproterone acetate (CPA) trong thành phần có hoạt tính kháng androgen mạnh
4️⃣ Giảm nguy cơ mắc một số bệnh lý phụ khoa và ung thư
👉 Ung thư buồng trứng
👉 Ung thư NMTC
👉 Lạc NMTC
----------
THUỐC TTHN CÓ GÂY TĂNG CÂN?
Câu trả lời là có, nhưng không phải tất cả.
Có 3 cơ chế chính khiến thuốc tránh thai nội tiết có thể dẫn đến tăng cân:
1️⃣ Giữ nước
👉 Ethinyl estradiol làm tăng sản xuất aldosterone, khiến cơ thể giữ natri và nước → phù nhẹ, tăng cân tạm thời (1–2 kg).
👉 Một số progestin (norethisterone, levonorgestrel) có hoạt tính giống mineralocorticoid, làm nặng thêm tình trạng này.
2️⃣ Tăng cảm giác thèm ăn
👉 Progestin (đặc biệt là levonorgestrel, medroxyprogesterone acetate) có thể kích thích trung tâm đói ở não, dẫn đến ăn nhiều hơn.
👉 Estrogen thường ức chế cảm giác thèm ăn, nhưng nếu dùng không đủ liều (hoặc cơ thể nhạy cảm), progestin có thể lấn át tác dụng này.
3️⃣ Tăng tích mỡ nhẹ
👉 Một số nghiên cứu cho thấy TH có thể làm thay đổi phân bố mỡ (ví dụ: tăng mỡ ở vùng bụng, đùi), nhưng không rõ ràng.
✅ Như vậy để tránh được việc tăng cân thì cần một loại TTHN có:
👉 Hàm lượng EE thấp hơn (0.02mg)
👉 Loại progestin có hoạt tính kháng mineralcorticoid
----------
LOẠI THUỐC TTHN NÀO KHÔNG GÂY TĂNG CÂN?
✅ Drospirenone là một progestin thế hệ thứ 4,có cấu trúc tương tự spironolactone - một thuốc kháng aldosterone, do đó có được hoạt tính kháng mineralcorticoid
✅ Drospirenone có mặt trong:
👉 Drosperin
👉 Yaz
👉 Yasmin
👉 Rosepire
✅ Ngoài ra, nhờ có hoạt tính kháng androgen, drospirenone cũng có tác dụng điều trị mụn (tất nhiên là không bằng Diane 35)
✅ Drospirenone cũng được chứng minh là hiệu quả trong điều trị Hội chứng tiền kinh nguyệt (PMS) và được FDA chấp thuận để điều trị Rối loạn tiền kinh nguyệt nặng (PMDD) (rất là phù hợp với những bạn nữ hay cáu gắt khi sắp tới kỳ).
✅ Việc sử dụng TTHN với hàm lượng EE thấp hơn (0.02mg) cũng hạn chế được tăng cân, nhưng đi kèm với đó là hiệu quả tránh thai thấp hơn (một chút).
----------
(BS. Võ Thành Nhân)