
24/01/2025
این روز ها خرید و فروق مکمِل های تحت نام کولاجن زیاد شده است ..
و اگر شما جمله آنانی هستید که به زیبایی جلد تان توجه دارید حتما در مورد آن شنیده اید ..
مگر ایا واقعا این مکمِل ها برای جوان نگهداشتن جلد تان موثر است ؟ چطور میتوان آنرا اخذ نمود ؟
وقتی اسم کولاجن به میان می آید اکثر افراد به یاد جلد و جلد می افتند.
کولاجن یک سوم پروتئین بدن انسان را تشکیل میدهد، در وجود ما انواع (حداقل۱۶ نوع مختلف ) از کولاجن وجود دارد از بین آن ها سه تا پنج نوع از اهمیت بالایی برخوردار است. و به بیشترین مقدار قابل دریافت است
کولاجن در واقع ترکیب اصلی سازنده ی مفاصل، استخوان ها، غضاریف، عضلات، جلد و تاندون ها محسوب می شود.
مسئول استحکام و ساختار جلد ما کولاجن نوع ۱و ۳ است. این پروتین در لایه میانی جلد که درم نامیده میشود موجود است. صحبت از درم شد پس بیایید کمی در مورد جلد بخوانیم :
جلد ما متشکل از دو لایه است که شامل اپی درم (طبقه بالایی) و ( درم طبقه میانی ) و هایپودرم ( طبقه پایینی ) میشود.
* اپی درم در هر چند مدت زمانی تعویض میشود که در اطفال این فاصله زمانی به ۷ روز، در جوانان ۲۸ روز و با پیشرفت سن این سایکل طولانی تر میشود
* درم شامل ۳ جز است : کولاجن ، الاستین و هیالرونیک اسید
ساختار درم از ترکیب این سه بوجود میاید، هر قدر درم غنی تر از این سه ترکیب باشد یا هم هر قدر درم ضخیم تر باشد جلد بیرونی ما به همان پیمانه شاداب و جوانتر به نظر خواهد رسید. در کنار این حجرات وجود دارد بنام فیبروبلاست که در تولید کولاجن نقش مهمی دارد اما با پیشرفت سن این فیبروبلاست ها قدرت تولید کولاجن شان کاهش میابد طوریکه بعد از سن ۲۰ هر سال ۱ درصد تولید کولاجن کاش یافته میرود و زمانیکه به سن ۸۰ میرسیم ۷۵ تا ۸۰ درصد کولاجن وجود ما کاهش یافته است
شاید برای شما سوال ایجاد شود که کولاجن چگونه تولید میشود ؟
در وجود ما تولید کولاجن طی فرایند بنام کولاجن سنتیزس ساخته میشود
عموما اجزای تشکیل دهنده تمامی پروتینها امینو اسیدها هستند. کولاجن نیز از ۳ امینو اسید به نامهای گلایسین، پرولین و هیدروکسی پرولین تشکیل شده است. مالیکولهای کولاجن به شکل یک مارپیچ سه گانه است که با سایر مالیکول ها مانند : ویتامین سی،
زینک، مس و مگنیزم در جلد ترکیب شده و در لایه درم جلد که تحت اپیدرم (لایه خارجی) قرار دارد شبکهای را ایجاد میکند. بدن ما به طور طبیعی کولاجن تولید می کند در سنین جوانی خوبتر، اما با گذر عمر تولید این ترکیب کاهش پیدا می کند. زمانیکه ترکیب کولاجن کاهش پیدا کرد ضخامت طبقه درم نیز کاهش میابد و زمانیکه درم نازک شد شادابیت و جوانی جلد هم کاهش میابد و باعث چین و چروک و افتادگی جلد و نهایتا پیری می شود. بر علاوه با پیشرفت سن تحت تاثیر کاهش ضخامت درم پروسه هیلینگ و یا ترمیم جلد نیز بطی تر میود
منابع کولاجن چی چیز ها میتواند باشد :
کولاجن را میتوان از منابع غذایی چون یخنی گوشت مرغ میوه های سیتروس، سبزیجاتی با برگ سبز مانند بروکلی، کلم ها، اسفناج، اسیدهای چرب امگا ۳، سویا، آلوئه ورا، جنسنگ، خسته باب .. دریافت نمود
همچنان کولاجن را میتوان از مکمِل های با کیفیت خوب دریافت نمود که به شکل پودر و کپسول قابل دریافت است.
