23/06/2024
CĂN BẢN TÂM LÝ THEO ĐỘ TUỔI
̂̀n 01: Từ 0-5 tuổi (không chính xác ở 5 tuổi mà có thể chuyển tiếp trong giai đoạn 4-6 tuổi)
☀️ Trẻ từ 0-2 tuổi: con sống theo bản năng, theo đúng nhu cầu! Đói thì khóc đòi ăn, no thì dừng. Chưa biết dùng tiếng khóc để “mè nheo”, chưa biết nhịn ăn, ngủ quên ăn, kén ăn. Con ko ăn đơn giản là do con ko đói. Bố mẹ cần tôn trọng nhu cầu con, để con hiểu được no/đói, thay vì ép con ăn theo “nhu cầu” của bố mẹ. Nếu bị ép, con sẽ học đc là bao giờ có người ép ăn thì sẽ ăn.
☀️ Từ 2-5 tuổi: con sẽ dần dần tách ra mẹ, đến mốc 5 tuổi con sẽ thấy mình là 1 cá thể độc lập mà trước đó, con là 1 phần với mẹ, chưa tạo thành 1 cá thể riêng biệt.
+ Từ 2-3 tuổi (còn gọi là TUỔI PHÁT TRIỂN CẢM XÚC): bé học cách chủ động sử dụng cảm xúc và biểu hiện cảm xúc. Ko còn phản xạ cảm xúc theo bản năng nữa mà bé sẽ thử dùng cảm xúc khác nhau, theo những kiểu khác nhau, ở những cường độ khác nhau, mức độ thời gian dài ngắn khác nhau, ở những tình huống khác nhau, đối với những người khác nhau do đó bé sẽ tăng cường độ biểu lộ cảm xúc lên. Bé có thể khóc to, ầm ĩ xem thái độ phản ứng của mọi người, rồi lại có thể cười ngay như các diễn viên. Bé thấy thích thú khi mình sử dụng được năng lực chủ động về cảm xúc của mình nên bé thay đổi mỗi ngày. Ngày hôm nay lại khác ngày hôm qua, ngày mai khác ngày hôm nay.
✅ Do đó nếu hiểu được con, bố mẹ sẽ không khủng hoảng, và cũng ko nghĩ con khủng hoảng, mà nghĩ đó là cách biểu lộ cảm xúc của con! Bố mẹ sẽ thấy như đang xem con diễn 1 vở kịch! Rồi dần con sẽ thấy nhàm chán và bước qua giai đoạn biểu lộ cảm xúc đó của mình. Vì vậy bố mẹ hãy kiên nhẫn, quan sát sự thay đổi cảm xúc của con, và kiên nhẫn chờ đến khi con bớt giận và giảm dần cảm xúc để nói chuyện với con, và ko ép con ngưng việc diễn xuất của con lại.
+ Từ 4-5 tuổi (còn gọi là TUỔI NÓI KHÔNG LÀM NGƯỢC): con bộc lộ sự tách biệt dần rõ hơn, k còn răm rắp nghe lời bố mẹ như trước nữa. Con luôn nói "Không", nói những điều đi ngược lại với mong muốn của bố mẹ, vì con thấy mình lớn rồi, mình không thể cứ răm rắp nghe lời được. Khi bố mẹ hiểu được đó là tâm lý trưởng thành muốn tách ra khỏi mẹ, thì mẹ sẽ không còn khủng hoảng nữa.
✅ Nên việc của bố mẹ là tạo môi trường an toàn cho bé khi bé nói KHÔNG. Ví dụ như những đồ vật nguy hiểm xung quanh: nước nóng, lửa, dao...
Quan trọng làm bé hiểu, tình thương vô điều kiện của bố mẹ luôn có. Nhưng với việc bé làm không đúng, phải luôn có thái độ nghiêm khắc, nhất quán 1 cách nhẹ nhàng và mình nói: Điều đó k vui, k đúng và hướng bé sang trò chơi nào đó vui nhộn, phù hợp lứa tuổi thì bé sẽ chú ý và k nói KHÔNG nữa.
̂̀n 02: Từ 5-10 tuổi (không chính xác ở 10 tuổi mà có thể chuyển tiếp trong giai đoạn 9-11 tuổi)
5-10 tuổi: GIAI ĐOẠN biết mình là 1 cá thể độc lập. Có suy nghĩ riêng, không cần phải suy nghĩ giống ba mẹ làm chi. Con đang dùng não để khôn ra đó. (người lớn không xem đó là khôn, bởi vì người lớn nghĩ đứa trẻ nghe lời người lớn mới khôn, còn tự suy nghĩ sẽ phạm sai lầm nên rất hư.)
