07/08/2025
ĐIỀU TRỊ ĐỂ KÉO DÀI KINH NGUYỆT ĐẾN TUỔI 60 LÀ PHẢN KHOA HỌC?
Sự thật là:
Việc tiếp tục liệu pháp HRT đến 60 tuổi hoặc hơn dù không phổ biến, song không phải là trái với tự nhiên hay phản khoa học, miễn đáp ứng điều kiện xét chọn kỹ lưỡng và cân bằng lợi – hại. Nhiều tổ chức y khoa hàng đầu thế giới đã công nhận đây là lựa chọn hợp lý trong một số trường hợp.
Các tổ chức y khoa & guideline uy tín
1. The Menopause Society (North American Menopause Society – NAMS)
NAMS 2022 Position Statement: Không yêu cầu ngưng HRT khi > 60 hoặc > 65 tuổi nếu vẫn còn triệu chứng (VMS – bốc hỏa, GS syndrome) hoặc vấn đề về loãng xương, (Australasian Menopause Society).
2. Endocrine Society
HRT đem lại lợi ích rõ nét trong điều trị triệu chứng và sức khỏe xương khi bắt đầu khi còn < 60 tuổi hoặc ≤ 10 năm sau mãn kinh. Với phụ nữ > 60 tuổi, cần xem xét lại lợi – hại mỗi cá nhân (Endocrine Society).
3. ACOG (American College of Obstetricians & Gynecologists)
Khuyến nghị HRT là phương pháp hiệu quả nhất điều trị bốc hỏa và vấn đề âm đạo; không bắt buộc dừng tắt ở tuổi 65 nếu còn triệu chứng (Wikipedia).
4. NICE (Anh) – Menopause Guideline NG23 (2024)
Xem xét HRT cho phụ nữ ≥ 40 tuổi, ưu tiên theo nhu cầu; không giới hạn cứng yếu tố tuổi, mà căn cứ trên riêng bệnh nhân, triệu chứng, yếu tố nguy cơ (NICE, NICE).
5. British Menopause Society (BMS) & IMS (UK), Châu Âu
BMS 2020: đề xuất nếu dùng HRT trên 60 tuổi → dùng liều thấp, dạng qua da để giảm nguy cơ huyết khối (derbyshiremedicinesmanagement.nhs.uk).
🔬 Bằng chứng khoa học
WHI: nếu sử dụng HRT sau > 10 năm hoặc ở tuổi cao, có tăng nguy cơ tim mạch, đột quỵ, huyết khối và sa sút trí tuệ (PubMed).
Tuy vậy, các phân tích tiếp theo cho thấy:
NAMS: HRT vẫn có thể hữu ích nếu triệu chứng dai dẳng, với giám sát cẩn thận (The Menopause Society, The Menopause Society).
Endocrine Society: lợi ích trên symptom và xương vẫn đáng kể nếu bắt đầu sớm, và cá thể hóa kéo dài nếu phù hợp (PubMed, Endocrine Society).
ACOG: không bắt buộc ngừng sau 65 nếu triệu chứng chưa thoái triển (jwatch.org).
✅ Tổng kết & Lời khuyên áp dụng
- Không có giới hạn tuổi tuyệt đối
- Ưu tiên liều thấp, đường qua da ở phụ nữ lớn tuổi
- Theo dõi thường xuyên & đánh giá lại định kỳ
🔗 Các tài liệu tham khảo (link chính thức):
NAMS 2022 Position Statement: PDF từ NAMS (The Menopause Society)
Endocrine Society 2017 Guideline: “Treatment of Symptoms of the Menopause” (PubMed)
ACOG Practice Bulletin No. 141 (2014): Management of Menopausal Symptoms (Lippincott Journals)
NICE NG23 (2024): Menopause: identification and management (NICE)
BMS Consensus 2020: Guidelines on HRT tiếp tục ở > 60 tuổi (derbyshiremedicinesmanagement.nhs.uk)
KẾT LUẬN:
- Liệu pháp HRT kéo dài đến sau 60 tuổi không phản khoa học nếu còn triệu chứng nặng, có hiệu quả rõ, và đã đánh giá kỹ lợi – hại.
- Tổ chức y khoa lớn như NAMS, ACOG, Endocrine Society, NICE, BMS đều thừa nhận vai trò của HRT kéo dài, với điều kiện:
Chỉ chọn bệnh nhân phù hợp;
- Phác đồ nhẹ nhàng, an toàn (liều thấp, tiếp cận qua da);
Theo dõi định kỳ, đánh giá rủi ro (tim mạch, ung thư) và tái cân nhắc sau mỗi 1–2 năm.
- Không có khuyến cáo chung tuyệt đối cấm kéo dài HRT, mà phụ thuộc vào đánh giá cá nhân và cân nhắc khoa học.
CÒN LẠI LÀ Ở LỰA CHỌN CỦA BẠN.
-----
Ths.BS. Đào Thị Mỹ Vân