22/09/2022
د مفصلونو پړسوب څه ته وایي ؟
په انګریزۍ کې ورته ارترایټېس (Arthritis) وایي. د بدن په یوه یا ډېرو مفصلونو کې پړسوب دی. تر ۱۰۰ زیات ډولونه لري، د هر ډول د پیدا کېدو لامل او درملنې طریقې یې توپیر سره لري. تر ټولو عام پېښېدونکی ډول یې اوسټیو ارټرایټېس (Osteoarthritis OA) دی. په دوېمه کچه نور عام پېښېدونکي ډولونه یې (rheumatoid arthritis RA, psoriatic arthritis, PsA and gout) دي.
علایم یې د وخت په اوږدو کې پیدا کیږي خو ممکن نا څاپه هم راڅرګند شي. د (rheumatoid arthritis) ډول یې د ۳۰ کلنۍ او ۵۰ کلنۍ تر منځ پیدا کیږي خو په ورته وخت کې په کوچنیانو او ځوانانو کې هم وده کولای شي. د (Osteoarthritis) ډول یې له ۵۰ کلنۍ او ۶۰ کلنۍ وروسته پېښېدای شي خو ښځو کې بیا له ۴۰ وروسته هم تشخیص شوی. په هغو کسانو کې زیات وي کوم چې زیات وزن لري.
نښې او علایم
تر ټولو عام علایم یې د بندونو درد، د بندونو د خوځښت پر مهال سختي او درد او پړسوب دی. په سهار کې له خوبه د پاڅېدو پر وخت یې علایم تر نورو وختو زیات محسوس کېدونکي وي. نور علایم یې :
– کله چې بندونه قاتوی په بندونو کې کلېک ته ورته غږ
– د مفصلونو چار چاپېره برخه کې د عضلو کمزورتیا
– په ګوتو کې د هډوکو وده
– په زنګنونو کې ناخوښونکی غږ
– ستړیا
– کمه تبه
– په خوله او سترګو کې پړسوب
– د زړه په عضلو او رګونو کې پړسوب
– د وینې کمې سرې حجرې
لاملونه
– د مفصلونو بې کچې زیاتې کارونې له امله مفصل کې ستونزه پیدا کېدل
– زیات عمر
– ټپي کېدنه
– زیات وزن
– په ایمني سیستم کې بې نظمي
– جېن یا د کورنۍ مخینه
– د عضلاتو کمزورتیا
Osteoarthritis
که چېرې د مفصل په کرپندوکي (غضروف) کې ټپ یا عفوني کېدنه رامنځته شي نو دا حالت یې ستونزه کې زیاتوالی رامنځته کولای شي. کرپندوکی یا غضروف په بندونو کې کلک خو د قاتېدو وړ نښلونکي نسجونه دي، کله چې تاسې په بندونو فشار اچوی او یا هم بندونه مو ټکان وخوري نو کرپندوکی یې ساتنه کوي. که چېرې د کرپندوکي په حجم کې کمی هم رامنځته شي د پړسوب یو ډول پیدا کولای شي. که چېرې مو کورنۍ کې د (Osteoarthritis) مخینه لرلې وي نو تاسې کې یې هم د پیدا کېدو چانس ډیر وي.
Rheumatoid arthritis
لامل په ایمني سیستم کې بې نظمي وي. کله مو چې د بدن ایمني سیستم په نسجونو برید پیل کړي نو بندونو او د بدن نورو غړو کې د پړسوب لامل کیدای او یاد حالت