در مورد کریم ها و ماسک های کولاجن باید علاوه نمود که این کریم ها در هایدریشن یا آبرسانی جلد تاثیر به سزایی دارند اما چون ساختار مالیکولی کولاجن به اندازه است که نمیتواند به شکل کریم داخل جلد نفوذ کند لذا این کریم ها نمیتوانند درکولاجن سازی جلد تاثیر خاصی بجا بگذارند اما تغیر آنی که از استفاده ماسک ها و یا کریم های آن میبینیم از اثر آبرسانی قوی آن میباشد که برای جلد چیزی خوبی است.
حالا بیاییم به نکته اصلی.. مکمِل های در بازار ساخته شده تا با اخذ آن روند پیری جلد بطی شود.. مگر آیا واقعا این مکمل های کولاجن کمک کننده اند ؟
زمانیکه ما غذا ها و یا مکمِل های حاوی این پروتین (کولاجن) را اخذ میکنیم قسمیکه قبلا ذکر نمودیم ساختار مالیکولی این پروتین بزرگ بوده و سیستم هاضمه ما نمیتواند آنرا مستقیما جذب و به جلد بفرستد لذا آنرا به واحد ساختاری آن یعنی امینو اسید تجزیه و بعد در آن اجزای وجود که بیشتر ضرورت آن باشد (این امینو اسید های متشکله از تجزیه کولاجن اخذ شده را ) میفرستد که این اجزای گیرنده میتواند جلد ، مفاصل، استخوانها، تاندونها، غضاریف، رگهای خونی، ماهیچههاو.. باشد و این حتمی نیست که این امینو اسید های فرستاده شده آنجا رفته فقط کولاجن بسازد بلکه نظر به ضرورت وجود ممکن به ساخت یک نوع دیگر از پروتین بپردازد.
خلاصه میتوان گفت که کولاجن را که از طریق مواد غذایی و یا مکمِل ها اخذ میکنیم حتمی نیست که به جلد و یا ملحقات آن فرستاده شود بلکه به ان نواحی وجود فرستاده میشود که ضرورت آن بیشتر باشد که و این بدان معنا هم نیست که کولاجن اخذ شده (یا امینو اسید های حاصله از آن) اصلا به جلد نخواهد رفت اما پابندی خاص هم بالای آن نیست که حتمی به جلد برسد.
پس برای افزایش تولید کولاجن چی باید کرد ؟
روشهای درمانی تخصصی متعددی برای مراقبت از جلد و افزایش تولید کلاجن وجود دارد.
• استفاده از ریتینووید ها و یا مشتقات ویتامین ای A به شکل موضعی از جمله روش های موثر افزایش تولید کولاجن در جلد میباشد و طی سال ها تحقیق ثابت شده است که به مرور زمان و استفاده مداوم و منظم آن در افزایش ضخامت طبقه درم تاثیر به سزایی دارد.
• ویتامین سی که یک انتی اوکسیدانت قوی است نیز در تحریک و افزایش تولید کولاجن در جلد تاثیر گذار است بخصوص اگر قبل کریم ضد آفتاب مورد استفاده قرار گیرد تاثیر محافظتی ضد آفتاب را بیشتر میکند، بدین گونه جلد از تاثیر تخریبی که اشغه آفتاب بالای کولاجن جلد دارد بیشتر محافظت خواهد شد.
• اولتراسوند تراپی یا هایفو و امواج رادیوفرکوینسی یا آر اف فرکشنل از ابزار مبتنی بر انرژی هستند که به تولید کولاجن در جلد کمک میکنند.
• میکرونیدلینگ تزریق پی آی پی و انجام پلینلینگ کیمیاوی باعث افزایش تولید کولاجن خواهند شد
• عدم استفاده و یا کنترول استفاده شرینی باب، سیگرت و الکول که از جمله عوامل کاهش کولاجن هستند نیز میتوان ما را کمک کند.
نکته مهمتر که خواستم جداگانه در مورد آن یاد آور شوم استفاده کریم های ترکیبی یا سفید کننده که فعلا در بازار کابل خریدار زیاد دارد اینها با داشتن مقادیر سترویید موضعی در شروع استفاده باعث روشن شدن زود جلد میشود اما به گذشت زمان باعث نازک شدن طبقات جلد شده و بعد ها باعث لکه های مقاوم جلدی و کاهش کولاجن جلد شده و پیری و شلی جلد را در طویل مدت میشود.
کدام مکمِل های کولاجن موثر تر اند ؟
• مکمِل های کولاجن که از منابع حیوانی ساخته شده باشد
• کولاجن آن نوع هایدرولایزد کولاجن پیپتاید باشد دلیل آن اینکه برای بدن تبدیل این نوع کولاجن به امینو اسید و جذب آن راحت تر است
داکتر زحل لودین