Medical Information طبی معلومات

03/09/2025

01/09/2025

وطنوالو غم مو دروند ده خدای ج د زړه صبر درکړی 😓
دردونکی ورځ وه

25/08/2025

ولې موږ ژر ستړي کېږو؟

ډېری خلک وايي: "ډاکتره! زه ډېر ژر بې انرژۍ کېږم، حتی لږ کار وکړم، ستړی کېږم."
ایا تا هم کله داسې احساس کړی دی؟ 🤔

✨ عام علتونه:

1: وینه کمي (Anemia): د وینې د کمښت له امله بدن ته کافي اکسیجن نه رسېږي.
2: ویټامین او منرال کمښت: په ځانګړي ډول د ویټامین D، کلسیم، B12 او Zinc کمښت.
3: هورموني ستونزې: لکه ټیټ ټسټسټیرون یا د تیروید غدې ګډوډي.
4: سټریس او بې‌خوبي: په اعصابو فشار او د شپې ښه خوب نه کول.
5: معدې تیزاب او خراب هضم: بدن ته خواړه ښه نه جذبېږي.

✅ څه وکړو؟

منظم خوب (۷–۸ ساعته).

صحي خواړه (سبزي، مېوې، هګۍ، شیدې، غوښه).

منظم ورزش کول لږ تر لږه ۳۰ دقیقې ورځنی ورزش.

د وینې او ویټامینونو ټسټونه کول.

د ډاکتر په مشوره ملټي ویټامینونه او درمل استعمالول.

05/01/2025

د هر قسم پوښتنی او صحی معلوماتو لپاره کولای شئ دلته مسیج وکړۍ زه مو خدمت کې یم

05/01/2025

عام زکام (common cold)چې اوس وخت کې زیات خلک پرې اخته دی سنګه ناروغی ده او سه کول پکار دی 👇
دا یوه ویرسي ناروغي ده چې په عمده توګه د پوزې او ستوني التهابي حالت رامنځته کوي. دا معمولا د رینوویروس (rhinovirus) له لارې رامنځته کېږي او نښې یې عبارت دي له:
*پوزه بهیدل
*پرله‌پسې ټوخی
*ستوني درد
*تبه (کمه وي)
*د بدن دردونه
*ستړیا
عام زکام عموماً خطرناک نه دی او په څو ورځو کې خپله ښه کېږي..چې تر دوه هفتو دوام کوی
د عام زکام لپاره ځانګړی درملنه (تداوي) نه شته، ځکه چې دا ویرسي ناروغي ده او معمولاً خپله ښه کېږي. خو د نښو د کمولو او آرامتیا لپاره لاندې تدابیر نیول کېدی شي:
1. ډېر مایعات څښل: اوبه، چای، جوس، او سوپ څښل د بدن هایدریشن ساتي او پوزې خلاصه ساتلو کې مرسته کوي.

2. آرام کول: د بدن آرامول د معافیتي سیستم سره مرسته کوي چې ژر ښه شي.

3. ستوني ګرم ساتل: ګرمه اوبه یا ګرمه چای څښل د ستوني درد آراموي.

4. اینالیشن (Steam Inhalation): د ګرمو اوبو بخار اخیستل پوزه خلاصوي او آرامتیا راولي.

5. پرېښودل د درملو: که تبه یا شدید دردونه لرئ، د پاراسټامول یا ایبوپروفین په څېر درمل وکاروئ.

6. ټوخي یا زکام د درملو (Over-the-counter cold medications): ځینې درمل د ټوخي او پوزې بهېدو د نښو د کمولو لپاره ګټور وي،
7. ګرم سوپ یا چرګ سوپ: ځینې وختونه د ګرمې غذا خوړل لکه چرګ سوپ او اش خوړل د زکام نښې آراموي.

په چایو کې د لیمو او ادرکو استعمال ډیر مفید ده چې باید استفاده شي همدارنګه مالګې غرغره کوی د ستونی خارښ کموی

21/12/2024

د انارو 22 ګټې چې تر اوسه به نه یئ ترې خبر
انار د روغتیا لپاره ډېرې ګټې لري. دلته ځینې مهمې ګټې یې دا دي:

1. انټي اکسیدانټونه: انار ډېر زیات انټي اکسیدانټونه لري چې بدن ته د آزادو رادیکالونو ضد محافظت ورکوي او حجرې له زړښت څخه ساتي.

