https://www.facebook.com/104292238203940/

Medical information طبي معلومات, Kabul (2025)

01/08/2025

د نجونو لپاره نیمه عالي طبي څانګو کې د زدکړو یو فرصت دی چې د هیواد دننه یو انستېتیوت یې وړاندي کوي او د یونیسف لخوا تمویل کیږي.

محصلینو ته د درس جریان کې هر سمستر ١٣٠ ډالر هم ورکوي ترڅو یې د انټرنیټ او نورو اړوندو مصارفو لپاره بسنه وکړي. معتبر داخلي اسناد هم ورکوي که تر هغو کوم بل فرمان رانشي.

ظرفیت یې محدود دی، یواځې ٦ ورځې یې د ثبت نام پاتي دي، د ولایتونو محصلینو ته لمړیتوب ورکوي او پروسه یې علني نده، ځکه زه نشم کولی د فورم لینک دلته شریک کړم.

که چیرته زما ملګرو کې څوک د خپلو کورنیو غړو ته ثبت نام کوي لطفا ماته مسیج وکړئ زه به د فورم لینک ولیږم بیا ورته په دقت سره خپله ثبت نام وکړئ. فورم کې د انستیتوت نوم او نور جزیات شته او فرصت او لینک باوري دی خو د سکالرشیپ او انلاین درس اړوند هلته وضاحت ندی موجود اندیښنه مه کوئ.

نوټ: د مصروفیت او هزار و یک صد مشکلاتو له وجې هر مسیج ته جلا جلا ځواب او وضاحت نشم ورکولی فقط لینک درته لیږم، سلام کلام به بیا هغه وخت کوو چې فزیکي توګه چیرته اختر یا خیرات کې سره مخامخ شو.

خدای مو وبښه

03/11/2024

زموږ دپلرونو او نیکونو په زمانه کې داسې لوښي د خوړلو او څښلو لپاره کارول کېدل او کلونه ،کلونه به یې په همداسې یو ډول لوښو کې خوراک و څښاک کاوه .

هغوی هېڅ دا فکر نه کاوه ،چې دا تور چاینک په څه چل پاک کړي ،څو دمېلمه مخې ته دشرم یا حجالت احساس ونه کړي ،مېلمنو هم د چا دلوښو په اړه تبصرې نه کولې او نه به یې دچا لوښو او دسترخوان ته په کمه سترګه کتل .
هغوی سره یوازې د خپل زړه او روان دپاکوالي فکر و ،دوی تل په دې اړه کوشش کاوه ،چې څوک دوی یا د دوي اولادونو ته د بدوالي او اخلاقي ضعف ګوته ونه نیسي .
دوی په زړونو کې هېچاته بعض و کینه نه ساتله او نه یو دبل په پرمختګ او سوکالۍ خپه کېدل ،تل یې دا هڅه کوله ،چې ځانونه په هره برخه رښتیني او مخلص ثابت کړي او څوک ورته په زړه کې د بدوالي احساس ونه کړي .
لیکن ….اوسمهال موږ په دې ډېر تاکید کوو ،چې د خپلو مېلمنو لپاره تر ټولو ښکلي ،مجلل او قیمتي لوښي مخې ته کېږدو ،خو زړونو کې مو یو بل ته حسد او کینه ټوپونه وهي ،لوښي ښایسته ساتو خو زړونو چټل .

