Dr Ahsanullah Ahmadzai

28/02/2025

افغاني ډاکټران که قصابان؟

په اروپا کې له څلورو میاشتو وروسته لومړی الټراساونډ کېږي، د ماشوم جنس هغوی ته ویل کېږي. د زېږون پر مهال خاوند د ښځې سره موجود وي، او په خونه کې یوازې یوه یا دوه نرسانې وي. ښځې ته هېڅ ډول دوا نه ورکول کېږي. که ښځه د درد له وجې چیغې وهي، نرسه ورته د صبر کولو توصیه کوي، او %99 زېږونونه په طبيعي ډول ترسره کېږي. نه مخکې دوا ورکول کېږي او نه وروسته، او هېڅ ډول ستن نه وهل کېږي.

ښځه ډاډ ترلاسه کوي ځکه چې خاوند یې د هغې ترڅنګ ولاړ وي او لاس یې نیولی وي. د زېږون وروسته خاوند د ماشوم ناف په مياتي پرې کوي، او ماشوم د ښځې له بدن سره مستقیم نښلول کېږي تر څو د هغه د بدن تودوخه وساتل شي. ماشوم ته یوازې د مور شیدې ورکولو توصیه کېږي، او زېږون وروسته ښځې او ماشوم ته هېڅ ډول دوا نه ورکول کېږي، پرته له هغه یو حفاظتي واکسین څخه چې ماشوم ته د زیږون سمدستي وروسته ورکول کېږي.

له لومړي معاینه څخه تر زېږون پورې ټولې روغتیایي اسانتیاوې وړیا وي، او د زېږون وروسته د ماشوم پالنې لپاره پیسې ورکول پیل کېږي.

په افغانستان کې:
په افغانستان کې ښځینه ډاکټره د زېږون لپاره راځي او د ښځې کورنۍ ته مخکې له مخکې وايي:
"ستاسو لور لومړنۍ حمل لري، قضیه یې خطرناکه ښکاري، ژوند له خطر سره مخامخ دی، باید په عملیاتو زېږون ترسره کړو."

%99 ډاکټران هڅه کوي چې طبيعي زېږون په عملیاتو بدل کړي.

د زېږون مخکې او وروسته د کيلوګرام په حساب درمل ورکول کېږي. د زېږون پر مهال نه یوازې خاوند، بلکې د ښځې مور یا خور ته هم د خونه ته د تلو اجازه نه ورکول کېږي. د ډاکټر او نرس کارونه یوازې خداي یا هماغه ښځه پوهېږي.

که طبيعي زېږون په ۲۰-۳۰ زره روپیو او د عملیاتو زېږون په ۸۰-۹۰ زره روپیو ترسره کېږي، نو ډاکټر به ولې طبيعي لاره غوره کړي؟ آخر د دوی هم ژوند دی، ماشومانو یې باید په غوره ښوونځیو کې زده کړې وکړي، نوې موټر واخلي، او لوی کورونه جوړ کړي.

اسلام، انسانیت او حقیقت؟ دې ټولو ته پام نشته. یوازینی هدف پیسې دي. 💯
هغه ډاکټران چې خلک یې مسیحا ګڼي، په حقیقت کې قصابان دي. که څوک شک لري، لږ وخت د دوی تر منځ تېر کړئ، نو درته به هر څه روښانه شي چې د روغتیا برخه په افغانستان کې د ستر مافیا په څېر ګرځېدلې ده، چیرې چې یوازې کاروبار کېږي، نه د مریض، انسانیت او اخلاقو خیال.د ثواب لپاره یی درسره شریک کړی ترڅو تر قصابانو

23/06/2024

15/12/2023

نوي درمل چې د پيس مرض (Vitiligo) سپين داغونه به له منځه يوسي

پيس مرض چې انګلېسي کې ورته Vitiligo وايي يوه عامه د پوستکي ناروغي ده، چې د پوستکي د رنګ د توليد حجرې په کې د بريد لاندې راځي او له امله يې د مخ، لاسونو او پوستکي رنک سپين او داغ - داغ شي.

نړۍ کې مېليونه کسان پيس ناروغِۍ Vitiligo باندې اخته دي چې د ظاهري ښکلا د خرابېدو سبب کيږي. تر دې دمه د پيس درملنه شونې نه ده او هغه کسان چې پر ککړ وي، تر عمره ورسره وخت تېروي.

