Medical information/طبی معلومات

15/06/2025

د عامې روغتیا وزارت د ۴۶ اکمال تخصص خالي بستونو پایلې
نتایج ۴۶ بست خالی اکمال تخصص وزارت صحت عامه
نوټ : زمونږ بريالي ډاکټر صاحبان نتايج او یو قطعه عکس مو زمونږ واتسپ د لارې شريک يې کړئ .
په درنښت .

11/05/2025

ګرانو والدینو!
آیا پوهېږئ چې له ۵ کلونو د کم عمر ماشومان په پولیو ناروغۍ د اخته کېدو له جدي ګواښ سره مخ دي؟ له پاکستان څخه هېواد ته د ستنېدو پر مهال د پولیو واکسین ته ځانګړی پام وکړئ.
هر اضافه ډوز کولای شي ستاسې د ماشومانو ژوند خوندي کړي. ډاډ ترلاسه کړئ چې اولادونه مو واکسین شوي او له دې خطرناکې ناروغۍ خوندي دي.

04/05/2025

نن سبا د اوړي موسم راروان دی نو زيات ورنه او خويندي له پوزي څخه د وينې بهيدني څخه ځوريږي

په ماشومانو، بوډاګانو او حامله ښځو کې د پوزې وينې کېدل نسبتاً نورو خلګو ته ډير واقع کيږي. د پوزې د ننه برخه ډيره نازکه ده او په ډير اسانۍ سره لومړی زيانمنه او بيا وينې کيږي. د پوزې وينې کېدل عموماً د پوزې د ننه برخې د وچوالې، په پوزه کې ګوتې وهل او په زور سره سوڼ کولو پواسطه منځ ته راځي.

له پوزې د وينې بهېدو د بندولو حل لاري:
- پر ځمکه کښېنئ او بدن د مخ طرف ته کوږ کړئ.
- د دوو ګوتو پواسطه پوزې ته د لسو يا پنځلسو دقيقو لپاره فشار ورکړئ او بشپړه يې بنده کړئ.
- تنفس د خولې له لارې وکړئ.

په ځېنو خلګو خصوصاً لويانو کې له پوزې څخه د وينې تلل کېدی شي د پوزې د ضربې، د وينې لوړ فشار، په پوزه کې د غير نورمال رګونو موجوديت، د وينې د ځېنو خاصو ناروغيو او يا د هغو دواګانو د استعمال پواسطه چې وينه نرۍ کوي منځ ته راشي. پدغو حالتونو کې ناروغ د درملنې لپاره روغتون ته د تګ اړتيا لري.

02/04/2025

یو نوی حقیقت: د تنفسي میکروبیوم رول په استما کې

نوې علمي څېړنې څرګندوي چې تنفسي میکروبیوم (Respiratory Microbiome) — یعنې د پوزې، ستوني، او سږو دننه موجودې طبیعي باکتریاوې — د تنفسي روغتیا لپاره مهم رول لري، او د استما د شدت او تکرار پر وړاندې مستقیم اغېز لري.

دا باکتریاوې له دفاعي سیستم سره همکاري کوي، د تنفسي سسټم التهاب تنظیموي، او عکسلا عملي (Hypersensitivity) غبرګونونه کنټرولوي.

څېړنو ښودلې چې د تنفسي میکروبیوم ګډوډ توازن (dysbiosis) د استما حملې زیاتوي، التهاب شدیده وي، او د درملو اغېز کمولی شي (Yang et al., 2019). برعکس، یو متوازن میکروبیوم د ناروغۍ شدت کموي او حملې محدودوي.

څنګه کولی شو د میکروبیوم توازن وساتو؟
• د سبزيجاتو، مېوو، فایبري او پروبیوتیک خوړو کارول (Lin et al., 2022)
• له طبیعت سره تماس ساتل – لکه پارک ته تګ او باغ کې ګرځېدل (Zhang et al., 2018)
• د انټي‌بیوتیک بې‌ځایه نه استعمالول
• د ذهني فشار کمول، ورزش، او ښه خوب کول (Peters et al., 2021)
:

د استما درملنه باید یوازې د دوا پر بنسټ نه وي، بلکې د ژوند د سبک بدلون، سالم تغذیه، او د بدن طبیعي میکروبیوم ملاتړ هم پکې شامل وي. دا یوه نوې لاره ده چې ساینس پرې ډېر تمرکز کوي، او د استما د اوږدمهاله کنټرول لپاره مهمه ګڼل کېږي.