اصلي متن :اردو
ژباړن: Saifullah Gharibyar

16/06/2024

.
یوه ښځه او خاوند چي ډېر غریب وه، زموږ د کور په شا و خوا کې یې ژوند کاوه.
زموږ د کلي خلګو به لېوني بلل، او د لېونیانو په څېر یې سلوک (رویه) ور سره کول، په ډبرو بې وشتل، او په هغوی بې پسخند وهئ.
دا ښځه ډېر مینه ناکه وه، خو خلګو به دې ته لېونۍ او محمد ته لېونی ویل.
ښه مې په یاد دي چي ماریا او محمد سوال ګر، غریب او بېچاره وه، خو له یو بل سره یې ډېره مینه کول.
یو پر بل عاشق وه، لېدل به مې چي په هر ځای کې د یو بل تر څنګه وسېدل او د یو بل لاس بې نه یله کول.
زما په نظر لېونۍ ښځه ډېره هوښیاره وه، دوی په خپل منځ کې دومره مینه کول چي حد یې نه وو.
بې له دنیا، پیسو، خیال او ښه کور څخه هم بې برخې وه.
دوی په یوې کوچنۍ نړۍ کې چي څلور دېوالونه او یو کوچنی کور، هغه هم نیمی لوڅ وو وسېدل.
په خپل منځ کې بې همېشه په مینه خبري کولې، او خندل بې.
چي کله به ژمی سو، محمد به د څړک د غاړي څخه بوټي، یا لرګي را ټولول، کور ته به یې را وړل، او کور بې تو دوی.
له هغه ورسته به ماریا وبه ورته تو دولې.
یو له مینه ناکو جملو څخه چي محمد به ماریا ته کول، پر تا عاشق یم، مینه در سره لرم، عشغم... و بې خندل، هاهاها.
یا بې دا جمله نه وه زده یا بې درسته نه سوای تلفظ کولای.
دا چي محمد او ماریا ډېر زیات غریب وه، نو دوی به د کابل په کوڅو کې په یوې ډوډۍ په سې د شپې او سهار حیران او سر ګردانه ګر ځېدل.
زړه مې ډېر پر سېځل کېده، همېشه به مې پلار ته ویل:
پلار جانه یو څو پیسې ماته را کړه، چي زه د محمد او ماریا سره کمک وکړم، ځکه هغه وږي دي.
خو پلار به مې په پسخند راته وویل: چي یایا نې در کوم، هغه لېوني دي، هغوی ته مه ور نژدې کېږه!
زما له پاره ډېره جالبه وه، که څه هم هغه لېوني وه، خو موږ ته یې تاوان نه رسوی.
خو ولي؟ بر عکس چي موږ تر هغو هو ښیار هم وو، خو په ډبرو به مو وشتل او پر خندل به مو.
خو ما دوی ته هیڅکله د لېونیانو په سترګه نه کتل.
کله چي به مې د مور او پلار په پټه دوی ته ډوډۍ ور وړل، ماریا به زه نازولم، قصې به مو کولې، خندل به مو، او زه یې د خپل زوی په څېر بللم.
یوه ورځ مي د کلي خلګ ولیدل چي ددوی د کور سره جمعه سوي دي، او له یو بل سره وایي چي دا غل ووهئ.
ومې لیدل چي خلګ محمد وهي، ځکه هغه د یوې ډوډۍ په غلا تورن وو.
ولي؟ د هغه په لاس کې ما ډوډۍ ونه لیدل.
غوښتل مې چي ځني خلاص یې کړم، مګر زه کو چنی وم، زما له وس کار نه وو، خو محمد ډېر ضعفه بدن او ډنګر سړی وو، او نه یې سوای کولای چي وهل وزغمي.
د وهلو په وخت کې بې ویل، مریا، ماریا جاني...
ما غلا نه ده کړې، د ډېرو وهلو او شدید زخم څخه یې هغه ورځ ساه ور کړ، او مړ سو.
په هغه شپه د محمد د مرګ ورسته ماریا ټوله شپه په ویښه تېره کړل، او ژړل یې.
ویل بې زما محمد مو ولي ووژئ؟
زه د دې کلي له خلګو سره مینه نه کوم، نې کوم...
د شپې څخه تر سهاره یې بغاري زموږ تر کوره را تلې.
په هغه شپه مي تر سهاره خوب ونه کی.
په همدې شپه مي تر غوږو د یو شي دربی وو، شاید یو شی یې کېندی.
خو نه پو هېدم، چي دا دربی چیري وو.
په سبا ورځ چي لمر را وختی او رڼا سوه، د ماریا د کور په طرف روان سوم، غوښتل مې چي ډاډګیرنه ورکړم.
هغه ځای ته چي و رسېدم، ګورم چي د پخوا په څېر بیا خلګ سره را ټول سوي وه.
خو ماریا خپل کوچنی کور خراب کړی(نړولی) وو.
ټوله شپه یې ددې کور په نړولو تېره کړې وه.
کوم کور چي دې محمد ته جوړ کړی وو.
خلګو ویل: څه کار کوې اې لېونۍ ښځې؟
ټولو په ماریا پوري خندل، او ننداره یې کول.
هغه لحظه مې ولیدل چي هوښیارانو د یو کس ژوند تباه کړ، د همدې تباهۍ ننداره ئې کول او پوري خندل یې.
ماریا ټول کور ونړوی، خو کله چي د کور اخیرنۍ خښتې ته ور سېدل، هغه خښته یې را واخستل، او په زړه پوري یې ونیول.
او خلګو ته یې مخ را واړه وی، او وې ویل: دا هغه اوله خښته وه چي ما او محمد په ګډه سره یښې وه.
خو تاسي ظالمانو هم کور هم محمد را څخه وا خستی.
هیڅ شی بل ماته پاته نه سو، به غیر له دغې یاد ګاري خښتې څخه چي دا د محمد د لاس نښه ده.
غواړم چي له دې محل یا کلي څخه ولاړه سم.
ماریا هغه خښته په غېږه پوري ونیول، په ژړا او فریاد روانه سوه او ولاړه، چي بیا هیڅکله را نه غله.😥
نو له دې پیښې ورسته ما دا تصمیم ونیوي، چي د خپل زوی نوم به محمد او د لور نوم به ماریا ایږدم.💔
لیکوونکې: ارزو ـ نوري.
ژباړه:ـ همت

26/05/2024

حضرت بلال رضی اللہ عنه څخه یوه ورځ چا پوښتنه وکړه: چې تا نبي کریم ﷺ په لومړي ځل څنګه ولیده؟
بلال رضی اللہ عنه وایې: ما د مکې خلک ډېر کم پیژندل ولې چې زه غلام وم، او په عربو کې د غلامانو سره سم سلوک نه کېده د ھغوې د استطاعت څخه زیات کار به یې ترې اخیسته. نو ماته دومره وخت نه پیدا کیده چې بهر ته ووځم، او د خلکو سره ملاقاتونه وکړم، لهذا ما ته حضور پاک یا اسلام یا داسې د کوم بل څیز قطعي علم نه وو. یو ځل څه وشول چې زما سخته تبه وه مریض وم.
د سختې يخنۍ موسم وو، او انتهايي يخنۍ او تبې زه ډیر کمزوری کړم، لهذا ما لحاف واغوستو او سملاستم. دلته زما مالک راغی، او لیدل یې چې زه اوربشې اوړه کوم او کنه، ھغه زه ولیدم چی لحاف (څادر) مې اغوستی او پروت یې ولیدم ډیر زیات غصه شو، ھغه را څخه څادر کش کړ او د سزا په طور یې زما کمیس وکاږه او زه یې بھر د کوټې مخې ته کښینولم او ویې ویل اوربشې اوړه کړه.
اوس سخته يخني او تبې ھم نیولی وم، او دومره سخت کار ما ژړل او اوربشې می اوړه کولې، لږ وخت وروسته دروازه وټکیده دستک وشو، ما ورته د راتلو اجازه وکړه یو انتهایي متین او نورانې مخ واله کس راننوت او ویې ویل: ځوانه ولې ژاړي؟
ما ورته په ځواب کې وویل: ځه خپل کار کوه تاته یې څه چې زه د ھرې وجهي ژاړم دلته د پوښتنې خلک ډېر دي خو د مدد واله څوک نشته!
قصه مختصره چې بلال حضور نبی کریم ﷺ ته کافي سختې خبرې وکړي. حضور ﷺ دا خبرې واوریدې او ولاړ کله چی روان شو نو بلال وویل: بس! ما ویل کنه چې پوښتنه ھر څوک کوی خو مدد ھیڅوک نکوي.
حضور ﷺ دا خبرې اوریدې او روان وو بلال وایې: په زړه کې مې لږ امید پیدا شوی وو چې دا کس به دې څه مدد وکړي ھغه ھم ختم شو. لیکن بلال ته څه پته وه چې چا سره دده اوسنی واسطه راغله دا رحمت العالمین دی.
بلال وایې: لږ وخت وروسته ھغه سړی بیا راغی دده په یو لاس کی ګرم شوده وو او په بل کې یې کجوري وي. دې ھغه کجوري او شوده ما ته راکړل او ویې ویل: دا اوڅښکه او ویده شه.
ما ورته وویل: دا اوربشې به څوک اوړه کوي؟
که اوړه مې نکړي نو مالک به مې سھار ډیر زیات ووھې ھغه وویل: ته ویده شه دا سھر زما څخه اوړه شوي واخله.
بلال ویده شو، او نبي کریم ﷺ ټوله شپه د يو حبشي غلام لپاره میچن وچلوه.
سھار یې بلال ته اوړه شوې اوربشې ورکړي او ولاړ.
دوھمه ورځ ھم ھمداسې شیدي او دوا یې بلال ته ورکړه او ټوله شپه یې میچن اوکړ. داسې دری ورځې مسلسل یې اوړه کول تر څو چی بلال نه وو روغ شوی.
دا ھعه تعارف وو د چا په زړه کې چې لافانی عشق پیدا شو چې نن ھم بلال ته صحابې رسول وروسته اول ورته عاشق رسول وايې.
ھغه بلال کوم چی یوه ورځ یې آذان ونکه نو الله لمر د راختلو ایسار کړی وو. دې د حضور ﷺ د رحلت څخه وروسته اذان کول بند کړل ولې کله به چې په اذان کې (أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا رَّسُوْلُ اللّٰہِ) ته رسېده نو د نبي کریم ﷺ په ياد کې به سلګو ونیوه او په زار وقطار به یې ژړل.
دوستانو! روانه، روانه کې يوه اخري خبره درته کووم که دا تحریر مو ولوست او خوښ مو شو خیر دی لوستلو وروسته لږ تکلیف نور ھم وکړئ او د ملګرو سره یې شريک کړئ ھیڅ پته نه لګې کیدای شي ستاسو یو شیر د زرګونه خلکو د راه راست سبب وګرځي .
نورو ملګرو سره شریک کړئ ! اسلامی معلومات
کاپی

