موضوعات طبی..medical Issue

05/11/2025

01/02/2025

#آکنه Acne
آکنه نوعی از امراض مزمن و التهابی پوستی است که باعث ایجاد لکه و جوش هایی به خصوص در صورت، شانه ها، پشت، گردن، سینه و بالای بازوها می‌شود.
آکنه به انگلیسی معادل (Acne vulgaris) بیماری پوستی است که اکثر افراد به‌خصوص نوجوانان آن را تجربه می‌کنند. این بیماری باعث مشکل در سیستم ایمنی بدن و ایجاد بیماری‌های دیگر نمی‌شود و فقط محدود به پوست فرد مبتلا است. با این‌حال چون بر ویژگی‌های ظاهری تاثیر می‌گذارد، برای مبتلایان اهمیت دارد.
این وضعیت معمولاً با فعال شدن غدهای چربی در دوران بلوغ روی می‌دهد، اما می‌تواند در هر سنی بروز کند. این شرایط خطرناک نیست اما می‌تواند زخم‌های پوستی برجای گذارد.
چه عواملی در بروز آکنه نقش دارند؟
چهار عاملی که نقش مستقیمی در بروز آکنه دارند عبارتند از: تولید بیش از حد روغن، مسدود شدن منافذ توسط حجرات چسبنده پوست، باکتری ها و التهاب.
چندین عامل غیرمستقیم، مانند موارد زیر، نیز وجود دارد که عوامل مستقیم فوق را تحت تأثیر قرار می‌دهد:
هورمون ها، استرس و سیکل قاعدگی در زنان، همگی در تولید روغن مؤثر هستند
محصولات مراقبت از پوست و آرایش، که می‌توانند منجر به مسدود شدن منافذ پوست شوند
رژیم غذایی، که می‌تواند در التهاب تمام بدن نقش داشته باشد.
برخی دواها مانند کورتیکواستروئیدها، استروئیدهای آنابولیک و لیتیوم نیز می‌توانند در ایجاد آکنه مؤثر باشند.
پوست انسان دارای منافذی است که با غده چربی زیر پوست ارتباط دارد. فولیکول ها غده را به منافذ متصل می‌کنند. فولیکول ها کیسه های کوچکی هستند که وظیفه تولید و ترشح مایع را بر عهده دارند.
غدها مایعی روغنی به نام سبوم تولید می‌کنند. سبوم حجرات مرده پوست را از طریق فولیکول ها به سطح پوست می‌رساند.
جوش ها با مسدود شدن این فولیکول ها ایجاد می‌شوند و روغن در زیر پوست تجمع می‌یابد.

حجرات پوستی، سبوم و مو می‌توانند همه در پلاک تجمع یابند. این پلاک با باکتری ها آلوده شده و در نتیجه متورم می‌شود. با آغاز تجزیه پلاک، جوش شروع به ظاهر شدن می‌کند.

انواع آکنه
جوش ها از نظر اندازه، رنگ و میزان درد متفاوت هستند. جوش ها ممکن است در قالب های زیر باشند:
جوش های سر سفید: این ها زیر پوست باقی مانده و کوچک هستند.
جوش های سرسیاه: آن ها به وضوح قابل مشاهده هستند، سیاه هستند و در سطح پوست دیده می‌شوند.
پاپول ها: برجستگی های كوچك و معمولاً صورتی رنگ، که در سطح پوست قابل رؤیت هستند.
پوسچول: این ها به وضوح در سطح پوست قابل مشاهده هستند. قاعده آن ها سرخ رنگ بوده و در بخش بالایی خود چرک دارند.
ندول ها: به وضوح در سطح پوست قابل مشاهده هستند. آن ها جوش های بزرگ، سخت و دردناکی هستند که در اعماق پوست قرار دارند.
کیست ها: آن ها به وضوح در سطح پوست قابل مشاهده هستند. آن ها دردناک بوده و پر از چرک هستند. کیست ها می‌توانند منجر به ایجاد اسکار شوند.
راه‌های تداوی آکنه؟
تداوی آکنه به روش‌های مختلف انجام می‌شود،البته روشی که انتخاب می‌شود بستگی مستقیم به شدت آکنه‌ها دارد. در مواردی که نشانه‌ها خفیف است معمولا با مراقبت‌های فردی آکنه از بین می‌رود. اما هنگامی که آکنه شدید باشد یا درد و خارش داشته باشد و احتمال این باشد که اسکار به جا بگذارد لازم است تداوی دوایی برای آن انجام شود.

