25/05/2021
Chỉ định diệt HP
Vì có tới 80% dân số ở độ tuổi 40-50 nhiễm vi khuẩn HP, nhưng chỉ có khoảng10 - 20% người nhiễm HP có khả năng bị loét dạ dày tá tràng và 1 - 2% có khả năng bị ung thư dạ dày. Trong đó loét dạ dày tá tràng và ung thư dạ dày không phải chỉ do HP gây ra mà còn có những nguyên nhân khác. Hơn nữa tỉ lệ tái nhiễm và tái phát rất cao, trung bình 11 tháng sau điều trị HP về âm tính thì HP lại tái xuất hiện trong dạ dày là 23,5%, trong đó tái nhiễm là 9,7% và tái phát là 13,8%. Vì vậy không nhất thiết cứ nhiễm vi khuẩn HP là phải diệt, vì để 100% dân số không nhiễm HP là không tưởng và việc sử dụng kháng sinh diệt HP tràn lan gây ra tình trạng HP kháng kháng sinh cao.
Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới thì những trường hợp có nhiễm HP dưới đây mới cần điều trị diệt:
- Loét dạ dày, có HP dương tính.
- Loét hành tá tràng, có HP dương tính.
- Chứng khó tiêu, có HP dương tính.: Đầy bụng sau ăn, ăn nhanh no, nóng rát vùng thượng vị, đau vùng thượng vị.
- Thiếu máu thiếu sắt, có HP dương tính.
- Xuất huyết giảm tiểu cầu không không rõ căn nguyên, có HP dương tính.
- Ung thư dạ dày muộn đã phẫu thuật, có HP dương tính.
- Ung thư dạ dày sớm được cắt hớt (Endoscopic Mucosal Resection- EMR) hoặc cắt tách niêm mạc qua nội soi (Endoscopic Sumucosal Dissection- ESD), có HP dương tính.
- Những người có HP dương tính mà có bố, mẹ, anh em ruột bị ung thư dạ dày.
- Khối u dạ dày: adenoma, polyp tăng sản, đã cắt hớt niêm mạc, có HP dương tính.
- Viêm teo toàn bộ niêm mạc dạ dày, có HP dương tính.
- Người làm ở môi trường có nguy cơ ung thư dạ dày, có HP dương tính: khai thác than, quặng….
- Mặc dù sau khi đã được bác sỹ giải thích kỹ mà người bệnh có HP dương tính quá lo lắng về nhiễm vi khuẩn HP thì có thể cân nhắc diệt vi khuẩn HP.
Một số nước như Nhật Bản chủ trương cứ có HP là điều trị diệt trừ vì tại đó tỉ lệ ung thư dạ dày rất cao và tỉ lệ nhiễm HP khoảng 51 % dân số. Ngược lại, tại một số vùng của các nước phát triển ở vùng bắc bán cầu như Greenland của Đan Mạch, Alaska của Mỹ, một số vùng của Canada và Nga… nơi mà có tỉ lệ nhiễm H.P chiếm trên 60% dân số và có độ tuổi mắc giống Việt Nam (bắt đầu nhiễm HP nhiều ở trẻ 4-5 tuổi và tỉ lệ này tăng rất nhanh đến độ tuổi 15) mặc dù các vùng này là ở các nước đã phát triển, các chuyên gia đã khuyến cáo không nên diệt HP cho tất cả mọi người, ngay cả những người có chứng khó tiêu như cũng không đặt vấn đề diệt HP lên hàng đầu. .
Những người có biểu hiện chứng khó tiêu như đầy bụng sau ăn, ăn nhanh no, nóng rát vùng thượng vị, đau vùng thượng vị có HP dương tính lên tới trên 70%. Ngay cả khi bị chứng khó tiêu mà điều trị diệt HP thì cứ 15 người điều trị chỉ có 1 người giảm triệu chứng, như vậy kết quả diệt HP trong điều trị chứng khó tiêu cũng rất khiêm tốn. Vì vậy chỉ định diệt HP ở người có chứng khó tiêu cũng cần cân nhắc thận trọng.
Ung thư dạ dày có hai vùng: ung thư vùng tâm vị và đoạn cuối thực quản ít liên quan tới nhiễm HP, còn ung thư không phải tâm vị (đây cũng là loại hay gặp hơn so với ung thư tâm vị) có liên quan đến nhiễm HP. Mặc dù nước ta có tỉ lệ nhiễm vi khuẩn HP hàng đầu thế giới với trên 70% dân số, nhưng tỉ lệ ung thư dạ dày chỉ là nước đứng thứ 10 trên thế giới. Ung thư dạ dày là hậu quả của sự tác động giữa cơ thể con người và môi trường: ngoài nhiễm vi khuẩn HP còn nhiều yếu tố khác tác động, nên không phải cứ ung thư dạ dày là do HP.
Mặc dù, vi khuẩn HP là nguyên nhân chủ yếu gây loét dạ dày tá tràng và ung thư dạ dày. Tuy nhiên, không phải tất cả những người bị nhiễm vi khuẩn HP đều bị bệnh, vì thế cần điều trị diệt HP đúng chỉ định để tránh không gây lãng phí, đồng thời không gây tình trạng kháng thuốc kháng sinh chéo từ người này sang người khác dẫn tới tình trạng khi cần điều trị diệt vi khuẩn HP thì kháng sinh không còn hiệu quả.
