درمل پوهنه Drug

22/05/2025

نوي زیږېدلي (0–3 میاشتې): 14–17 ساعته په 24 ساعتونو کې

شیدې خور ماشومان (4–11 میاشتې): 12–15 ساعته

کوچني ماشومان (1–2 کلن): 11–14 ساعته

مخکني ماشومان (3–5 کلن): 10–13 ساعته

ښوونځي ته چمتو ماشومان (6–13 کلن): 9–11 ساعته

20/05/2025

20/05/2025

01/05/2025

د درملو د ناوړه استفادي اغيزي
1. د بدن مقاومت زیاتول: مثلاً د انتي‌بیوتیکونو زیات استعمال کولای شي چې باکتریاوې مقاومې کړي، نو درمل نور تاثیر نه کوي.

2. زهرجن اغېز: ځینې درمل که زیات وخوړل شي، کولی شي ځیګر، ګېډه یا پښتورګي زیانمن کړي.

3. اعتیاد: ځینې درمل لکه درد کموونکي، آراموونکي یا رواني درمل که بې له اړتیا وکارول شي، عادت‌ جوړوي او د انسان بدن او ذهن پرې تړلی شي.

4. حساسیت (Allergic reaction): د درملو بېځایه استعمال ځینې وختونه شدید حساسیت، حتی شاک یا مرګ هم راوستلی شي.

5. د اصلي ناروغۍ پټول: کله ناکله خلک بې له تشخیصه درمل اخلي، چې اصلي ناروغي پټه شي او تشخیص یې وځنډیږي.

01/05/2025

دقهوی گټي
1. ذهني چُرت زیاتوي: قهوه کې کافین شته چې د مغز فعالیت زیاتوي، ستړیا کموي او هوښیارتیا زیاتوي.

2. د فزیکي انرژۍ لپاره ښه ده: کافین د بدن انرژي زیاتوي او فزیکي فعالیت ته چمتو کوي.

3. د ناروغیو مخنیوی کوي:

د الزایمر او پارکینسن ناروغیو خطر کموي.

د ۲ ډول شکر (Diabetes Type 2) مخه نیسي.

ځینې څېړنې ښيي چې قهوه د ځینو سرطانونو، لکه جګر او کولمو سرطان، خطر کمولی شي.

4. د زړه روغتیا ته ګټه لري: په اعتدال سره قهوه څښل کولای شي د زړه د حملې او سکتې خطر راکم کړي.

5. انتې اکسېدانتونه لري: قهوه ډېری طبیعي انتې اکسېدانتونه لري چې د بدن حجرې له زیان څخه ساتي.

6. د خفګان ضد تاثیر لري: قهوه د مود ښه والي او خفګان کمولو کې مرسته کولی شي.

01/05/2025

دچای څښلو ځینی ګټي
1. ذهني تمرکز زیاتوي – چای کې موجود کافین او ال‌ـتینین (L-theanine) د مغز فعالیت ته وده ورکوي او د تمرکز مرسته کوي.

2. انتی‌اکسیدانونه لري – چای، په ځانګړي ډول شین چای، انتی‌اکسیدانونه لري چې د بدن حجرې له زړېدو او ناروغیو څخه ژغوري.

3. هاضمه ښه کوي – تود چای د هاضمې سیستم ته آرام ورکوي او د خوړو هضم آسانوي.

4. زړه ته ګټه لري – منظم چای څښل د وینې فشار کموي او د زړه د حملې خطر راکموي.

5. د وجود وزن کنټرولوي – شین چای د میتابولیزم سرعت زیاتوي او د وزن کمولو کې مرسته کوي.

6. ذهني ارامتیا راولي – د چای څښل انسان ته سکون ورکوي او د ذهني فشار کمولو کې مرسته کوي.

25/04/2025

دنعناع ګټي
1. د هضم لپاره ګټور: نعناع د هاضمې سیستم ښه کوي او د معدې ګاز، نفخ او درد کموي.

2. د ستوني درد او زکام لپاره: نعناع د سا تنفسي لارې پاکوي، زکام، ټوخی او ستوني درد ته آرام ورکوي.

3. ذهني ارامتیا: د نعناع بوی ذهن ته ارامتیا ورکوي او فشار (استرس) کموي.

4. د خولې بوی ښه کوي: نعناع خوله تازه کوي او بد بوی له منځه وړي.

5. د پوستکي لپاره ګټور: د نعناع اوبه یا غوړي د پوستکي خارښت او خارجي التهاب کموي.

6. انتي باکتریال خاصیت لري: نعناع باکتریاوې وژني او د بدن دفاعي سیستم پیاوړی کوي.

14/03/2025

په روژه کې ځینو خلکو ته نرمه تبه (Low-grade fever) د مختلفو لاملونو له امله پیدا کېږي. دلته یې څو عام لاملونه ذکر کوو:

1. اوبه کمېدل (Dehydration) – کله چې بدن کافي مایعات ونه لري، د بدن د حرارت تنظیم مختل کېږي، چې دا کولی شي تبه رامنځته کړي.

2. د بدن انرژي کمېدل – د روژې پرمهال د خوړو او مایعاتو کمښت بدن کمزوری کوي، چې دا د معافیتي سیسټم د لنډمهاله ضعف سبب کېدلی شي، او بدن ته د تبې احساس ورکوي.