تداوی آکنه با مراقبت فردی
تداوی آکنه نیازمند صبوری زیاد است، چون مراقبت‌ها برای اثربخش بودن باید تداوم داشته باشند و با جدیت دنبال شوند. هر فردی می‌تواند با مراقبت از پوست میزان چربی باقیمانده بر آن را کنترل کند. موارد زیر راهکارهایی است که برای مراقبت از پوست توصیه می‌شود.
قبل از خواب پوست خود را با پاک کننده‌ها تمیز و خشک نمایید.
از خوردن غذاهای فست‌فود، سرخ کرده و پر ادویه پرهیز کنید.
از لوازم آرایشی تا حد امکان کم استفاده کنید و هیچوقت بدون پاک کردن آرایش نخوابید.
شیر کم چرب، سبزیجات تازه و میوه را به‌صورت روزانه در وعده‌ها و میان وعده‌ها بگنجانید.
جوش‌ها را دستکاری نکنید و فشار ندهید.
از شستشوی زیاد صورت خوداری کنید.

تداوی آکنه با دوا
در تداوی دوایی آکنه از دوا های متفاوت بصورت موضوعی و خوراکی استفاده می‌شود که این دواها با توجه به شدت و نوع آکنه توسط دکتر تجویز می‌شود و هیچ‌گاه نباید خودسرانه اقدام به مصرف شود.
#موضوعات طبی

24/01/2025

#امراض ناشی از ازدواج‌های فامیلی
ازدواج‌های فامیلی (Consanguineous Marriages) یکی از عوامل اصلی افزایش امراض ژنتیکی نادر در جوامعی است که این نوع ازدواج‌ها رایج هستند. در این نوع ازدواج‌ها، احتمال به ارث بردن جهش‌های جنتیکی مغلوب افزایش می‌یابد، زیرا بستگان درجه یک یا دو دارای جن‌های مشابهی هستند.
چرا ازدواج‌های فامیلی باعث بیماری‌های نادر می‌شود؟
هر انسان دارای دو نسخه از هر جن است، یکی از پدر و یکی از مادر. در بسیاری از بیماری‌های جنتیکی، اگر فقط یک نسخه از جن معیوب باشد، فرد سالم باقی می‌ماند (ناقل بیماری است)، اما اگر هر دو نسخه جهش‌یافته باشند، بیماری ظاهر می‌شود. در ازدواج‌های فامیلی، احتمال اینکه هر دو والد حامل یک جهش جن یکسان باشند، بسیار بیشتر از ازدواج‌های غیر فامیلی است.
نمونه‌های از بیماری‌های نادر ناشی از ازدواج‌های فامیلی قرار ذیل اند:
۱. تالاسمی
نوعی اختلال خونی ارثی است که در آن بدن قادر به تولید کافی هموگلوبین نیست.
باعث کم‌خونی شدید، ضعف، نارسایی قلبی و تغییرات استخوانی می‌شود.
این عارضه بیشتر در مناطق خاورمیانه، مدیترانه و جنوب آسیا شایع میباشد.
۲. کم‌کاری مادرزادی تیروئید (Congenital Hypothyroidism)
نوزادان مبتلا تیروئید ناقص دارند یا این غده به درستی عمل نمی‌کند.
منجر به عقب‌ماندگی ذهنی و مشکلات رشد می‌شود.
۳. سندرم فریاد گربه (Cri-du-chat Syndrome)
به دلیل حذف بخشی از کروموزوم ۵ ایجاد می‌شود.
نوزادان مبتلا صدای شبیه به گریه گربه دارند.
مشکلات شدید ذهنی و جسمی دارند.
۴. سندرم آشر (Usher Syndrome)
باعث ناشنوایی و نابینایی تدریجی می‌شود.
از جمله بیماری‌های نادر در اثر جهش‌های جنتیکی مغلوب.
۵. دیستروفی عضلانی دوشن (Duchenne Muscular Dystrophy)
یک بیماری عضلانی نادر که باعث ضعف تدریجی عضلات می‌شود.
منجر به ناتوانی حرکتی و مرگ زودرس می‌شود.
۶. بیماری گوشه (Gaucher’s Disease)
نوعی بیماری متابولیکی است که باعث تجمع چربی در ارگان‌ها مانند کبد، طحال و مغز استخوان می‌شود.
منجر به مشکلات عصبی و استخوانی می‌شود.
۷. میکروسفالی (Microcephaly)
نوزادان با سر کوچک و مغز رشد نیافته متولد می‌شوند.
اغلب با مشکلات شدید شناختی همراه است.
۸. بیماری سیستینوزیس (Cystinosis)
نوعی اختلال نادر متابولیکی که باعث تجمع آمینواسید سیستین در حجرات شده و به کلیه‌ها و چشم‌ها آسیب می‌رساند.
نتیجه‌گیری:
ازدواج‌های فامیلی یکی از عوامل مهم افزایش بیماری‌های نادر ژنتیکی هستند. برای پیشگیری از این بیماری‌ها، آگاهی، انجام مشاوره ژنتیکی و آزمایشات قبل از ازدواج و بارداری بسیار ضروری است. در جوامعی که این نوع ازدواج‌ها رایج است، آموزش و فرهنگ‌سازی می‌تواند نقش مهمی در کاهش بیماری‌های نادر ایفا می‌کند.
#موضوعات طبی

23/01/2025

🚩 #شب ادراری( Enuresis )..