☀️ Con chọn mẫu hình để học cách trưởng thành, nếu con không nể, không tin, không kết nối được với bố mẹ, con sẽ chọn và tìm kiếm thần tượng idol xã hội để con noi theo.
- Nếu ở các giai đoạn trước bố mẹ và con vẫn kết nối được con sẽ vẫn chọn bố mẹ là tấm gương để học hỏi.
- Con quan sát các hành động giao tiếp của bố mẹ với tất cả mọi người. Gd này mà lời nói của bố mẹ không đi đôi với việc làm thì bố mẹ cũng hiểu là tại sao con không nể và chọn mình làm tấm gương để học tập.
- Con tìm thần tượng xã hội, có khi nghĩ thần tượng là nơi mình có thể tâm sự gửi gắm tâm tư tình cảm nữa đó, vì có mấy clip mấy đứa nhỏ đứng chờ thần tượng Hàn Quốc gì đó mà khóc lóc là như vầy nè. (Và điều gì xảy ra khi thần tượng xã hội sụp đổ?)
VD: Mẹ đang nói chuyện với con, dạy con trung thực không được nói dối. Ngoài cửa có người tìm mẹ, mẹ nhờ người nhà báo không có mẹ ở nhà vì mẹ đang không muốn mất thời gian với người đó (dù là vì lý do gì). Con quan sát thấy và không nể, vì mẹ lời nói ko đi đôi với việc làm.
VD: Mẹ đánh con, mắng con, và hứa sẽ thay đổi.. nhưng vẫn lặp lại. Con không nể, vì mẹ không giữ lời hứa, và nhận lỗi nhưng không sửa lỗi nhiều lần.
̂̀n 03: Từ 10-15 tuổi (không chính xác ở 5 tuổi mà có thể chuyển tiếp trong giai đoạn 14-16 tuổi)
10-15 tuổi: Giai đoạn teen cực kỳ gây cấn. Gần như giai đoạn nói không làm ngược mạnh mẽ hơn. Con độc lập hoàn toàn.
☀️Nếu bố mẹ không kết nối được với con, bắt ép con thì con sẽ thể hiện trước mặt bố mẹ khác và sau lưng bố mẹ là khác. Giai đoạn này biết mình đâu cần nghe lời bố mẹ làm chi
Vd: Bố mẹ nói đi qua đêm không an toàn nha, thì con nói ủa con đi qua đêm có gì đâu không an toàn ?
Bố mẹ nói đi đâu cũng cần có người lớn nha, con nói ủa mà cần người lớn đi theo làm chi ?
Ý NGHĨA ỨNG DỤNG:
☀️ Cơ hội ảnh hưởng đến con cái thật sự tới 10 tuổi thôi. Còn sau 10 tuổi nếu con vẫn chọn ba mẹ là tấm gương của mình thì việc gì khó khăn con sẽ hỏi bố mẹ, cần ý kiến của bố mẹ, tâm sự với bố mẹ vì biết bố mẹ sẽ luôn là người lắng nghe, không phán xét và yêu thương mình vô điều kiện, có nghĩa CON CHO PHÉP BỐ MẸ ĐƯỢC LÀ NGƯỜI ĐỒNG HÀNH.
- Nếu không có sự kết nối, con kết luận rằng "bố mẹ mình không hiểu mình, nên chia sẻ vô ích", hoặc "mình không nể và không muốn giống bố mẹ mình", thì đứa bé trước mặt bố mẹ và sau lưng bố mẹ là hai con người khác nhau.
- Việc bố mẹ không còn được đồng hành với con, không có nghĩa là con sẽ hư hỏng, mà chỉ có nghĩa là con nên hay hư là HÊN SUI! Có thể hên nếu con gặp thầy cô giỏi, bạn tốt, có thể sui nếu con gặp thấy cô ác hoặc bạn xấu.
Chắc chắn chúng ta không muốn LÀM BỐ MẸ TRONG HÊN SUI, và muốn có thể chủ động pp đúng đắn, để tự tin NGHIỆM THU SẢN PHẨM CHẤT LƯỢNG CAO 10, 20 20 năm sau đúng không?
Vậy chúng ta sẽ cùng nhau học TIẾN SĨ BỐ MẸ một cách nghiêm túc nhé!