⸻

ماخذونه (References – APA Style):
‏ • Yang, J., Lee, J., & Kim, Y. (2019). The respiratory microbiome and its impact on asthma. Journal of Inflammation Research, 12, 1–10. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6628449/
‏ • Lin, D. L., Lin, J. C., & Chen, Y. M. (2022). Gut-lung microbiome axis in asthma: A new perspective of treatment. Respiratory Medicine, 195, 106788.
‏ • Zhang, Q., Cox, M., & Cookson, W. (2018). Environmental microbiota and asthma. Environmental Health Perspectives, 126(4), 047002.
‏ • Peters, M. C., Sajuthi, S., & Deford, P. (2021). Stress, microbiome, and asthma: New links emerging. Journal of Allergy and Clinical Immunology, 147(5), 1549–.ع

15/03/2025

ما يوه ناروغ ته دAnxiety بيمارى لپاره Inderal ګولى وليکلې، مريض د دواخانې واله نه پوښتنه وکړه چه دا دې څه شي دوا ده ٠٠٠٠٠٠٠٠٠٠هغه جواب ورکړو چه دا دفشار دوا ده٠٠٠٠٠٠مريض فکر وکړ چه ډاکټر غلط شوى دى ٠٠٠٠٠٠او دوا يي پرېښوده٠٠٠٠٠٠
بل مريض ته مې دزړه د تکليف لپاره Dispirin ګولى توصيه کړې او دواخانې واله ورته ويلي چه دا دسر درد دوا ده او مريض دوا پرېښوده٠٠٠٠٠
دشکر دناروغ د پښو د سوزش لپاره مې Tegral ګولى توصيه کړې او دواخانې واله ورته ويلي دي چه دا د ميرګيو لپاره ده او ناروغ دوا پرېښوه٠
داد دواخانو واله ولې مريضانو ته نه وايي چه دډاکټر نه تپوس وکه؟!!!!
ترجمه : په اردو ژبه ليکل شوي تحرير څخه٠

14/03/2025

د معدې د مکروب Helicobacter‌_pylori # او د معدې د صحت لپاره لاندې خواړه او تدابیر مراعت کړئ ان شاالله چی معده به مو ښه شی!!!

هغه خواړه چې د معدې لپاره ګټور دي:
شین چای او شات – طبیعي انټي‌بایوټیک خاصیت لري او معده پاکوي.
زیات اوبه څښل – د بدن د زهري موادو د خارجولو کې مرسته کوي.
سبزیجات (بروکلي، ګازرې، پالک) – د معدې زخمونه رغوي.
مڼه او کیله – اسیدیت کموي او معده نرموي.
د هوږې یوه دانه – طبیعي انټي‌بایوټیک دی.
ماست او پروبیوټیک خواړه – ښه بکتریاوې زیاتوي.
هغه خواړه چې باید مخنیوی یې وشي:
مرچ‌دار او تېز خواړه – د معدې د تحرک سبب ګرځي.
ګاز لرونکي مشروبات – اسیدیت زیاتوي.
ډېر غوړ لرونکي خواړه – هضم یې سخت دی.
کوفې او الکول – معدې ته زیان رسوي.
د معدې د صحت لپاره مهم تدابیر:
خواړه ورو ورو وخورئ – د هضم پروسه اسانه کوي.
له خوړو وروسته سمدستي مه ویده کېږئ – د اسید بېرته راتګ مخنیوی کوي.
اضطراب او فشار کم کړئ – د معدې د درد یو لوی سبب دی.
د خوړو وخت منظم کړئ – د معدې د مکروب وده کنټرولوي.
که چیرته معده مو ډېره خرابه وي، نو هیله کوم چی ډاکټر ته لاړ شئ – ځکه چی ځینې وخت درملو ته اړتیا وي چی باید وخواړل شی !

