https://www.facebook.com/451258031656940/

Dr Walikhan Zraswand ډاکټر والي خان زړه سواند, Kabul (2025)

18/03/2022

سلامون دوستانو د زما پاڼه شېر کړئ او ملګرو ته یې انویټ کړئ لدې وروسته تاسو ته خوندور طبي معلومات وړاندې کوم

17/02/2021

د عامه پوهاوی په موخه پوست شیر کری مننه.
کمخونی: Anemia) یا انیمیا په نړی کې د تغذي تر ټولو ستره ستونزه بلل کیږی. دا ناروغي ځوانی ښځی، او واړه ماشومان ډیر اغیزمن کوي.
دغه راز په هرو شپږو ښځو کې یوه ښځه د ۸۵ کلنی څخه وروسته پدی ناروغی یوه اخته کیږی. پداسی حال کې چی وینه لږی پخپله نیغ په نیغه د ژوند لپاره گواښ ندی خو کیدای شی په بدن کې د یوی بلی خطرناکی ناروغی یوه نښه وی.
د ۶۵ کلنی څخه وروسته په هرو پنځو کسانو کې چی د اوسپنی د کموالي په انیمیا تشخیص کیږی یو کس د کولمو خطرناکې ناروغی لری. داوسپنی د کموالي انیمیا د ټولو انیمیا گانو په پرتله عامه ده.

انیمیا څه شی دی؟
پدی ناروغی کې وینه نشي کولی چی د بدن انساجو ته په کافی پیمانه اکسیجن ورسوي. دا کیدای شي د وینی د حجرو د کموالی له کبله وی او یا د وینی د سرو حجرو د هیموگلوبین دکمښت له کبله وی.
د وینی حجری د هډوکو په ماغزو کې جوړيږی او په منځني توگه وروسته د څلورو میاشتو څخه له منځه ځي. کله چی د وینی د سرو حجرو دغه د جوړښت او تخریب موازنه له منځه لاړه شي نو انیمیا منځته راځی- پدی ډول چی یا د هډوکو په ماغزو کې د سرو حجرو تولید کم وي او یا د وینی حجری په چټکی سره تخریبیږی او یا ضایع کیږی.

د انیمیا لاملونه

د هډوکو په ماغزو کې ستونزه

د اوسپنی کموالی – اوسپنه د هیموگلوبین د جوړښت یو مهم عنصر دی

د ویټامین B12 او فولیک اسید کمښت ـ دواړه ویټامینونه د وینی د سرو حجرو په تولید کې اړین دي.

د وینی د لاسه ورکول – لکه په ښځو کې میاشتنی عادت، په بدن کې داخلي خونریزی چی د بیلابیلو ناروغیو له امله منځته راځی.

انتانی ناروغی لکه ملاریا

د انیمیا کوم ډول ډیر عام دی؟

د انیمیا تر ټولو عامه بڼه د اوسپنی د کموالي له امله منځته راځی. د اوسپنی کموالی د هډوکو په ماغزو کې د سرو حجرو لپاره د هیموگلوبین د جوړیدو څخه مخنیوی کوی. دا د دی لامل گرځی چی جوړ شوي سری حجری واړه او بی رنگه وی او د اکسیجن د انتقال وړتیا ونلری.