20/05/2024

ملاریا Malaria

د سرو کروياتو يو پروتوزوايي انتان څخه عبارت دی چې د ملوث مونث انافيل غوماشې د چيچلو څخه وروسته د ميزبان بدن ته د ننه کیږي. په کال کی ۵۱۵ ميليونه نوی کيسونه په ټول نړۍ کې لري چې ۳/۲ کيسونه يی په آفريقايي هيوادونو کې وجود لري. ملاريا امکان لري د Hemoglobinuria اود کونين د درملنې په پایله کې د ادرار د رنګ د توروالي سبب شی چې له همدې امله د Black water fever په نامه هم یادیږي. ملاريا همدارنګه د Tertian fever او Qurtan fever په نامه هم یادیږي.

Etiology :
ملاريا د يو داخل الحجروی پروتوزوا، چې جينس يی پلازموديم دی په واسطه منځ ته راځي چې لاندې ډولونه لري :
1. P. vivax
2. P. ovale
3. P. malariae
4. P. knowlesi
5. P. Flaciparm

Epidemiology
په کال کی د کابو دوه سوه نهه ویشت میلیونه خلک په دې ناروغۍ اخته کیږي او شاو خوا څلور سوه زره ناروغان ددې ناروغۍ له امله خپل ژوند له لاسه ورکوي، زياتره په Tropics هيوادونو، ګرم او پسرلي په موسم کی منځ ته راځي او هغه اشخاص چې معافيت يی کښته وي او ماشومان مصاب کوي.د نوموړې ناروغی Reservoir د منتن شخص څخه عبارت دی او د انتقال طريقې يی په لاندې ډول دي:
1. د منتن مونث انافيل غوماشې د چيچلو څخه وروسته
2. د مور څخه و ماشوم ته د امیدواری په دوران کی
3. Organ transplantation
4. د وینې انتقال يا Blood transfusion په واسطه
په افغانستان کی ۹۵٪ P. Vivax او ۵٪ د P. Falciparum د ملاريا د ناروغی سبب کیږي.
د ملاريا د بیلابیلو ډولونو توپیر په لاندې جدول کی لیدل کیږي.
Cycle /feature P.vivax,P.ovale P.malariae P.falciparum
د تفريخ دوره 8-25 days 15-30 days 8-25 days
د غير جنسي تکثر وخت 48 hrs /synchronous 72 hrs/synchronous

20/05/2024

دحمل د مخنيوي طريقې او لارې چارې:
* مثلا ډير ناروغي شته چه د هغه ناروغي په شتون کي حامله کيدل د ښځي ژوند ته خطر وي .

* دلته فقط او فقط د نارينه د مني ( سپرم ) او د ښځينه د هگي تر منځ يو ديوال جوړيږي .

* د نارينه د مني او د ښځينه دهگي ديو ځاي کيدو مخه نيسي .

* د نارينه مني د ديوال يوي خواته پاتي کيږي ، دښځينه هگي د ديوال بلي خواته پاته کيږي .

* د حمل د مخنيو طريقي هره يوه جلا جلا ښه او بد طرف يي په لاندی شکل تشريح کوم .

1 - پیچکاري (ستنه) : دحمل په مخنيوکي ډيري تاثير ناکه دي د يو مياشتني او دري مياشتني ستني شته چه د مياشتني ناروغي په اول پنځه ورځو په داخل کي ورته لگول کيږي ذکر شوي ستني هم گټه لري او هم تاوان لري .

گټه يي داده چه د اوږده وخت لپاره دي ، داعتماد او د باور وړ دي ، دحمل دمخنيوي وړتيا يي لوړه ده ، دنورو دواګانو سره يي يو ځاي استعمال خاص تاوان نلري ، په پريښودلو سره تکرار خپل پخواني حالت ته راګرځي ، درحم او تخمدان دکنسر په مخنيوي کي کمک کوي ، د پاخه عمر لرونکو ميرمنو ، دويني فشار لرونکو او دشکري دناروغي لرونکو میرمنو دپاره استعمال کيداشي .

تاوان يي دادي چه مياشتني ناروغي دغير منظم والي احتمال ورسره شته ، د مياشتني ناروغي د ځنډوالي احتمال ورسره سته ، غير منظم د رحم دويني احتمال ورسره سته ، وزن د زياتوالي احتمال ورسره سته ، دژور خفګان د زياتوالي احتمال ورسره سته ، د سيني دحساسيت احتمال ورسره سته ، دهډوکو د کمزوتيا احتمال ورسره سته .

