https://www.facebook.com/111427044947737/

Dr Faiz Muhammad Hassani /دوکتور فیض محمد حسنی, Kabul (2025)

09/08/2025

سمیع الله جان مشهور په ( کالکولیټر )
راځی چی په طبی ژبه یی دروپیژنم :

هایپرکالکولیا
(Hypercalculia)
دا یوه ځانګړې وړتیا ده چې یو ماشوم یا فرد د خپل عمر او تعلیمي کچې څخه ډېر لوړ ریاضي محاسبات کولی شي

ځانګړتیاوې:
۱) ژر ژر ذهني حسابونه کول

۲) د حساب یا عددونو ژور درک

۳) اکثره وخت پرته له رسمي زده کړې

اړوند حالتونه: دا وړتیا کله ناکله د آټیزم (Autism)
یا سوانت سنډروم
(SavantSyndrome)
سره لیدل کېږي
ممکن د هایپرلکسیا (ژر لوستل) یا هایپرمنیزیا (ښه حافظه) سره یو ځای وي

اړوند اصطلاحات

۱) ریاضي نابغه
یو ماشوم چې د ریاضي فوق العاده وړتیا لري
۲) ریاضي سوانت
یو فرد چې ژوره ریاضي پوهه لري، اکثره د عصبي ځانګړتیاوو سره
۳) استعداد لرونکی ماشوم
د هغو ماشومانو لپاره چې لوړ ذهني وړتیاوې لري، په ځانګړي ډول په ریاضي کې

#کالکولیتر

06/08/2025

Paediatric Drugs Dosage
ماشومانو ته د درملو ورکولو مقدار

03/08/2025

10 ملیارده سرمایه گذاری
واقعأ خپل وطن ته ډیر غټ خدمت دی
جزاکم الله خیرا

30/07/2025

په صحیح معنی سره طبابت کول ډیر زیات لذت لری
دا لاندی بی مودی نوزاد چی د ۲۸ هفتو یعنی ۷ میاشتو وه مونږ سره په نرسری آی سی یو کی د ۲ میاشتو لپاره بستر وه.

دا چی په داسی ماشومانو کی ډیر زیات مسایل وی او مخ ته راځی نو دی ماشوم کی هم ډیر داسی مسایل مخ ته راغلل چی زمونږ ۵ فیصد هم تمه نه وه چی ژوندی به پاتی شی دا چی دوه ځله وینتیلیتر( د ساه ورکولو ماشین ) باندی واچول شو
۴ ځلی ورته سره وینه او ۶ ځلی ورته سپینه وخیژول شوه، مسلسل یی د وینی شکر کم راتللو ، خطرناک قسم مکروب یی وینه کی وه، ورته یو زل په هډوکی کی، دوه ځله په نامه کی او یو زل ورته د ستونی رګ کی کینولا کیښودل شوه تر سو مایعات او دوایی ورته تزریق شی
۳ شپی ما ورسره شوګیر تیری کړی په خپله نوکریوالی کی، همداسی زما نورو همکارانو هم.
لنډه دا چی الله چی چا ته وغواړی ژوند ورکړی ولو کی هغه د مرګ خوله کی هم وی او چا ته وغواړی خپل ځان ته وغواړی ولو کی هیث تکلیف هم ونلری.

17/07/2025

له ۲۵م د سرطان څخه تر ۲۵ م سنبله پورې د نر او مادې مارانو د جفت‌ګیرۍ میاشتي دي، او تقریباً د مارانو ټول ډولونه په دغو میاشتو کې خپل مخې ته راتلونکي هر انسان او حیوان باندی برید کوي.

په دې دوو میاشتو کې د ماښام څخه تر سبا سهار پورې مارانو له خپلو ځالو راوځي. مارانو زیاتره وخت د لندبل لرونکو ځایونو یا هغه ځایونو ته نژدې چې اوبه پکې ولاړې وي، لیدل کیږي.