که مو لوستی وي کمنټ کی ولیکی چي ولوستل شو • مننه 🥀

22/02/2025

ايا Omega-3 په حاملګی کی کارولی شو ؟

هو، Omega-3 کپسولونه د حاملګۍ پر مهال کارول کېدای شي، او حتی ګټور هم دي، خو باید د ډاکټر له مشورې سره سم وکارول شي. Omega-3 fatty acids، په ځانګړي ډول DHA (Docosahexaenoic Acid) او EPA (Eicosapentaenoic Acid)، د ماشوم د مغز، عصبي سیستم، او سترګو د سالم پرمختګ لپاره مهم دي.

د Omega-3 ګټې په حاملګۍ کې:

1. د ماشوم مغزي او عصبي وده: DHA د ماشوم د مغز د جوړښت او فعالیت لپاره مهم دی.

2. د سترګو سالم پرمختګ: DHA د سترګو د شبکې (retina) لپاره حیاتي رول لري.

3. د زېږون د وخت د کمښت مخنیوی: Omega-3 کولی شي د وخت نه مخکې زېږون (preterm birth) خطر راکم کړي.

4. د حاملګۍ شکر او فشار کنټرولوي: کولی شي د حاملګۍ پر مهال د وینې فشار او د شکر خطر کم کړي.

5. د مور رواني روغتیا: د زېږون وروسته د خپګان (Postpartum Depression) مخنیوی کې مرسته کوي.

کوم ډول Omega-3 غوره دی؟

1. د کبانو څخه اخیستل شوی Omega-3: دا ډول Omega-3، چې DHA او EPA لري، تر ټولو ګټور دی. خو باید د زهرجن پارو (mercury-free) څخه پاک وي.

2. د بوټو Omega-3 (ALA – Alpha-Linolenic Acid): دا د ځینو تخمونو لکه flaxseeds او چیا څخه ترلاسه کېږي، خو بدن یې په DHA او EPA ښه نه شي بدلولی.

31/01/2025

په خوب کې د خرېدو / خرهار(snore) لاملونه!
- موږ چې ویده کېږو زموږ ټول عضلات ارامېږي یا په بله مانا شلېږي.هغه عضلات چې زموږ د تنفسي سیستم په لاره کې وي هم له دې امره مستثنا نه دي.
- له ۵۰ پورته نران ۲۵٪ دا عادت لري چې ویده شي نو خر خر یې اچولی وي. د سگرټو، قیلون او تنباکو مصرف او چاغ والی یې لومړني لاملونه دي.
- د ساه اخیستلو ډېر حجم د خوب پر مهال د پوزې له لارې وي او یوه اندازه هم د خولې له لارې چې دا دواړه په حلق کې سره یو ځای کېږي.
- کله چې د حلق هوايي لاره نرۍ شي او د هوا جریان سست شي همدا مو وړه ژبه لړزوي، تالو او د حلق گونځې لړزېږي چې همدا شدت د خرهار باعث کېږي.
- دغه ډول چې د چا خېټه مبارکه لویه وي، د نس پر احشاء فشار واردوي، او همدا لامل دی چې د وینې آکسیجن کمېږي او عضلات شلېږي.
کېدای شي نور علتونه هم ولري خو مهم یې دا پورته دلایل وو، یا بل هر داسې مرض چې د وینې د آکسیجن د کمېدو او د سینې د قفس د فعالیتونو گراف کموي او یا محدودوي د خر خر کولو یا خرېدا باعث گرځي.
ــــــــــــــ
په کور کې یې د حل لاره:
- ځان ډنگر کړئ.که د سلطان محمود لټان یاست بیا په ورځ کې سهار سهار لږ تر لږه ۲۰ ځله ژوره ساه واخلئ.
- له سگرټ او سگرټ ته ورته شیانو څخه استفاده مه کوئ.
- په سنت طریقه ویده شئ.مانا ډېر دروند او وزمینه ویده شئ.
- خپل بالښت لږ کلک او لوړ کړئ.
-

25/01/2025

د اکمال تخصص بستونه او انتخاب شوي

06/01/2025

https://nexa.gov.af/ps/exit-exam-1403

02/01/2025

د 9مي دوري د اکزيټ ګډونوالو د پام وړ

02/01/2025

د ايګزيټ ازموینه د نهمې دوري سوالونه او حل يي