ستونزه کیدای شي په خوړو کې د اوسپنی د کموالي له امله هم منځته راشي – د اوسپنی ښی سرچینی میوی، حبوبات لکه لوبیا او غوښه دی. دغه راز کیدای شی ستونزه په کولمو کې وي چی کولمی ونشي کړای په ښه توگه اوسپنه جذب کړی د بیلگی په ډول د (Coeliac) په ناروغی کې- پدی ناروغی کې هاضمه د گډوډی سره مخامخ کیږی.
خو د اوسپنی د کموالي انیمیا د عادي حالت څخه په زیاته پیمانه په چټکی سره د اوسپنی له لاسه ورکول دي لکه په شدیدو او دوامدارو خونریزیو کې. بیلابیلی ناروغی د اوسپنی د دی ډول له لاسه ورکولو په لاره کې رول لوبوي. هغه ناروغی چی د دوامداری او اوږدمهالي خونریزی سره مل دي پدی ډول دي : د معدی او کولمو بیلابیلی ناروغی- دبیلگی په ډول د معدی التهابی ناروغی، د معدی سوزش، د معدی زخم (Peptic ulcer)، د معدې سرطان، د کولمو التهابی ناروغی، بواسیر او د کولمو سرطان.
د اوږدی مودی لپاره د اسپرین (Aspirin) او دی ته ورته د ځینو نورو التهاب ضد درملو کارول هم د معدی او یا کولمو د خونریزی لامل گرځی.

د وینه لږی اعراض او نښی
د ستړتيا او د زړه د چټک ضربان احساسول د لومړنیو اعراضو څخه دي. نوری ستونزی سالنډی او سرڅرخی دي.
که چیری وینه لږی شدیده وی نو Angina (د سینی او یا ټټر قلبی درد)، سردردی او د پښو او پنډیو دردونه منځته راځی.
په پرمختللي حالاتو کې د انتاناتو په وړاندی د بدن د معافیت وړتیا کمیږی.
د اوسپنی د کموالی له امله د اوږدی مودی انیمیا کولی شي یو سلسله نوری ستونزی منځته راوړی، لکه:

په ژبه کې د سوزش یا د سوځیدنی احساس

د خولی او ستونی وچوالی

د خولی په شاوخوا کې زخمونه

د لامسی د حس گډوډیدل

د ډوډی په تیرولو کې ستونزه

د سر د ویښتانو ماتیدنه او د لاسه ورکول

په ځوانانو کې د شدیدی وینه لږی اعراض او نښی دومره ژر نه لیدل کیږی خو په زړو وگړوکې ددی ناروغی نښی نښانی ډیر ژر تر ترسترگو کیږي چی لامل يي د زړو خلکو په عضلاتو، ماغزو او نورو غړو کې د وینی زیرمو کموالی بلل کیږي.

درملنه
په ډیرو پیښو کې چی وینه لږی د اوسپنی کموالي له امله منځته راځي، وینه لږی د اوسپنی د ټابلیټونو او یا پیچکاری (ستنی) سره تداوي کیږي. دغه راز په شدیدو پښو کې چی د اوسپنی کمښت بی دریغه زیاته وي نو بیا ناروغ ته وینه ورکول کیږي.

27/01/2021

په يخ موسم کې د پوستکي روغ ساتلو لپاره د ګیلسرین استعمال وکړئ

د یخنۍ په موسم کې د پوستکي ساتلو لپاره بېلا بېل کریمونه او لوشن استعمالیږي، خو ددې پر ځای چې پوستکي ته ګټه ورکړي تاوان هم ورسوي.

د ګليسرین استعمال او د ګلاب اوبه د پوستکي د ساتنې لپاره د پيړیو پخوانۍ نسخه ده، خلکو به له غسل وروسته یا د شپې له بېده کېدو وړاندې پر مخ، لاسونو او پښو استعمالول، چې د پوستکي ساتنې سربېره به یې نورې ګټې هم لرلې.

په یخ موسم کې د بدن پوستکی سپيره او وچ شي، چې نتیجتا بیا پوستکی چاودیږي او سوزي، ګیلسرین په عام ډول پوستکی له خشکۍ او وچوالي ساتي، خو د پوستکي په ښکلا او تازه ساتلو کې هم خورا ګټور دي، دلته یې ګټې ولولئ.

پوستکی سپینوي
د لیمو اوبه، ګیلسرین او د ګلابو اوبه په مناسبه اندازه ګډې کړئ او د شپې له بېده کېدو وړاندې يې پر مخ او لاسونو ښه ومښئ، سهار مو مخ او لاسونه په نارمل اوبو پریمنځئ اثر به یې ډیر ژر وګورئ، خو د دوامداره ساتلو لپاره یې بیا بیا استعمال کړئ.

