Dr. Alhamulhaq Medical Clinic

Dr. Alhamulhaq Medical Clinic Contact information, map and directions, contact form, opening hours, services, ratings, photos, videos and announcements from Dr. Alhamulhaq Medical Clinic, Medical and health, Jalalabad.

10/07/2023

*د پښو تلي سوزیدل یا د ستنې چوښیدو احساس د کومو ناروغیو نښه ده؟*

دغه تجربه به زیاتره کسانو ته وي چې کله یې د پښو تلي سوزي یا داسې ورته بریښي چې د پښو تليو کې یې ستنې چوښیږي «جګیږي»، په ځانګړي ډول هغه مهال کله چې له یو څه شیبې وروسته پښو ته حرکت ورکړل شي.

په عام حالاتو کې د پښو سوزېدل هغه مهال کیږي کله چې انسان د پښو په سر کښیني یا داسې ناسته وشي چې په پښو زور راځي، دغه مهال پښې د اعصابو فشار سره مخ کیږي چې پښو ته په حرکت ورکولو له منځه ځي.

که دغې پيښې سره هر وخت مخ کیږئ په ځانګړي ډول پښو ته له حرکت ورکولو وروسته هم که سوز سره مخ کیږئ دا بیا تاسې ته د ناروغۍ ګواښونه دي چې دردناک هم وي، ددې یو شمېر لاملونه په لاندې ډول دي:

شکر ناروغي

د شکر ناروغۍ یوه نښه داده چې د ناروغ پښې اکثره وخت سوزیږي او د ستنې په څېر څه ورچوښیږي، ددې لامل لوړ فشار دی چې پایله کې یې اعصابو ته زیان رسیږي، د شکر نورې هم ډيرې نښې دي، لکه زیاتې بولې راتلل، زیات تږي کېدل، د خولې وچېدل، د پوستکي خارښ، په پښو یا لاسونو کې درد یا بې حسه کېدل، لوږه زیاتېدل، ناڅاپي وزن کمېدل او د ټپ ژر نه ښه کېدل د شکر ناروغۍ نښې دي.

ویټامن بي ۱۲ کمي

بدن کې د ویټامن بي ۱۲ کميدل د اعصابو حجرو ته زیان رسوي، چې په پایله کې يې په پښو او لاسو کې د ستنې چوښيدلو یا سوزیدلو حس کیږي، که دا له پامه وغورځول شي نو دغه ناروغي په بدن کې دایمي ګرځي، بن کې دغه ویټامن کمیدل د ملا تیر، عصبي حجرو او د بدن نورو برخو ته هم زیان رسوي چې په پایله کې د انسان ملا کږه یا کړوپه شي.

د وینې جریان کې ستونزې

کله چې د بدن غړو ته په سمه توګه وینه نه انتقالیږي نو پښې او لاسونه یخ او بې حسه شي، کله چې په موټر یا بل ځای کې تنګ کښینئ او پښې مو له بل سره جختې نښتې وي، داسې حال کې د پښې ټولې برخې ته وینه نه رسیږي چې له کبله یې پښې یخې، بې حسه او د ستنې چوخیدو احساس وشي.

پښتورګي «ګردې» له منځه تلل

د پښتورګو له منځه تللو له ډیرو نښو څخه یې یوه دا هم ده چې د ستنې چوښيدو یا پښو او لاسو د سوزېدو احساس کیږي، نورې نښې یې لکه په پښو کې دردونه، بې حسه کېدل، د عضلاتو او بندونو کمزوري کېدل دي.

آټوامین ناروغۍ

آټوامین یعنې هغه ناروغۍ په کوم کې چې د بدن دفاعي سیستم یا د بدن حجرې د بدن په روغو غړو حمله وکړي، چې پایله کې يې په پښو کې د ستنې چوښیدلو یا سوزیدلو احساس کیږي.

دغه ډول د پښو سوزیدلو، بې حسه کېدلو یا د ستنې چوښیدلو احساس نور لاملونه هم شته، لکه زیات وزن پورته کول چې اعصابو ته زیان رسوي، انفیکشن زیاتیدل، یا ځینې درمل (د زړه، لوړ فشار، سرطان) استعمالولو په پایله کې هم دغه پيښه رامنځته کیږي، باید هیڅکله دغه لاملونه له پامه ونه غورځول شي، او ژر تر ژره یې د مخنیوي لپاره ډاکټر ته رجوع وشي.
کاپی

06/07/2023

که حامله ښځو ته د لاندي مشکلاتو څخه يو هم پيدا شي بايد ډاکتر ته لاړه شي
- سرچرخي او زړه بدیدل
- تبه
- په لاسو او پښو کي پړسوب
- نفس تنګي او سالنډي چه د روزانه کارونه مانع وي
- تر نارمل حد ډير میتازو ته تلل , دميتازو په وخت درد او سوزشت, په متيازو کي وينه ليدل
- شديد د سر درد
- دسترګو کمزوري او شيان په خاکي شکل ليدل
- وینه بهیدل
- دنس او دنس په لاندي برخي کي د درد شتوالي
- په نس کي دماشوم حرکت نه حس کول (کله چه يي په حرکت شروع کړي وي ).
- دفرج يا تناسلي ځاي څخه اوبه تلل
- دميرګي حمله پر راتلل

د پورته ذکر شوي شکايتو څخه چه يو هم وليدل شي بايد داکتر ته مراجعه وشي معاينات وکړي او مشوره تر واخلي .

ګرانو هيوادوالو توجه مو غواړم د يو آهم موضوع په اړوند .د لوي اختر د مبارک وجيبه يعني قرباني د اختر وروسته د شکري د زياتو...
26/06/2023

ګرانو هيوادوالو توجه مو غواړم د يو آهم موضوع په اړوند .

د لوي اختر د مبارک وجيبه يعني قرباني د اختر وروسته د شکري د زياتوالي، د ويني د لوړ فشار او د يوريک اسيډ د زياتوالي او د نس د درد په خاطر ډيرۍ کسان ډاکټر صاحبانو ته مراجعه کوي چه علت يى د زياتو غوښو خوراک دي.

ددې مشکل څخه د خلاصېدو په خاطر تاسي لوۍ اختر کښي خواړه په معتدل مقدار سره وخوري، د ګازي مشروباتو څخه پرهېز وکړي، په خوړو کښي غوړي حد تر امکانه کم کړي او کوښښ وکړي چه مايع تېل استعمال کړي.

د وچي ډوډۍ او وريجو خوراک کم کړي د خوراک په وخت کښي شنه ترکاري، مستې، د مستو چکني او يا شلومبې چه البته ډېري تروې نه وي نوشيجان کړي.

اوبه ډيري وڅښۍ او د خوراک وروسته کوښښ وکړي سمدستي لس يا تردې زيات وخت له پاره قدم ووهي.

