Polski Lekarz (2025)

22/09/2025

Kukurydza – czy jest zdrowa i jak ją przygotować? 🌽

Kukurydza to popularne zboże, które może być wartościowym składnikiem diety — zawiera sporo węglowodanów i błonnika pokarmowego oraz jest naturalnie bezglutenowa.

🌿 Wartości odżywcze (100 g)

✅ Wartość energetyczna: ok. 110 kcal (świeża), ok. 102 kcal (konserwowa)
💪 Białko: 3,7 g (świeża) / 2,9 g (konserwowa)
🍞 Węglowodany: ~23,4 g / 23,6 g
🌾 Błonnik: 3,3 g / 3,9 g

🛡️ Korzyści prozdrowotne

🌟 Zawiera karotenoidy (luteinę, zeaksantynę) i polifenole – naturalne antyoksydanty
❤️ Może zmniejszać ryzyko chorób sercowo-naczyniowych
🧠 Chroni układ nerwowy i może redukować ryzyko chorób neurodegeneracyjnych
🛡️ Wspiera odporność i działa przeciwzapalnie

⚠️ Co warto wiedzieć

🥫 Kukurydza konserwowa ma często więcej sodu – lepiej wybierać wersje bez soli i cukru
🔥 Gotowanie obniża zawartość witamin z grupy B i witaminy C
😬 Może być ciężkostrawna dla osób wrażliwych na błonnik i celulozę

🍲 Jak przygotować kukurydzę, by była jak najzdrowsza

🌽 Wybieraj kolby ze zwartych, soczystych ziaren
🧼 Przed gotowaniem umyj kolbę i usuń trzon
⏲️ Gotuj we wrzącej wodzie przez 15-20 minut, aż ziarna będą miękkie, ale lekko chrupiące
🧂 Po ugotowaniu dodaj odrobinę soli i trochę masła – unikaj nadmiaru tłuszczu

👉 Prosta zasada: kukurydza świeża 🌽 to świetny dodatek do diety, ale wybieraj ją mądrze i przygotowuj lekko, by zachować jak najwięcej wartości odżywczych.

22/09/2025

Ziemniaki – wartości odżywcze i jak je przygotować, by było zdrowo?

Ziemniaki to popularne warzywo, które często gości na naszych talerzach 🍽️. Mają stosunkowo niską kaloryczność i są dobrym źródłem potasu – choć ustępują kaszom pod pewnymi względami, nadal stanowią wartościowy składnik obiadu.

🥔 Wartości odżywcze 100 g ziemniaków (surowe, bez dodatków):
✅ ok. 77 kcal
✅ węglowodany ~18,3 g
✅ bardzo mało tłuszczu (~0,1 g)
✅ dobry poziom potasu (443 mg), fosforu, magnezu
✅ witamina C (~14 mg) również obecna, co czyni ziemniaki przydatnym składnikiem diety

⚠️ Cukrzyca i indeks glikemiczny (IG):

IG ziemniaków zależy od:
🥄 odmiany ziemniaka
🔥 sposobu przygotowania termicznego
🔪 stopnia rozdrobnienia
❄️ tego, czy były gotowane i potem schłodzone – bo schłodzenie może obniżać IG

Dla diabetyków lepiej unikać ziemniaków smażonych, frytek, chipsów; korzystniej gotować w mundurkach i łączyć z warzywami i białkiem.

🍽️ Dobre sposoby przygotowania:

✨ Ziemniaki obierać cienko i tuż przed obróbką. Unikać przechowywania obranych w wodzie przez długi czas.
✨ Gotować w mundurkach lub bez skórki, zalewając wrzącą, osoloną wodą – to zmniejsza straty witaminy C; gotować na dużym ogniu do zagotowania, potem na małym pod przykryciem.
✨ Purée: gotowane, odparowane, przeciśnięte przez praskę, potem dodać gorące mleko, masło, gałkę muszkatołową i utarte do gładka.
✨ Pieczone: ze skórką lub obrane, pokrojone w plastry/kawałki, skropione odrobiną oliwy lub oleju rzepakowego, pieczone w ok. 200°C przez ~20-30 min (czas zależy od rozmiaru).