2. د زړه روغتیا: انار د کولیسټرول کچه کموي او د زړه ناروغۍ مخنیوی کې مرسته کوي، د وینې فشار کنټرولوي.

3. د وینې کموالی: انار د وینې تولید لپاره ګټور دی او په بدن کې وینه پوره کوي.
4. د انفیکشن ضد خواص: انار کې ځینې انټي بایوټیک او انټي وایرل خاصیتونه شته چې د سینې ناروغیو لکه ټوخی، زکام، او د سږو انفیکشنونو مخنیوي کې مرسته کوي.

5. د سوزش کمول: انار د سوزش ضد مواد لري چې د سږو التهابي حالتونه، لکه د برانکایټس یا استمې، کمولو کې مرسته کوي.

6. د وینې دوران ښه کول: انار وینې دوران ښه کوي، چې دا کار د سږو فعالیت ته وده ورکوي او د سینې فشار کموي.

7. د انټي اکسیدانټ ګټې: انار کې موجود انټي اکسیدانټونه د سږو حجرې له زیانمنیدو څخه ساتي او د سینې ناروغیو څخه د ژغورلو لپاره مهم دي.

8. د خلطې پاکوالی: د انار جوس د خلطې کمولو او سږو د پاکولو کې مرسته کوي، کوم چې د ټوخي او سینې ناروغیو په درملنه کې ګټور دی.

9. د هضم ښه والی: انار د هضم سیستم ښه کوي او د قبضیت په درملنه کې مرسته کوي.

10. د پوستکي ښکلا: د انار استعمال د پوستکي روغتیا او ښکلا کې ګټور دی، پوستکی تازه او ځوان ساتي.

11. د معافیت سیسټم پیاوړتیا: انار د بدن معافیت سیسټم قوي کوي او بدن له بېلابېلو ناروغیو څخه ساتی
انار د جنسي روغتیا لپاره هم ګټې لري. دلته یې ځینې مهمې ګټې دي:
12. د وینې جریان زیاتول: انار وینې دوران ښه کوي، چې دا د جنسي فعالیت لپاره مهم دی. ښه وینه جریان د نارینه او ښځینه د جنسي قوت او فعالیت ښه کولو کې مرسته کوي.

13. د ټیسټوسټیرون کچه زیاتول: د انار جوس څښل د ټیسټوسټیرون هورمون کچه زیاتوي، چې دا هورمون د جنسي میل او انرژي زیاتولو لپاره مهم دی، په ځانګړي ډول په نارینه وو کې.

14. د سپرم کیفیت ښه کول: انار د سپرم شمېر او کیفیت زیاتولو کې مرسته کوي، کوم چې د زیږون وړتیا زیاتوي.

15. د جنسي سوزش ضد خاصیت: انار کې انټي اکسیدانټ مواد سوزش کموي او د جنسي غړو روغتیا ساتي.

16. د سټرس کمول: انار د سټرس کمولو کې هم مرسته کوي، چې د جنسي فعالیت او اړیکې لپاره مهم دی.

17. د سرطان ضد خاصیت: انار کې موجود انټي اکسیدانټونه او نور مرکبات د ځینو ډولونو سرطانونو، لکه د سینې او پروسټیټ سرطان، مخنیوی کې مرسته کوي.

18. د معافیت سیسټم پیاوړتیا: انار ویټامین سي او نور معدني مواد لري چې د بدن معافیت سیسټم پیاوړی کوي او له ناروغیو څخه ساتنه کوي.

19. د هډوکو روغتیا: انار د هډوکو لپاره هم ګټور دی، ځکه چې دا د غضروف یا کرتاج ساتلو او د هډوکو ناروغیو، لکه ارتریت، کمولو کې مرسته کوي.

20. د حافظې ښه والی: ځینې څېړنې ښيي چې انار د حافظې او دماغي فعالیت ښه کولو کې مرسته کوي، په ځانګړي توګه د زړښت په وخت کې.