2 - دواگاني : دحمل په مخنيوي کي ډيري کامياب دي ، د حمل د مخنيوي وړتيا يي لوړ ده ، د تابلتو مختلف ډولونه لري په عمومي ډول په ورځ کی يو دانه خوړل کيږي يويشت 21 ورځي ادامه ورکول کيږي په منځ کي اوه 7 ورځي فاصله ورکول کيږي تکرار شروع کيږي .

گټه يي داده چه د حمل په مخنيوي کي په لوړ درجه تاثير لري ، په پريښودلو سره دستي خپل پخواني حالت ته راگرځي ، په هر عمر کي داستفادي وړ دي ، ټول منفي تاثيرات يي څيړل شوي ، مياشتني ناروغي لنډوي اسانه کوي یی او منظم کوي يي ، د درد لرونکي مياشتني ناروغي مخنيوي کوي ، پر جنسي ژوند او جنسي اړيکو کوم منفي تاثير نلري ، دسيني او درحم د سرطان په مخنيوي کي کمک کوي .

تاوانونه يي دادي چه د نورو دواگانو سره يي استعمال منفي تاثير ښکاره کوي ، هره ورځ خوړل کيږي ، د ويني دلوړ فشار احتمال ورسره سته ، دزړه دناروغيو احتمال ورسره سته ، د صفرا دکڅوړي د تيږي (تيگه) احتمال ورسره سته ، دینه (جگر) دسرطان احتمال ورسره سته ، د ديفريشن او ژور خفگان احتمال ورسره سته .

* د دواگانو د استعمال په وخت کي کيداي شي دغه تاثيرات هم ښکاره کړي لکه سرچرخي ، استفراق ، سر دردي ، دسيني حساسيت ، دمياشتني ناروغي نه ليدل ، پر پوستکي ټکۍ او داني

دواگانی باید دلاندی ښځو لپاره استعمال نشی چه عمر یی تر 35 کالو لوړ او سګريت څکوي ، چاغي ښځي ، حامله ښځي ، بي تشخيصه د رحم دويني شتون والي ، نيم سري او سردرد لرونکي ښځي ، لوړ ګليسترول لرونکي ښځي ، هغه ښځي چه ماشوم ته طي ورکوي( اولي شپږ مياشتی ) ، چه ښځي دسيني دسرطان تشخيص يي ښودل شوي وي .

په عمومي ډول دواګاني دهغه ښځو لپاره ښه مناسبي دي چه ځوان عمر ولري ، دمياشتني ناروغي وينه يي زياته وي ، غير منظم مياشتني ناروغي ولري ، په مياشتني ناروغي کي دردونه ولري ، په سينه او تخمدان کي کيستونه (کوچني داني) ولري .

3 - په بازوکي تر پوستکي لاندي دامپلانت ايښودل :

د بازو په لاندني برخه کي تر پوستکي لاندي يوه آله ايښودل کيږي چه په داخل کي د آلي هرمون شتون لري دضرورت په اندازه يي وجود ته ورکوي مختلف ډولونه لري دمياشتو او کلونو لپاره داستفادي وړ دي دحمل په مخنيوي کي کامياب دي دآلي په ايستلو سره خپل پخواني حالت ته راگرځي منفي طرف يي دادي چه دمياشتني ناروغي د غير منظم والي احتمال ورسره دي .

4 - د رحم داخلي آله :

دا يوه ډيره کوچني آله ده چه درحم په داخل کي ځاي پرځاي کيږي دحمل په مخنيوي کي ډير کامياب دي ډيري ميرمني يي استعمال کوي مختلف ډولونه لري د پنځه 5 کاله څخه تر لس 10کالو پوري داستفادي وړ دي دآلي په ايستلو سره حالت خپل پخواني حالت ته راگرځي .

گټه يي داده چه ارزانه ده ، اسانه ده ، د اوږده وخت لپاره داستفادي وړ دي ، ددنيا ډيري ميرمني يي استفاده کوي ، د آلي په ايستلو سره حالت خپل پخواني حالت ته راگرځي ، هرمونيک آلي يي دمياشتني ناروغي دردونه او وينه هم کمولاي شي .

تاوانونه يي دادي چه د آلي ايښودل مسلکي ته ضرورت لري ، دمياشتني ناروغي د زيات وينه کيدو احتمال ورسره سته ، دميکروبي کيدو احتمال ورسره سته .

5 - دا آله په عمومي ډول دهغو ښځو لپاره مناسبه ده چه د اوږده وخت لپاره حامله کيدل نه غواړي ، ماشوم ته طي ورکونکي ښځي ، هغه ښځي چه د دوا استعمال نه غواړي ، هغه ښځي چه د 12 مياشتو په داخل کي د رحم پوري مربوط ميکروبي ناروغي نه وي پر تيره شوي ، هغه ښځي چه پاکي او صافي ته ډيره توجه کوي ، هغه ښځي چه تولد يي ډير کړي وي ، هغه ښځي چه مياشتني ناروغي يي منظمه وي .

د رحم داخلي آله بايد د دغه ښځو لپاره بايد نشي استعمال لکه حامله ښځي ، په رحم پوري مربوط د ميکروبي ناروغيوشتون الي ، دويني کنسر شتون والی، د ايډز شتون والی، د وجود دفاعي سيستم خرابوالي ، د مس سره دالرژي شتون والی ، دويلسن د ناروغي ستون والي ، بي تشخيصه د رحم دويني شتون والي ، رحم تر خپل نارمل حد دیر غټ يا کوچني وی ، د زړه د والو دناروغيو شتون والي.

6 - د رحم داخلي رينگ :
دا يو نرم ارتجاعي جوړښت لري حلقه يي دهرمون څخه تشکيل شوي دحمل په مخنيوي کي کامياب دي د 3 هفتو لپاره ايښودل کيږي په نهه ويشتمه 29 ورځ ايستل کيږي بل رينگ ورته ځاي پر ځاي کيږي په ايستلو سره خپل پخواني حالت ته راگرځي دحمل په مخنيوي کي کامياب دي .

7 - د نارينه کانډم : هم د حمل مخنيوي کوي او هم د جنسي اړيکو د لاري دساري ناروغيو مخه نيسي ساري ناروغي لکه ايډز ايچ اي وي تور ژيړي ...