وچيدل یا خشکي له منځه وړي
د پوستکي د تازه ساتلو او نرمښت لپاره د «شیدو کریم» کې ګیلسرین ګډ کړئ، پرمخ او لاسونو یې ولګوئ، تر لسو دقیقو یې پریږدئ بیا یې په ګرمو اوبو پریمنځئ، پوستکی به مو نرم او له خشکۍ/وچوالي وساتل شي.

د مخ دانې او ځوانکی ختموي
ګیلسرین د باکتریاو ضد په توګه هم استعمالیږي، ددې لپاره که پرمخ مو دانې یا داغونه وي د ګیلسرین استعمال په مسلسله توګه وکړئ، همدا ډول د خولې پولۍ کېدلو لپاره هم د ګیلسرین استعمال غوره درمل دی.

مخ روښانه او ځلانده
ګیلسرین د بیسن یا شیدو کریم او صندل پوډرو کې ګډولو سره له دې کریم جوړ کړئ، پرمخ یې ووهئ او تر شلو دقیقو یې پریږدئ بیا مو مخ په ګرمو اوبو پریمنځئ، د مخ پوستکی به مو تر و تازه، ځلانده او روښانه شي، د لا ښې نتیجې لپاره په اوونۍ کې دوه واره دغه کریم استعمال کړئ.

سربېره پر دې د ګیلسرین عام استعمال د مخ، لاسونو او پښو بلکې د ټول پوستکي لپاره غوره څيز دی، خو که د ګلابو په اوبو کې ګډ شي لا به ښه نتیجه ورکړي.

09/01/2021

پښتورګو کې د تیږې رامنځته کېدو نښې له پامه مه غورځوئ!
پښتورګي د انسان روغتیا لپاره ډیر اړین دی او په بدن کې مهمې دندې په غاړه لري، پښتورګي له بدن څخه زهري مواد خارجوي، وینه فلټر کوي، منرالونه جذبوي او اسیدونه خنثی کوي.
ددې ناروغۍ یوه ستونزه داده چې د کمزورۍ په حالت کې هم فعالیت کوي، دا ناروغي تر څو کلونو پورې هم پټه رامنځته کیدی شي ځکه که چیرې پښتورګي یوازې ۲۰ سلنه پاتې وي او نور له منځه تللې وي بیا هم خپل فعالیت ته ادامه ورکوي، له همدې امله د پښتورګو ناروغیو ته غلې ناروغي هم وايي.
بله ستونزه یې داده چې ددغې ناروغۍ پر مهال او ددې نښې رامنځته کېدو پر مهال که پام ونشي او سمدلاسه یې درملنه ترسره نسي بیا رامنځته کیږي.
پښتورګو کې د تیږ رامنځته کېدو لاملونه:
په کافي اندازه اوبه نه څکل، د ادرارو ځنډول، د مالګې او بورې زیات استعمال، بې خوبي، د درد درمل زیات استعمالول، میراثي ناروغي، شکر ناروغي، د خیټې ناروغي او داسې نور ډېر لاملونه لري.
د پښتورګو تیږه د تشو متیازو لارې اغیزمنې کوي، چې په هغې لاره یې وتل شونې خو ډېر ستونزمن هم دي، چې انسان له سختو دردونو سره مخ کوي.
که څه هم ددې درملنې لپاره د زیاتو اوبو څښل ښه ثابتیږي، خو که چیرې د پښتورګو تیږه د وتلو پر وخت د متیازه په لاره کې ونښلي او یا څه بله ستونزه رامنځته کړي انسان له سختو کړاوونو څخه تیروي آن چې پرته له عملیاتو ترسره کولو یې ښه کېدل ناشونې سي.
ددې ناروغۍ د دویم ځل رامنځته کېدو مخنیوي لپاره ددې نښې په پام کې ونیسئ او له رامنځته کېدو سره سم یې درمل وکړئ!
ناڅاپه سخت درد
پښتورګي هغه وخت درد کوي چې ناروغي يې سخته سي، او د څنګ خوا ته پوښتیو لاندې او د معدې او ملا ترمنځ ناڅاپه سخت درد محسوس کړي، طبي متخصصین وایي چې په پښتورګو کې د تیږې رامنځته کېدو یوه نښه داده چې پر دغو ځایونو سخت درد رامنځته کیږي چې انسان یې د کنترولو وس هم نه لري، په دې کې د حیرانۍ خبره داده چې که تیږه غټه وي یا کوچنۍ، درد یې هماغومره سخت وي، آن چې د غټې تیږې پر وخت شاید درد هم محسوس نسي.
تشو متیازو کې وینه راتلل
هر کله مو چې په تشو متیازو کې وینه راغله، ددې نښه ده چې په پښتورګو کې مو تیږه رامنځته سوې، د روغتیا متخصصین وایي چې د پښتورګو ناروغ لپاره دا خطرناکه نښه ده او سمدلاسه دې په داسې وخت کې ډاکټر ته رجوع وسي.
نورې نښې
سخت درد او وینه راتلل له ښکاره وو نښو څخه دي، خو داسې نښې هم شته چې انسان پرې د پښتورګو ناروغۍ ګمان نه کوي، لکه قۍ کول، ډېره خوله راتلل، د درد محسوسولو پر وخت رنګ ژیړ کېدل او داسې نور.. ځینې وخت د پښتورګو تیږې په پایله کې انفیکشن رامنځته کیږي چې له امله یې انسان له تبې سره مخ سي.
څنګه پښتورګو کې له تیږې راتلو ځان وژغورو؟
د روغتیا متخصصینو د پښتورګو تیږې د رامنځته کېدو مخنیوي لپاره د زیاتو اوبو څښل غوره درمل ښودلي دي، ځکه چې هایډریشن (په بدن کې د اوبو او نورو موادو مرکب دی) په پښتورګو کې د تیږې رامنځته کېدو غټ لامل ګڼل کیږي.

