All shaafi dental clinic

05/08/2025

حتی که غاښونه نه وي، خوله لا هم ورځنۍ پاملرنې ته اړتیا لري.
د مصنوعي غاښونو کاروونکي باید خپل پروتزونه داصلي غاښونو په څېر پاک کړي — کنه، نو له سختو انتاناتو او خطرناکو مکروبي بدلونونو سره به مخ شي.

یوه وروستۍ میټا-تحقیق ښيي چې هغه ناروغان چې غاښونه نه لري خو مصنوعي غاښونه کاروي، د خولې په مکروبي چاپېریال کې د پام وړ بدلون تجربه کوي — په ځانګړي ډول کله چې د پروتزونو نظافت سم نه وي.

په دې څېړنه کې د غاښونو لرونکو او بې غاښو ناروغانو مکروبي بڼې پرتله شوي، چې پکې ښکاره شوې ده چې د مصنوعي غاښونو کاروونکو کې د مکروبي عدم توازن ستونزه ډېره عامه ده.

په سمه توګه نه پاکېدونکي پروتزونو باندې د بایوفلم راټولیدو له امله زهرجن مکروبونه لکه Candida albicans او Streptococcus mutans ډېرېږي. دا مکروبونه د "دنتچر سټوماتایټس" (د خولې التهاب) سبب ګرځي، چې کولای شي د زیان منونکو ناروغانو بدن ته خپاره شي.

دا موندنې دا ټینګار کوي چې د مصنوعي غاښونو اکریلیک سطحې د پیچلو مکروبي ټولنو لپاره زیرمې جوړوي. که چېرې منظم او مناسب نظافت ترسره نه شي، نو دا سطحې له سالمو مکروبونو څخه خطرناکو انتاناتو ته لاره برابروي.

څېړونکي سپارښتنه کوي چې:
✅ منظم مسلکي پاکوالی
✅ د مکروب ضد موادو استعمال
✅ او ورځنی ضدعفوني کول
ضروري دي، تر څو د مصنوعي غاښونو کاروونکي د خولې روغتیا وساتلای شي — ځکه خوله د غاښونو له لاسه ورکولو وروسته هم پاملرنې ته اړتیا لري.

🔗 د بشپړې څېړنې لینک به د نظرونو (کمنټونو) برخه کې وي.

03/08/2025

نوې ساینسي موندنې د غاښونو د ناروغیو او د کولمو د سرطان ترمنځ یو حیرانونکی ارتباط څرګند کړی دی. یو ځانګړی ډول خوله‌کې باکتریا Fusobacterium nucleatum—چې اکثره وخت د پړسیدلو غوړو (لثو) سره تړاو لري—په کولمو کې د سرطان په تومورونو (تومرو) کې موندل شوې ده.

یاده باکتریا چې د خولې د غاښونو د ناروغیو (پیریوډونټایټس) سبب کیږي، اوس ښکاري چې د خولې نه بهر هم د سرطان په بیولوژي تاثیر لري.

څېړونکو موندلې چې دا باکتریا له خولې نه د وینې له لارې کولمو ته انتقالیږي. هلته د سرطان په انساجو کې ننوتی شي او داسې چاپېریال جوړوي چې د سرطاني حجرو د ژوندي پاتې کېدو او د بدن د معافیتي سیسټم له تعقیب څخه د تښتې زمینه برابروي.

په تجربوي ماډلونو کې ښودل شوې چې د دې باکتریا شتون د تومور د ودې چټکتیا ته لاره هواروي او ښایي د سرطان د نورو غړو ته د خپرېدو (میټاسټاز) سبب هم شي.

که څه هم د دې دقیق میکانیزم لا هم تر څېړنې لاندې دی، خو لومړنۍ شواهد دا ښيي چې دا باکتریا کولی شي د بدن د سرطان ضد معافیتي ځوابونه کمزوري کړي او التهابي حالت رامنځته کړي — دا دواړه حالتونه د سرطان د پراخېدو او ودې لپاره مناسبه زمینه برابروي.

د یادونې وړ ده چې دا باکتریا اکثره د سرطان په انساجو کې لیدل کیږي، نه په شاوخوا سالمو نسجونو کې.

دا مهمې څېړنې د خولې او کولمو ترمنځ د اړیکې پوهاوی لا نور پیاوړی کوي، او دا روښانه کوي چې د خولې روغتیا یوازې د غاښونو د ناروغیو په مخنیوي کې مهمه نه ده، بلکې ښایي د بدن عمومي روغتیا او آن د سرطان پر پایلو هم ژور اغېز ولري.