د kinase په نوم د درمل جوړونې يوې کمپنۍ د Opzelura په نوم درمل چې د کريم په بڼه دي، وړاندې کړي چې له ۵۰ تر ۷۰ سلنه پورې د پيس ناروغۍ (Vitiligo) درملنه ور سره کېږي.

11/12/2023

طبي لاس ته راوړنه؛ د (نيم سري) ناروغۍ درملنه

د نيم سري په نوم ناروغي چې انګلېسي کې ورته migraine وايي، هغه ناروغي ده چې د سر يوه برخه په کې شديد درد لري او د درد له امله ناروغ کانګې کوي. نيم سری له سردردۍ يا د (سر درد) سره توپير لري؛ نيم سری يوه اوږده مهاله ناروغي ده.

د انګلستان Health and Care Excellence په نوم د يو ملي انسټېټيوټ ساينس پوهانو وکول شول چې ددغه ځورونکې او اوږدمهاله ناروغۍ لپاره غوره درمل جوړ کړي، چې په کم وخت او د تل لپاره دغه ناروغي رغولی شي.

دغه درمل Vydura نوميږي او د نيم سري ناروغۍ لپاره يې ښه پايله ورکړې ده. دغه انسټېټيوټ د Rimegepant په نوم يو بل درمل هم جوړ کړي، چې له Vydura سره يوځای د نيم سري درملنه کې اغېزمن دي.

07/12/2023

د کوروالي په کولو سره دغه پنځه ناروغى له منځه ځي او
داکتره ادیبه شریفی / داکتره زینب خان
موږ ستاسو تداوی سل فیصده د تکړه متخصیصنو داکترانو پلاس کو د فیس په بدل کښی . نسای ولادی . بی اولادی او جنسی امراضو تداوی کو

پنځه هغه ناروغۍ چې د جنسي اړيکو پواسطه له منځه ځي.
د ښځې او خاوند ترمنځ جنسي اړيکې او په ځانګړې ډول کوروالي کول نه يوازې جنس+ي غريزه اراموي، دبچيانو د پيداکېدو لاره ده بلکې يوشمير ناروغۍ هم په اسانۍ د جنسي اړيکو پواسطه له منځه ځي او درملنه
يې کيږي
دغه ليکنه چې پنځه هغه ناروغۍ درته ښييو چې شونې ده د جنسي اړيکو له لاري يې يا مخه ونيول شي او يا دا چې که شتون ولري درملنه يې وشي.
1)دزړه حمله يا Heart attack:
يوې څيړنې ښودلې ده چې که چيرې يو کس مياشت کې څلور ځلې کوروالی کوي نو د زړه د حملې شونتيا يې نيم په نيمه يا پنځوس سلنه کميږي ،کوروالي کولي شی چې په طبعي ډول د زړه حملې چې وژونکې ناروغې ده مخه
ونيسي
2) دسر درد Headache:
يوې څيړنې چې نږدې لس زره کسانو پکې برخه اخيستې وه ويلې دي چې شپيته سلنه کسانو چې سر دردي لرله او د سر دردي پر وخت يې جنسي اړيکې ترسره کړې نو سر درد يې ورکه شوي ده
3) د انديښنو ورکيدل disappeared of anxiety:
د ښځې او خاوند ترمنځ د ګډ ژوند يوه ستره ګټه پر يو او بل باور، دراز شريکيدل چې په پايله کې تشويش او انديښنې له منځه وړی شي
4) بې خوبي insomnia:
جنسي اړيکې او کوروالي کولي شی چې بی خوبي له منځه يوسي او د يو
منظم خوب لامل شي
5) څيړنې ښيي چې که چيرې يو څوک زوکام ولري نو په اوونۍ کې دوه ځلې کورولی د وجود د فاعي سيستم لوړوي د چې په نتيجه کې د زکام يا انفلونزا مخه نيول کيږی.

04/12/2023

#په بطن کې د ماشوم جنسیت څنګه معلوم کړو ؟

د امیندوارۍ پر مهال د جنین جنسیت معلومول يو له په زړه پورو واقعاتو څخه ده او دا طبیعي خبره ده، چې هر مور او پلار خوښوي چې د خپل راتلونکي اولاد جنسیت وپېژني. په دې لیکنه کې پر همدې خبرې شوي دي، چې څنګه کولای شو له زېږون وړاندې د یو ماشوم جنسيت معلوم کړو.