په درنښت

 #محرقه یا ترټکه ( Typhoid )محرقه څه شې دی؟ د محرقې مکروب چې د salmonella typhi په نامه هم یادیږي یو ‌‌‌‌‌‌ډول بکټریاوي ...
28/04/2023

#محرقه یا ترټکه ( Typhoid )

محرقه څه شې دی؟
د محرقې مکروب چې د salmonella typhi په نامه هم یادیږي یو ‌‌‌‌‌‌ډول بکټریاوي ناروغي ده چې د ناپاکو اوبو او ناپاکو خوړو له لارې ځان د انسان هاضمي سیسټم ته رسوي،دغه مکروبپه لمړیو کې ځان د کوچنیو کولمو په داخلي دیوال کې ځای پرځای کوي او له همدې ځایه د یوې خفتې تر یوې میاشت په ترڅ کې ځان لمفاوي غدو ته رسوي او بلاخره د وینې جریان ته ننوځي او د وینې له جریانه بیا د بدن بله هره سیمه او هر ارګان ګواښلی شي.



1-د بدن ګرمیدل یا نرۍ تبه
2-د هډوکو دردونه
3-د شپې لخوا د پښو تلې سوځیږی
4-د سر دوامداره دردونه
5-د نس دردونه او د نس بادونه
6-دوامداره قبضیت او ځینې وخت اسهالات
7-د ‌‌‌‌‌‌ډکو متیازو تور رنګ
8-د معدې دردونه او د خوړو بد هضمي
9-کمزوري او د وزن کمیدل
10-ساړه او پر بدن د لرزې راتګ
11- او په ځینو ناروغانو کې د صفرا کیسه یا تریخې دردونه چې معولا د ښې اوږې په سر کې احساس کیږي.
12-دټول وجود دردونه، خاصکر دی اوږو، سر، ملا دردونه



کله چېد محرقې مکروب په کولمو کې وي نو لاندې زیانونه حتماً منځ ته راوستلی شي.
1- د کولمو زخم
2-له کولمو د وینې بهیدل
3- د کولمو سوري کیدل
4-کم خوني
5-د لمفاوي غدو التهاب د بدن دفاعي ځواک کمزوری کوي او همدغه کمزوري د دوامدارې نرۍ تبې سبب ګرځي.
6-د ځیګر او تورې غټیدل او پړسیدل
7-د ه‌‌‌‌‌‌ډوکو کمزوري
8-د مغزو د پردو مکروبي کیدل یا مننجیت
9-د غوږ،ستوني او پوزې مکروبي کیدل
10-د بدن د مایعاتو کمښت
11-دوامداره ټیټ فشار
12-د تریخې مکروبي کیدل

#درملنه
تر بشپړ تشخیص وروسته د نوموړي مکروب ضد درمل د لس الی پنځلس ورځو لپاره خصوصا سپروفلوکزاسین , ملتی ویتامین او د تبی د محوه کولو درمل ورسره باید وکارول شي

#پرهیز
کلک خوراکونه
غوړ خواړه
ترخه او ترشه خواړه
خامې اوبه او ناپاکه ترکاري

‌‌‌‌‌‌ډیر_وخوړل_شي

د میوې جوس
پاکې اوبه
د ترکارۍ سوپ

  او درملنه یې!سکبیس د پوستکي یؤ دول ځانګړې ساري  ناروغي ده چې د sarcopty scabie پرازیټ څخه رامنځ ته کېږي. دا ناروغي امک...
21/04/2023

او درملنه یې!

سکبیس د پوستکي یؤ دول ځانګړې ساري ناروغي ده چې د sarcopty scabie پرازیټ څخه رامنځ ته کېږي. دا ناروغي امکان لري چې هر شخص ته انتقال شي مګر هغه خلک ور باندې دېر اخته کېږي چې په مشترک دول یو اطاق کې ژوند کوي لکه په بندیخانو کې، عسکري قطعاتو کې، لیلو کې او داسی نور ...
هر کله چی دا میکروب یو کس ته ورسیږی نو شخص ته شدید خارښت پیدا کیږی او ټول بدن یی خارښت پیدا کوی.

نښې نښانې یې:
۱ـ کله چی دا میکروب پوستکی ته داخل شی نو شخص ته شدید خارش پیدا کیږی او دا خارش د شپی لخوا زیات وی د ورځی لخوا کم.
۲ـ په پوستکی باندی وړی وړی سری دانی را خیژی چی کله دیر وگرول شی نو وینه کوی.
۳ـ اکثرا خارش د تناسولی الی په شا او خوا وی هم په ښځو کی او هم په نارینه وو کی.
۴ـ په ماشومانو کی د پښو په تلو کی د لاسونو په ورغویو کی او په تناسولی برخو کی دیر لیدل کیږی.

د مخنیوي لارې یې:
۱ـ که چیری مو په کورنی کی کوم شخص ته خارش و نو کوشش وکری چی اطاق یی جدا کری او د سکبیس تداوی ورته شروع کری.

۲ـ کوشش وکری چی خپل لباسونه سرچپه اوتو کړی د ورځی یی لمر ته اچوی او د شپی لخوا یی ازادی هوا ته اچوی *

Gastro esophageal Reflux Disease (GERD) هر کله چی د معدی محتویات بار بار د دیر وخت لپاره د مری سره په تماس پیدا کړی او ن...
01/04/2023

Gastro esophageal Reflux Disease (GERD)
هر کله چی د معدی محتویات بار بار د دیر وخت لپاره د مری سره په تماس پیدا کړی او ناروغ ورڅخه ګیله من شی نو هغی حالت ته (GERD) وایی وایی د نړی %30 خلک پری اخته دی
په نارمل حالت کی دری ډوله Anti reflex میکانیزمونه دی نه پریږدی چی د معدی اسید مری ته لاړ شی.او پدی ناروغی کی داغه میکانیزمونه خراب وی
‎میکانیزمونه په لاندی ډول دی
* Lower esophageal
دا sphincter د مری خواته د محتویاتو بیرته ګرځیدو څخه مخنیوی کوی
* Esophageal peristalsis
د مری استداری حرکات چی د مری په پاکولو کی رول کری
* Esophagus Diphragm