21. د وزن کنټرول: انار کې کم کالوري او زیات فایبر شته چې د وزن کمولو او د اشتها کنټرولولو کې مرسته کوي.

22. د وینې د شکر کنټرول: انار په معتدله کچه د وینې شکر کنټرولولو کې هم مرسته کوي، چې دا د شکر ناروغانو لپاره ګټور دی.

31/10/2024

اضطراب،ویره یا ډار (Anxiety) ناروغي

اوږده ده خو ډیره ښه لیکنه ده ویې لولئ
یوه رواني اختلال ده چې پکې شخص په غیر منطقي یا شدید ډول د اندیښنې، ویرې، او ناراحتي احساس کوي. دا حالت د ورځني ژوند په فعالیتونو او کیفیت باندې منفي اغیزه کولی شي. دلته د اضطراب د ناروغۍ په اړه تفصیل وړاندې شوی:

اضطراب څه شی دی؟

اضطراب د یو شخص د ژوند یوه عادي برخه ده، خو کله چې دا احساسات په مسلسل او شدید ډول رامنځته شي، نو دا د اضطراب اختلال په توګه طبقه بندي کیږي. دا اختلال د ژوند مختلفو برخو باندې اغیزه کوي، لکه په کار، ښوونځي، او ټولنیزو اړیکو.روزمره ژوند او نور

علایم:

د اضطراب مختلف علایم شامل دي، چې د هر شخص لپاره یې شدت او نوعیت مختلف وي. ځینې عام علایم عبارت دي له:

ذهنی علایم:

د فکرونو بی نظمي یا ګډوډی

د تیریدو یا خطر احساس (د مرګ ویره)

د حاضر یا راتلونکی حالت څخه ویریدل

جسماني علایم:

د زړه ضربان زیاتوالی

د پښو یا لاسونو لړزیدل (trembling)

د عرق(خوله) کولو زیاتوالی

د تنفس ستونزې (د تنفس د سختۍ احساس)

د عضلاتو تنشن یا شخوالی

سلوکي علایم:

د ټولنیزو فعالیتونو او حالتونو څخه مخنیوی

د آرامۍ نه درلودل

د نه احساس کولو احساس (nervousness)

ډولونه:

د اضطراب مختلف ډولونه شتون لري، چې ځینې مهمې یې عبارت دي له:

1. عمومي اضطراب اختلال (Generalized Anxiety Disorder - GAD):
د بې ځایه او دوامداره اندیښنو او اضطراب احساسات.

2. اجتماعي اضطراب اختلال (Social Anxiety Disorder):
د ټولنیزو حالتونو کې د قضاوت یا بدې تجربې د ویرې له امله.

3. پانیک اختلال (Panic Disorder):
د ناڅاپي او شدید اضطراب حملې، چې د فزیکي علایمو لکه د زړه ټکان زیاتیدل، د نفس تنګي او نورو سره وي.

4. اوسپنۍ یا اختلال سره تړلی اضطراب (Specific Phobias):
د ځانګړو شیانو یا حالتونو څخه ویره (لکه د الوتنې، ککړتیا، یا ځناورو).

5. پوسټ ټراماتیک اضطراب اختلال (Post-Traumatic Stress Disorder - PTSD):
د یوه ټراماتیک پیښې وروسته د اضطراب او نورو علایمو سره مخیدل.

تداوی:

د اضطراب د ناروغۍ درملنه څو مختلفې لارې لري

1. رواني درملنه (Psychotherapy):

د معرفتي سلوک درملنه (Cognitive Behavioral Therapy - CBT): د فکرونو او چلندونو بدلولو لپاره یوه اغیزمنه طریقه ده.

مخنیوی درملنه (Exposure Therapy): د ویرې او اندیښنو سره مخامخیدل په تدریجي توګه.

2. درمل (Medications):

SSRI (Selective Serotonin Reuptake Inhibitors): لکه سیرټلین (Sertraline) او فلوکسیټین (Fluoxetine).

Benzodiazepines: چې د اضطراب لپاره لنډمهاله حلونه وړاندې کوي.