جنسیت څنګه معلوم کړو؟
وروسته له هغه چې مېرمنه حمل واخلي او د روغتياپال لخوا یې د سونوګرافۍ له لارې سلامتیا تائيد شي، بیا تر ټولو اړین بحث د جنین جنسیت وي. ځينې خلک د نښو نښانو له لارې د ماشوم د جنسیت په اړه وړاندوینه کوي. موږ هم دلته همداسې لارې چارې ښيو، چې د کومو په مرسته تاسو د خپل راتلونکي ماشوم جنسیت معلومولای شئ. دا هغه تګلارې دي، چې له ډېر پخوا ترې ګټه اخیستل کېږي او ښې پایلې یې درلودلي دي.

د نارینه جنس ځينې ځانګړنې
که چېرته جنین نارینه وي، په ميندو کې مختلف علایم ترسترګو کېږي، چې ځينې یې په دې ډول دي.

په نارینه جنین کې د ميندو د زړه ضربان په یوه دقیقه کې له یو سلو څلوېښت (۱۴۰) ځلو څخه کم وي.
د میندو لاسونه وچ، سپېره او بې دمه کېږي.
کله چې جنین نارینه وي، نو په سهار کې امیدوارې مېرمنې ته زړه بدوالی نه پېښېږي. همدارنګه څېره یې د ناروغانو په څېر نه وي.
نارینه جنین د خېټې په وروستۍ برخه کې وي؛ نو له همدې امله حامله مېرمنه د ګېډې په لاندینۍ برخه کې د درد او دروندوالي احساس کوي.
د هغو مېرمنو ویښتان چې نارینه ماشوم یې په نس وي، نسبت هغوی ته چې ښځينه ماشومه لري ژر وده کوي.
کله چې د مېرمنو په نس کې ماشوم نارینه وي، هڅه کوي په چپ طرف ویده شي.
په رواني برخه کې ویلای شو، د نارینه ماشوم حامله مېرمن له عادي وخت څخه تېز او بې باکه خوی اختياروي.
د نارینه جنين حامله مالګینو خوړو سره ډېره علاقه لري او له خوږو سره یې لېوالتیا کمه وي.
که چېرې د امیدوارې مېرمنې زړه هوږي ته وشي/وخوري او وروسته یې بدن د هوږي بوی ولري، دا په دې معنا ده، چې پر نس ماشوم یې نارینه دی.
د نارینه ماشوم حامله داسې احساسوي، چې پوزه یې د غټېدو په حال کې ده.
په پښو کې د ويښتانو ډېره وده د نارینه ماشوم یوه بله نښه ده.
د ښځينه جنس ځانګړنې
لکه څنګه چې د نارینه ماشوم جنسیت معلومولو ځانګړي علایم موجود و، همداسې د ښځينه جنسیت په برخه کې هم ځينې نښې نښانې موجودې دي، چې عمده یې په دې ډول دي.

د حمل په لومړيو درېيو مياشتو کې به زړه بدوالی حس کوي.
په یوه دقیقه کې د زړه د ضربان شمېر تقریبا یو سلو څلوېښت (۱۴۰) ځلو ته رسېږي.
د امیدوارۍ پر مهال د مېرمنې سینې غټوالی پیدا کوي.
جنین د ګېډۍ په پاسنۍ برخه کې موقعیت لري.
د هغو مېرمنو مخ چې ماشومه یې په ګېډه وي، نسبت هغوی ته چې نارینه جنین لري ډېر ځلېدونکی وي.
ددې ډول مېرمنو لېوالتیا داسې وي، چې په ښي اړخ ويده شي.
د حاملګۍ په دوران کې یې ويښتان کمزوري (نازک) کېږي.
خواږه شیانو ته یې لېوالتیا ډېره وي او په ځانګړې توګه ډېر غواړي، چې مېوه وخوري.
هغه مېرمنې چې په ګېډه کې یې ښځينه جنین وده کوي، په رواني لحاظ د امیدوارۍ پر مهال ډېره مهربانه او اخلاقي کېږي.

27/11/2023

له ۴۰ کلنۍ پورته خلکو ته یو څو لارښوونې!