د کلیو خلک دې په دغو میاشتو کې ډېر احتیاط وکړي. د شپې په وخت کې دې حتماً څراغ یا ټارچ له ځان سره ولري او سترګې دې تل پر ځمکه ولري.

یاد ولرئ، په دې دوو میاشتو کې ماران په قصدي ډول پر انسانانو برید کوي، نو مهرباني وکړئ ځان ته پام وکړئ او خپلو ماشومانو ته ځانګړې پاملرنه وکړئ.

د شپې مه هېروئ، خپل ماشومان هېڅکله پر ځمکه مه پرېږدئ چې لوبې وکړي

که خدا نخواسته سوک مار چیچی نو فورا دی ځان نژدی دولتی شفاخانی ته ورسوی.

11/07/2025

د انسان برقی سستم ( عصبی سستم)
چی په دی که دماغ او د ملا تیر ( نخاع) کنترول کونکی دی
او باقی رګونه یی لکه د برق لینونه په جسم که هری ساحی ته برق لیګدوی او بیرته تری سیګنال راخلی. نو په همدی سره زمونږ د جسم هر فعالیت که هغه زمونږ په اراده که وی او یا هم غیر ارادی وی کنترولیږی

03/07/2025

✅ د ډینګې تبه یا DHF مخنیوي بشپړ لارښوونې

لکه څرنګه چی تاسو ته معلومه ده ډینګی تبه یوه وایروسی تبه دی چی په بعضی خلکو کی باعث د وینی بهیدل شاک او بالاخره د مرګ لامل ګرځی .
نو لاندی سو کارونه باید تر سره کړو تر سو خپل ځانونه او عزیزان مو له مبتلا کیدو وساتو.

ډینګې وایرس د Aedes aegypti او Aedes albopictus میاشو له لارې خپریږي، چې انسان د ورځې لخوا چیچي، زیاتره د سهار او ماښام وختونو کې.

۱️⃣ د میاشو د پیدا کېدو مخنیوی (د سرچینو له منځه وړل)
• ټول هغه ځایونه پاک کړئ چیرې چې اوبه جمع کیږي:
• لوښي، بالټۍ، بوتلونه، زاړه ټایرونه، او نور کثافات
• د اوبو زېرمی (تانکرونه) او لوښي پټ کړئ
• نالۍ، ویالې، او د باران اوبه روانې وساتئ
• هره اونۍ د کور شاوخوا اوبه لری کول
• د اوبو زېرمو ته لاروا وژونکي درمل لکه تیمیفوس (Temephos) استعمالول

۲️⃣ شخصي محافظت
• اوږده لستوڼي لرونکي کمیسونه او اوږد پرتوګ واغوندئ
• د بدن ښکاره برخو ته د میاشو ضد کریم (DEET یا Picaridin) استعمال کړئ
• د شپې یا د خوب پر مهال د پشه خانی درول
• د کړکیو او دروازو د میاشو ضد جالونه نصبول

۳️⃣ ټولنیزې او عامه روغتیایي هڅې
• د ټولنې صفایي کمپاینونه پیل کړئ
• خلکو ته پوهاوی ورکړئ چې څنګه د میاشو د پیدا کېدو ځایونه ختم کړي
• حکومت باید د کثافاتو اوبو او فاضله موادو مناسب مدیریت وکړي
• د مچیو د وژلو لپاره د سپرې یا فوګینګ کارول، خاصتاً د ناروغۍ د خپرېدو په وخت کې

۴️⃣ واکسن (چېرې چې موجود وي)
• د ډینګ ویکسیا (Dengvaxia) واکسین:
• یوازې هغو کسانو ته ورکول کیږي چې مخکې له دې د ډینګې ناروغي ورته شوې وي
• د ځینو هیوادونو لپاره عمر محدوده ده (۶ تر ۴۵ کلونو)
• د نوو واکسینونو لکه TAK-003 د کارونې څېړنه روانه ده