3. د ژوند طرزالعمل (Lifestyle Changes):ضروری لارې دی
منظم ورزش کول
د خوب مناسب عادتونه
د ښه تغذیې پالل
ذکر کول

4. اجتماعي ملاتړ:
د کورنۍ او دوستانو سره د اړیکو پیاوړي کول.

د اضطراب د درملنې لپاره مهمه ده چې د متخصص سره مشوره وشي، ترڅو د شخصي حالت او اړتیاو پراساس مناسب تداوي ترتیب شي.

28/10/2024

Personality disorder
یا شخصیتی ناروغۍ
هغه حالت دی چې په کې د یو کس د چلند، فکر او احساساتو نمونه له نورمالو خلکو څخه توپیر لري. دا توپیر دومره وي چې د شخص ورځنی ژوند او اړیکې زیانمنوي. دا ناروغۍ مختلف ډولونه لري، لکه
1. د شخصیت حد (Borderline Personality Disorder) – په دې کې خلک د احساساتو او اړیکو کې بې ثباتي تجربه کوي.
2. نرگسیتي شخصیت (Narcissistic Personality Disorder) – په دې حالت کې خلک د ځان په اړه د لوړې فکر او د نورو په وړاندې د کم ارزښته چلند لري.

3. ضدی شخصیت (Antisocial Personality Disorder) – په دې کې خلک د نورو د حقونو او احساساتو په وړاندې بې پروا چلند کوي.
په دې ناروغیو کې خلک اکثراً ستونزې په اړیکو، احساساتو او خپلواکه ژوند کې تجربه کړی

د شخصیتي ناروغیو علایم
د ناروغۍ له ډول سره تړاو لري، خو ځینې عام علایم چې په مختلفو ډولونو کې لیدل کېږي، دا دي:
1. د اړیکو ستونزې: خلک اکثراً د نورو سره په اړیکو کې ستونزې تجربه کوي، لکه د بې ثباته یا ډیر جنجالي اړیکو لرل.
2. د احساساتو بې ثباتي: دوی د خپلو احساساتو په کنټرول کې ستونزه لري، او ښایي ناڅاپه غوسه شي، خپه شي، یا بې ځایه ویره او اضطراب ولري.
3. د ځان په اړه غیر واقعي انګیرنې: ځینې خلک د ځان په اړه یا ډیر لوړه انګیري (نرگسیتي شخصیت) یا ځان ډیر کم ارزښته ګڼي.
4. د پریکړو بې ثباتي: دوی ممکن بې احتیاطي یا خطرناک چلندونه ترسره کړي، لکه بې له فکره د پیسو مصرف، غیر مسؤلانه کړنې، یا فزیکي خطرات منل.
5. د قانون یا ټولنیزو اصولو پروا نه کول: ځینې خلک (لکه د ضدی شخصیت لرونکي) د نورو د حقونو یا ټولنیزو اصولو خلاف عمل کوي، او په دې کې د نورو پر وړاندې بې پروا چلند ښکاره کوي.
6. د انتقاد یا مخالفت په وړاندې حساسیت: هغوی کیدای شي انتقاد ته ډیر حساس وي او په غصه یا په شدت سره غبرګون وښيي.
7. د هویت ستونزې: ځینې وختونه دوی د خپل شخصیت یا هویت په اړه پوره وضاحت نه لري، یا د ژوند په مختلفو برخو کې بې ثباته ځان ښيي.
دا علایم دوامداره او پراخه دي، او په اوږده موده کې د یو شخص ژوند ته لویې ستونزې او زیانونه رسوي.
تداوی: 👇
د شخصیتي ناروغیو تداوي کولای شي ستونزمن وي، خو ممکنه ده چې د درملنې له لارې ښه والی راشي. دلته ځینې عامې درملنې دي
1. رواني درملنه (Psychotherapy): د شخصیتي ناروغیو لپاره تر ټولو مؤثره درملنه ده. په دې کې یو متخصص رواني مشاور له ناروغ سره خبرې کوي او د هغوی چلند، فکر او احساساتو سمولو کې مرسته کوي. تر ټولو عام ډول یې "Dialectical Behavior Therapy" (DBT) او "Cognitive Behavioral Therapy" (CBT) دي.
2. درمل: ځینې وختونه درملنه له درملو سره هم وي، په ځانګړې توګه که یو شخص د اضطراب، خپګان یا نورو رواني حالتونو سره مخ وي. خو درمل د شخصیتي ناروغیو اصلي درملنه نه ده، بلکې د نښو کمولو لپاره مرسته کوي.