02/08/2025

*د غاښونو پاکوالي وروسته غاښونه لږ لړزېدونکي احساسېږي؟ دا ولې؟*

ځینې وختونه د غاښونو له مسلکي پاکوالي وروسته غاښونه یو څه لړزېدونکي یا ناسم احساسېږي، په ځانګړي ډول که له ډېر وخت وروسته پاکوالي ترسره شوي وي. دا حالت اکثره خلک وارخطا کوي، خو دا *نه* معنا لري چې غاښونه خراب شوي دي.

د *Scaling* (پاکوالي) پر مهال هغه سخت شوی تارتار (Calculus) لرې کېږي چې د غاښونو او د غاښ غوښو لاندې جوړ شوی وي. که دا تارتار ډېر وخت پاتې شي، د غاښ لپاره یو دروغجن ملاتړ جوړوي — لکه یو ډول "سمنټ" — خو دا ملاتړ فریب ورکوونکی دی. تر تارتار لاندې باکتریاوې دوامداره د غاښ غوښې او هډوکي ته زیان رسوي.

کله چې دا تارتار لرې شي، هغه پټ شوی زیان څرګندېږي، او همدلته ناروغ فکر کوي چې غاښونه لړزېدلي دي. خو دا لړزېدنه د پاکوالي له امله نه ده، بلکې د مخکېني زیان نتیجه ده. ښه خبر دا دی چې دا د روغتیا لومړی ګام دی — کله چې انتاني مواد لرې شي، غاښ غوښې روغېږي، پړسوب کمېږي، او طبیعي ملاتړ بېرته جوړېږي.

*Scaling نه غاښ کمزوری کوي، نه یې تروړي.*
دا یو مخنیوی کوونکی او روغتیایي ګام دی چې د اوږدمهاله خولې روغتیا تضمینوي. که غاښ لږ لړزېږي، دا معمولاً لنډمهاله وي، او د وخت په تېرېدو سره بېرته ټینګ شي.

*د پاکوالي ځنډ یا پرېښودل، د غلطو باورونو پر بنسټ، د غاښ غوښو ناروغۍ زیاتوي او د غاښونو له لاسه ورکولو سبب کېږي.*

@*✅ منظم پاکوالي = غښتلي غاښونه او سالمه خوله*
Shafiullah Danish

01/08/2025

په اندوډونټکس (Root Canal Therapy) کې تر ټولو غلط درک شوې موضوع دا ده چې دقیقآ تر کوم ځایه باید پاکول، شکل ورکول، او ډکول (obturation) پای ته ورسول شي. ډېری ډاکټران باور لري چې که د ریډیوګرافیک اپیکس نه ۱–۲ ملي لنډ پاتې شي، نو دا خوندي ده. خو دا فاصله د غاښ د اصلی cemento-dentinal junction (CDJ) سره تل مطابقت نه لري — دا یو هستولوژيکي نقطه ده چې د روټ کنال د ختمېدو لپاره غوره ځای ګڼل کیږي. دا CDJ نه په ایکسری ښکاري، نه هم د فایل په وسیله محسوسېږي. یوازې الکترونیکي اپیکس لکتورونه دا وړتیا لري چې دا نازک اپیکل کنسټریکشن تشخیص کړي، کوم چې د CDJ سره ډېر نژدې وي.

د periapical نسجونو سرغړونه، که دا د زیات فایل استعمال یا د موادو د زیات خارجېدو له امله وي، پخوا یوه جدي ستونزه ګڼل کېدله. خو اوسني څېړنې دا موضوع لږ وضاحت سره وړاندې کوي. که چیرې د ګټا پرچا (gutta-percha) خارجېدل د ښه میخانیکي پاکوالي او ضدعفوني کولو وروسته پېښ شي، نو دا به ضرور د ناکامۍ سبب نه شي. د Yousuf et al. په ۲۰۱۵ څېړنه کې حتی د زیات ډک شوو قضیو کې ۸۹.۸٪ بریالیتوب ثبت شوی و. اصل خبره دا ده چې اپیکل پاکوالی او ښه مهرول باید وي — که دا کارونه په دقت ترسره شي، نو یوازې د موادو خارجېدل به منفي اغېزه ونه لري.

خو بیا هم، اوسني اندوډونټیک اصول دا نه تاییدوي چې مواد دې قصداً د اپیکس نه ووځي. که څه هم ګټا پرچا یو بې‌ضرره ماده ده، خو د سیلر خارجېدل یا زیات فایل کارول ممکن د periapical نسج التهاب یا تخریش پیدا کړي، خاصتاً په هغو قضیو کې چې د غاښ ریشه مړه (necrotic) وي یا ناروغ درد لري. نو هدف باید دا وي: اپیکل کنسټریکشن ته ځان رسول — نه تر اپیکس لاندې پاتې کېدل، نه هم ترې تېرېدل.

