14/07/2024
Đ𝒂́𝒊 𝒕𝒉𝒂́𝒐 đ𝒖̛𝒐̛̀𝒏𝒈 𝒕𝒚𝒑𝒆 1 (𝒕𝒊𝒆̂̉𝒖 đ𝒖̛𝒐̛̀𝒏𝒈 𝒕𝒖𝒚́𝒑 1) 𝒍𝒂̀ 𝒈𝒊̀?
----------------------
🫱Đái tháo đường type 1 (hay còn gọi là tiểu đường tuýp 1) là tình trạng bệnh lý xảy ra khi tuyến tụy không sản xuất được hoặc sản xuất rất ít insulin dẫn đến thiếu hụt insulin nội sinh nghiêm trọng. Insulin là một hormone giúp đưa glucose trong máu đi vào các tế bào trong cơ thể để tạo năng lượng cho tế bào hoạt động. Nếu không có insulin, glucose trong máu không thể đi vào tế bào và tích tụ dần trong máu dẫn đến tăng đường máu, trong khi các tế bào lại bị “đói năng lượng” do không thể tiếp nhận được glucose. Lượng đường trong máu tăng cao kéo dài sẽ gây hại cho cơ thể và gây ra nhiều triệu chứng và biến chứng của bệnh đái tháo đường. Do đó, bệnh đái tháo đường tuýp 1 từng được gọi là bệnh đái tháo đường phụ thuộc insulin. Bệnh thường được chẩn đoán ở trẻ em hoặc người trẻ nên cũng có tên gọi khác là bệnh đái tháo đường vị thành niên, tuy nhiên bệnh cũng có thể khởi phát ở mọi lứa tuổi. (1)
🫱Bệnh đái tháo đường tuýp 1 ít phổ biến hơn tuýp 2. Thống kê cho thấy, đái tháo đường tuýp 1 chiếm khoảng 5-10% trong số người mắc bệnh đái tháo đường.
🫱Nguyên nhân gây ra đái tháo đường type 1
Tiểu đường tuýp 1 chiếm 10% trong tổng số người mắc bệnh đái tháo đường. Nguyên nhân tiểu đường tuýp 1 do tế bào beta ở tuyến tụy bị phá hủy khiến cơ thể không còn hoặc còn rất ít insulin. Điều này dẫn đến việc lượng đường trong máu người bệnh không hóa thành năng lượng.
🫱Trong nguyên nhân gây ra tiểu đường tuýp 1 thì đến 95% trường hợp do cơ chế tự miễn (còn được gọi là tuýp 1A) và 5% không rõ nguyên nhân (gọi là tuýp 1B). Ở tuýp 1A do hệ miễn dịch tấn công nhầm và phá hủy các tế bào có nhiệm vụ sản xuất insulin ở tuyến tụy. Người bệnh phải phụ thuộc nguồn insulin từ bên ngoài đưa vào.
🫱Dù các yếu tố nguy cơ khiến xảy ra đái tháo đường tuýp 1 vẫn đang còn nghiên cứu nhưng dựa trên số trường hợp mắc, các nhà khoa học ghi nhận tình hình chung: khi thành viên trong gia đình có người bị đái tháo đường tuýp 1 thì các thành viên còn lại cũng có nguy cơ mắc bệnh, hoặc người bệnh bị phơi nhiễm với một số loại virus… dẫn đến sự phá hủy của hệ miễn dịch, cũng là yếu tố nguy cơ gây bệnh.
☝️Đái tháo đường tuýp 1 có di truyền không?
Bệnh đái tháo đường tuýp 1 được cho rằng gây ra bởi một phản ứng tự miễn (các tế bào của cơ thể bị tấn công bởi chính hệ thống miễn dịch của cơ thể). Phản ứng này phá hủy các tế bào sản xuất insulin ở tuyến tụy, các tế bào này gọi là tế bào beta. Quá trình này có thể diễn ra trong nhiều tháng đến nhiều năm trước khi khởi phát các triệu chứng.