Pathogenesis
لاندی فکتورونه دادی ناروغی په راتک کی رول لری
1. Lower esophageal sphincter
2. Esophageal clearance decreased
3. Delayed gastro emptying
4. Hiatus hernia
5. Inter abdominal pressure increase
د ګیډی داخلی فشار په لاندی حالتو کی زیاتیږ
* Pregnancy
* Obesity (central)
* Ascites
* Tumors (ovarian)
* Body fit cloths
* او زیات خوراک سره زیاتیږی
۵۰٪ د obesity ناروغان GERD لری
6.Drugs
- Nitrate
- CCB
- slidenafil
7.food Chocolatecoffee. Caffeineciggrate Alcohol
دادی ناروغانو clinical features
1- Typical symptoms
a.heart burn د زره سوزش
b.Regurtitation د معدی محتویات بیرته خولی ته راتلل
C.water brush دلاړو زیاتوالی په خوله کی
d.Hoarseness داواز خپوالی
e.dysphagia دمړی بندیدل په استونی کی
F.chest pain د سینی درد
2- Atypical symptom
- chronic cough پرلپسی ټوخی
- Bronchial Asthma
- Recurrent chest infection
Complications
1-esophagitis د مری التهاب
2-Barrett’s esophagitis
3-iron deficiency anemia
4-benign esophageal stricture
5–aspiration pneumonia
6-gastric volvulus
Investigation
ددی ناروغی تشخیص د کلینیک په واسطه کوو خو هغه ناروغان چی عمرونه یی د ۵۵کلونو نه پورته وی او red flag sign هم ولری نو پدی حالاتو کی ورته investigation کوه
1-endoscopy
2- 24 hours Ph Monitoring
Red flag signs
a-dysphagia
b.hematemesis
c.persistence vomiting
d.epigastric mass
E.weight loss
F.iron deficiency anemia
DDX
1-angina
2-peptic ulcer
3.Eosinophilia
4.infectious esophagitis
5.drugs induced esophogitis
‎ تداوی
۱ـ هغه دوګانی چی reflex منځ ته راوړی او یا یی تشدیدوی باید ونه خوړل شی .لکه chocolate . Coffin
۲- اسیدی خوړو څخه ځان ساتل
۳- هغه درمل چی GERD منځ ته راوړی د هغی نه ځان ساتل
۴-د کوچنی غذاګانو نه استفاده کول او لږه غذا خوړل ترسو معدی ته یی هضم اسانه وی
۵-وزن کمول
۶- د تنګو کالیو نه اغوستل
۷- سګرت او شراب نه څکل
۸-په جیګ بالښت خوب کول
۹-د زیات پورته کیدلو او کږیدلو څخه ډاډه کول
۱۰- د ډوډی خوړلو څخه
دوګانی
‏۱- anticid
‏۲-H2 Receptorblacker
-cemitifine 20mg
- famotodine 10mg
- Ranitidine

PPI
- omeprazole 20 40 mg
- Esomeprazoel 40mg
- Pantoprazole 30mg
- Rabeprazole

Prokinatic drugs
- Metocloropramide 10mg
- Dompridone 10mg

TCA
- Nortyptyline

Surgery
A fundoplication


Dr Alhamulhaq Akhndzada

   !هغه دوا ګانې چې دحمل په وخت استطباب لري :• دمکروبې امراضو لپاره ( Anti-biotics ) :CephalexenCephradin Cefixim Cefato...
28/03/2023

!
هغه دوا ګانې چې دحمل په وخت استطباب لري :

• دمکروبې امراضو لپاره
( Anti-biotics ) :CephalexenCephradin Cefixim CefatoximeAzithromycin Ceftriaxone Amoxicilline

• دمعدی دزخم او دمعدی دمشکلاتو لپاره
( Anti-ulcer ) :CimetidineRanitidineFamotidineNizatidineLansoprazole GavisconSucralfate

• دحساسیت لپاره
( Anti-ellargic ) :DiphenhydramineLevocetrizine Loratidine

• د دردونو لپاره
( Analgesics ): paracetamol - only oral use !

• دکانګو او زړه بدوالې لپاره
( Anti-emitics ): Doxylamine Diminhydrinate (gravitate) Ondensetrone Meclizine Vitamine B6 (pyridoxine)Metoclopramide

• دنس درد او شخوالې لپاره
( Anti-spasmodic ) :Nospa (drotavarine) Spaslar (phloroglucinol)

• داسهال لپاره
( Antidiarrheals ) :Loperamide Metronidazole

• دقبضیت لپاره
( Constipation ) :IsphagolLactulose Glycerine suppository

• دمهبلې فنګسې امراضو لپاره
( Anti-fungl ) :Clotrimazole V cream

• دلوړ فشار لپاره
( Anti-hypertensive ) :Methyl dopa Nipedipine Exmergency Labetolol

• دخونریزي لپاره
( Bleeding) :Tranexamic acid

هغه ناروغی چی دیری پیغلی او میندی په افغانستان کی پری مبتلا دی ددی ناروغی په اروند تاسی ته مو پوره طبی معلومات تهیه کری ...
19/11/2022

