11/08/2022
د PPI درمل ( Proton Pump Inhibitors )
تشريح
نوموړى درمل د اسيد افراز نهى کوى ( برقراروى) دغه درمل په غير قابل ارجاع ډول نوموړى پمپ نهى کوى چې له وجهى يي معدى ته تيزاب ځى تر هغه وخته چى نومړى پمپ جوړ شى د اسيد افراز نهى کيڔى چى 24hr ( ۲۴ ساعته ) وخت غواړى نو ځکه نومووړى درمل په 24hr ساعتو کى يوځل استعماليڔى .
په دى ګروپ لاندى درمل شامل دي
1- Omeprazole --- اومپرازول
2 - Lansoprazole --- لانسوفرازول
3- Pantoprazole --- فنتوفرازول
4 - Raberprazole --- رابرفرازول
5- Esomeprazole --- ايسومى فرازول
5 Dexlansoprazole --- ډيکس لانسوفرازول
#امپرازول . Omeprazol
- فارما کولوژی ټولګې . PPI
- معالجوي ټولګی . دقرحاتو ضد درمل ( دهضمي کانال دافرازاتو نهې کونکي )
- دحاملګۍ ټولګې - C کټه ګورۍ
- ميکانيزم MOA . دجداري حجرو په حجروي غشا کې دHKAT pase انزايم په غير رجعې ډول نهې کوي. دا په بشپړ ډول دمعدی تيزاب جوړيدل نهی کوي . دا پرو ډرګ دي او دمعدی دتيزابو پواسطه فعا ليږې ..
- کارونه INDICATION .
1 - Gastro Esophageal Reflux Disease GERD
2- Peptic Ulcer
3- Erosive Esophagitis
4- Zollinger Ellison Syndrome .
- ممانعت .Contraindication
ميګالوباسټيک اينيميا .
- جانبې عوارض Sad Effect
۱- زړه بد والې
۲- ګنګسيت
۳-قبضيت
۴- اسهال
۵-پوستکې راشونه .
- اشکال .
*- Tab - 20mg/ 40mg
*- cap - 20mg / 40mg
*- infusion 40mg
*- inj 40mg
دوز Dosage دخوراک اندازه .
يو 20mg کپسول دى په ورځ کى يو ځل د شپى لخوا وکارول شي . د ناروغى د شدت په مهال يو کپسول سهار او ماښام کارول کيڔى . د ناروغى دمنځه تګ وروسته دى يو کپسول په ورځ کى وکارول شى . 20mg په واحد دوز څلورو هفتو لپاره کارول کيڔ .
۱- دګيسټريک السر Gastric ulcer لپاره - 20- 40 mg .
هره ورځ د اته اونيو لپاره .
۲- اثنا عشر السر لپاره 20/40mg.
هره ورځ دڅلور اونيو لپاره په واحد دوز کارول کيږې .
۳- زولينجر اليسن سينډروم -- 60 mg
۴- تکرارې اثنا عشر السر 20 mg هره ورځ واحد دوز
- مضاد استطباب ( نه کارونه ) :
له دى درمل سره حساس نه ناروغان دى دا درمل نه کاروى . همدارنګه له دوو مياشتو څخه زيات دى نه کارول کيڔى ځکه د معدى د سرطان خطر ورسره تړلى دى .
- احتياط :
ددى درمل کپسول دى په خوله کى له خلاصولو پرته وخوړل شى عموما زخم په 2-4 اونيو کى جوړيڔى . خو درمل دى له اتو اوونيو زيات نه کارول کيڔى ,
پاى
#لينسوپرازول Lansoprazole
* - کارونه INDICATION
1-Gastric Esophagel Reflux Disease
2- NSAID Associated Gastric Ulcer
3- Duodinal Ulcer Recurrence
4- Zollinger - Ellison Syndrom
* - د اغيز ميکانيزم MOA
نوموړى درمل چىPPI درملو له جملى څخه دى په پوره ډول د اسيدو افراز نهى کوى .
* - دوز ( د خوراک اندازه ) Dosage
۱- اثنا عشر السر لپاره 30mg هره ورځ په سهار کې دڅلور هفتو لپاره .
۲- ګاسټريک السر کې 30mg هره ورځ په سهار کی دڅلور هفتو لپاره
۳- داثنا عشر قرحاتو ساتلو لپاره 15 mg کارول کيږې
* - مضاد استطباب ( نه کارونه ) Cotraindication
هغه ناروغان چى دى درمل سره حساسيت ولرى ندى کاروى .
پاي.