شب ادراری یک مشکل شایع و مهم در طب کودکان ،خانواده ها و جامعه است.
حدود 16 درصد کودکان بالای 5 سال شب ادراری دارند.
تعریف دقیق شب ادراری برحسب کتب گوناگون فرق می کند ولی اگر بچه ای بعد از سن 5 سالگی شب ها بسترش را خیس کند شب ادراری گویند

شب ادراری دوگونه است:
1-اولیه یعنی اینکه بچه از بدو تولد تا سن 5 سالگی شب ادراری داشته و هیچ وقت دوره ای بدون شب ادراری نداشته است.
2-شب ادراری ثانویه یعنی اینکه بچه حداقل یک دوره شش ماهه بدون شب ادراری بوده است.

شب ادراری اولیه عموما علت جسمی و ارگانیک ندارد.
در هر سال حدود 15 درصد شب ادراری خوب می شود و تا سن ده سالگی اغلب موارد آن برطرف خواهد شد.
علل جسمی مثل عفونت های ادراری دیابت، اختلالات آناتومیک سیستم اداری حدود کمتر از 4 تا 5 درصد علل شب ادراری را در بر می گیرد.

فاکتور های دخیل در شب ادراری
-ارثی
-نژاد
-مسافرت
-رفتن به مدرسه یا مسافرت
-جابجایی منزل
-خانواده های شلوغ
-فقر اجتماعی
-علل جسمی و ار گانیک حدودا 4 تا 5 درصد
-استرس
مهمترین علل شب ادراری استرس و عامل استرس زا می باشد.

اصول تداوی شب ادراری بر 4 اصل استوار است:
1-اموزش به والدین.
2-درمان انگیزشی و تشویقی کودک
3-تشک های هشدار دهنده
4- تداوی دوایی

در اغلب موارد تداوی شب ادراری غیر دوایی است تداوی دوایی خط آخر است.

در موارد زیر بهتر است خط اول دارو باشد:
1-کودک بالای 7 سال
2-کودکانی که خود و والدین شان اعتماد به نفس پایین دارند
3-کودکی که هر شب جای خودش را خیس می کند
4-کودکانی که به تداوی های غیر دوایی جواب نداده اند.

تداوی های غیر داوایی
-آموزش به والدین
-به والدین بگویید این مریضی خطر ناکی نیست و اکثرا به تدریج برطرف خواهد شد.
به والدین بگویید کودک را تنبیه نکنند.
-به والدین بگویید این مشکل نیاز به آرامش دارند و زمان آن طولانی است.
-اگر کودک قبضیت دارد آن را تداوی کنید
-به والدین بگویید در طول روز کودک را تشویق به ادرار کردن کنند.
-استفاده از نوشیدن های شیرین مثل چای وقهوه از عصر به بعد به کودک ندهید.
-شب مایعات کمتر بخورد ولی در طول روز مایعات زیادتر.
- قبل از رفتن به رختخواب کودک را ببرید توالت ادرار کند.
-هرشب که ادرار نکرد به کودک جایزه بدهید.
-بچه را پوشک نکنید چون از نظر روانی اعتماد به نفس کودک را پایین می اورد.
-اگر کودک شب از خواب به هر دلیلی بیدار می شود او را به توالت ببربد

2-تداوی به روش سیستم های هشدار دهنده.
این روش شامل تشک های هشدار دهنده و همچنین رسپتور های رطوبت که در لباس کودک نصب می شود.
این سیستم های به محض خیس شدن ویبراتور ان فعال می شود و کودک را بیدار می کند دراین موقع باید کودک را به توالت برده تا ادرار کند بعد لباس و ملافه اش را عوض کنید بهتر است لباس و ملحفه تمیز از قبل کنار تخت کودک آماده باشد.

مواد منع استفاده از روش های هشدار دهنده:
-اگر هدف والدین رسیدن سریع به نتیجه درمان است.
-اگر برای کودک وسایر اعضای خانواده نگران کننده باشد.
-اگر کودک هفته یک بار خیس می کند.
-والدین از اینکه تشک خیس می شود در عذابند
#موضوعات طبی