هغه ناروغی چی دیری پیغلی او میندی په افغانستان کی پری مبتلا دی ددی ناروغی په اروند تاسی ته مو پوره طبی معلومات تهیه کری تاسی لوستلو ته یی دعوتوم اما دا چی پوه شو چی زموژ د طبی معلوماتو نه سومره د صفحی دوستان استفاده کوی د لایک او کمینت کولو نه موژ ته معلومیژی هر فرد چی یی پوره ولوست نو لایک مو هیر نشی
Polycystic O***y syndrome
(PCOS)
په ښځو کی یوه ډیره عامه ناروغی چی د بی اولادی او د عادت ماهوار د بی نظمیو یو ډیر عام سبب ګڼل کیږی د PCOS ناروغی ده. تقریبا د 40 – 85% ښځی په د نړی پر سطحه ددی ناروغی سره لاس او ګریوان دی، په UK کی د هری 10 ښځو څخه یوه په دی ناروغی اخته ده اما بیا په هندوستان کی دا رقم لږ څه متفاوته دی د هرو 10 ښځو څخه 8 ښځي پدی ناروغی اخته دی.
د PCOS څه دول ناروغی ده؟
که د نوم په نسبت دی ناروغی ته وګورو نو ویلی شوو کله چی په تخمدان (O***y) کی سیسټونه (cysts) رامنځته شی نو دیته PCOS وایی.
څنګه کولای شوو چی په ښځو کی دا ناروغی وپیژنو او تشخیص یی کړو؟
دا ناروغی خپلی نښی نښانی لری چی په لاندی ډول دي:
1) غیر منظم میاشتنی عادت ماهوار (Irregular period): ناروغه به تاسو ته د خپلی ګډوډی میاشتنی ناروغی یا حیض څخه شکایت کوی، مثلا کیداشی ناروغه تاسو ته د خپلی په خنډ سره د عادت ماهوار څخه شکایت وکړی (Delayed Mens) ، یا د Oligo menorrhea (که چیری په کال کی د ۹ څخه کم میاشتنی مریضی موجوده وی) څخه شکایت وکړی، یا هم هیڅ میاشتنی عادت نوی موجود ( Amenorrhea)، ځکه چی تخمه به نه ازادیږی.
2) زیاد نارینه هورمونونه ( excess androgen) :د ناروغ په وجود کی به د سړیو د هورمونو زیاتوالی موجود وی، چی د فزیکی علایمو د رامنځته کیدو سبب ګرځی لکه په مخ او بدن باندی د ویښتانو زیاتوالی، د سر د ویښتانو زیاد رژیدل، په مخ په باندی د غوړنیو دانو زیاتوالی (Acne).
3) په تخمدانونو کی د زیاتو سیسټونو موجودیت (Polly cystic ovaries) : کله چی تاسو ناروغ ته سکن کوی نو تخمدانونه به لوی شوی وی ځکه په زیات مقدار سیسټونه (یوه کچوړه چی په منځ کی صاف مایعات موجود وی) به پکی موجود وی.
که چیری تاسو د پورته دریو حالتونو څخه حد اقل دوه حالته ولری نو تاسو د pcos په لوحه کی تشخیص کیږی.
Medical condition:
د PCOS اکثره ناروغانو وزن به زیات یا هم به چاق وی.
د PCOS ناروغان کیداشی به ځینو طبی ستونزو اخته شی لکه Type 2 Diabetes ( د شکر دوهم قسم)، Dyslipidemia ( په وینه که د غوړیو لوړوالی )، obstructive sleep Apnea ( یعنی د څو ثانیو لپاره د ساه بندیدل)، Depression and Anxiety، An ovulatory infertility, endometrial Hyperplasia.
تداوی:
تر ټولو لومړی خبره داده چی ناروغ باید خپل ورځینی د ژوند طریقه بدله کړی لکه په غذا کی تغیرات، د خوب منظم کول او د بی خوبی څخه مخنیوی، منځم تمرین کول، هغه فکتورونه مخه نیول چی د تشویش او نارحتی سبب ګرځی او نور.
طبی تداوی:
یو لړ درمل دی چی مونږ کولای شوو استعمال یی کړو نسبت د مریض کلینکی لوحی او لابراتواری معایناتو ته:
 Combined estrogen – progestin contraceptives
 Medroxyprogesterone acetate (5-10mg), 10-14 days every 1-2 months
 Metformin
Anti – Androgens:
• Spironolactone (50-100mg BID)
• finasterideهغه ناروغی چی دیری پیغلی او میندی په افغانستان کی پری مبتلا دی ددی ناروغی په اروند تاسی ته مو پوره طبی معلومات تهیه کری تاسی لوستلو ته یی دعوتوم اما دا چی پوه شو چی زموژ د طبی معلوماتو نه سومره د صفحی دوستان استفاده کوی د لایک او کمینت کولو نه موژ ته معلومیژی هر فرد چی یی پوره ولوست نو لایک مو هیر نشی
Polycystic O***y syndrome
(PCOS)
په ښځو کی یوه ډیره عامه ناروغی چی د بی اولادی او د عادت ماهوار د بی نظمیو یو ډیر عام سبب ګڼل کیږی د PCOS ناروغی ده. تقریبا د 40 – 85% ښځی په د نړی پر سطحه ددی ناروغی سره لاس او ګریوان دی، په UK کی د هری 10 ښځو څخه یوه په دی ناروغی اخته ده اما بیا په هندوستان کی دا رقم لږ څه متفاوته دی د هرو 10 ښځو څخه 8 ښځي پدی ناروغی اخته دی.
د PCOS څه دول ناروغی ده؟
که د نوم په نسبت دی ناروغی ته وګورو نو ویلی شوو کله چی په تخمدان (O***y) کی سیسټونه (cysts) رامنځته شی نو دیته PCOS وایی.
څنګه کولای شوو چی په ښځو کی دا ناروغی وپیژنو او تشخیص یی کړو؟
دا ناروغی خپلی نښی نښانی لری چی په لاندی ډول دي:
1) غیر منظم میاشتنی عادت ماهوار (Irregular period): ناروغه به تاسو ته د خپلی ګډوډی میاشتنی ناروغی یا حیض څخه شکایت کوی، مثلا کیداشی ناروغه تاسو ته د خپلی په خنډ سره د عادت ماهوار څخه شکایت وکړی (Delayed Mens) ، یا د Oligo menorrhea (که چیری په کال کی د ۹ څخه کم میاشتنی مریضی موجوده وی) څخه شکایت وکړی، یا هم هیڅ میاشتنی عادت نوی موجود ( Amenorrhea)، ځکه چی تخمه به نه ازادیږی.
2) زیاد نارینه هورمونونه ( excess androgen) :د ناروغ په وجود کی به د سړیو د هورمونو زیاتوالی موجود وی، چی د فزیکی علایمو د رامنځته کیدو سبب ګرځی لکه په مخ او بدن باندی د ویښتانو زیاتوالی، د سر د ویښتانو زیاد رژیدل، په مخ په باندی د غوړنیو دانو زیاتوالی (Acne).
3) په تخمدانونو کی د زیاتو سیسټونو موجودیت (Polly cystic ovaries) : کله چی تاسو ناروغ ته سکن کوی نو تخمدانونه به لوی شوی وی ځکه په زیات مقدار سیسټونه (یوه کچوړه چی په منځ کی صاف مایعات موجود وی) به پکی موجود وی.
که چیری تاسو د پورته دریو حالتونو څخه حد اقل دوه حالته ولری نو تاسو د pcos په لوحه کی تشخیص کیږی.
Medical condition:
د PCOS اکثره ناروغانو وزن به زیات یا هم به چاق وی.
د PCOS ناروغان کیداشی به ځینو طبی ستونزو اخته شی لکه Type 2 Diabetes ( د شکر دوهم قسم)، Dyslipidemia ( په وینه که د غوړیو لوړوالی )، obstructive sleep Apnea ( یعنی د څو ثانیو لپاره د ساه بندیدل)، Depression and Anxiety، An ovulatory infertility, endometrial Hyperplasia.
تداوی:
تر ټولو لومړی خبره داده چی ناروغ باید خپل ورځینی د ژوند طریقه بدله کړی لکه په غذا کی تغیرات، د خوب منظم کول او د بی خوبی څخه مخنیوی، منځم تمرین کول، هغه فکتورونه مخه نیول چی د تشویش او نارحتی سبب ګرځی او نور.
طبی تداوی:
یو لړ درمل دی چی مونږ کولای شوو استعمال یی کړو نسبت د مریض کلینکی لوحی او لابراتواری معایناتو ته:
 Combined estrogen – progestin contraceptives
 Medroxyprogesterone acetate (5-10mg), 10-14 days every 1-2 months
 Metformin
Anti – Androgens:
• Spironolactone (50-100mg BID)
• finasteride

 #طب :● کوښښ وکړي ناروغ ځانته تاوان درڅخه ونه رسوي دلويدو او دشيانو سره دټکريدو مخه ئې ونيسي.● د ناروغ د اطرافو اوشاوخوا...
01/09/2022

#طب
:

● کوښښ وکړي ناروغ ځانته تاوان درڅخه ونه رسوي دلويدو او دشيانو سره دټکريدو مخه ئې ونيسي.