دهري جنسي اړيکي لپاره بايد نوي کانډم استفاده شي ، تر هري جنسي اړيکي وروسته بايد کانډم کنترول شي چه سوري شوي يا څيرل شوي خو ندي که چيري سوري شوي وي د 72 ساعته داخل کي دصحت مرکز ته مراجعه کولاشي ، کانډم استعمال اسانه دي ، ارزانه دي ، گته لری ، خاص تاوان نلري. .

8 - ښځينه کانډم : ښځينه کانډم نرم جوړښت لري تر جنسي اړيکي مخکي درحم په واجن (درحم په مخکني برخه ) کي ځاي پر ځاي کيږي هم دحمل مخه نيسي او هم دجنسي اړيکو دلاري د ساري ناروغيو مخه نيسي لکه ايډز ، ايچ اي وي ، تور ژيړي ...

9 - د نارينه دکانالو بندول :

دنارينه دکانالو بندول سل فيصده دحمل مخنيوي کوي د کانالو تر تړل کيدو وروسته دنارينه شخص څخه دعمر تر پايه دحمل کيدو امکان نسته ، دکانالو تړل پر جنسي ژوند او جنسي اړيکو منفي تاثير نلري دا طريقه ډير کمه ليدل کيږي دا طريقه هغه خلګ کوي په کافي اندازه اولاد ولري او حامله کيدل يي د ميرمني ژوند ته خطر وي.

10 - دښځينه د کانالو تړل :

سل فيصده دحمل مخه نيسي يو ځل چه کانالونه وتړل شول بيا دعمر تر پايه دحامله پاته کيدو چانس يي ډير کم دي دا طريقه هغه ميرمني کوي په کافي اندازه اولاد ولري او حامله کيدل يي ژوند ته خطر وی.
کاپی

20/05/2024

د شکرې د ناروغۍ عام اختلاط نيوروپتي يا د عصبي ريشو ماؤفه کيدل دي. د شکرې نيورو پتيک يا عصبي درد اکثره د شپي له خوا شدت پيدا کوي چې د درد معمول درمل ورته هېڅ ګټه نه لري او ممکن لاندې کرکټر يا ځانګړتيا لري ولري.
• Pins & Weedles (د سنجاق سنجاق په شان درد)
• Burning pain (سوځوونکی درد)
• Crawling pain (ميږي ميږي کيدونکی درد)
• Tingling (بيا هم ستنې ستنې کيدل)
• Painful cold (ډير دردناک د يخنی احساس)
• Electric shock (برقي شاک)

19/05/2024

🔴 *دشکری ناروغی یا Diabetes Melitus ( DM)*
🌻 *طبی معلومات او روغتیائي لارښوونی* 🌻
یوه میتابولیکه اندوکراینی ناروغی ده چه دوینی ګلوکوز مقدار پکې دنارمل حالت څخه زیاتیږي.⇧

↩ ډولونه
①- ټایپ ون ( Type_1)
ماشومانو کی لیدل کیږي چه پیښی یی (5-10)% دی.
②- ټایپ ټو (Type 2)
لویان اخته کوی چه پیښي یې(90-95)% دی.

↩ دشکری دناروغی نښی په ناروغ کې
۱- دزخم زر نه جوړیدل
۲- سترګودیدکی مشکلات
۳- زیاتی اوبه څښل
۴- زیات خوراک کول
۵-ستومانتیا احساس لرل .
۶- دپښواولاسونو بې حسی
۷- دادرار زیاتوالی
۸- دوزن زیاتوالي په انی ډول خصوصا په اول ډول کې.
۹- دجنسي قوی کموالي.

↩ څنګه کولاې شو داناروغی تشخیص کړو؟
دوینې دګلوکوز په معاینه کولوسره او همدارنګه دپورته نښو څخه دیو څو نښو شته والې.
کله چه تشخیص شي ناروغ ته کوم لازم هدایت ورکول کیږي
۱- تمرین یا سپورت شروع کول
۲- دسبزیجاتوزیات استعمالول
۳- دشحمیاتو استعمال څخه ډډه کول
۴- خوږو خوړواستعمال څخه ډډه کول
۵- دپروتینی غذاګانو داستعمال کمول
۶ - دګلوګومیتر اخستل دمعاینی لپاره
۷- دورځی مختلفو وختونو کې دوینې دګلوکوز تعینول.

↩ دشکری دناروغی تداوي
دشکری ناروغی قطعي تداوي نلري اما کوشش کیږي ترڅو دوینې ګلوکوز کنترول وساتل شي چه ددې هدف لپاره دانسولین او درملو څخه استفاده کیږی.
چه انسولین عموما لمړی ډول ( Type-1)کی ورکول کیږي او ددوهم ډول (Type-2)لپاره عموما درمل استعمالیږي چه نظر دناروغ دوینې ګلوکوز ته تعینیږي.
دشکری ناروغی کومې بدې پایلي په وجود کې
پریږدي یعنی

↩ اختلاطات
۱- دسترګو ناروغی
۲- دپښتورګوناروغی
۳- دزړه ناروغی
۴- عصبی سستم ناروغی.

19/05/2024

*گونوریا و سفلیس*

#سوزاک (Gonorrhea)

#سبب
عامل سببی آن Neisseria gonorrhea است. این مرض توسط مقارت جنسی با فرد منتن کسب می شود.

#دوره تفریخ: 2-10 روز

#تظاهرات کلینیکی
1. مریض از عسرت تبول (dysuria) شکایت میداشته باشد.
2. رکتم در افراد هم جنس باز مصاب می شود.
3. افرازات زرد سفید از احلیل خارج می شود.
4. در نزد خانم ها، در 50 فیصد واقعات تاریخچه افرازات مهبلی و عسرت تبول موجود می باشد، درحالیکه دیگران شکایت نمی داشته باشند.
5. موجودیت تب، رش ها و arthritis غیر معمول نیست.
یادداشت: Ophthalmia neonatorum: طفلِ متولد شده از مادر منتن مصاب انتان منضمه (conjunctivitis) می باشد. افرازات قیحی و اختلالات دید موجود می باشد.