⸻

۵️⃣ د بیا لپاره د ډینګې مخنیوی
• هغه خلک چې یو ځل د ډینګې ناروغ کړي، باید ډیر احتیاط وکړي، ځکه بله حمله خطرناکه وی چی اکثره باعث د وینی بهیدو کیږی (DHF)
• د میاشو له چیچلو ځان ساتل ډېر مهم دي

🔑 د DHF مخنیوي مهم ټکي

✅ د میاشو د پیدا کېدو ځایونه ختم کړئ
✅ شخصي محافظت وکړئ
✅ د ټولنې صفایي کې برخه واخلئ
✅ واکسین د مستحقو خلکو لپاره
✅ د خلکو پوهاوی لوړ کړئ

02/07/2025

✅ د کریمین-کانګو وینې بهیدونکي تبې (CCHF) یا کانګو مرض
د مخنیوي لارې چارې
لکه څرنګه چی نن صبا زمونږ وطن کی د دی مرض پیښی زیاتی شوی نو له دی معلومه ده چی زمونږ اکثره حیوانات پر دی مرض مبتلا دی باید مونږ پوه شو چی څرنګه تری ځان وساتو تر سو خپل وطن وال د مرګ سخه وژغورو.

CCH یا کانګو یوه خطرناکه ناروغي ده چی د کهنه یا شینی و (Ticks) د چیچلو، د اخته حیواناتو یا د ناروغو کسانو د وینې، غوښو یا بدن مایعاتو سره د تماس له لارې خپریږي.
چی اکثره د مرګ عامل ګرزی

⚠️ مهم مخنیوي تدابیر

۱️⃣ د عامو خلکو لپاره:

✔️ د کنه یا شینی څخه ځان ساتنه:
• اوږده لستوڼي، اوږده پرتوګ واغوندئ، او په جورابو کی یی بند کړی.
• د کنه د مخنیوي دواوې (DEET لرونکي سپرې) وکاروئ
• له بیرون څخه کور ته د راتګ پر مهال ځان ښه وپلټئ، کنه‌وې ژر لرې کړئ
• که کنه ولګیدله، په احتیاط سره د پلاس یا موچنو په وسیله لرې کړئ

✔️ د حیواناتو سره احتیاطي چلند:
• د حیوان د حلالولو یا پرې کولو پر مهال دستکشې او محافظتي جامې وکاروئ
• له ناروغ یا مشکوک حیوان سره تماس مه نیسئ
• د حیواناتو خامې غوښې یا وینه مه لمس کوئ

۲️⃣ د کروندګرو، چرواکو او قصابانو لپاره:
• د کار پر مهال د لاسونو، مخ او بدن ساتنه وکړئ
• دستکشې، ماسک او چپنه واغوندئ
• د حیواناتو له بدن څخه د کنه‌ یا شینی د لرې کولو لپاره ځانګړې دواوې وکاروئ (Acaricides)
• د قصابۍ یا ذبحې پر مهال سمه پاکه فضا برابره کړئ

۳️⃣ د ناروغیو د خپریدو پر مهال:
• د حیواناتو انتقال محدود کړئ
• ناروغ حیوانات جلا کړئ
• د عامو خلکو لپاره د پوهاوي کمپاینونه پیل کړئ
۴️⃣ د روغتیا پالانو لپاره:
• د ناروغانو سره د تماس پر مهال لازمي PPE (لاسپوښ، ماسک، ګاون، شیشې) وکاروئ
• مشکوک یا تایید شوي ناروغان جلا کړئ
• د وینې، بدن مایعاتو او آلوده وسایلو خوندي مدیریت وکړئ
• د روغتون د کالیو او سامانونو ښه پاکوالی وساتئ
• روغتیا پالانو ته د CCHF د نښو او مخنیوي په اړه زده کړې ورکړئ