3. د وینې فشار راټیټیدل (Low Blood Pressure) – په روژه کې د وینې فشار کمېدل د ستړیا، سستي، او د بدن د تودوخې د لوړېدو لامل کېدای شي.

4. د بدن د تطابق پروسه (Adaptation Process) – بدن باید د نه خوړلو او نه څښلو سره عادت شي، چې د دې بدلون په جریان کې د حرارت درجه یو څه لوړه کېدای شي.

5. انفیکشن یا ویروسي ناروغۍ – که چیرې یو څوک له مخکې څخه کوم ویروس یا باکتریایي انفیکشن ولري، روژه نیول کولی شي بدن ته اضافي فشار ورکړي او تبې ته زمینه برابره کړي.

13/03/2025

په روژه کې د معدې د مشکلاتو زیاتېدو اصلي علتونه دا دي:

1. د خوراک او څښاک د وخت تغیر

کله چې د ورځې له اوږدو ساعتونو وروسته معده ناڅاپي د خوراک سره مخ شي، دا کولای شي د هاضمې سیستم ته فشار ورکړي او ستونزې رامنځته کړي.

2. د تیزابي موادو زیاتوالی

د روژې پر مهال معده د خوراک نشتوالي له امله هم تیزابي مواد تولیدوي، چې دا اسیدونه که تشه معده وي، کولای شي د سوزش (ګیستریت) او سینې سوځیدو لامل شي.

3. ناسم خوراکي عادتونه

ځینې خلک د روژه ماتي پر مهال ډېره غوړینه، مساله داره او ژر نه هضمېدونکې خواړه خوري، چې دا د معدې د پړسوب، سوزش، او د هاضمې د خرابوالي سبب ګرځي.

4. د اوبو کمښت

په روژه کې د اوبو کمښت د قبض، د هاضمې ستونزو، او د معدې تیزابیت زیاتوالي لامل کېږي.

5. چټک خوراک او زیات خوراک

په روژه کې کله چې یو څوک ډېر وږی وي، د روژه ماتي پر مهال ډېر ژر او زیات خوراک کوي، چې دا د معدې د نفخ، درد، او د هاضمې د ستونزو سبب کېږي.

څنګه کولی شو د معدې ستونزې کمې کړو؟

د روژه ماتي پر مهال باید خوراک ورو ورو او په لږ مقدار سره پیل شي.

له ډېرو غوړو، مساله لرونکو او اسیدي خوړو څخه ډډه وشي.

د سحري پر مهال داسې خواړه وخوړل شي چې ډېر وخت هضمېږي، لکه فایبر لرونکي خواړه (مېوې، سبزیجات، او د غنمو ډوډۍ).

د اوبو کافي مقدار وڅښل شي، تر څو معده له تیزابیت څخه وژغورل شي.

له ډېرو خواږه خوراکونو څخه ځان وساتل شي، ځکه چې دا د معدې لپاره زیانمن تمامېږي.

08/03/2025

دروژی روغتیایی ګټی
روژه نیول نه یوازې دینی فضیلت لري، بلکې ګڼ شمیر طبي، فزیکي او ذهني ګټې هم لري. دلته یې ځینې مهمې ګټې ذکر شوي دي:

۱. د هاضمې سیستم ښه کوي

د بدن د هاضمې سیستم ته یو مهلت ورکوي، چې د بدن دننني غړي ښه فعالیت وکړي.

د معدې تېزابونه کنټرولوي، چې د ګیسټریک ستونزو مخنیوی کوي.

۲. د بدن زهرجن مواد تصفیه کوي

روژه نیول د بدن له زهري موادو څخه د خلاصون سبب کیږي.

د بدن حجرې د "اتوفیجي" (Autophagy) پروسه فعاله کوي، چې زړې حجرې له منځه وړي او نوې حجرې رامنځته کوي.

۳. وزن کموي او د بدن میټابولیزم ښه کوي

د روژې پر مهال بدن د انرژي لپاره د شکر پر ځای د زیرمه شوي غوړ څخه کار اخلي، چې د وزن کمېدو سبب کېږي.

د انسولین د مقاومت مخنیوی کوي، چې د شکر ناروغي کنټرولوي.

۴. د زړه روغتیا ته ګټه لري

د خرابو کلسترولو (LDL) کچه کموي، چې د زړه حملې خطر کموي.

د وینې فشار نورمالوي او د زړه د رګونو روغتیا ته ګټه رسوي.

۵. ذهني او رواني روغتیا ته ګټه لري

د دماغي حجراتو د بیا رغونې سبب کېږي، چې د حافظې او تمرکز ځواک لوړوي.

د ذهني اضطراب، خپګان، او اندېښنو کمولو کې مرسته کوي.

۶. د بدن معافیتي سیستم قوي کوي

د بدن دفاعي ځواک زیاتوي او د نوي سپین کورپوزونو تولید ته وده ورکوي.

د مختلفو ناروغیو، لکه زکام او انتاناتو په وړاندې مقاومت لوړوي.

۷. د اوږد عمر سبب ګرځي

روژه نیول د حجراتو د زړښت مخنیوی کوي، چې د عمر اوږدوالی زیاتوي.

د بدن حجرې تازه ساتي او د ناروغیو خطر کموي.

۸. د خوړلو عادتونه اصلاح کوي

د بې ځایه خوراک مخنیوی کوي او د صحي خوراک لپاره عادت جوړوي.

د هاضمې سیستم ته کافي وخت ورکوي، چې خواړه سم هضم شي.