● د ناروغ د اطرافو اوشاوخوا څخه ټول ضرري شيان ليرې کړئ چه ځانته ضرر په ونه رسوي لکه چاقو ، چاړه ، اوسپنه، ګرمې او جوش اوبه ، بخارې او برقي شيان.

● ناروغ پر څنګ څملاستي اوپري باسي تر سر ئې نرم بالښت لاندې کړي.

● کوښښ وکړي چه ناروغ ژبه درڅخه ونه چيچي خوله ئې دامکان ترحده خلاصه ونيسي کوښښ وکړي خوله او زنه ئې په نرم شی سره ونيسي.
● په خوله کې يي هيڅ ډول دخوارک اود څښاک شي مه ورکوي دوا دخولی دلاری مه ورکوي.

● په خوله کې چه کوم خوراکي شيان يا مواد اويا کوم بل شی وي هغه ځنې راوباسي چه داخل خواته ئې ولاړ نشي .

● که ئې کلکي اوسختي جامي په تن وي پر سستې ئې کړي لکه دنيکټائي خلاصيدل دپتلون خلاصيدل تر څو په راحت شکل تنفس واخلي.

● ناروغ د حرکتو مخنيوي مه کوي فقط تعقيب ئې کړي چه ځان درڅخه خوږ نګړي .

● کوښښ وکړي چه دخوله لاړي او ځکونه ئې په سالم شکل ځيني پاک کړي.

●په خوله کې ئې هيڅ کلک شی مه ورکوي کيداشي خوله پر را قلف کړي او غاښونه پرې مات کړي او يا داخل خواته ئې کش کړي .

●په ماشومانو کې چه کله حمله ډير وخت ونيسي نو دمقعد له خوا څخه درمل ورکول کيږي چه د درمل په ورکولو سره نارمل حالت ته راګرځي خو درمل بايد د ډاکتر دهدايت سره مطابق استعمال کړي .

  #د غوږ اناټوميدوه غوږونه شتون لري (ښی او کېڼ). هر غوږ له درې برخو څخه جوړ شوی دی:1. بهرنی غوږ: له صیوان، د اورېدو له ب...
03/08/2022



#د غوږ اناټومي
دوه غوږونه شتون لري (ښی او کېڼ). هر غوږ له درې برخو څخه جوړ شوی دی:
1. بهرنی غوږ: له صیوان، د اورېدو له بهرنۍ مجرا او د طبلي غشا له وحشي سطحې څخه جوړ شوی دی.
• صیوان (pinna): د غوږ صیوان له فایبر او غضروف څخه جوړ شوی او د جلد په‌ واسطه پوښل شوی دی.
• د اورېدو بهرنۍ مجرا (د غوږ کانال): له بهرنۍ ساحې څخه تر طبلي غشا پورې ادامه لري. بهرنۍ درېیمه برخه یې غضروفي او دوه ثلثه داخلي برخه یې عظمي ده. بهرنۍ برخه یې د موم درلودونکې ده، چې د sebum او squamous debris په‌ واسطه جوړېږي.
2. منځنی غوږ: له لاندېنیو برخو څخه جوړ شوی دی:
• طبلي غشا (tympanic membrane)
• د Tympanic جوف
• د Mastoid حجرې
• د Eustachian ټیوب
په tympanic جوف کې د اورېدنې درې واړه هډوکي شتون لري، چې د malleus، incus او stapes په نوم یادېږي. دا هډوکي غږ له بهرني غوږ څخه داخلي غوږ ته لېږدوي.
د Eustachian ټیوب په بهر کې بلعوم ته پرانیستل کېږي. دنده یې د منځني غوږ فشار له اټموسفیر سره مساوي‌کول دي.
د tympanic غشا په مایل ډول د منځني غوږ او بهرني غوږ تر منځ واقع ده. دا غشا نیمه‌شفافه او ایره‌رنګه ده.
د tympanic غشا له دوو برخو څخه جوړه شوې ده:
• پارس ډنسا pars tensa
• پارس فکسیډاpars flaccida
فایبري کړۍ چې tympanic غشا یې چاپېره کړې، له محیطي هډوکو سره یې تثبیتوي.
3. داخلي غوږ: دوه برخې لري:
• قوقعه (cochlea)
• دهلېز (vestibule)
داخلي غوږ له منځني غوږ سره د بیضوي (oval) او مدور (round) کړکیو په ‌واسطه ارتباط لري.
کوکلیا cochlea اورېدلو پورې تړاو لري، په ‌دې حال کې چې vestibule د بدن د موازنې مسؤولیت پر غاړه لري. cochlea له ۳ نیم‌دایروي کانالونو (جنبي، علوي او خلفي) څخه جوړه شوې ده، چې یو بل سره قایمه زاویه جوړوي. دا کانالونه vestibule ته پرانیستل کېږي.

#د غوږ د ناروغیو معمول اعراض
عمده اعراض یې په لاندې ډول دي:
• د غوږ درد (otalgia)
• د غوږ افرازات (otorrhea)
• نه ‌اورېدل (کوڼوالی)
• د غوږ بړنګس (tinnitus)
• سرګرځېدل (vertigo)

هر یو یې په لاندې ډول مطالعه کوو:
د غوږ درد
د غوږ درد ممکن د موضعي ناروغیو په سبب وي، یا ممکن له کوم بل ځای څخه یې سرچینه اخیستې وي (راجعه درد).
موضعي اسباب:
• د بهرني غوږ التهاب (otitis externa)
• د منځني غوږ التهاب (otitis media)
• ترضیض
• د herpes انتان

د راجعه درد (referred pain) اسباب:
• د ټانسلونو التهاب (tonsillitis)
• د غاښونو ناروغي
• د temporomandibular مفصل ناروغۍ
• د رقبي فقرو ناروغۍ (cervical spondylitis).

د سمې تاریخچې په اخیستو او دقیقې معاینې سره هر یو یې د تشخیص وړ دي.
• د بهرني غوږ په درد لرونکو حالتونو کې، د ژوولو او د غوږ د کشولو پر مهال درد ډېرېږي.
• د منځني غوږ په درد لرونکو حالتونو کې، ممکن د ټوخي، رېزش، ستوني ‌درد او د علوي تنفسي لارو د انتان تاریخچه شتون ولري. د ډوډۍ د ژوولو او د غوږ د کشولو پر مهال درد شتون نلري.