🚨 Solanina – na co uważać:

Ziemniaki mogą zawierać solaninę – toksynę naturalną obecną w psiankowatych (ziemniaki, pomidory, papryka).

🥦 Zielone,
🌱 skiełkowane bulwy,
💡 te wystawione na światło – mają jej najwięcej.

Solanina nie jest usuwana w całości przez gotowanie czy pieczenie, dlatego nie jedz ziemniaków, które są zielone lub skiełkowane.

📦 Przechowywanie:

🥔 trzymaj ziemniaki w temp. ~5-7°C, wilgotności 75-80%, w zaciemnionym i przewiewnym miejscu
🥡 używaj worków siatkowych lub naturalnych materiałów, unikaj plastikowych torebek
⌛ odmiany wczesne zjedz szybko, odmiany późne lepiej się przechowują

16/09/2025

Czy spleśniała żywność jest niebezpieczna? 🍞🍓

Pleśnie to mikroskopijne grzyby 🧫, które mogą rozwijać się w jedzeniu. Jeśli zobaczysz pleśń na kawałku chleba czy owocu, oznacza to, że cały produkt może być już zanieczyszczony – strzępki wnikają głębiej, niż widać gołym okiem 👀.

☠️ Mykotoksyny – ukryte zagrożenie

Niektóre pleśnie (Aspergillus, Penicillium, Fusarium) wytwarzają mykotoksyny – toksyczne substancje, które mogą znajdować się np. w orzechach 🥜, zbożach 🌾 czy suszonych owocach 🍇.
Najgroźniejsza z nich, aflatoksyna, uszkadza wątrobę i nerki, osłabia odporność.

🧀 Wyjątki od reguły

Nie każda pleśń jest szkodliwa!
Specjalne gatunki, jak Penicillium roqueforti czy Penicillium camemberti, są używane do produkcji serów pleśniowych 🧀 – tam rozwój grzyba przebiega pod kontrolą i jest bezpieczny.
⚠️ To jednak nie oznacza, że spleśniały chleb czy dżem są „jak ser pleśniowy” – takie produkty zawsze należy wyrzucić 🚮.

🔎 Jak rozpoznać i reagować?

🟢 Zielone, ⚪ białe lub ⚫ czarne plamy, puszysty nalot, pył – to pleśń.
✂️ Jeśli się pojawi – wyrzuć całość, nie odcinaj fragmentu nożem.
📌 Pamiętaj: pleśń może być w całym produkcie, nawet jeśli widać ją tylko w jednym miejscu.

🛡️ Jak zapobiegać?

🥡 Przechowuj żywność w suchych, chłodnych i zamkniętych pojemnikach.
🧽 Regularnie czyść lodówkę i szafki.
⏱️ Nie zostawiaj łatwo psujących się produktów poza lodówką.

👉 Zasada jest prosta: ser pleśniowy – tak ✅, spleśniały chleb czy owoce – nie ❌.
Lepiej wyrzucić niż ryzykować zdrowie.

10/09/2025

Dieta śródziemnomorska – najzdrowszy sposób odżywiania? 🌿🍅🐟

To styl życia, który zdobywa kolejne tytuły – m.in. uznany za najzdrowszą dietę 2022 przez „U.S. News & World Report” 🏆. Badania pokazują, że model żywienia mieszkańców Krecie, Grecji i południa Włoch sprzed lat 60. sprzyja długowieczności i minimalizuje ryzyko chorób serca, nowotworów oraz cukrzycy typu 2.

🔑 Podstawowe zasady diety śródziemnomorskiej:

🍈 Oliwa z oliwek jako główne źródło tłuszczu – bogata w jednonienasycone kwasy tłuszczowe i antyoksydanty; obniża LDL („zły cholesterol”), nie obniżając HDL („dobrego”).
🥦 Dużo roślin: warzywa, owoce, pełnoziarniste produkty, nasiona roślin strączkowych i orzechy – to podstawa codziennego menu.
🥩 Ograniczenie czerwonego mięsa i cholesterolu pokarmowego – dieta zawiera niewielką ilość jaj, mięsa czerwonego i masła, co zmniejsza ryzyko chorób serca.
🐠 Omega-3 vs Omega-6: dieta obfituje w orzechy, strączki, warzywa liściaste i ryby (źródła omega-3), z zachowaniem proporcji omega-6 do omega-3 ok. 5:1.

