19/12/2022
TRẦM CẢM – NGUYÊN NHÂN VÀ DẤU HIỆU NHẬN BIẾT
Bs CKII. Đào Quang Long – Bệnh việnTâm thần Thanh Hóa
Trầm cảm là bệnh lý tâm thần ngày càng trở nên phổ biến trong xã hội hiện đại. Theo tổ chức Y tế Thế giới (WHO), trầm cảm cướp đi sinh mạng 850 000 người mỗi năm. Trầm cảm là nguyên nhân gây ra 2/3 các trường hợp tự sát và gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới chất lượng cuộc sống của người bệnh và gia đình. Hiểu được trầm cảm triệu chứng thế nào, trầm cảm biểu hiện ra sao sẽ giúp bản thân bệnh nhân và người nhà bệnh nhân có hướng xử lý kịp thời.
Trầm cảm là gì?
Trầm cảm là chứng rối loạn tâm lý, khiến người bệnh luôn có cảm giác buồn bã, mệt mỏi, không có hứng thú. Cảm giác này kéo dài trong thời gian dài, ảnh hưởng đến sức khỏe, suy nghĩ và hành động của người bệnh.
Người bị trầm cảm khó có thể làm việc hoặc sinh hoạt bình thường với gia đình và bạn bè xung quanh, nghiêm trọng hơn là có các hành động làm tổn thương chính bản thân mình, thậm chí là tự tử.
Có nhiều dạng trầm cảm khác nhau như: trầm cảm sau khi chia tay, trầm cảm theo mùa, trầm cảm do stress, trầm cảm khi mang thai, trầm cảm sau sinh…
Dấu hiệu của bệnh trầm cảm
Luôn buồn bã, chán nản: Đây là dấu hiệu đặc trưng của những người mắc bệnh trầm cảm. Họ thường xuyên tỏ ra mệt mỏi, buồn bã, than phiền về cuộc sống và có cảm giác trống rỗng, vô vọng, không thiết tha điều gì.
Tự cô lập bản thân: Người mắc bệnh trầm cảm thường có xu hướng thích ở một mình, không muốn tham gia vào các hoạt động xã hội hay các mối quan hệ, các hoạt động giao tiếp.
Mất năng lượng: Bệnh nhân thường cảm thấy không có sức lực để làm việc hay tham gia các hoạt động. Nhiều bệnh nhân nói rằng mình cảm thấy cạn kiệt sức lực, không muốn làm bất cứ điều gì.
Mất hứng thú: Bệnh nhân không còn cảm hứng với những hoạt động mình từng yêu thích.
Rối loạn giấc ngủ: Người mắc bệnh trầm cảm có thể ngủ nhiều hơn bình thường, luôn lờ đờ, mơ màng hoặc mất ngủ, khó đi vào giấc ngủ, tỉnh giấc nhiều lần giữa đêm, kèm theo triệu chứng lo âu, bồn chồn.
Rối loạn ăn uống: Người bệnh có thể ăn rất nhiều, ăn không thấy no hoặc ăn không ngon miệng, chán ăn, bỏ ăn.
Rối loạn vận động: Cơ thể trở nên chậm chạp, mệt mỏi, trì trệ trong cả hoạt động, cử chỉ, lời nói và suy nghĩ. Người bệnh giao tiếp bằng giọng nói đều đều, mắt lơ đãng nhìn xa xăm. Nhiều người bệnh luôn lo âu, đi tới đi lui, không thể ngồi yên một chỗ.
Giảm tập trung: Người bị trầm cảm suy nghĩ chậm chạp hơn, có thể trở nên đãng trí, không thể tập trung làm bất cứ điều gì, kể cả việc đơn giản như xem tivi, đọc báo, đọc sách…
Mặc cảm: Người bệnh có xu hướng đánh giá thấp bản thân mình, mất tự tin, thường tự trách mình ngay cả khi chỉ mắc những lỗi nhỏ. Thậm chí người bệnh có thể hoang tưởng, tự nghĩ ra lỗi, tự buộc tội chính bản thân mình.