۵️⃣ د لابراتوار کارکوونکو لپاره:
• د CCHF نمونې یوازې په لوړ حفاظتي لابراتوارونو (BSL-4) کې معاینه کړئ
• د انتقال پر مهال بند او خوندي کانتینر وکاروئ

۶️⃣ د عامې روغتیا اقدامات:
• د ناروغیو نظارت، ژر پېژندنه او راپور ورکول
• د عامو خلکو پوهاوی لوړول
• د ګاونډیو هیوادونو سره ګډې هڅې کول
• د ناروغۍ د خپریدو د مخنیوي لپاره د کنه‌ یا شینی د زیاتېدو مخنیوی

💉 د واکسین وضعیت
• دا مهال د CCHF لپاره عام او کارېدونکی واکسین نشته
• ځینې څیړنیزې واکسینې شته، خو عامو خلکو ته نه دي وړاندې شوي

19/05/2025

1. آیا د کور عادي چورمخکی زهرجن دي؟
• د کور عادي چورمخکی (gecko) زهرجن نه دي. نه زهر تولیدوي او نه هم خوړو یا اوبو ته زهرجنوالی ورکوي یوازې د تماس یا پرې لوېدو له امله.
• خو لکه نور واړه حیوانات، چورمخکی کولی شي جراثیم (لکه تایفایډ) انتقال کړي چې که خوړو ته ککړ شي، د خېټې ستونزې رامنځته کولی شي.

2. که چورمخکی په خوړو کې ولوېږي، انسان ناروغېدلی شي؟
• که چورمخکی په خوړو کې مړ شي یا خپل ګند پرې وکړي، او دا خوړو ته خلاص پاتې شي، نو باکتریاوې پکې ډېرېږي. دا خوړو خوړل د خوړو زهرجنېدل (فوډ پویزننګ) رامنځته کولی شي – خو دا د چورمخکی له زهره نه، بلکې له جراثیمو څخه وي.

3. عام نښې:
• استفراق (قی)
• نس ناستی
• د خېټې درد
• کله ناکله تبه

دا نښې معمولاً د باکتریايي انتان له امله وي، نه زهرجني کیمیاوي مادې.

4. څه باید وشي؟
• که چورمخکی په خوړو کې ولوېږي:
• خوړو مه خورئ. غوره ده چې وغورځول شي.
• ټول هغه لوښي او ځایونه چې چورمخکی پرې ولوېدلی وي پاک کړئ.
• که څوک ناروغ شي:
• ډېر مایعات ورکړئ (د او.آر.اې محلول یا د کور جوړ مالګې-بوره محلول).
• ډاکټر ته مراجعه وکړئ، که لوړه تبه، د وینې اسهال، یا د بدن وچوالی وي.

5. د مخنیوي لارې چارې:
• خوړو تل پټ وساتئ.
• په کلک بندو لوښو کې خوړو ذخیره کړئ.
• پخلنځی پاک وساتئ او له حشراتو خالي کړئ، ځکه حشرات چورمخکی جذبوي.
• د جاليو یا میش پردو څخه کار واخلئ څو چورمخکی کور ته رانننوځي نشي.

6. دودیزو باورونو ته درناوی، روغتیا ته پاملرنه
موږ د خلکو دودونو ته درناوی لرو، خو سپارښتنه کوو چې د خوړو د خوندیتوب لپاره عملي او پاکوالي سره اړوند ګامونه پورته شي. پاکي، د ناروغیو مخنیوي تر ټولو ښه لاره ده.