📅 Tygodniowe rekomendacje:

🥗 Warzywa i owoce – codziennie, w dużych ilościach.
🐟 Ryby i owoce morza – co najmniej 2 porcje tygodniowo.
🍗 Mięso drobiowe i jajka – w umiarkowanych ilościach.
🥩 Czerwone mięso – najwyżej 1–2 razy w tygodniu.
🥛 Nabiał (głównie fermentowany) – umiarkowana ilość.

💚 Korzyści zdrowotne:

❤️ Redukcja ryzyka chorób sercowo-naczyniowych – miażdżyca, nadciśnienie, zawał, udar.
🩸 Lepsza kontrola glukozy i insuliny – mniejsze ryzyko cukrzycy typu 2.
🌱 Bogactwo antyoksydantów i błonnika – mniejsze ryzyko niektórych nowotworów, wsparcie metabolizmu.

👨‍👩‍👧 Społeczny wymiar:

To nie tylko jedzenie – to sposób życia: wspólne posiłki, radość z gotowania, lokalne produkty, aktywność fizyczna i odpoczynek. Dieta łączy przyjemność z korzyścią zdrowotną, co czyni ją trwałą i przyjazną w długim terminie.

04/09/2025

9 źródeł zdrowych tłuszczów w Twojej diecie 🥑🐟🥜

Tłuszcze są potrzebne – dostarczają energii, wspierają mózg 🧠 i serce ❤️, ułatwiają wchłanianie witamin A, D, E, K. Ważne jednak, by sięgać po te zdrowe, zamiast nasyconych czy trans. Oto lista produktów, które warto włączyć do codziennej diety:

1️⃣ Tłuste ryby morskie – śledź, łosoś, makrela, tuńczyk 🐟.
Zawierają kwasy omega-3, które zmniejszają stany zapalne, obniżają trójglicerydy i wspierają serce. Zaleca się 2–3 porcje (100–150 g) tygodniowo – najlepiej pieczone lub grillowane.

2️⃣ Awokado 🥑
Bogate w jednonienasycone tłuszcze, witaminę E i minerały. 100 g to ok. 160 kcal i aż 11 g zdrowych tłuszczów. Świetnie sprawdzi się w pastach, sałatkach i guacamole.

3️⃣ Nasiona – pestki dyni, słonecznika, sezam 🌱
Dostarczają zdrowych tłuszczów roślinnych, błonnika i mikroelementów. Regularne jedzenie nasion pomaga obniżać cholesterol i wspiera układ krążenia.

4️⃣ Orzechy – włoskie, laskowe, migdały 🥜
Są skarbnicą nienasyconych tłuszczów i antyoksydantów. Badania pokazują, że osoby regularnie jedzące orzechy rzadziej chorują na serce i mają niższe ryzyko udaru. Wystarczy mała garść (ok. 10 g dziennie).

5️⃣ Oliwa z oliwek extra virgin 🍈
Podstawowy element diety śródziemnomorskiej. Zawiera kwas oleinowy i antyoksydanty – obniża LDL („zły” cholesterol), podnosi HDL („dobry”), zmniejsza stany zapalne i chroni przed wolnymi rodnikami.

6️⃣ Ciemnozielone warzywa – szpinak, jarmuż, brukselka 🥬
Nie tylko błonnik i witaminy – to także roślinne źródła kwasów omega-3. Zaleca się 500–700 g dziennie (świeże lub mrożone).

7️⃣ Jajka 🥚
Jedno j***o to ok. 3,8 g tłuszczu – głównie zdrowych MUFA. W dobrze zbilansowanej diecie można jeść 2–3 dziennie. U osób z cukrzycą typu 2 nawet poprawiają wskaźniki zapalne.

8️⃣ Siemię lniane 🌾
Mielone nasiona lnu to świetne źródło omega-3, błonnika, witaminy E i cynku. Dodawaj je do owsianki, koktajli czy wypieków.

9️⃣ Rośliny strączkowe 🌱 – soja, cieciorka, fasola
Zawierają białko roślinne i zdrowe tłuszcze. Soja to aż 18–20% tłuszczu, głównie nienasyconego. Kiełki soi również są bardzo wartościowe.