03/01/2025

#پریود یا عادت ماهانه چيست؟

عادت ماهانه که با نام‌های متعددی همچون پریود، پریودی، قاعدگی، و منس "Mense" شناخته می‌شود خونریزی طبیعی واژینال است که به عنوان بخشی از چرخه ماهانه یا سیکل قاعدگی در زنان رخ می‌دهد و هر ماه بدن زنان را برای بارداری آماده می‌کند. این روند در سنین ۱۱ تا ۱۴ سالگی شروع و تا زمان مینوپوز در حدود 51 سالگی ادامه می‌یابد.
خون از دست رفته که بخشی از آن از خون کامل و بخشی از ریزش نسج در داخل رحم است از طریق دهانه رحم جریان می‌یابد و از طریق واژن از بدن خارج می‌شود.خونریزی می‌تواند بین ۲ تا ۷ روز طول بکشد، اما معمولاً حدود ۵ روز ادامه دارد و در ۲ روز اول شدیدتر است. در شدیدترین حالت، خون به رنگ سرخ است و در روزهای سبک‌تر، رنگ خون ممکن است صورتی، قهوه‌ای یا سیاه باشد. تمامی این تغییرات در زنان مختلف متغیر است.
میزان خون عادت ماهانه زنان حدود ۲۰ تا ۹۰ میلی‌لیتر، یعنی در حدود ۱ تا ۵ قاشق غذاخوری است، اما برخی از زنان خونریزی شدیدتری دارند. علاوه بر خونریزی، زنان در این دوران درد و گرفتگی در شکم یا لگن، درد در پایین کمر، نفخ، درد پستان، نوسانات خلقی و تحریک پذیری، سردرد و خستگی را نیز تجربه می‌کنند که شدت آن در زنان متغیر است.

سیکل قاعدگی
سیکل قاعدگی اصطلاحی است که برای توصیف حالت که هر ماه در بدن زنان رخ می‌دهد و آنها را آماده باروری می‌کند به کار می‌رود. این دوران از اولین روز خونریزی در یک ماه تا اولین روز خونریزی در ماه بعدی محاسبه می‌شود و روزهای بین آن طول این سیکل را مشخص می‌کند. متوسط طول یک دوره در بیشتر زنان ۲۸ روز است با این حال، می‌تواند از ۲۳ روز تا حدود ۳۵ روز متغیر باشد، اما روند کلی در همه زنان یکسان است. کوتاه‌تر یا بلندتر بودن این دوره کاملاً معمول است. رویدادهای خاصی که در طول یک سیکل در بدن خانم رخ می‌دهد عبارتند از:

مرحله قاعدگی: این مرحله که معمولاً از روز اول تا پنجم طول می کشد، زمانی است که در صورت عدم بارداری، پوشش رحم از طریق واژن می‌ریزد و روز شروع خونریزی است.

مرحله فولیکولی: در دوره فولیکولی سیکل ماهانه تغییرات هورمونی باعث ضخیم شدن پوشش داخلی رحم و رشد فولیکول‌ها در تخمدان‌ها و تشکیل تخمک می‌شود.

تخمک گذاری: در روز تخمک گذاری که تقریبا در روز چهاردهم قبل از شروع دورۀ قاعدگی بعدی انجام می‌شود، تخمدان تخمک بالغ را آزاد می‌کند.

مرحله لوتئال: در این مرحله تخمک از تخمدان خارج می‌شود و شروع به حرکت از طریق لوله‌های فالوپ به سمت رحم می‌کند و در صورت وجود اسپرم لقاح صورت می‌گیرد.

زمان شروع اولین پریود
پریود معمولاً در حدود 12 سالگی شروع می‌شود، اما در برخی از دختران زودتر یا دیرتر شروع می‌شود. تأخیر در شروع آن معمولاً دلیلی برای نگرانی نیست. بسیاری از دختران در سن 16 تا 18 سالگی اولین خونریزی را خواهند داشت.
برخی از دختران نیز در سنین کمتر، مثلاً قبل از 8 سالگی پریود می‌شوند که از علامت‌های بلوغ زودرس در دختران می‌تواند باشد، بدون اینکه علامت هایی دیگر از بلوغ مانند رشد سینه ها در او آغاز شده باشد. در چنین موارد بهتر است داکتر را در جریان بگذارید تا شما را به متخصص مربوط ارجاع دهد و اگر علت زمینه‌ای وجود داشته باشد بررسی شود.

علت پریود:
قاعدگی و در اصطلاح رایج پریودی با هدایت هورمون‌ها اتفاق می‌افتد. هورمون‌ها پیام‌رسان‌های شیمیایی هستند که طیف وسیعی از عملکردهای طبیعی بدن را با انتقال پیام از جریان خون به اندام‌ها و بافت‌های بدن هماهنگ می‌کنند. هورمون‌های اصلی مرتبط با این دوران که در زمان‌های مشخصی در ماه توسط هیپوفیز در مغز و تخمدان‌ها، بخشی از دستگاه تولید مثل زنان، تولید می‌شوند تخمه گذاری و بارداری را در هر ماه در زنان ممکن می‌سازند.
این هورمون‌ها همچنین به ضخیم شدن پوشش داخلی رحم کمک کرده تا برای لانه گزینی جنین و پیشرفت بارداری آماده شود. این اتفاق می‌افتد تا اگر حاملگی رخ دهد، تخم بارور شده به آن بچسبد و شروع به رشد کند. اگر اسپرمی نباشد و تخمک را بارور نکند، بارداری اتفاق نمی‌افتد. در چنین حالتی پوشش داخلی رحم شکسته و ریزش می‌کند و خونریزی شروع می‌شود. معمولاً حدود یک ماه طول می کشد تا این نسج داخلی ساخته شود و سپس با شروع خونریزی ریخته شود. به همین دلیل است که اکثر دختران و زنان تقریباً یک بار در ماه پریود می‌شوند.