د غوږ د دردونو لپاره لاندې ټکي باید په پام کې ونیول شي:
• د درد پیل: آیا درد په تدریج ډول پیل شوی، که په ناڅاپه او ګړندي ډول؟
• د درد شدت: خفیف، متوسط یا شدید.
• د درد وصف: تېره، مبهم، ویشتونکی، ثابت، نبضاني.
• له ژوولو او د غوږ له کشولو سره اړیکه: د بهرني غوږ درد په ژوولو او د غوږ په کشولو سره ډېرېږي.
د غوږ موضعي معاینه: باید لاندې ټکي ملاحظه شي:
• د التهاب د نښو شتون لکه پړسوب، سوروالی او نور.
• کاربونکل carbuncle یا boil
• اکسکورییشن excoriation
• ترضیض
• د vesicle شتون (په herpes zoster انتان کې)

که راجعه درد شتون ولري، باید د لاندې حالتونو نښې ولیدل شي:
‌أ) د ساینس التهاب Sinusitis
‌ب) د بلعوم التهاب (pharyngitis)
‌ج) د ټانسلونو التهاب (tonsillitis)
‌د) د غاښونو carries
‌ه) TMJ arthritis
‌و) د لعابیه غدو حاد انتان
‌ز) Cervical spondylitis

د غوږ غیرطبیعي افرازات (Ear discharge)
د افرازاتو د شتون په صورت کې، لاندې ټکي ملاحظه کړئ:
• اندازه
• رنګ
• بوی
• قوام
د بهرني غوږ افرازات ممکن د هغه د عمومي التهاب یا boil په سبب وي.
د بهرني غوږ په عمومي التهاب کې، رقیق او weeping eczema ته ورته افرازات ډېر شتون لري .
د منځني غوږ په تقیحي التهاب کې مخاطي‌قیحي افرازات، غلیظ، ژیړ او بوین وي.
افرازات په granulation او polypus کې معمولاً د وینې په رنګ وي.
د malignant ناروغیو او د ترضیض د شتون په ‌صورت کې، ممکن د غوږ خونریزي شتون ولري.

کوڼوالی
درې ډولونه لري:
• انتقالي (conductive)
• آخذوي (perceptive)
• مختلط (mix)
هر یو یې په لاندې ډول مطالعه کوو:
• انتقالي کوڼوالی: په دې ډول کوڼوالي کې، غږ د بندښت په سبب داخلي غوږ ته نه‌ رسېږي. اسباب یې په لاندې ډول دي:
‌أ. د بهرني غوږ ناروغۍ، لکه موم، فنګس، boil، یا التهاب (otitis externa)
‌ب. د منځني غوږ ناروغۍ، لکه otitis media، د طبلي غشا ناروغۍ، د Eustachian ټیوب ناروغۍ او otosclerosis (د stapes دfoot plate تثتبیت په کړکۍ کې).
غږ به د قحفي هډوکو له لارې ولېږدول شي، ځکه‌ نو ناروغ خپل غږ اورېدلی شي. په پایله کې، ناروغ په ټیټ ټون خبرې کوي، اما له نورو څخه غواړي، چې په لوړ غږ وغږېزي.
• آخذوي کوڼوالی: د حسي‌عصبي (sesorineural) کوڼوالي په نوم هم یادېږي. په دې صورت کې، آفت د cochlea او د دماغ د اورېدنې په مرکز کې وي. څنګه چې اکثراً آفت په داخلي‌ غوږ کې وي، نو د داخلي غوږ د ناروغیو له سببه کوڼوالی هم بلل کېږي.
په دې صورت کې، غږ حتی د قحفي هډوکو په ‌واسطه هم نه لېږدول کېږي. ځکه ‌نو ناروغ د خپل غږ د اورېدو وړتیا نلري. په پایله کې به په لوړ غږ غږېږي، اما نه یې خوښېږي چې نور په ټیټ ټون سره خبرې وکړي (د recruitment phenomenon په سبب د ناخوښه حسونو په پایله کې).
اسباب
الف. د cochlea ناروغۍ، لکه په organ of corti کې د نقیصې شتون.
ب. د organ of corti او د دماغ په قشر کې د اورېدنې مرکز تر منځ د اتصالي اعصابو تخریب.
• مختلط کوڼوالی: په دې صورت کې، دواړه ډوله کوڼوالی په عین وخت کې شتون لري.

د کوڼوالي د ارزونې لپاره، لاندې پوښتنې وپوښتئ:
• د کوڼوالي شدت؛ یعنې خفیف، متوسط یا شدید.
• پیل؛ یعنې آیا په ناڅاپه توګه پيل شوی (د موم په سبب) یا په تدریجي ډول (otosclerois)؟
• ثابت دی، که نوساني. نوساني کوڼوالي د Eustachian ټیوب په بندښت باندې دلالت کوي.
• د ototoxic درملو کارول، لکه streptomycin، quinine.

د غوږ بړنګس (Tinnitus)
د غږ ذهني احساس پرته له دې چې کومه اورېدونکې منبع شتون ولري د tinnitus په نوم یادېږي. tinnitus کولای شي د ګڼې‌ګوڼې، پښهار یا سندرو وصف ولري.
اسباب: د سمعي سیسټم د هرې برخې ناروغي د tinnitus سبب کېدلی شي. په ځینو حالتونو کې، tinnitus ممکن د کروټیډ شریان، داخل‌قحفي انوریزم یا د شریاني‌وریدي سؤشکلونو د bruit په سبب منځته راشي. کله نا‌کله ناروغ د خپل غږ د غیرطبیعي درک څخه شکایت کوي. دا حالت د autophony په نوم یادېږي.

سرڅرخي (Vertigo)
د دوراني خوځښت احساس ته ویل کېږي. ناروغ احساس کوي، چې خپله یا چاپېریال یې خوځېږي. vertigo کولای شي متناوب (د vestibular اختلالاتو په سبب لکه travel sickness) یا ثابت (د عصبي سیسټم د آفتونو په سبب) وي.

#د غوږ معاینه
یادونه: مخکې له دې، چې د غوږ (یا پوزې یا بلعوم) معاینه ترسره شي، اړینه ده چې یوه لنډه عمومي فزیکي معاینه ترسره شي (لکه څرنګه چې د کتاب په پيل کې تېره شوه).
د ناروغ وضعیت: ناروغ باید د ډاکټر پر وړاندې پر څرخي څوکۍ د ۲ فټو په واټن کېني.
• د څوکۍ جګوالی باید په ‌داسې توګه عیار شوی وي، چې هم ډاکټر او هم ناروغ ته راحت وي.
• څوکۍ باید تاو کړل شي، ترڅو اخته غوږ د ډاکټر مخې ته راشي.