د غاښ د طب زده کوونکو لپاره دا مهمه ده چې یوازې پر ایکسری تکیه ونه کړي، بلکې باید د electronic apex locator څخه هم ګټه واخلي، تر څو د کاري اوږدوالی (working length) دقیقه اندازه ومومي. همداراز، باید وپوهېږي چې د root canal بریا یوازې په یوه عامل نه ده، بلکې پاکوالی، مهرول، جراثیمو ضد ساتنه، او ترمیم ټول یو ځای مهم رول لري. زیات ډکول تل ناکامي نه ده

31/07/2025

🦷 خوله اکثر د بدن د خطر زنګ وي!

یوه مهمه خبره دا ده چې د شکرې، د زړه ناروغۍ، HIV، حتا الزایمر نښې ښايي لومړی په خوله کې ښکاره شي، مخکې له دې چې د طب رسمي تشخیص وشي. ډېر وخت ډاکټران د خولې له معاینې داسې نښې ویني چې د پټو ناروغیو نښانه وي.

مثالونه:

بې سببه د غاښونو غوړو وینه کول، دوامداره بد بوی، خوله وچوالی، یا ژور زخمونه چې نه رغېږي – دا ټول ممکن د بې کنټروله شکرې نښې وي.

د غاښونو د غوړو مزمن التهاب (پرېودونټایټس) د زړه ناروغۍ سره تړاو لري.

د HIV لومړني نښې کېدای شي د خولې فنګسي ناروغۍ، سپین داغونه (لیکاپلاکیا)، سخت التهاب یا عجیب زخمونه وي.

په الزایمر کې کیدای شي انسان د غاښونو صفا کولو کې ستونزه ولري، د ژوولو کمزوري، یا د عضلاتو ضعف.

دا نښې یوازې د خولې نه وي، بلکې د ټول بدن حال درکوي. ځکه خوله د وینې رګونو او دفاعي حجرو نه ډکه ده، او د بدن داخلي تغیراتو ته حساسه ده.

📌 همدا وجه ده چې منظم د غاښونو چک‌اپ ډېر مهم دی.
دا یوازې د غاښونو لپاره نه، بلکې ستاسو د ټول وجود د صحت لپاره یو مهم ګام دی.

خوله شاید هغه څه درته ووایي، چې بدن لا نه‌دی ویلي!

📣 دا لیکنه د عامه پوهاوي لپاره ده، نه د طبي مشورې لپاره.
که هر ډول نښې، درد، پړسوب یا حساسیت لرئ، ژر تر ژره له خپل غاښونو ډاکټر سره مشوره وکړئ.

30/07/2025

د غاښونو خرابېدل، چې د د غاښونو چینجي یا ډېنټل کریز (dental caries) په نوم هم پېژندل کېږي، نن‌ ورځ د نړۍ تر ټولو عام مزمنه (مزمنه/دوامداره) ناروغي ده. د "نړیوالې ناروغیو د بار مطالعې" (Global Burden of Disease Study) له مخې، له ۲.۶ میلیاردو څخه ډېر خلک د خپلو دايمي غاښونو په ناسم تداوي شویو سوریو (کویټیو) اخته دي. دا یعنې نږدې هر درېیم انسان په نړۍ کې د دې ستونزې سره مخ دی.

دا ناروغي د هر عمر خلک اغېزمنوي—له کوچنيانو نیولې تر مشرانو پورې—او ډېر وخت تر هغه پورې نه احساسیږي، څو چې جدي زیان نه وي رسېدلی.

د غاښونو خرابېدل هغه وخت پیلېږي کله چې د خولې بکتریاوې د خوږو توکو څخه تغذیه کوي او اسیدونه تولیدوي. دا اسیدونه ورو ورو د غاښ د انمل (هغه سختې بهرنۍ طبقې) وېجاړول پیل کوي. که چیرې غاښونه په ښه توګه پاک نه شي یا ناروغي پر وخت تداوي نه شي، نو دا تخریب د غاښ ژورو برخو ته رسیږي، لکه ډینټین او حتی اعصابو (پَلب) ته. دا وضعیت بیا درد، حساسیت، انتان، یا د غاښ له منځه تلو لامل ګرځي. ډېر وخت دا خرابي پټه وي، تر هغو چې کَویټي یا سوری ستر نه شي.

ضعیفه د غاښونو پاکوالی، زیات خواږه خوړل، د غاښونو نه معاینه کول، او کم فلوراید اخیستل د دې ناروغۍ لوی عوامل دي. خو د اندېښنې وړ دا ده چې دا یوه مخنیوی کېدونکې ناروغي ده. د فلوراید لرونکي کریم سره منظم غاښ برش کول، له خواږو ډډه کول، او د غاښونو منظم پاکول د دې ناروغۍ د مخنیوي ښه لارې دي.