علائم پریود:
اکثر زنان معمولاً حدود یک تا ۲ هفته قبل از پریود متوجه تغییرات فیزیکی و خلقی می شوند که این علائم زمان نزدیک شدن به تاریخ شروع خونریزی را نشان می‌دهد. تغییر در سطح هورمون‌های بدن قبل از شروع خونریزی می‌تواند علت این تغییرات باشد. این وضعیت را به عنوان سندرم پیش از قاعدگی (PMS) یا تنش قبل از قاعدگی (PMT) می‌شناسند. علت دقیق آن به طور کامل مشخص نشده است، اما تغییرات هورمونی و تغییر در سطح برخی انتقال‌دهنده های عصبی از جمله سروتونین از جمله عوامل دخیل هستند. این علایم در موارد شدید زندگی روزمره زنان و حتی اطرافیانشان را با مشکل روبرو می‌کند. نشانه‌های رایج در میان زنان عبارتند از:

احساس نفخ

حساسیت، درد و سنگینی پستان

نوسانات خلقی

احساس تحریک‌پذیری

پوست لکه‌دار یا موهای چرب

کاهش یا از دست دادن میل جنسی

علائم پریود معمولاً با شروع خونریزی بهبود می‌یابند و چند روز پس از آن ناپدید می‌شوند. همهٔ زنان دچار PMS نمی‌شوند و در برخی زنان نیز این علائم از چند هفته قبل زندگی‌شان را مختل می‌کند. داشتن فعالیت بدنی منظم، برخورداری از رژیم غذایی سالم و متعادل، کاهش حجم و افزایش تعداد وعده‌های غذایی، خواب کافی، کاهش سطح استرس با تمرین مهارت‌هایی مانند یوگا و مراقبه و یادداشت علائم آزاردهنده به مدیریت و مقابله با این سندرم کمک می‌کند.

تغییرات پریود:
پریودهای ممکن است در طول زمان تغییر کند. برای مثال، ممکن است طولانی‌تر یا سبک‌تر شوند. این لزوماً به معنای وجود مشکل نیست، اما باید بررسی شود. خونریزی بین قاعدگی، خونریزی بعد از رابطهٔ جنسی یا خونریزی بعد از قاعدگی باید توسط داکتر بررسی شود. این خونریزی‌ها ممکن است ناشی از عفونت، ناهنجاری در گردن رحم یا دهانهٔ رحم یا در موارد نادر، سرطان باشد.
اگر رابطهٔ جنسی داشتید و بعد پریود نشدید ممکن است باردار شده باشید. اگر آزمایش خون بارداری دادید و نتیجه منفی بود و تا سه ماه متوالی خونریزی نداشتید، به داکتر مراجعه کنید. داکتر علت را بررسی و درمان لازم را توصیه خواهد کرد.

اتمام پریود:
قاعدگی تا زمانی که زنان به دوران مینوپوز برسند ادامه خواهد داشت. مینوپوز معمولاً در اواخر دههٔ پنجم زندگی، یعنی ۴۸ یا ۴۹ سال تا اواسط ۵۰ سالگی اتفاق می‌افتد.

باردار شدن:
فهمیدن زمانی که امکان باردار شدن دارید، می‌تواند دشوار باشد. این مرحله تقریباً در زمان تخمک‌گذاری است، یعنی حدود ۱۲ تا ۱۴ روز قبل از شروع پریود بعدی. اما قبل از تخمک‌گذاری، اسپرم می‌تواند بین ۵ تا ۷ روز در داخل بدن زن زنده بماند. این بدان معناست که مرحله باروری تا اوایل چرخهٔ قاعدگی گسترش می‌یابد. با استفاده از یک تقویم پریود می‌توانید زمان شروع خونریزی و زمان اوج تخمک‌گذاری خود را محاسبه کنید.
اگر تخمک‌گذاری نداشته باشید نمی‌توانید باردار شوید. برخی از روش‌های هورمونی پیشگیری از بارداری، مانند قرص‌های ضدبارداری، چسب ضدبارداری و آمپول ضدبارداری، با جلوگیری از تخمک‌گذاری از بارداری پیشگیری می‌کنند.
گاهی اوقات صحبت کردن در مورد پریود ممکن است خجالت آور باشد اما به یاد داشته باشید، این دوران بخش طبیعی از زندگی زنان است و شما حق دارید که در این ایام بیشتر از هر زمان دیگری درک شوید و از اعضای خانواده، همسر و فرزندانتان درخواست کمک کنید تا این روزها را با آسودگی و آرامش بیشتری سپری کنید.
ذکر این نکته ضروری است که برخی از زنان عوارض قاعدگی را با شدت بیشتری تجربه کرده و به لحاظ روحی تحت فشار و تنش بیشتری هستند. گاهی اوقات درک این وضعیت روحی برای آقایان دشوار بوده و حمایت لازم را نخواهند داشت و گاهی با زدن برچسب‌هایی چون عصبی بودن شرایط را بدتر می‌کنند. آگاه شدن از این تغییرات به نحوه برخورد با زنان در این دوران کمک می‌کند.
موضوعات طبی