۱- هر وخت اوبه څښه حتی که د تندې احساس هم درته نه کیږي

۲- همېشه سپورت او ورزش کوه حتی که زیات هم مصروف اوسې. که نور نه وي قدم وهل عادت وګرځوه

۳- همېشه کم خوراک کوه، نور نو د پُر خورۍ وخت پای ته رسیدلې، زیات خوراک درته هیڅ فایده نه کوي لا درته په زیان تمامیږي

۴- د یو ځای نه بل ځای ته تګ له پاره، له موټر څخه د امکان ترحده استفاده مه کوه، کوشش وکه چې مسجد، مغازه، خپلوانو لیدلو، او نور ځایو ته پیاده لاړشې

۵- هیڅ کله مه غوسه کیږه او مه عصباني کیږه، د ځوانانو ناوړه کارونو له کبله مه نا راحته کیږه، کوشش کوه په غلطیو یې سترګې پټې کړی، که نه نو ستا روغتیا ته به تاوان ورسیږي

۶- مال دولت ددی لپاره دی چې د ژوند لپاره وکارول شي، نه دا چې د هغوی د ساتلو لپاره ژوند تیر کړل شي، تل ورنه ګټه اخله.

۷- هغه څه چې لاسته راوړی نه شې، کیسه کې یې مه کیږه. داسې فکر وکه لکه هیڅ چې دی لیدلی نه وي. که ستا نصیب و قسمت کې وي حتماً به در رسیږي

۸- ډیر خاکسار او متواضع اوسه، مال، دولت قدرت هغه وخت له مینځه ځي چې څوک تکبر وکړي

۹- د ویښتو سپین والی دا معنا نه ورکوي چې ګویا ستا د عمر پای پیل شو. بلکې دا هغه قیمتي ویښته دي چې تا ته د ځوانۍ په قیمت تمام شوي. دا ددې ښکارندوی دي چې ستاسو بهتر ژوند پیل کیدونکی دی. هغه تصمیمونه چې ته ۴۰ کلنۍ څخه وروسته نیسې په مراتبو درته ګټور تمامیږي. خپله به احساس کړې چې د ځوانۍ د وخت څومره پریکړې احمقانه وې.

۱۰- تل د شپې وختي ویده کیږه، او د شپې ناوخته پورې مه کینه.

۱۱- سهار وختی پاڅیږه لمونځ کوه اودلمانځه وروسته مه ویده کیږه د ورزش ترڅنګ یوڅه کار کوه.
پو هه

21/11/2023

شری : Measles یا Rubeola
یوه ویروسي ناروغۍ ده چې د مصاب شخص د پوزې او ستوني د افرازي قطراتو پواسطه انتقالېږي د رش نه ۴ ورځې مخکې او ۴ ورځې وروسته ساري دی.
کلینیکي لوحه:
د مکتب نه مخکې سن ماشومان ورباندې زیات اخته کېږي او ۶-۹ میاشتني ماشومان د مورني انتي بادي له امله وقایه کېږي.
په prodrumal مرحله کې تبه د ۱۰۵ درجه فارنهایت نه لوړه وي د پوزې بهیدل، د جفن احتقان، وچ ټوخی او koplic spot چې pathog nomonic ده د ښکتني ژامې د دوهم مولر غاښ په مقابل په buccal mucusa کې په ۲-۳ ورځ سپین او خاکي افت چې د شګو د دانو سره شباهت لري او د سرې حلقې پواسطه احاطه شوی وي لیدل کېږي.
د ناروغۍ په څلورمه ورځ تبه لوړیږي او رش د مکول په شکل دغوږونو شاته په hair line او د اننګیو په خلفي برخه کې لیدل کېږي او په چالاکي سره Maculopapular rash په ۲-۳ ورځو کې مخ، غاړه، صدر، بازوګانو، جزع، ورنونو او پښو ته خپرېږي او په لسمه ورځ رش مړاوی او نصواري کېږي.
تشخیص :
د اعراض او علایمو او IGM anti measles انتي بادي چې د رش نه ۳ ورځې وروسته پیدا او تر یوې میاشتې پورې مقاومت کوي، همدارنګه د PCR پواسطه ویروس کشفېږي.
وقایه:
۰.۵ سي سي د شري واکسن د ښي طرف پورتني بازو په Deltoid عضله او یا دورون په قدامي وحشي برخه کې تحت الجلدي زرق کیږي. لمړی دوز يې په ۹ میاشتني عمر او دوهم دوز يې په ۱۵ میاشتني عمر کې تطبیق کیږي. دوه دوزه واکسن ۹۷ فیصده معافیت ورکوي او واکسن د ۴-۸ درجې د سانتي ګرید ساتل کیږي اوله جوړ شوي واکسن څخه د ۴-۶ ساعتونو پورې استفاده وشي.
تداوي:
که یو روغ ماشوم د شري د ناروغ سره په تماس شي نو روغ ماشوم ته تر ۳ ورځو پورې د شري واکسن تطبیق شي.
۲- که یو روغ ماشوم د شري د ناروغ سره په تماس شي نو تر ۶ ورځو پورې روغ ماشوم ته Imunoglobulin ورکول کېږي.
په شري اخته ماشومانو ته:
۱- پرستامول یا اسیت امینوفین ورکول کېږي.
۲-استراحت.
۳- Humidification