#فينټوپرازول Pantoprazole
* - کارونه INDICATION
1- Gastric Ulcer
2 - Moderat & severe reflux esophagetis
3 - Duodinal Ulcer
4 - Zollinger Ellison Syndrome
5 - Pathological Hyper Secretory Condition
6 - GERD
* - مضاد استطباب ( نه کارونه ):
د ځيګر په ناروغانو , حاملګى , او شيدى ورکوونکى ميندى دى دا درمل نه کاروى .
* - دوز ( د خوراک اندازه ) :
د Esophagitis , معدى , او اٿنا عشر د زخم لپاره دى يوه ګولۍ وکارول شي کاهلانو ته د معدى په قرحاتو کى 40mg په واحد ( Single Dosage ) دوز د سهار له خوا د څلورو هفتو لپاره توصيه کيڔى .که ناروغى ښه نه شى دوه ګولۍ دى په ورځ کى وخوړل شى . درمل دى له اتو اونيو زيات نه کارول کيڔى .او ماشومانو ته دى نه تجويز کيڔى .
* - جانبى عوارض ( Side Effiects ) :
زړه بد والى , سر درد , اسهال , قبضيت , اوپه جلد د دانو راختل ددى درمل کارونه د #حمل پرمهال جدى منع ده .
#ريبيفرازوا Rabeprazole
- په ګاسټريک السر کې . 20mg هره ورځ خولې له لارې د6 هفتو لپاره - په اثنا عشر السر کې دخولې له لارې 20mg هره ورځ د4- 8 هفتو لپاره
#ايسوميپرازول Esomeprazole 40mg
* - کارونه INDICATION
1-Gastric Esophagel Reflux Disease
2- NSAID Associated Gastric Ulcer
3- Duodinal Ulcer Recurrence
4- Zollinger Ellison Syndrome
* - خوراک:
د درملو دوز د ډاکټر لخوا ټاکل کیږي ، مګر د دې درملو معمول دوز په لاندې ډول دی: د
ګیسټروسفجیل ریفلوکس ناروغۍ درملنې لپاره:
لویان: 40 - 20 ملی ګرامه په ورځ کې یو ځل له 4 څخه تر 8 اونیو پورې.
د معدې ریفلوکس ناروغۍ مخنیوي لپاره:
لویان: په ورځ کې یو ځل 20 ملی ګرامه.
د Helicobacter pylori زخمونو د درملنې لپاره:
لویان: 40 mg په ورځ کې یو ځل د 1000 mg amoxicillin او 500 mg clarithromycin سره، دا درې واړه درمل هره ورځ دوه ځله د 10 ورځو لپاره د خواړو دمخه اخیستل کیږي.
په ناروغانو کې د معدې زخمونو خطر کمولو لپاره د غیر سټرایډ ضد التهاب درملو اخیستل.
لویان: په ورځ کې یو ځل له 20 څخه تر 40 ملی ګرامه پورې.
ماشومان او د 18 کلونو څخه کم عمر لرونکي خلک:
کارول او خوراک باید د ډاکټر لخوا وټاکل شې
* - وقایې:
د دې درملو اخیستو دمخه، په لاندې قضیو کې د خپل ډاکټر سره مشوره وکړئ:
د Esomeprazole او نورو موادو لکه خواړه، رنګونه او محافظتي موادو سره حساسیت.
د امیندوارۍ او شیدو ورکولو په حالت کې.
که چیرې د نورو درملو په څیر په ورته وخت کې واخیستل شي، په ځانګړې توګه وارفرین.
که تاسو د کومې ناروغۍ تاریخ لرئ یا لرئ، په ځانګړې توګه د جگر ناروغۍ یا د هغې تاریخ.
* -ممنوع کارول:
د امیندوارۍ او شیدو ورکولو پرمهال کارول :
پدې موده کې د دې درملو کارول باید د ډاکټر لخوا توصیه شي.
* - اړخيزه اغېزه:
هر درمل ممکن د مطلوب درملنې اغیزو سربیره ځینې اړخیزې اغیزې هم رامینځته کړي. که څه هم دا ټول اړخیزې اغیزې په یو شخص کې نه لیدل کیږي ، که چیرې یو یې پیښ شي نو خپل ډاکټر سره مشوره وکړئ: د
پوټکي ستونزې ، د سترګو پوښل ، د مخ او شونډو تبه ، ټوخی په تیریدلو کې مشکل، سرخوږی، د زړه تیز رفتار، د ګډو یا عضلاتو درد، د اشتها له لاسه ورکول، د معدې او ملا درد، د ساه لنډۍ، د پوستکي او سترګو ژیړ کیدل، غیر معمولي ضعف او ستړیا، او کانګې.