02/01/2025

پنومونی چیست؟

پنومونی، یکی از انواع امراض های ریوی و به معنای عفونت ریه است که توسط باکتری‌ها، ویروس‌ها یا قارچ‌ها ایجاد می‌شود. عامل پنومونی، پس از عطسه یا سرفه توسط قطره‌های مایع در هوای تنفسی منتقل می‌شوند و از طریق بینی یا دهان وارد بدن می‌شوند. پنومونی همچنین از طریق تماس با سطوح آلوده نیز قابل انتقال است. در این بیماری، ریه‌ها ملتهب می‌شوند و کیسه‌های کوچک هوایی یا آلوئول‌ها پر از مایع می‌شوند و تنفس دشوار می‌شود. پنومونی، عامل اصلی مرگ ناشی از عفونت در کودکان با سن کم‌تر از ۵ سال در سراسر جهان است.

انواع پنومونی و دسته بندی آن
پنومونی را می‌توان بر اساس محل ابتلا یا نحوه‌ی ابتلا به آن طبقه‌بندی کرد. پنومونی به دو دسته‌ی ابتلا از اجتماع (CAP) و ابتلا از شفاخانه(HAP) تقسیم می‌شود.
۱. پنومونی اکتسابی از جامعه (CAP)
فرد در جامعه به مریضی پنومونی مبتلا می‌شود (نه در شفاخانه). باکتری‌ها و ویروس‌هایی که باعث پنومونی اکتسابی از جامعه می‌شوند با آن‌هایی که باعث پنومونی اکتسابی از شفاخانه ‌شوند، متفاوت هستند.

۲. پنومونی اکتسابی از شفاخانه (HAP)
پنومونی که ۴۸ ساعت پس از بستری در شفاخانه ایجاد می‌شود را HAP می‌نامیم. پنومونی وابسته به ونتیلاتور (VAP) نوعی پنومونی کسب‌شده از شفاخانه است که ۴۸ تا ۷۲ ساعت پس از لوله‌گذاری در نای (ETT) اتفاق‌می‌افتد. پنومونی وابسته به ونتیلاتور، تقریبا ۸۰ درصد از موارد HAP را شامل می‌شود. بنابراین شایع‌ترین شکل عفونت در بخش مراقبت‌های ویژه (ICU) است. شایع‌ترین میکروارگانیسم‌های شناخته‌شده به عنوان عامل VAP، سودوموناس آئروژینوزا، استافیلوکوکوس اورئوس و انتروباکتریاسه هستند. از طرف دیگر، گونه‌های کاندیدا و انتروکوکوس نیز ممکن است باعث VAP شوند.

آیا پنومونی ساری است؟
بسته به نوع ارگانیسم ایجادکننده، پنومونی می‌تواند به دیگران سرایت کند. در ادامه به بررسی انواع قابل انتقال و غیرقابل انتقال پنومونی می‌پردازیم.

انواع قابل انتقال پنومونی
انواع قابل انتقال مریضی پنومونی قابل انتقال معمولا از طریق تنفس و راه‌های انتقال تنفسی به فرد دیگر منتقل می‌شوند و ایجاد مریضی می‌کنند. علائم تنفسی این بیماری با سرفه و عطسه است و انتقال آن از شخصی به شخص دیگر از طریق سوار شدن بر قطرات موجود در هوا صورت می‌گیرد.

۱. پنومونی باکتریایی
پنومونی باکتریایی با تجویز آنتی‌بیوتیک قابل درمان است. پس از برطرف‌شدن تب یا یک تا دو روز بعد از شروع آنتی‌بیوتیک، پنومونی دیگر سار نیست. انواعی از پنومونی باکتریایی که ممکن است ساری باشند، عبارتند از:

پنومونی استرپتوکوکی پنومونیه (شایع‌ترین عامل ذت الریه)

پنومونی استافیلوکوکوس اورئوسی مقاوم به متی سیلین (MRSA)

پنومونی کلامیدیایی

۲. پنومونی ویروسی

پنومونی ویروسی نیز می‌تواند ساری باشد. ویروس آنفولانزا، ویروس سن سیشیال تنفسی (RSV)، رینو ویروس‌ها (عامل سرماخوردگی) نیز می‌توانند علت پنومونی باشند. پنومونی ویروسی تا زمانی که احساس بهبودی نکنید و چند روز پس از پایان تب، ساری است.