په اتاق کې د اوبو بخار، ټوخی او د ستوني درد کموي.
۴- کافي مایعات، دمیوې جوس، کالوري تولیدونکي غذاوې او حفظ الصحه.
۵- کپسول VIT A یو دوز د ناروغانو مرګ و میر کموي.

19/11/2023

د ډاکټر له مشورې پرته دوا په ځانګړي ډول انټي بیوټیک څه زیانونه لري؟

د نومبر له اتلسمې تر ۲۴مې پورې د میکروب ضد مقاومت یا ( AMR) په اړه د عامه پوهاوي اونۍ لمانځل کیږي.

د میکروب ضد درملو په برخه کې د انټي بیوټیک کارونه په افغانستان کې عامه ده او ان دغه درمل د ډاکټر له نسخې پرته ورکول کیږي.

د انټي بیوټیکو د کارونې، ګټو او زیانونو په اړه څومره پوهیږئ؟

02/10/2023

#پاملرنه
ولې په تشنابونو کې #سټرکونه ډیر وي؟

سټروک عموماً په تشنابونو کې زیات وي ځکه موږ چې تشناب ته ننوځو لومړی سر او ویښتان لمدوو چې دا باید نه وي. دا یو غلط کړنلاره ده.

په دې ډول که په لومړي ځل سر کې اوبه واچول شي، وینه ژر سر ته پورته کیږي او شریانونه یو ځای شلیدلی شي. چې په نتیجه کې یې سټروک رامنځته کیږي او بیا ځمکې ته رالویږي.

د کاناډا د طبي ټولنې په ژورنال کې خپور شوی راپور کې ویل شوي چې هغه خطرونه چې مخکې د سټروک یا کوچني سټروک له امله اټکل شوي وو، په حقیقت کې دا خطر اوږد او حتی خطرناک دی.

په ټوله نړۍ کې د ګڼو څېړنو له مخې د حمام پر مهال د فالج له امله د مړینې یا فلج پېښې ورځ تر بلې زیاتېږي. د ډاکټرانو په وینا د لامبلو په وخت کې باید د ځینو اصولو په مراعتولو سره غسل وکړي.

که په صحیح احکامو سره غسل ونه کړي نو مرګ هم کیدای شي. د لامبلو په وخت کې باید لومړی سر او ویښتان لوند نه کړي. ځکه چې د انسان په بدن کې د وینې جریان په یو خاص حرارت کې دی. د بدن تودوخه یو څه وخت نیسي ترڅو بهر تودوخه سره سمون ولري. د ډاکټرانو په وینا په سر اوبه لومړی د وینې د جریان چټکتیا زیاتوي. د سټروک خطر هم هغه وخت ډېر کېدای شي.

د وینې زیات فشار کولی شي د دماغ شریانونه له منځه یوسي.
#د غسل صحیح اصول:-

لومړی باید پښې لمد کړم. بیا ورو ورو اوږه پورته کوه. خوله به هغه وخت اوبه کوي. اخر هر څوک باید خپل سر اوبه کړي.

دا طریقه باید هغه کسان تعقیب کړي چې د وینې لوړ فشار، لوړ کولیسټرول او نیم سررین ولري.