Có những suy nghĩ tiêu cực: Người bị bệnh trầm cảm thường xuyên có những suy nghĩ tiêu cực. Luôn cảm thấy chán nản, mệt mỏi, không tha thiết cuộc sống khiến họ có những suy nghĩ, hành động làm tổn thương bản thân, có ý nghĩ muốn tự tử và thậm chí lên kế hoạch tự tử.
Trầm cảm ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống cá nhân, gia đình và xã hội. Do đó, điều trị bệnh lý này rất được quan tâm. Quá trình điều trị rối loạn trầm cảm phải dựa trên các nguyên tắc như:
Phát hiện sớm, chính xác các trạng thái trầm cảm (bao gồm cả trầm cảm che đậy và trầm cảm nhẹ)
Xác định được mức độ trầm cảm của bệnh nhân
Xác định nguyên nhân cụ thể gây trầm cảm (trầm cảm do thực tổn, trầm cảm nội sinh hay trầm cảm do căn nguyên tâm lý)
Thuốc chống trầm cảm được chỉ định phải phù hợp trạng thái và tình trạng sức khỏe của từng bệnh nhân
Có thể chỉ định kết hợp với thuốc an thần kinh trong trường hợp trầm cảm đặc biệt (đi kèm với các triệu chứng loạn thần)
Liệu pháp sốc điện (ECT) có thể được cân nhắc trong trường hợp kháng thuốc, trầm cảm nặng có ý nghĩ, hành vi tự sát
Khi điều trị cho kết quả, cần duy trì thêm 6 tháng để ổn định tình trạng và phòng ngừa tình trạng tái phát
Có thể nói, trầm cảm là một trong những vấn đề lớn đối với nhân loại. Tỷ lệ người mắc bệnh và tử vong do rối loạn trầm cảm có xu hướng tăng lên trong vài chục năm gần đây. Do đó, việc chủ động phòng ngừa bệnh là hết sức cần thiết.
Để phòng tránh bệnh tái phát, người thân và bạn bè cần thực hiện những biện pháp sau:
Phát hiện sớm các dấu hiệu cảnh báo như ăn không ngon miệng, bỏ ăn, giảm chất lượng giấc ngủ, cảm thấy buồn chán, mệt mỏi, giảm sự tập trung khi làm việc,… Ngay khi phát hiện các dấu hiệu này, cần thông báo ngay với bác sĩ để được tư vấn hướng xử trí.
Gia đình cần phải giám sát chặt mức độ tuân thủ điều trị của bệnh nhân. Một số người bệnh có thể giả vờ khỏi bệnh để thực hiện hành vi tự sát.
Chia sẻ, động viên người bệnh, khuyến khích người bệnh hoạt bát, năng động và tích cực tham gia các hoạt động xã hội; Tránh các xung đột xung quanh người bệnh.
Xây dựng cho người bệnh chế độ ăn uống hợp lý, tập trung vào các thực phẩm giàu Omega 3, khoáng chất, vitamin và chất chống oxy hóa. Với trường hợp bị trầm cảm do nguyên nhân nội sinh, nên cho bệnh nhân sử dụng các loại thực phẩm có khả năng tăng tuần hoàn máu và cải thiện tâm trạng.
Kiểm soát bệnh nhân về việc sử dụng thuốc lá, rượu bia và chất kích thích.
Trầm cảm là một trong những rối loạn tâm thần thường gặp hiện nay. Bệnh không chỉ gây ra những thiệt hại cho cá nhân người bệnh mà còn ảnh hưởng đến đời sống gia đình và làm tăng gánh nặng cho xã hội. Do đó, mỗi người cần có nhận thức về bệnh lý này để chủ động thăm khám và điều trị kịp thời. Với những phương pháp điều trị bằng tâm lý, người bệnh có thể tìm hiểu và lựa chọn địa chỉ trung tâm trị liệu uy tín để đạt được hiệu quả tốt nhất khi chữa bệnh.
🌷PHÒNG KHÁM TÂM LÝ TÂM THẦN🌷
Đ/c: 137 Hải Thượng lãn Ông - Tp Thanh Hóa.
👉BSCK II: Đào Long ☎️0903.222.883