انواع غیرقابل انتقال پنومونی
ممکن است به پنومونی مبتلا شوید که به افراد دیگر سرایت نمی‌کند. پنومونی ناشی از مواد شیمیایی یا دیگر سموم که توسط عوامل غیرعفونی ایجاد شده‌اند، ساری نیستند.

۱. پنومونی قارچی

پنومونی قارچی به طور معمول در افراد دارای ضعف سیستم ایمنی یا مبتلا به بیماری‌های مزمن هستند، رخ می‌دهد. قارچ‌هایی که باعث این نوع پنومونی می‌شوند معمولاً در خاک یافت‌می‌شوند که عبارتند از: پنوموسیستیس جیرووسی، گونه‌های کریپتوکوک و گونه‌های هیستوپلاسموز. به طور کلی پنومونی قارچی ساری نیست. زیرا علت پنومونی قارچی استنشاق قارچ‌های محیطی است و از فردی به فرد دیگر سرایت نمی‌کند.

۲. پنومونی در اثر آسپیراسیون به دستگاه تنفسی
پنومونی در اثر آسپیراسیون (ورود هر چیز خارجی به درون ریه‌ها) نیز ساری نیست، زیرا به دلیل ورود غذا یا مایع به ریه‌ها ایجاد می‌شود. این نوع از پنومونی ممکن است در افرادی که سکته کرده‌اند یا به سایر بیماری‌های عصبی مبتلا هستند، رخ دهد.
تا چه مدت پنومونی ساری و قابل انتقال به دیگران است؟
به طور کلی، بسیاری از پنمونی های باکتریایی در حدود ۲۴ تا ۴۸ ساعت پس از تجویز آنتی‌بیوتیک، بسیار ساری هستند. اما این دوره‌ی زمانی، ممکن است برای برخی از ارگانیسم‌ها متفاوت باشد، مانند مواردی که باعث سل می‌شوند. در مریضی سل، ممکن است پس از شروع آنتی‌بیوتیک، دو هفته یا بیش‌تر طول بکشد تا مریضی دیگر ساری نباشد. در مورد پنومونی ویروسی، یک تا دو روز پس از قطع تب، کم‌تر ساری خواهدبود. اما ممکن است در برخی از انواع

پنومونی از چه را‌ه هایی تشخیص داده می شود؟
تشخیص این مریضی معمولاً بر اساس شدت علائم و شرایط اخیر بیمار مانند جراحی، سرماخوردگی یا مسافرت انجام می‌شود. بر این اساس، پزشک ممکن است پنومونی را فقط با بررسی تاریخچه‌ی صحی و معاینه‌ی فیزیکی تشخیص دهد. آزمایش‌های زیر نیز به تایید تشخیص کمک‌می‌کنند:

۱. عکس اشعه ایکس از قفسه سینه (chest X-ray)

۲. آزمایش خون

این آزمایش برای بررسی وجود عفونت در خون مورد استفاده قرار‌م

۳. آزمایش گازهای خون شریانی (ABG)

آزمایش گازهای خون شریانی (ABG) برای اندازه‌گیری دقیق میزان اکسیژن و دی‌اکسید‌کربن، انجام می‌شود.

۴. کشت خلط

این آزمایش برای اثبات عفونت ریه‌ها استفاده می‌شود.

۵. پالس اکسی متر

پالس‌اکسی‌متر دستگاه کوچکی است که میزان اکسیژن موجود در خون را اندازه‌گیری می‌کند. این دستگاه روی نوک انگشتان قرار می‌گیرد و حسگر کوچک آن، میزان اکسیژن خون را اندازه‌گیری می‌کند.

۶. سی تی اسکن قفسه سینه (chest CT-Scan)

سی‌تی‌اسکن تصاویر دقیقی از هر قسمت بدن، از جمله استخوان‌ها، عضلات، چربی و ارگان‌ها را ارائه‌می‌دهد. سی‌تی‌اسکن جزئیات بیش‌تری نسبت به عکس اشعه‌ی ایکس معمولی ارائه می‌دهد.

۷. برونکوسکوپی

در این آزمایش، با استفاده از یک لوله‌ی انعطاف‌پذیر به نام برونکوسکوپ، می‌توان برونش‌ها (راه هوایی اصلی ریه‌ها) را مستقیم بررسی و مشاهده‌کرد. از این روش برای بررسی مشکلات ریوی، انسداد و گرفتن نمونه از بافت و مایعات برای آزمایش، استفاده‌می‌شود.

۸. کشت مایع پلور

یک نمونه از مایع موجود در فضای پلور گرفته می‌شود. به فضای بین ریه‌ها و دیواره‌ی قفسه‌ی سینه فضای پلور گفته می‌شود.