#تداوی
‌أ. procaine penicillin (یاampicillin یا amoxicillin) با probenacid (بصورت فمی) مرض را تداوی مینماید.
‌ب. Ofloxacine بصورت فمی
‌ج. Ciprofloxacin بصورت فمی
‌د. در نزد خانم ها، انتان trichomonas vaginalis با گونوریا مترافق می باشد، فلهذا برای شان metronidazole داده می شود.

#سفلیس (Syphilis)

سفلیس توسط treponema pallidum بوجود می آید. از طریق مقاربت جنسی منتقل می گردد.

#تظاهرات کلینیکی
#سفلیس ولادی
1. رش های maculopapular
2. فیشر ها در اطراف دهن و مقعد
3. افیوژن دردناک در مفصل زانو (Clutton’s joint)
4. دندان های hutchinson’s incisors
5. موجودیت Mulberry molars
6. حنک قوسی بلند
7. بینی زین مانند

#سفلیس کسبی: بصورت کلینیکی به 4 مرحله تقسیم میگردد:
• مرحله اول: بعد از دورۀ تفریخ (10-90 روز) یک مکیول گلابی کوچک (chancre) در اعضای تناسلی یا مقعد تظاهر می نماید. بعداً پپولر شده بالآخره قرحه را تشکیل می نماید. عقدات لمفاوی مربوطه بزرگ بوده قوام آن رابری و بدون درد می باشد.
• مرحله دوم: تقریباً 4-10 هفته بعد از تظاهر شنکر ابتدائی، درد ها، دردهای عضلی و تب غیرمنظم در نزد مریض بوجود می آید. Lymphadenopathy عمومی موجود می باشد. اوصاف آن مشابه به مرحله ابتدائی می باشد. علامه وصفی آن تظاهر condylomata می باشد، اینها پپول های هموار بوده که در اطراف مقعد بوجود می ایند. قرحات سطحی غشای مخاطی دهن و اعضای تناسلی در ثلث مریضان موجود می باشد. بعد از پیوستگی قرحات، “snail track” را می سازد. مصابیت سیستم عصبی مرکزی (شامل meningitis یا فلج اعصاب قحفی) ممکن موجود باشد.
• مرحله سوم: بعد از 10 سال یا بیشتر از آن بوجود می آید. Gumma یک علامه وصفی مرحله سوم است. در جلد، نسج تحت الجلدی و غشای های مخاطی بوجود می آید.
• مرحله چهارم: زمان طولانی را در بر میگیرد. در این مرحله مأوفیت سیستم عصبی مرکزی و سیستم قلبی وعایی موجود می باشد که بالآخره منجر به مرگ می شود.

19/05/2024

لیکنه اوږده ده خو حتمن یی ولولۍ درملنه یی هم شته

👈 ځوانکې داسې ناروغۍ ده چې ژوند ته کوم تهديد نه اړوي، خو د پوستکى د بد ورگه کېدو ناروغۍ ده. دغه ناروغۍ تل د خلکو د ژوند د ځوانۍ په پړاو کې رامنځته کېږي کوم وخت چې انسان په اروايي او بدني ډول باندې د مېړانې په درشل پښه ږدي. دغه ناروغۍ د پوستکي هغه غدې اغېزمنې کوي چې د پوستکي شاوخوا او هم د ويښتانو پياز ته غوړبېسن مواد افرازوي. دغه غدې سيباشيوس غدې يې بولې چې په زياته اندازه په مخ ، د ولو په منځ ، اوږو او سينه باندې شتون لري.

:

1️⃣ :

دا هغه ډول دانې دي چې په سر يې زيات مواد را ټول شوي وي او د آزادې هوا په موجوديت کې يې رنگ اړولى وي او توربخونې ښکاري.

2️⃣ :

دا هغه دانکۍ دي چې زوې يې د غدې په دننه کې راټولې شوې وي.

3️⃣ :

دا سوربخونې ښکاري چې د ډېر زيات منتن کېدو ځايونه يې هم بللى شو.

ځوانکې ، د ټيسټيسټرون هورمون په وړاندې په پوستکي کې يو غبرگون دى. د ډېرى خلکو په وينه کې د ټيسټيسټرون هورمون کچه نارمل وي خو پوستکى يې په غيرنارمله توگه غبرگون ښيي.

1️⃣ :

غوړ يا غوړبيسن مواد له هغو ځانگړو غدو څخه افرازېږي چې د پوستکي له ويښتانو سره جوختې ځاى پر ځاى شوې دي. دغه غدې هغه وخت په کار پيل کوي چې ښځه يا نارينه ميړانه ووهي ياني بلوغ ته ورسېږي او دا هم د ټيسټيسټرون هورمون له امله چې په همدې وخت کې په وينه کې افرازېږي. د سباشيوس غدو فعاليت د ځوانکو د پيدا کېدو لپاره ضرور دى نو همدا وجه ده چې ځوانکې له ځوانۍ سره يو وخت او يا هم ترې وروسته پيدا کېږي ، که د پښتو نوم ته يې وگورو نو (ځوانکې) يې له همدې امله هم بولي. په هغو کسانو کې چې د ځوانکو ناروغۍ لري په هغوي کې د سباشيوس غدې په غيرنارمله توگه له ځان څخه په زياته اندازه غوړبيسن مواد افرازوي. داسې ښکاري چې د سباشيوس غدې د ټيسټيسټرون هورمون له نارملې کچې سره په زياته اندازه حساسيت لري. او همدا حساسيت دى چې خپل افرازات زياتوي.

2️⃣ :

د ويښتانو کانال له دې امله بندېږي چې د کانال په اوږدو کې پرتې حجرې غيرنارمله شي. کله چې پوستکى نارمل وي نو دغه په کانال کې پرتې حجرې په دوامداره توگه وده کوي او له خپل محدود وخت څخه وروسته له منځه ځي او د کانال منځته را توئېږي او همدې لارې د پوستکي سرته را وځي. په هغو کسانو کې چې د ځوانکو ناروغۍ لري ، دغه حجرې د ټيسټيسټړون هورمون په وړاندې په غيرنارمله توگه غبرگون له ځان څخه ښيي او په ځاى ددې چې د کانال منځته ور توئې شي له يو بل سره نښلي او کله چې زياتې حجرې سره ونښلي په نتيجه کې د ويښتو کانال بندوي. دغه بندښت په نسبي ډول د غوړبيسنو موادو (سبيوم) جريان بندوي کوم چې له سباشيوس غدو څخه راوځي او د ويښتانو په کانال کې جريان پيدا کوي. هغه بند شوي غوړبيسن مواد سره ځان راټولوي او کلکېږي او په کانال کې يو خروکى جوړوي او هغه خروکى ځانته رنگ پيدا کوي چې کله يې سر تور او کله سپين رنگ ځانته غوره کړي ، دې پېښې ته ځوانکۍ ويلى شي چې يو غيرانتاني دانه دى.