د غوږ معاینه
• تفتیش
• جس
• داخلي معاینه

هر یو یې په لاندې ډول مطالعه کوو:
‌أ) تفتیش:
• تر هر څه مخکې، صیوان او mastoid معاینه کړئ. وګورئ، چې آیا کوم پړسوب د غوږ شاوخوا ته شتون لري که ‌‌نه.
د پړسوب د شتون په صورت کې، ممکن یو څرګند سؤشكل د غوږ شاوخوا ته شتون ولري.
پړسوب ممکن د لمفاوي عقدو د ضخامې (د اورېدو په بهرنۍ مجرا کې د boil شتون) یا د mastoid د آبسې په سبب وي (چې په وروستي کې د غوږ خلفي مېزابه ممکن سفلي او خلفي خوا ته د صیوان د ټیله‌کېدلو په سبب له منځه تللې وي. دا حالت د صیوان د انتعاذ په نوم یادېږي).
یادونه: د غوږ غیرطبیعي موقعیت د ناروغ په تاوولو سره داسې چې څټ یې د ډاکټر مخکې وي، تأییدېږي. اوس د دواړو غوږونو موقعیت وارزوئ. اخته غوږ ممکن سؤشكل ولري.
• د صیوان او mastoid له معاینې څخه وروسته، د اخته غوږ بهرنۍ مجرا معاینه کړئ.
• د افرازاتو شتون ملاحظه کړئ. که افرازات شتون ولري، هغه ټکي چې د دې څپرکې په پیل کې ذکر شول ملاحظه کړئ.
• اوس د جلد حالت هم ملاحظه کړئ (یعنې هر ډول التهابي نښې، تفلس، د vesicle شتون او نور).

‌ب) جس:
له تفتیش څخه وروسته، اوس صیوان او mastoid جس کړئ.
• د بهرني غوږ د التهابي حالتونو د شتون په سبب، د صیوان یا tragus کشول یا حتی لمس‌کول، د درد سبب کېږي.
• د mastoiditis په صورت کې، mastoid process ممکن د فشار پر مهال دردلرونکې وي.
• هڅه وکړئ، چې موضعي لمفاوي عقدې جس کړئ (د غوږ په قدام، خلف او سفلي کې). که چېرې غټې شوې وي، په بهرنۍ مجرا کې د boil په شتون دلالت کوي.

‌ج) داخلي معاینه (Otoscopy)
د اوټوسکوپي لپاره، auroscope کارول کېږي. مخکې له دې چې ترسره یې کړو، اړینه ده چې ناروغ ته د هغې په هکله معلومات ورکړو.
میتود:
• تر ټولو غټ سپيكیولم چې فکر کوئ د بهرني غوږ سوري ته مناسب دی انتخاب کړئ. اوس ناروغ ته داسې وضعیت ورکړئ، چې اخته غوږ یې تاسو خوا ته وي. اوس فرض کوو، چې د ناروغ ښی غوږ اخته دی.
• ډاکټر باید په خپل کیڼ لاس صیوان علوي او خلف خوا ته په نرمښت سره کش کړي، چې په دې توګه به د بهرني کانال غضروفي برخه مستقیمه شي.
• اوس په ښي لاس (ښی غوږ - ښی لاس او کیڼ غوږ - کیڼ لاس) اوروسکوپ د غټې او شهادت ګوتې تر منځ د یوه قلم په بڼه ټینګ ونیسئ. د لاس زندي څنډه باید د ناروغ د غومبورو پر وړاندې وي، تر څو له ترضیض څخه، چې د ناروغ د سر د تاوولو په سبب ممکن منځته راشي، مخنیوی وشي. اوس سپيكولم په نرمۍ سره د غوږ بهرني کانال ته دننه کړئ.
• د بهرني غوږ د کانال جلد تفتیش کړئ. د موم یا اجنبي شي شتون وګورئ.
• سپکیولم Speculum باید په دوراني ډول د بهرني کانال د غضروفي او عظمي اتصالي ځای پورې دننه کړل شي.
• د otitis media یا furunculosis د شتون په صورت کې، د otoscopy ترسره کول ډېر درد لرونکی وي. ځکه ‌نو هڅه وکړئ چې هغه په ډېرې نرمۍ سره ترسره کړئ.
• که بهرنۍ مجرا په موم سره بنده شوې وي، هغه لېرې کړئ؛ اما که التهاب د بندښت سبب شوی وي، په دې صورت کې ډېره هڅه مه کوئ.

د Tympanic غشا معاینه:
• که بهرنی غوږ کومه ستونزه ونلري، په دې صورت کې speculum د tympanic غشا لپاره نور هم دننه کړئ.
• د tympanic غشا د مقعرې سطحې په سبب، د معاینې پر مهال د یوه روښانه مخروط په بڼه لیدل کېږي.
• د tympanic غشا مرواریدي ایره‌یې رنګ لري.
• اوس د غشا تمامیت وګورئ، چې آیا روغه ده، که کوم سوری په‌ کې لیدل کېږي.
• د سپینو پلکونو شتون په مخکیني سوري کې د سکار رامنځته‌تګ ښيي.
• د otitis media په صورت کې، د اوعیو یوه ډله په malleus کې لیدل کېږي. د طبلي غشا روښانه سور رنګ د التهاب ښودونکی دی.
• په ځینو حالتونو کې، د طبلي غشا شا ته د مایع یوه سویه لیدل کېږي، چې مزمن otitis media ښيي.
• د حاد otitis media د شتون په صورت کې، قیحي‌مخاطي افرازات په ثابت ډول لیدل کېږي، چې د tympanic غشا له تثقب څخه بهر را روانېږي.
• د tympanic غشا ننوتون (د منځني غوږ د هوا جذب د Eustachian ټیوب د دندې د اختلال په سبب) لیدل کېدلی شي. په دې صورت کې، د malleus لنډ process ډېر متبارز ښکارېږي.
• د tympanic غشا د لیدلو لپاره، له ناروغ څخه وغواړئ چې د Valsalva مانور (د تړل شوي glottis په وړاندې جبري زفیر) ترسره کړي. په نارمل حالت کې، tympanic غشا بهر خوا ته حرکت کوي.