04/01/2021

د غاښونو درد

د غاښونو هغه برخه چې په سترګو لیدل کیږي د غاښ تاج بلل کیږي. تاج له درې طبقه انساجو څخه جوړ شوی دی، چې لومړی طبقه یی مینا، دوهمه طبقه دنتین او درېیمه یې پولپ نومیږي.
د غاښونو تور والی یا caries لومړی په مینا کې څرګندیږی بدون له اعراضو څخه وي یعنی غاښ درد نه لري.
کله چې توروالی د غاښ دوهمې طبقې یا دنتین ته ورسیږي ناروغ ته د هغو خواړو د خوراک پر وخت چې خواږه او سریښناکه وي لکه چاکلیت،کاکو، توت، خرما او نور دردونه ترې پیدا کیږي.
که د caries یا تور والي مخه ونه نیول شي تور والی د غاښ دوهم طبقه ټوله نیسي او د غاښ په پولپ تاثیر اچوي.
پولپ د غاښ هغه برخه ده چې په هغه کې د اعصابو رشته او د وینې کوچني رګونه موجود دي.
د غاښ د پولپ له متاثره کیدو سره ناروغ ته شدید دردونه وروسته له سړو او ګرمو خواړو څخه پیدا کیږي. د درد وصف همدا ده چه د ورځې له خوا غاښ د څو شیبو لپاره درد کوي وروسته بیا د څو ساعتو لپاره آرامه وي. خو د شپې لخوا چې کله ناروغ استراحت کوي د وینې جریان د سر خواته زیاتیږي د غاښ د وینې په رګونو فشار راځي د غاښ عصبي رشته تحریکوي او شدید درد پیدا کیږی چې د غوږ او نیم سر خواته هم سرایت کوي.
په داسې حالاتو کی غاښ درد ناروغ خوب ته نه پریږدي او دې ته یې اړ باسي چې پاڅیږی او قدم ووهي.
په قدم وهلو سره به د ناروغ غاښ درد یو څه اندازه تسکین شی. تر څو سبا شي او ځان ډاکتر ته ورسوي.
که غواړئ چې داسې حالت سره مخ نه شئ د غاښونو تور والي یا caries په لومړیو مراحلو کې تداوی وکړئ.