3️⃣ :

په ځوانکې کې د قيح يا نو د را ټولېدو او هم د التهاب لامل تر اوسه پورې سم نه دى جوت شوى. داسې فکر کېږي چې په کراره کراره سره د ويښتانو د کانال قسمي بندښت په پوره بندښت باندې بدلېږي. دغه پېښه په سمدم د ويښتانو په کانال کې غوړ بېسن مواد را ټولېږي او بيا د باکټرياوو په وسيله سره ماتېږي او التهابي ذرات منځته راوړي. دغه التهابي توکي په پوستکي کې ننوځي چې په نتيجه کې پوستکى سور اوړي او پړسېږي او سوروالى او پاړسوب د نوې دانې ښکارندويي کوي. پدې وخت کې دانه خارښت کوي او يا حساسه وي. قيح يا نو بهر ته راوځي او په پاى کې په Pustule يا دانې باندې اوړي. که د دانې طبيعت ته وکتل شي نو قيح يا زوې د پوستکي سر ته راوځي او د دانې ځاى ښکته غورځي. که پاړسوب يا التهاب د ويښتانو د کانال په ژور ځاى کې وي يا څوک دانکۍ ډېر ړومبى وشکوي نو قيح يا زوې په پوستکې کې ورځي او په نتيجه کې کېداى شي چې التهاب يا پاړسوب نور زيات شي او په پاى کې لوى داغ له ځانه پرېږدي.

؟

د طب په نړۍ کې ځوانکې هغه ناروغي ده چې په ميراثي ډول له مور او پلار څخه اولاد ته نه انتقالېږي. خو بيا هم ځوانکې د هغو کسانو په اولادونو کې په زياته اندازه پيدا کېږي چې دوي پخپله دغه ناروغۍ تېره کړې وي او يا هم تر اوسه ترې سرټکوي. که دې موضوع ته له بل لوري وگورو ، که تاسې د هغو ماشومانو ميندو او پلرونو ته وگورئ چې ځوانکې لري نو ډېرى به يې داسې وي چې هغوي به يا خو ځوانکې ولري يا به يې پخوا دغه ناروغۍ تېره کړې وي نسبت هغو ماشومانو ته چې ځوانکې نه لري او ميندې او پلرونه يې ناروغۍ ولري. که تاسې دوو غبرگلونو ته وگورئ ، تاسې به معمولاً ځوانکې په هغو دوو غبرگلونو کې ووينئ چې يو بل ته ورته وي خو داسې هم کېږي چې په هغو دوو غبرگلونو کې دې هم پيدا شي چې يو بل ته نه وي سره ورته.

ددې وړاندوينه څوک نشي کولى چې که يو کس د ځوانکو په ناروغۍ اخته وي نو آيا د هغه په ماشوم کې به ځوانکې پيدا شي او کنه ؟ که پيدا شي نو آيا هغه به څومره زوره ورې وي ؟

؟

سره ددې چې په پوستکي کې دغه غيرنارمله پېښه د ټيسټيسټرون هورمون له امله منځته راځي خو بيا هم په ځوانکو اخته کس کې په عمومي ډول د هورمونونو کومه گډوډۍ نه وي موجوده او کچه يې نارمل وي. ټيسټسټرون د نارينه جنسي هورمون دى چې په نارينه او ښځينه دواړو جنسونو کې پيدا کېږي. په ښځينه و کې ددغه هورمون اصلي اغېز د ښځينه هورمون د مخالف فعاليت له امله له منځه ځي. هغه نارينه چې د ځوانکو ناروغۍ لري په معموله توگه د هغوي په وينه کې د ټيسټيسټرون هورمون کچه نارمل وي. ښځې چې په ځوانکو اخته وي په هغوى کې د ټيسټيسټرون هورمون اندازه ډېره لږه غيرنارمله وي خو دغه غيرنارملتوب په درملنه باندې کومه اغېزه نه کوي. د ځوانکو باندې اخته ناروغانو د هورمون د کچې معلومولو ته هيڅ اړتيا نه ليدل کېږي او نه کوم دليل شته چې بايد وکتل شي. دلته يو حالت شته چې Polycystic O***y Syndrome يې بولي او ښځو ته پېښېږي ، پدې حالت کيداى شي چې د ښځو وزن زيات شي ، په بدن او مخ باندې يې اضافي ويښتان را زيات شي ، مياشتنۍ ناروغي يې هم غيرمنظمه شي او کېداى شي چې له عقامت او شنډتوب څخه سر وټکوي. په دا ډول ځينو ناروغانو کې ممکن ځوانکې هم را پيدا شي او داسې ښکاري چې د ځوانکو را پيدا کېدل به د هورمونونو په کچه کې د غيرنارملتوب له امله وي.

؟

نه – د ځوانکو او پرهېز تر منځ تر اوسه کوم مستقيمه اړيکه نه ده په گوته شوې. داسې ويل کېږي چې د چاکليټو او وريت شوي خواړه ځوانکې له په بده اړوي. په هر صورت ، ښه متوازن خواړه خوړل نه يواځې دا چې د انسان عمومي روغتيا ته گټه رسوي بلکې ښې اغېزې يې په پوستکي کې هم را برسېره کېږي.

؟

نه – سره ددې چې د ځوانکو اصلي لامل جنسي هورمون ټيسټيسټرون دى خو بيا هم که په يو تن کې د نوموړي هورمون کچه له نورمالې اندازې څخه لوړه وي يا په زياته اندازه جنسي اړيکې (کوروالى) ټينگې کړي په هغه باندې ځوانکې نه را خېژي. که په بل ډول يې ووايو موټک وهل او آيا دا چې تاسو کوروالى کړى يا نه ، داسې چارې په ځوانکو باندې کوم اغېز نه کوي او په حقيقت کې يې لامل هم نه دي.