دا خبر ضرور د زړو والدینو او خپلوانو ته خبر ورکړئ.

02/10/2023

د يو جاپاني ډاکټر حیرانوونکې څېړنه!

د معدې د تيزابيت سبب ګډوډ خوراکونه نه دي، بلکې بې کراري د معدې د تيزابيت تر ټولو ستر سبب دی.
د فشار لوړېدو لامل په خوراک کې د مالګې زياتوالی نه، بلکې د احساساتو او جذباتو نه کابو کول د فشار لوړېدو اصلي لامل دی.
د انسان په بدن کې د وينې غوړ د وازګې له امله نه، بلکې د سستيا له امله زياتېږي.
د سينې د ټولو ناروغيو سبب د اکسيجن کمی نه، بلکې غم او خپګان کول، انسان د سينې په ګڼو ناروغيو اخته کوي.
د شکرې لامل په بدن کې د ګلوکوزو زياتوالی نه، بلکې غرور او په خپلې خبرې کلک درېدل د شکرې ناروغۍ ته بلنه ورکوي.
د جګر (ينې) ناروغيو سبب بې وخته خوب او رواني خلل نه، بلکې مايوسي او زړۂ ماتېدنه هم د ينې د ناروغيو په اسبابو کې شامل دي.
د زړۂ د ناروغيو سبب د وينې کمی نه، بلکې د اطمینان او سکون نشتون د زړۂ د ناروغيو اصلي سبب دی.

لنډه دا چې پورتني مرضونه چې د کومو اسبابو له امله پيدا کېږي، فيصده يې په لاندې ډول ده:
۵۰٪ روحاني اسباب
۲۵٪رواني اسباب
۱۵٪ ټولنيز اسباب
۱۰٪ کيمياوي اسباب
نو! که چېرې تاسې يو صحتمند او روغ ژوند غواړئ؛ د خپل زړۂ او دماغو ساتنه وکړئ او له کينې، حسد، نفرت، غوسې، تکبر، سستيا، کنځلو او د نورو له سپکولو ډډه وکړئ!


کاپي

16/12/2022

(PID)

• دا د تناسلي لارو يو مکروبي انتان دی چې له جنسي مکروبونو (N gonorrhoeae، chlamydia trachomatis) او داخل المنشأ مکروبونو (غیر هوازي، H influenza، Gram negative rods او streptococci) سره یوځای وي.
• په ځوانانو، Nulliparous او له جنسي نظره فعالو ښځو کې ډیر معمول دی چې د عقامت او ectopic pregnancy عمده علت جوړوي.
• ټوبرکلوزیک salpangitis په پرمختلونکو هیوادونو کې معمول دی، چې له حوصلي دردونو او غیر مستقیم حوصلي کتلو سره یوځای وي او د انټي بیوټیکونو په وړاندې ځواب نه وايي. TB انتان د جنسي اړیکو له لارې نه لېږدول کیږي.

#اعراض او علایم
• ناروغ ممکن له سفلي بطني دردونو، رپيدا، تبې، د میاشتنۍ عادت اختلالات، قیحي مهبلي افرازات او د Cervix او adnexa حساسیتونو څخه شکایت کوي.
• په علوي ښۍ ربع کي دردونه (Fitz-Hugh او Curtis سنډروم) د مترافقه perihepatitis ښودنه کوي.
• د PID تشخیص ډیرکله ستونزمن وي ځکه ډیری ښځو کي پټ یا خفیف اعراض شتون لري، په دي صورت کي ناروغ یواځي له Post co**al bleeding، د ادرار فریکانس یا د ملا د سفلي برخي له دردونو شکایت کوي.
• حداقل تشخیصیه کریټریا: کومي ښځي چي د رحم، adnexal یا cervical دردونه د خوځیدني په وخت کي ولري او باید په انټي بیوټیکونو سره تداوي کړای شي، مګر داچي بل تشخیص لکه ectopic pregnancy یا appendicitis په نظر کي وي.
• اضافي کریټریاوي: هیڅ موندنه په تاریخچه، فزیکي یا لابراتواري معایناتو کي د acute PID لپاره قطعي نه وي.
• لاندي کریټریاوي په تشخیص کي اهمیت لري:
- فمي حرارت تر 38.3C پورته
- غیر طبیعي مهبلي افرازات له سپینو حجرو سره
- د ESR پورته والی
- د CRP لوړوالی
- په Cervical افرازاتو کې د N gonorrhoeae یا C trachomatis لابراتواري تائيد.
• انډوسرویکل کلچر Endocervical culture باید په روټین ډول اجرا کړای شي، اما درملنه باید تر پایلو ونه ځنډول شي.