3. د کورنۍ مرسته: کورنۍ او نږدې خلک هم کولای شي په تداوۍ کې مهم رول ولري. هغوی ته مشورې او معلومات ورکول کېږي چې څنګه له ناروغ سره په چلند او ملاتړ کې مرسته وکړي.
4. د ژوند مهارتونو زده کړه: ناروغانو ته داسې مهارتونه زده کوي چې څنګه خپلې ستونزې په ښه ډول مدیریت کړي، لکه د اړیکو ښه کول، د احساساتو کنټرول، او د خپل ځان په اړه مثبت نظر درلودل.
تداوي وخت نیسي، خو په دې سره ناروغان کولای شي ښه ژوند ته ورسیږي او خپلې اړیکې او احساسات ښه کړي.

21/10/2024

ژور خپګان باره کې راسره دا وډیو وګورئ او لایک یې کړئ مننه

06/01/2024

‏د یو کیلو ګاز سوځیدل، ۱۹ کیلو اکسیجن ته اړتیا لري،
کله چې د کوټې دروازې او کړکۍ بندې وي، په دي وخت کي د کوټې اکسیجن له ۵ څخه تر ۶ ساعتونو بسنه کوي.
له ۶ شپږو ساعتونو وروسته په کوټه کې اکسیجن ختمیږي، د اکسیجن په نه شتون کي بُخارۍ مړه کیږي او د ډبې ګاز په کوټه کې خپریږي د انسان بدن خپل حرکت د لاسه وركوي او ژوند یې پای ته رسیږي. یادونه:
د بندې دروازې او کړکیو پر مهال د یو حمام اکسیجن د بخارۍ او یا ګازي ګیزر لپاره تر یو ساعت زیات بسنه نه کوي.

دغه څو کرښې مو د هیوادوالو ژوند ژغورلای شي.

18/12/2023

هر کله چې ګولۍ کپسول،ټابليټ، یا نور هر رقم دوایي خورئ باید د یو ګیلاس اوبو سره یی وخورئ.
ځکه که چیرې په سمه توګه ستاسي معدې ته ونه رسیږي نو دا کپسول دستوني پایپ کې له منځه ځي چه بیا همدغه دوایي د ستونې التهاب یا زخم منځته راوړي.
چې زیات دردناکه او په خوړو تیرولو کې مشکلات رامنځته کوي.

11/12/2023

شپې لخوا غیر ارادي متيازو تلل( Nocturnal Enuresis )

دا هغه حالت دی چې ماشومان په بستر کې د شپي لخوا تشي متیازې کوي، له شپږ کلونو ښکته عمر لرونکو کې دا حالات کوم ستونزه نه ګڼل کیږي خو
که چېرې د شپږو کلونو وروسته هم ماشوم په بستره کې ادرار کوي، نو دا یو پتالوژیک حالات دی چې باید درملنه یې وشي.
لاملونه:
زيات لاملونه لري خو اکثره يې رواني ستونزي استرس او انتانات دي، همدارنګه نور سببونه یې:
- په خېټه کې چنجیان
- ناهضمي ، د مثاني التهاب
- ذهني پریشانۍ او خپګان
- په متيازو کې د تېزابیت ډېروالی
-د متيازو په نل کې التهاب
- دبي ارزښتی احساس
- فالج ، وېره او نور..

دا چې ددې ناروغۍ ډیرې لاملونه ذهني او رواني وي نو لاندی درمل توصیه کوو خو که ناروغ ته کوم بل لامل متوجې وي نو بیا دهغه درملنه وکړئ .

Tab: Imipramine
>First 5nights 10mg than 25mg for 6 month