؟

نه – هغه تور رنگ چې د ځوانکو په سر باندې ښکاري دا هغه حجرې دي چې يو له بله سره چسپېدلي دي او خروکى يې منځته راوړى او د ويښتو د کانال د بندښت لامل گرځېدلي دي. په حقيقت کې هغه کسان چې د ځوانکو کړاو ولري هغوي د نورو کسانو په نسبت زيات مخ مينځي او غواړي چې په دې طريقه له مخ څخه غوړبيسن مواد لرې کړي. خو دې خبرې ته مو بايد پام وي چې په زياتو مينځلو سره ځوانکې لا خرابېږي ځکه چې پوستکى وچېږي او ځوانکې په زخم باندې اوړي. په نارمله توگه دغه کسان بايد مخ د ورځې دوه ځلي په نرم صابون باندې په منظم ډول پرېمنځي. که ستاسې پوستکى څو ډوله وي ياني ، غوړ و نه لري خو مرطوب وي يا وچ خاپي ولري نو که په دې پوستکي کې ځوانکې وي نو بيا په بده نه اړوي.

؟

هوکې – ډېرى ښځو دغه حالت په خپلو سترگو ليدلى چې د مياشتني عادت له راتلو څخه دوه يا اوه ورځې وړاندې د دوي ځوانکې په بده اوښتي دي. ښايي دغه د ځوانکو په حالت کې بدلون به د هورموني تغيراتو له امله منځته راځي چې د مياشتني عادت په دوره کې پېښېږي.

؟

هوکې او هم نه – په ځينو ښځو کې ځوانکې بېخي دې ته نژدې شي چې نورې مخ واړوي خو تل د بلاربښت له دورې وروسته بېرته را پيدا کېږي په داسې حال کې چې په نورو ښځو کې توپير لري ، هغوي کې بيا بلاربښت د ځوانکو د بېرته را پيدا کېدو لپاره بد زېرى گڼل کېږي او يا که ځوانکې ولري نورې يې په بده اړوي.

؟

هوکې . تر ١٥% خلک چې ځوانکې لري هغوي چې کله زيات خوله شي نو بيا يې ځوانکې سوزي. دغه سوزېدل به ښايي د ويښتو په کانال کې چې لا له وړاندې قسماً بند دى د اوبو د را غونډېو له امله وي چې دغه کانال په بشپړه توگه بند وي او پاړسوب او التهاب منځته راوړي.

؟

هوکې – د رخصتيو په ورځو مرطوب چاپېريال ته د تفريح لپاره تگ او يا هم په مرطوب چاپيريال لکه پخلنځى يا د بخار په کوټه کې کار کول په ځوانکو داسې اغيز کوي چې سوزېږي لکه چې خولې ځوانکې سوزوي. دا ځکه سوزېږي چې د ويښتو بند شوى کانال له اوبو څخه ډکېږي او پاړسوب پيدا کوي او همدا وجه ده چې د ځوانکو التهابى پړاو نور هم پر مخ ځى او سوزي.

؟

هوکې – ډېرى درمل ورباندې بد اغېز کوي، په عامه توگه کورتيکوستيروئيد او د ميرگيو ضد درمل. که تاسې فکر کوئ چې کوم درمل چې تاسې يې خورئ هغه ستاسې په ځوانکو باندې ښه اغېز نه کوي نو بايد له خپل معالج ډاکټر سره مشوره وکړئ. د معالج ډاکټر له مشورې پرته په خپل سر درمل خوړل مه پرېږدئ ياني که درمل خورئ په اړه يې له ډاکټر څخه پوښتنه وکړئ نه داچې د نه خوړولو تصميم يې پخپله ونيسئ.

؟

ځينې د سينگار توکي لکه په ځانگړې توگه چې د امريکا په متحدو ايالاتو کې دي او هم هنديان چې ترې گټه پورته کوي دغه ډول توکي د ځوانکو سر ته تور رنگ ورکوي. يو ډول د ويښتانو تيل يا غوړ دي چې کله په ويښتانو باندې وموښل شي نو د ويښتانو د راشنه کېدو په ځاى باندې تور يا سپين خاپونه را پيدا کوي. له دغه ډول تيلو يا غوړو څخه بايد هغه څوک ځان لرې وساتي چې د ځوانکو لپاره مساعد وي. په عين شکل ، ځينې خلک د لمرضد کريمونو او غوړو سره حساسيت ښيي او ځوانکې يې په بده اوړي. نو تل بايد د لمرضد کريم يا غوړ لومړى په سينه باندې کښېښودل شي که حساسيت يې و نه ښوده نو بيا دې ورڅخه گټه پورته شي.

؟

که په دوامداره توگه د خولۍ ، چپه گردن يا بل څه په وسيله په پوستکي فشار راوړي شي نو د پوستکي په همغه ځاى کې د ځوانکو دانې راخېژي. ددې لامل نه دى معلوم خو کېداى شي چې د دانو منځته راتگ ددې لپاره وي چې په دغو ځايونو کې خولې را ټولې شوې دي.

؟

هوکې – که يو تن له غوړو او د غوړيو له توليداتو سره په تماس کې وي نو په هغه باندې ځوانکو ته ورته دانې راخېژي خو دغه دانې يې په لاسونو او پښو باندې وي. که همدا تن لا له وړاندې څخه ځوانکې ولري او په دې شرط چې غوړ يې له پوستکي سره په تماس کې وي نو ځوانکې به يې په بده واوړي

Soup 👉 Acnix (2time)

Cream 👉 Benzoyl peroxide (2time)

Cream 👉 Clindamycin (2time)

Capsule 👉 Doxycycline (2time)

Cream 👉 Azelaic acid (2time)

Capsule 👉 minocycline (2time)

Cream 👉 salicylic acid (2time)

Tablet 👉 Azithromycin (2time)

Capsule 👉 Isotretinoin 20mg
Tablet 👉 Erythromycin (2time)

Medical information طبي معلومات

01/08/2025

03/11/2024

16/06/2024

26/05/2024

20/05/2024

20/05/2024

20/05/2024

19/05/2024

19/05/2024

19/05/2024

Address

Website

Alerts

Shortcuts

Share

Category