• د Appendicitis، ectopic pregnancy، septic abortion، هیمورژیک یا تمزقي مبیضي سیسټونه یا تومورونه، د myoma استحاله او حاد enteritis شتون باید په تشخیص تفریقي کي په نظر کي ونیول شي.
• د PID تشخیص باید هغه وخت جداً په نظر کي وي کله چي د PID، وروستۍ جنسي اړیکه، د میاشتني عادت وروستی پيل، د IUD وروستي تطبیق سابقه شتون ولري یا داچي د ژوند ملګری يي sexually transmated disease ولري. که چیري تر 60 ورځو لږه موده کي د Intercoarse سابقه شتون ونلري، Acute PID تقریباً رد کیږي.
• د حمل د تائيد ټسټ باید د ectopic pregnancy د تشخیص لپاره اجرا کړای شي. حوصلي یا بطني الټراسونډ د ectopic pregnancy په تشخیص کي چي تر ۶ اونیو ډیره موده ولري ارزښت لري.
• د PID د تشخیص لپاره Laparoscopy اغلباً کارول کیږي. خصوصاً کوم وخت چي تشخیص مشکوک وي او په 48 ساعتونو کي انټي بیوټیک درملنه موثریت ونلري.
• د laparoscopy په واسطه باید appendix وکتل شي ترڅو Appendicitis رد کړای شي.
• د Laparoscopy په وخت کي کلچرونه اغلباً تشخیص کوونکي او مرسته کوونکي وي.

#درملنه
#الف) انټي بیوټیکونه
• لومړنۍ درملنه باید د مناسبو انټي بیوټیکونو په واسطه پيل کړای شي چي د N gonorrhoeae، C trachomatis او داخل المنشأ انتاناتو په ضد موثریت ولري.
• د ژوند ملګری باید معاینه او په مناسبه توګه تداوي کړای شي.
• د خفیف او متوسطي ناروغۍ په صورت کي cefoxitin دوه ګرامه د عضلي له لاري یوځل جمع Probenecid یوګرام د خولي له لاري جمع doxycycline 100mg هر 12 ساعته د 14 ورځو لپاره موثریت لري. بل موثر رژیم ceftriaxone 250mg یوځل د عضلي له لاري جمع doxycycline 100mg هر 12 ساعته د 14 ورځو لپاره دی. د bacterial vaginosis درملني لپاره باید Metronidazole 500mg هر 12 ساعته باید هر یو له پاسیني رژیمونو سره یوځای توصیه کړای شي.
• د شدیدو اعراضو په صورت کي دوه رژیمونه موثریت لري. یو رژیم cefotetan 2g د ورید له لاري هر 12 ساعته یا cefoxitin 2g هر 6 ساعته جمع doxycycline 100mg د خولي یا ورید له لاري هر 12 ساعته توصیه کیږي. بل رژیم عبارت دی له clindamycin 900mg د ورید له لاري هر 8 ساعته جمع gentamicin لومړی 2mg/kg در ورید یا عضلي له لاري او ورپسي 1.5mg/kg هر 8 ساعته یا 3-5mg/kg ورځ کي یوځل څخه. دا رژیمونه باید تر 24 وروسته د ناروغ له ښه کیدو سره ادامه ومومي. ورپسي د خولي له لاري د 14 ورځو لپاره د doxycycline 100mg هر 12 ساعته یا clindamycin 450mg هر 6 ساعته ادامه ومومي.
• د tuboovarian abscess په صورت کي، clindamycin ښه انتخاب دی.
#‌ب) جراحي درملنه
• ممکن Tuboovarian abscess د جراحي په واسطه تخلیه کولو یا د جلد یا مهبل له لاري aspiration ته اړتیا ولري.
• په یو طرفه آبسه کي Unilateral adnexectomy ښه انتخاب دی.
• په معندو واقعاتو کې Hysterctomy او دوه طرفه salpingo ophorectomy موثریت لري.

C