03/01/2021

ساه لنډي
دتنفسي سيستم يوه مزمنه التهابي ناروغي ده،چې په ښځو، نارينه و، کوچنيانو اولويانو کې ليدل کيږي، خود ډېر عمر خاوندان پدې ناروغۍ ډېر اخته کيږي.

کله چې انسان پدې ناروغۍ اخته شي، دسږو غوښې او هوايي نلکې شخوالی پيدا اوهغه غړي، چې دساه اخيستلو پرمهال ترې ګټه اخيستل کيږي، پړسيږي.

پدې ناروغۍ داخته کسانو دزړه ټکانونه زياتيږي.

دکار په مهال دساه دبندښت احساس کوي، ټوخی، بلغم او تبه ورته پيدا او په سينه کې يې ځانګړی غږ اورېدل کيږي.

دا ناروغان ژر ، ژر ساه اخلي، په شونډو، نوکانو او پوزې په سريې شينوالی پيدا کيږي او په يوه ساه پوره خبرې نه شي کولای.

پدې ناروغۍ ځينې اخته کسان ددې ناروغۍ لاملونه خاورې، دوړې، دتنور لوګي ، غوړ، مرچکی او ځيني نور بولي.

روغتيايي کارپوهان بيا ساه لنډۍ له يوشمېر مشخصو شيانو سره حساسيت بولي، لکه ديو شمېر څارويو وړۍ، پشمي ټوکر او د ځينوګلانو بوی.

ددې ترڅنګ دمرغانو بڼکې، دهوا ککړتيا ، په دومداره توګه سګرټ څکول او شمېر نور لاملونه هم د ساه لنډۍ په پيدا کېدو رول لري.

له خاورو او دوړونه دمخنيوي په خاطر دماسک کارول دساه لندۍ په مخنيوي کې ګټور تماميږي.

که چېرې دساه لنډۍ په خپل وخت درملنه ونه شي، سينه او بغل او ان دسږي دسوري کيدو او دزړه دناروغيو دپيدا کيدو لامل کيدای شي.

ددې لپاره، چې پدې ناروغۍ اخته نه شو، غوره، چې دکار په مهال له ځانګړو ماسکونونه ګټه واخلو.

شېر یې کړئ

02/01/2021

ځيګر Liver
د بدن تر ټولو لويه غده چه له پوستکى وروسته د بدن لوى غړى دى ـ د پانقراص پشان دننى او بهرنى افرازات لرى ـ صرف فرق يي دادى چه د ځيګر دننى افرازات هورمونونه ندى ـ او باندي افرازات يي صفرا ده
ځيګرى
صفحى له هيپاټوسايټ نه جوړ دى چه دغه حجرى ځينى مهم اوصاف لرى لکه ـ
ددى حجرو څخه ډير يي يوه هسته لرى
په سايتوپلازم که يي زيات مقدار (SER.RER)شته
د مايتوکاندريا او لايزوزوم شمير يي ډير زيات دى
په ځيګر که کپفر حجرى هم شته چه له مونو سايټ څخه منشاء اخلى چه وينه له اجنبى توکو ـ بکترياوو او زړو سرو حجرو څخه پاکوى
ITO CELL
چه لايپوسايټ هم ورته وايي غوړ يا شحم زخيره کوى
د ځيګر د وينى سرچينې
اول ـ ځيګرى شريان
دوهم ـ وريد باب
د ځيګر وظيفې
اول ـ زيرمه کول لکه ګلايکوجن ـ شحم
دوهم ـ جوړيدنه لکه مختلف پروتينونه
دريم ـ د صفرا افراز
څلورم ـ ډيتوکسيفکيشن
پنځم ـ ميتابوليزم
شپږم ـ د وينى د سرو حجرو جوړيدل او ختمول