💡 Dlaczego to ważne?
Zdrowe tłuszcze chronią serce ❤️, poprawiają pracę mózgu 🧠, regulują cholesterol i pomagają utrzymać odporność 🛡️. Wybierając je zamiast nasyconych czy przetworzonych, inwestujesz w swoje zdrowie na lata.

👉 Chcesz sprawdzić, jak najlepiej dopasować dietę do swoich potrzeb? Skontaktuj się z nami – doradzimy indywidualnie.

01/09/2025

Witamina D: czy można ją przedawkować?

Tak – chociaż zdarza się to rzadko i niemal wyłącznie przy nadmiernej suplementacji 💊, zwłaszcza gdy łączymy kilka preparatów (np. krople, multiwitaminę i tran jednocześnie). Naturalne źródła – słońce ☀️ i dieta 🍽️ – nie prowadzą do toksyczności.

Objawy nadmiaru witaminy D wynikają głównie z podwyższonego poziomu wapnia (hiperkalcemii). To m.in.: brak apetytu, nudności, wymioty, zaparcia, nadmierne pragnienie i częste oddawanie moczu, osłabienie, senność czy bóle głowy. Przy dłuższym utrzymywaniu się wysokich dawek mogą wystąpić bóle kości, kamica nerkowa 🪨, a w ciężkich przypadkach także uszkodzenie nerek i zaburzenia rytmu serca ❤️.

Kiedy podejrzewać przedawkowanie? Gdy przyjmujemy wysokie dawki przez dłuższy czas albo nieświadomie „dublujemy” suplementy. Potwierdza się to badaniem poziomu 25-OH-D oraz wapnia we krwi 🧪. Bezpieczna górna granica dla dorosłych to zazwyczaj 4000 IU dziennie, ale w praktyce zawsze warto kontrolować się u lekarza.

Co robić w razie podejrzenia zatrucia: natychmiast przerwać suplementację, odstawić również preparaty z wapniem, zwiększyć nawodnienie 💧 i jak najszybciej skonsultować się z lekarzem 👩‍⚕️. Leczenie może obejmować płyny dożylne i leki obniżające poziom wapnia – decyzję podejmuje specjalista.

Jak zapobiegać? Zawsze licz łączną dawkę ze wszystkich preparatów, trzymaj się zaleceń lekarza, unikaj samodzielnego stosowania „megadawek” i regularnie badaj poziom witaminy D.

👉 Masz wątpliwości, czy suplementujesz bezpiecznie? Skontaktuj się z nami – Polski Lekarz doradzi Ci indywidualnie.

01/09/2025

☎️ +48 888 048 488
🕗 8-20 w dni robocze
😉 Oddzwaniamy

23/12/2024

Infolinia w Wigilię czynna do południa.

25-26 grudnia infolinia będzie nieczynna.

18/12/2024

Farmakoterapia otyłości jest ważnym elementem leczenia, ale nie może zastąpić zdrowej diety i aktywności fizycznej. 🏃‍♀️🥗 Jej celem jest wspomaganie trwałej zmiany stylu życia, poprawa efektów odchudzania, a także zmniejszenie ryzyka powikłań związanych z otyłością, takich jak choroby sercowo-naczyniowe czy cukrzyca. 🩺

Kiedy rozważyć farmakoterapię otyłości?
Zazwyczaj leki zaleca się osobom, u których klasyczne metody – dieta i ruch – nie przyniosły oczekiwanego efektu po 3–6 miesiącach, oraz tym z otyłością (BMI ≥30 kg/m²) lub nadwagą (BMI ≥27 kg/m²) i współistniejącymi chorobami metabolicznymi. Leczenie farmakologiczne stanowi wtedy uzupełnienie wprowadzonych już zmian, nie jest jednak ich zamiennikiem. 🌱💊

Jakie leki są dostępne?
💊 Orlistat – hamuje wchłanianie tłuszczów, ale ma ograniczoną skuteczność.
💊 Preparat naltrekson-bupropion – wpływa na apetyt, wydłużając uczucie sytości.
💊 Liraglutyd i semaglutyd – analogi GLP-1, poprawiają kontrolę glikemii i hamują apetyt.
💊 Tirzepatyd – najnowszy preparat o dużej skuteczności w redukcji masy ciała.