Một tình trạng khác được gọi là đái tháo đường thứ phát giống với đái tháo đường tuýp 1, nhưng các tế bào beta bị phá hủy bởi các nguyên nhân khác, chẳng hạn các bệnh hoặc chấn thương của tuyến tụy, chứ không đến từ nguyên nhân tự miễn. (2)
Nguyên nhân chính gây ra bệnh đái tháo đường tuýp 1 vẫn chưa được hiểu biết đầy đủ. Mặc dù đái tháo đường tuýp 1 không được xếp vào nhóm bệnh rối loạn di truyền tuy nhiên một người có nhiều khả năng mắc bệnh đái tháo đường tuýp 1 hơn nếu có người thân trực hệ chẳng hạn như cha mẹ hoặc anh chị em mắc bệnh này.
Các nhà nghiên cứu cho rằng tiền sử gia đình đóng vai trò quan trọng. Nhiều người mang một số gen nhất định (truyền từ cha mẹ sang con cái) khiến họ có nhiều khả năng mắc bệnh tiểu đường loại 1 hơn. Tuy nhiên, không phải tất cả trong số này đều mắc bệnh ngay cả khi có yếu tố gen di truyền. Một yếu tố khởi phát trong môi trường sống, chẳng hạn như nhiễm virus, có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc phát triển đái tháo đường tuýp 1. Chế độ ăn và thói quen sinh hoạt không dẫn đến đái tháo đường tuýp 1.
------------------------
👩💼Triệu chứng đái tháo đường type 1
Bệnh thường diễn tiến vài tháng đến vài năm trước khi các triệu chứng đầu tiên được chú ý. Các triệu chứng đái tháo đường có thể hình thành và khởi phát trong một thời gian ngắn từ vài tuần đến vài tháng. Một khi xuất hiện các triệu chứng có thể khá nghiêm trọng. Bao gồm:
Đi tiểu nhiều: cơ thể tăng thải lượng đường dư thừa trong máu qua thận dẫn đến tình trạng tiểu nhiều.
Khát nước nhiều: khi có nhiều đường trong máu, cơ thể sẽ đi tiểu nhiều hơn để loại bỏ đường. Điều này dẫn đến tình trạng mất nước, khô miệng, khát nước.
Uống nước nhiều: khi cơ thể bị mất nước sẽ cố gắng bù trừ bằng cách uống nhiều nước, đặc biệt là các loại nước ngọt.
Giảm cân/Cảm thấy đói nhanh chóng (đặc biệt là sau khi ăn). Khi glucose đi ra ngoài cơ thể qua đường tiểu sẽ mang theo calo. Điều này giải thích vì sao nhiều người có lượng đường trong máu cao lại có xu hướng giảm cân hoặc xuất hiện tình trạng nhanh đói. Mất nước cũng là một trong những yếu tố gây sụt cân.
Mệt mỏi
Mờ mắt
Thường xuyên bị nhiễm trùng da, đường tiết niệu hoặc âm đạo
Cáu kỉnh hoặc thay đổi tâm trạng
Đái dầm mới xuất hiện ở trẻ trước đó không có
Các dấu hiệu cảnh báo nghiêm trọng hơn ở người bệnh đái tháo đường tuýp 1 bao gồm:
Bứt rứt, lú lẫn
Thở nhanh sâu (nhịp thở Kussmaul)
Hơi thở có mùi trái cây (mùi táo chín…)
Đau bụng
Mất ý thức (hiếm gặp)
----------------
𝐊𝐡𝐨 𝐭𝐡𝐚̉𝐨 𝐝𝐮̛𝐨̛̣𝐜 𝐡𝐚𝐝𝐢
Cs1: Thôn 8, Định Thành, Yên Định. Thanh Hoá.
Cs2: Xóm 3,Hải Lộc, Hải Hậu, Nam Định.
0967.448.236 – 0913.770.186