28/12/2020

د خوب په وخت کښي خرهاری کول

د خوب په وخت کښي خرهاری کول یو عمومي مشکل دی چي ستاسي د خوب په کمي کښي زیات والی راولي او د خوب کمي هم یو غټ مشکل دی.
خرهاري کولو والا خلک د ساه بندېدلو په ناروغي اخته کیږي چي هغه ددې لامل ګرځي چي بیا د شپې په واري واري د خوبه راکښېني او خوب یې خراب سي ، نوؤ څېړنو دا مالومه کړې چي خرهاري کولو والا خلک کېداسي تر نورو ژر د زړه په ناروغۍ باندي اخته سي او داسي نوري ډیري ناروغۍ دي چي د خرهاري کولو له امله انسان ته ور پیښیږي دلته څو مهم شیان دي چي په کولو سره یې د خرهاري په ختمېدو کښي مثبت تمامیږي.
۱- د خوب د ګولیو د خوړلو څخه ځان ساتل : خرهاري کولو والا خلکو ته پکار ده چي د خوب ګولۍ ونه خوري ځکه چي د خوب د ګولیو په خوړلو سره د انسان خوب ډیریږي او کله چي د انسان خوب ډیر سو نو خرهاری ورسره زیاتیږي.
۲- ځان له حد څخه زیات پنډول : عموماً چاغ خلک خرهاری کوي پکار ده چي ځان ډېر پنډ یا چاغ نه کړو او که چاغ خلک په خرهاري اخته وي نو د بدن د ډنګروالي هڅه دي وکړي چي خرهاری پخپله ورسره ورکیږي.
۳- د داسي څیزونو استعمال چي په ساه کښي هوسايي راولي : اوس په بازار کښي داسي ډیري سپرې ګاني سته چي انسان کولای سي په استعمال سره یې په آسانۍ سره ساه واخلي ، که چیري ستاسي د پزي پیپونه تنګ وي نو تاسي د یو ډاکټر څخه داسي دوا واخلئ چي په استعمال سره د انسان د پزي پیپونه پراخوي چي بیابه په آسانۍ سره ساه اخیستلای سئ او د خرهاري د کولو څخه به خلاص سئ .
۴- د خوب کولو ډول : هر څوک یو ډول د خوب کولو عادت لري څوک پر یوه راسته بغل پروت وي ، څوک ستوني ستخ ، څوک بیا چپه پرېوزي د خرهاري کولو والا خلکو ته پکار ده چي خپل عادت بدل کړي یعني که پر بغل بیدیږي باید د ستوني ستخ په خوب ځان عادت کړي کېدای سي پدې سره یې خرهاری ورک سي .
۵- د شیدو څخه جوړ سوي شیان : د شپې لخوا د د شیدو څخه جوړ سوي شیان په استعمال سره په غاړه کښي بلغم پیدا کیږي چي ډېر زیات بلغم د خرهاري کولو لامل ګرځي نو ښه خبره داده چي ددې شیانو څخه پرهېز وکړو.
۶- د نشیي توکو د استعمال خاتمه : نشیي توکي د غاړي د مرۍ دود غټه وي چي وروسته د خرهاري لامل ګرځي .
۷- د پزي د سوریانو صفا کول : د شپې د بیدېدلو څخه مخکي خپله پزه په صیح توګه سره صفا کړئ چي دا هم د خرهاري په کمولو کښي ډېره مرسته کوي.

Dr Walikhan Zraswand ډاکټر والي خان زړه سواند

18/03/2022

17/02/2021

27/01/2021

09/01/2021

04/01/2021

03/01/2021

02/01/2021

28/12/2020

Address

Telephone

Website

Alerts

Shortcuts

Share

Category