21/04/2025

د Enuresis مدیریت (Management):

1. اخلاقی درملنه (Behavioural Therapy):
• ماشوم تشویق کړئ، شرمول یا سزا مه ورکوئ
• د شپې له خوب مخکې متیازو ته د تګ یادونه ورته وکړئ
د خوب نه ۲ ساعته مخکې د څښلو څیزونه کم کړی
• ماشوم ته یو چارټ جوړ کړئ چی پکی د هغی شپی ریکارډ وساتل شی چی ماشوم متیازی نه کوی ( Dry night calendar) – او بیا کامیابي یې ولمانځئ یعنی انعام ورته و منی او ورکړی.
• ماشوم باید په کافي اندازه ورځني جواب چای یا متیازی وکړي (هر ۲-۳ ساعته کې یو ځل)

2. الارم درملنه (Enuresis Alarm):
د شب ادراری لپاره توشک ده
• یوه مؤثره طریقه ده،
• دا بستره د لمدیدو سره غږ کوي او ماشوم راويښی
چی باید دا بستره د ۳-۴ هفتو پوری استعمال شی
• دا طریقه ۶-۸ اونۍ دوام غواړي، خو اوږدمهاله نتیجه لري
اخلاقی

20/04/2025

د نوزاد لپاره د صحي روزني لپاره ځيني مهم هدايت دي:
نوزاد ته لومړي شپږ مياشتي صرف د مور شيدې ورکول.
نوزاد ته د واکسينونو بشپړ کورس ترسره کول.
نوزاد ته تر شپږ مياشتو پورې د مور شيدې پرته بل څه هم ورنکړل شي.
د پخوانيو بزرګانو ښځو د مشورو پر ځاي د ډاکټر ويناوې ته پاملرنه وکړي.
څه ماشوم شپږ مياشتي شي، نو هغه ته نرم خواړه ورکول.
د غاښونو راختلو او اسهالاتو سره هيڅ اړيکه نشته.
د کیلی خوړلو او بلغم جوړيدلو سره هيڅ تړاو نلري.
نوزاد په لومړي کال کې د اوزی، ګډي، غوا، ميښي شيدې څښل منع دي.
لومړی د مور شيدې، او که چيرې ډاکټر ووايي چې د مور شيدې نه رازی یا نشته ، نو بيا د فارمولا فييډ يا د ډبي شيدې ته لېږدول.
ماشوم ته سترګي تورول د ماشوم د مغزو د مکروب سبب ګرځي.
ماشوم کلک تړل د ماشوم د سيني مشکلاتو د زياتوالي سبب ګرځي.
نوزاد په ناف باندې ټوټه کیخودل، پمپر کی ديننه ساتل، ويره کیښودل يا نور ناپاکه شيان کیښودل د ماشوم د مريضتيا لوي علت دي.
نوزاد ته شات يا ګوټي ورکول د نوزاد د فلج سبب ګرځي.
نوزاد ډير ګرم ساتل يا هم ډير يخ ساتل د ماشوم د مرګ علت کيدای شي.
نوزاد بايد ۲۸-۳۰ درجه سانتي ګرېد کې وساتل شي.
ماشوم توقک کتل، نس تړل، تالو کتل او داسې نور د ماشوم د روغ صحت نور هم خرابولي شي.
که چيرې تاسو کوم څه په اړه تشويش لري، نو د ماشومانو ډاکټر سره بايد مشوره وکړي.

30/08/2024

د جامو له پاسه د پیچکاری لګول او د هغه څخه کیدونکی نقصان!
Wrong Intramuscular Injections ( over cloths) and its injection site infection and abscess.
ټولو محترمو داکتر صاحبانو سخه هیله لرو چی مخکی د پیچکاری لګولو څخه ساحه د مکروب ضد درملو باندی صفا کری او بیا په ټاکلی او مشخصه ساحه کی پیچکاری زرق کری.

Dr Faiz Muhammad Hassani /دوکتور فیض محمد حسنی

09/08/2025

06/08/2025

03/08/2025

30/07/2025

17/07/2025

11/07/2025

03/07/2025

02/07/2025

19/05/2025

21/04/2025

20/04/2025

30/08/2024

Address

Telephone

Website

Alerts

Contact The Practice

Shortcuts

Share

Category