Każdy lek działa nieco inaczej i ma inny profil bezpieczeństwa. Odpowiedni wybór zależy od lekarza, który uwzględni indywidualną sytuację pacjenta. 🤝

Ważne zasady
✅ Farmakoterapia to tylko element leczenia – nadal kluczowe jest utrzymanie diety o obniżonej wartości energetycznej oraz regularnej aktywności fizycznej.
✅ Leczenie farmakologiczne nie jest refundowane – warto wcześniej zapoznać się z kosztami.
✅ Przed rozpoczęciem terapii należy wykluczyć przeciwwskazania i interakcje z innymi lekami.
✅ Czas leczenia dostosowuje się indywidualnie – często jest to terapia długotrwała. ⏳

Farmakoterapia może znacząco pomóc w redukcji masy ciała i poprawie zdrowia, ale jej powodzenie zależy od kompleksowego podejścia i stałej motywacji pacjenta. 💚

18/12/2024

Stłuszczenie wątroby to obecnie najczęstsza choroba wątroby, zarówno w Polsce, jak i na świecie. Dlaczego tak się dzieje? Wpływ ma wiele czynników cywilizacyjnych, takich jak nieodpowiednia dieta, brak aktywności fizycznej, nadwaga, otyłość, insulinooporność i zaburzenia lipidowe. 🍔🚶‍♂️

Czym jest stłuszczenie wątroby? To choroba polegająca na nadmiernym gromadzeniu tłuszczu w komórkach wątroby (hepatocytach). Może być spowodowana nadużywaniem alkoholu, toksynami, niektórymi lekami, ale także zaburzeniami metabolizmu, takimi jak cukrzyca typu 2 czy zespół metaboliczny. Jeśli wykluczymy wpływ alkoholu i hepatotoksycznych leków, mówimy o niealkoholowej stłuszczeniowej chorobie wątroby (NAFLD). 🩺🔬

Z czasem NAFLD może się przekształcić w niealkoholowe stłuszczeniowe zapalenie wątroby (NASH), a w dalszej perspektywie prowadzić do zwłóknienia i marskości wątroby. To poważne powikłania, które mogą znacząco pogorszyć jakość życia i zwiększyć ryzyko raka wątroby. Dlatego tak ważne jest wczesne rozpoznanie i leczenie. ⏰💡

Jak rozpoznać problem? Choroba często przez długi czas nie daje żadnych objawów. Niekiedy pojawia się zmęczenie czy uczucie dyskomfortu w prawym podżebrzu. Warto wykonywać regularne badania profilaktyczne, takie jak USG i badania krwi (aktywność aminotransferaz), szczególnie jeśli mamy nadwagę lub otyłość, cukrzycę, nadciśnienie czy zaburzenia lipidowe. 🩸🩺

Co możemy zrobić? Podstawą leczenia jest zmiana stylu życia – regularna aktywność fizyczna, zrównoważona dieta z ograniczeniem nasyconych tłuszczów i cukrów prostych. W niektórych przypadkach lekarz może zalecić farmakoterapię poprawiającą metabolizm wątroby i redukującą stres oksydacyjny. 🍏🏃‍♀️

Pamiętajmy, że wczesne podjęcie działań może zapobiec poważnym konsekwencjom stłuszczenia wątroby. Dbajmy o siebie i wybierajmy mądre nawyki na co dzień! 💚

12/11/2024

☎️ +48 888 048 488

📅 Nasza infolinia czynna jest od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00–22:00.

📲 Jeśli nie odbierzemy, postaramy się oddzwonić w ciągu jednego dnia roboczego.

Zadzwoń do nas – jesteśmy tu, by pomóc! 💙

12/11/2024

+48 888 048 488

Infolinia czynna od poniedziałku do piątku w godzinach 8-22

Polski Lekarz

22/09/2025

22/09/2025

16/09/2025

10/09/2025

04/09/2025

01/09/2025

01/09/2025

23/12/2024

18/12/2024

18/12/2024

12/11/2024

12/11/2024

Address

Website

Alerts

Shortcuts

Share