د اورېدو ټسټونه
که ناروغ له سمعي اختلالاتو شکایت ولري، په دې صورت کې لاندې ټکي معاینه کړئ:
• د کوڼوالي شدت
• د کوڼوالی ډول

• د کوڼوالي د شدت د ارزولو ټسټونه
1. د پس‌پس کولو ټسټ (Whisper test): د ناروغ بل غوږ په پخته وتړئ یا له ناروغ څخه وغواړئ چې خپل بل غوږ د tragus په ټیله‌کولو سره وتړي.
د ناروغ شا ته ودرېږئ، په دې صورت کې، ناروغ به د دې وړتیا ونلري چې ستاسو د شونډو خوځښتونه وګوري. اوس ساده پوښتنې پس ‌پس کړئ. لکه، ستا نوم څه دی؟ چېرته اوسېږې؟ څو خویندې او ورونه لرې؟
یو نارمل شخص کولای شي، پسپسکې له ۲ فټه لېرې واټن څخه واوري. هر غوږ باید بېل‌بېل معاینه کړل شي.
2. د لاسي ساعت ټسټ (Watch test): په دې ټسټ کې، هر غوږ په بېل‌بېل ډول معاینه کېږي. بل غوږ په پخته باندې وتړئ یا له ناروغ څخه وغواړئ چې خپل غوږ دننه خوا ته د tragus په ټیله‌کولو سره وتړي.
لاسي ساعت له یوه واټن څخه د ناروغ غوږ ته تر هغوه پورې نږدې کړئ چې د ټک ‌ټک غږ یې واوري. واټن یې په یاد وساتئ. اوس لاسي ساعت لومړی غوږ ته نږدې کړئ او وروسته هغه په تدریج سره تر هغه له غوږ څخه لېرې کړئ، چې ناروغ د ساعت غږ وانه‌ وري.
دواړه واټنونه په یاد وساتئ. اوس د دواړو واټنونو اوسط لاس ته راوړئ. دا ټسټ خپل ځان سره تکرار کړئ او اوسط واټن یې په یاد وساتئ.
د خپل او د ناروغ د اورېدنې د سلنې نسبت محاسبه کړئ:
د ناروغ لپاره واټن ÷ د ډاکټر لپاره واټن × ۱۰۰
فرض کړئ، چې د ناروغ لپاره واټن ۲۰ سانټي‌مټره او د ډاکټر لپاره ۳۰ سانټي‌مټره دی:
د ناروغ اورېدنه = ۲۰ ÷ ۳۰ × ۱۰۰= ۶۶٪
• د کوڼوالۍ د ډول د ارزوني ټسټونه
لکه ‌څرنګه چې په لومړیو کې ذکر شول، کوڼوالی اساساً دوه ډولونه لري: انتقالي کوڼوالی او آخذوي کوڼوالی. د کوڼوالي د معاینې لپاره له صوتي پنجې څخه ګټه اخیستل کېږي (له دوه برابره اهتزاز سره، ۲۵۶).
د معاینې بنسټ: هغه نارمل زماني واټن چې یو نارمل غوږ په‌ کې د هوایي انتقال (air conduction) له لارې یوه صوتي پنجه اوري ۲ برابره د عظمي انتقال (bone conduction) کېږي، یعنې AC=2BC
لاندې ټسټونه ترسره کېږي:
1. د Rinnes ټسټ: لومړی صوتي پنجه په خپل زنګون ووهئ، ترڅو په اهتزاز راشي.
اوس د صوتي پنجې قاعده د ناروغ په mastoid process کېږدئ. له ناروغ څخه وغواړئ، چې هغه مهال خپله ګوته پورته کړي چې کله غږ وانه ‌وري. صوتي پنجه ناڅاپه د عین خوا غوږ بهرنۍ مجرا ته نږدې کړئ. اوس له ناروغ څخه وپوښتئ، چې غږ اوري که ‌نه. که ناروغ غږ اوري، د دې ښکارندوی دی چې هوایي لېږد تر عظمي لېږد ډېر ښه دی. دا د مثبت Rinne په نوم یادېږي. معنی دا چې یا ناروغ نارمل دی یا آخذوي کوڼوالی لري.
که ناروغ ووایي چې غږ نه اوري، دا په ‌دې معنی ده چې عظمي لېږد یې تر هوایي لېږد ښه دی. دا د منفي Rinne په نوم یادېږي. معنی دا چې ناروغ انتقالي کوڼوالی لري.
2. د Weber ټسټ: د صوتي پنجې قاعده د سر په تر ټولو لوړ ټکي یا د وچولي په منځ کې کېږدئ. اوس له ناروغ څخه وپوښتئ چې کوم غوږ یې ښه اوري. که چېرې دی دواړو خواوو ته غږ په مساوي توګه اوري، د دې ښکارندوی دی چې اورېدنه یې نارمل ده یا دا چې د اورېدنې ستونزه دواړو خواوو ته په عین اندازه ده. که‌ چېرې ناروغ په یوه غوږ (مثلاً کیڼ) کې د بل غوږ په پرتله ښه اوري، ښيي چې کیڼ غوږ یې انتقالي کوڼوالی لري. ټسټ په دې ډول توضېح کېږي: "Weber کیڼ خوا ته اړخیز شوی دی." که اورېدنه په یوه غوږ کې د آخذوي کوڼوالي په سبب مختل شوې وي، په دې صورت کې غږ په نارمل خوا کې ښه اورېدل کېږي. د تفریقي تشخیص لپاره یې، Weber ټسټ باید د Rinne ټسټ سره تعقیب کړل شي.
آډیومټری Audiometry: Audiometry د ټون او تکلم د معاینې په‌ واسطه د سمعي اختلالاتو د بېلابېلو درجو د ارزونې لپاره ترسره کېږي.

د vestibular دندو معاینه
که ناروغ له سرګرځېدنې (vertigo) څخه شکایت کوي. په دې صورت کې باید لاندې ټسټونه ترسره شي:
1. د Dix-Hallpikes وضعیتي ټسټ: په دې ټسټ کې، له ناروغ څخه وغواړئ، چې د مېز څنګ ته په عمودي ډول کیني.
اوس یې سر د ۴۵ درجو په زاویه یوې خوا ته تاو کړئ او وروسته په چټکۍ سره دی کته کړئ، داسې چې سر یې ۳۰ درجې له مېز څخه کته ځای ونیسي. له ناروغ څخه وغواړئ، چې خپلې سترګې پرانیستې وساتي. د nystagmus او vertigo ښکاره‌کېدل وګورئ.
2. د Fistula ټسټ: کوم ناروغ چې د منځني غوږ ناروغي او vertigo لري، tragus یې د بهرني غوږ د مجرا پر وړاندې فشار ورکړئ تر څو هغه وتړي. دا عمل بیا بیا ترسره کړئ.
که دا پروسیجر د vertigo او nystagmus احساس را منځته کړي، د طبلي غشا په سوري او د منځني غوږ او دهلیزي سیسټم تر منځ پر ارتباط باندې دلالت کوي (یعنې د وحشي کانال تخریش).

لیکنه: ډاکتر احمد شکیب ظهیر

Address

Jalalabad

Website

Alerts

Be the first to know and let us send you an email when Dr. Alhamulhaq Medical Clinic posts news and promotions. Your email address will not be used for any other purpose, and you can unsubscribe at any time.

Share