عوارض پنومونی چیست؟
بیش‌تر مبتلایان به پنومونی به خوبی به درمان پاسخ می‌دهند اما پنومونی می‌تواند بسیار جدی و حتی کشنده باشد. افراد مسن، کودکان و خردسالان، سیستم ایمنی ضعیف یا بیماری جدی مانند دیابت یا سیروز، احتمال ایجاد عوارض را افزایش می‌دهد. عوارض پنومونی شامل موارد زیر است:

سندرم زجر تنفسی حاد (ARDS)

آبسه‌ی ریه

نارسایی تنفسی

سپسیس (عفونت خون)

و تجمع مایع در فضای پلور (فضای بین ریه‌ها و قفسه‌ی سینه).
بعضا پنومونی در خانه قابل درمان است، اما در موارد شدید ممکن است لازم شود فرد در بیمارستان بستری شود.

چگونه می توان از شیوع پنومونی جلوگیری کرد؟
چندین راه وجود ‌دارد که می‌تواند به کاهش قرار‌گرفتن در معرض باکتری‌ها یا ویروس‌هایی که باعث ایجاد پنومونی می‌شوند کمک کند. با رعایت موارد زیر می‌توان از ابتلا به پنومونی جلوگیری کرد:
مرتباً دستان خود را بشویید. به خصوص اگر از کسی که پنومونی دارد مراقب می‌کنید.
واکسن بزنید: واکسن‌ها راهی مهم و موثر برای جلوگیری از عفونت‌های ویروسی و باکتریایی در کودکان و بزرگسالان هستند.

سیگار کشیدن را متوقف‌کنید.

سلامتی بدن خود را با ورزش حفظ‌کنید.

در صورت بروز بیماری‌‌، تمام داروها را طبق تجویز پزشک مصرف‌کنید.

سعی کنید در صورت امکان، تماس با افرادی که مریض هستند را محدود‌کنید.

اگر ذات‌الریه دارید، تا زمانی که سلامتی خود را به دست بیاورید، در خانه بمانید.

چه کسانی بیشتر در معرض خطر ابتلا به پنومونی هستند؟

افرادی که در معرض خطر ابتلا به ذات‌الریه یا پنومونی قرار دارند عبارتند از:

کودکان با سن کم‌تر از ۲ سال

بزرگسالان با سن بالای ۶۵ سال

زنان باردار

افراد دارای ضعف سیستم ایمنی (مانند مبتلایان به HIV/AIDS، مبتلایان به بیماری خود ایمنی یا مبتلایان به سرطان که شیمی‌درمانی می‌شوند)

افراد مبتلا به بیماری مزمن مانند دیابت، آسم و فیبروز کیستیک

افرادی که در بیمارستان بستری هستند

افرادی که سیگار می‌کشند

مبتلایان به بیماری‌های ریوی مانند بیماری انسدادی مزمن ریوی (COPD) یا آسم

افراد دارای بیماری قلبی

افرادی که اخیراً بستری شده‌اند یا در حال حاضر در بیمارستان بستری هستند، به خصوص اگر زیر دستگاه تنفسی هستند.

افرادی که دچار سکته‌ی مغزی شده‌اند: این افراد دچار مشکل در بلع هستند.

تداوی پنومونی چگونه انجام می شود؟

درمان پنومونی به عامل آن بستگی دارد. بیش‌تر اوقات، پنومونی در خانه قابل درمان است، اما در موارد شدید ممکن است لازم شود فرد در شفاخانه بستری شود. از آنتی‌بیوتیک‌هایی مثل سیپروفلوکساسین برای درمان پنومونی باکتریایی و مایکوپلاسمایی استفاده می‌شود.
پنومونی ویروسی درمان خاصی لازم ندارد و معمولاً خود به خود بهبود می‌یابد.
در صورتی که عامل پنومونی، قارچ باشد، داروهای ضد قارچ تجویز می‌شود.
سایر درمان‌های جانبی شامل تغذیه‌ی مناسب، افزایش مصرف مایعات، استراحت، داروی ضد درد، کنترل تب و داروهای تسکین دهنده‌ی سرفه می‌باشد.
موضوعات طبی

07/07/2023

1. فشار خون: 120/80
2. نبض: 70 - 100
3. حرارت بدن: 36.8 - 37
4. تنفس: 12-16
5. هموگلوبین: مرد (13.50-18)
زنان (11.50 - 16)
6. کلسترول: 130-200
7. پتاسیم: 3.50 - 5
8. سدیم: 135-145
9. تری گلیسیرید: 220
10. مقدار خون در بدن:
PCV 30-40٪
11. شکر: برای کودکان (70-130)
بزرگسالان: 70-115
12. آهن: 8-15 میلی گرم
13. گلبول های سفید: 4000 - 11000
14. پلاکت: 150000 - 400000
15. گلبول قرمز: 4.50-6 میلیون.
16. کلسیم: 8.6 - 10.3 mg/dL
17. ویتامین D3: 20 - 50 نانوگرم در میلی لیتر (نانوگرم در هر میلی لیتر)
18. ویتامین B12: 200-900 pg/ml

👈موضوعات طبی