د غاښونو خرابېدل یوازې یوه د غاښونو ستونزه نه ده—دا کولی شي د تغذیې، اعتماد، خوب، او حتی ښوونځي یا کار په فعالیتونو ناوړه اغېز وکړي. نور باید د غاښونو سوریو ته د "عادي" موضوع په سترګه و نه کتو، بلکې باید دا یوه جدي خو مخنیوی کېدونکې ناروغي وګڼو. د وختي مخنیوي او پوهاوي له لارې کولی شو دا ستونزه کمه کړو.



الشافي د غاښونو کلینیک خوست ښار بې سرحده روغتون لمر خاته لوری نجارانو کوڅه
Shafiullah Danish

29/07/2025

یوه نوې څېړنه ښيي چې Porphyromonas gingivalis — کوم چې د مزمنې غاښ غوښو ناروغۍ (chronic periodontitis) اصلي مکروبي عامل بلل کېږي — کولی شي له خولې څخه زړه ته ولاړ شي او د زړه په جوړښت کې بدلونونه رامنځته کړي.

څېړونکو د هغو ناروغانو په زړه کې چې د زړه جراحي یې لرله، د چپې اترئل اډېندج (left atrial appendage) په نوم یوه حساسې سیمې کې د دې باکتریا DNA موندلی دی — دا سیمه د زړه د منظم ضربان لپاره ډېره مهمه ده.

📌 مهمې موندنې:

د دې خولې باکتریا شتون د میوکاردیال فایبروسس (myocardial fibrosis) سره تړاو لري — دا هغه حالت دی چې د زړه د عضلې په نسج کې د داغ یا کلک نسج جوړښت زیاتېږي.

دا کلکوالی د زړه د برقي سیسټم په مسیرونو اغېز کوي، او دا خطر لوړوي چې سړی به اترئل فایبریلیشن (atrial fibrillation) ته مخ شي — یو جدي ضرباني ګډوډی چې د سکتې (stroke) او زړه پړمخوالي (heart failure) خطر لري.

🧠 دا لومړی ځل دی چې دا باکتریا د زړه د جوړښتي بدلون سره مستقیم تړاو لري.

یعنې د غاښ غوښو نه درمل شوې انتانونه خاموشانه د زړه روغتیا ته خطر جوړوي، د مزمن التهاب او بکتریا خپرېدو له لارې.

✅ پایله:

د خولې پاکوالي ته پاملرنه، او د غاښ غوښو د التهاب ژر مدیریت کول، نه یواځې د خولې د روغتیا لپاره ضروري دي — بلکې د زړه د اوږدمهاله روغتیا لپاره هم ضرور دي

0765495151اړیکه

29/07/2025

دا مطلب د عامه پوهاوي لپاره دی او دا پیغام ورکوي چې: بدبویي خوله کې تل یوازې د پاکۍ ستونزه نه وي، بلکې ښايي د ژورې ناروغۍ نښه وي.

تفصیلي تشریح:

✅ د ورځې دوه ځله غاښ مینځل باید خوله خوشبویه وساتي،
خو که له منظم برش کولو او فلوس کولو (د غاښونو منځ پاکولو) سره سره لا هم بد بوی پاتې وي، نو دا ښايي یواځې د پاکوالي ستونزه نه وي.

---

❗ پټ لامل: د غاښ غوښو ناروغي (Periodontal disease)

یوه له پټو خو عامو لاملونو څخه د دوامدار خولې بد بوی لپاره د غاښ غوښو انتان یا ناروغي ده.

دا ناروغي څنګه رامنځته کېږي؟

کله چې پلاک (نرمه چپه) او ټارټر (کلکه چپه) د غاښ لاندې د غوښو کرښه کې جمع شي،

هلته بکتریاوو ته یو مناسب ځای پیدا کېږي،

بکتریاوې داسې مواد خوشې کوي چې بد بوی لرونکي سلفر مرکبات لري.

که چیرې دا انتان درملنه ونه شي، نو:

غاښ غوښې شا ته ځي (gum recession)،

غاښونه ښورېږي،

ان تر دې چې د غاښ لاندې هډوکی هم له منځه ځي.

---

😷 د خطرناک حالت خاموش طبیعت:

د غاښ غوښو لومړنی پړاو (gingivitis) عموماً درد نه لري.

یوازې نرمې نښې لري لکه:

د غاښ برس وهلو پر مهال وینه،

پړسوب،

دوامداره بد بوی.

نو که بد بوی دوام ولري سره له ښه حفظ الصحې، دا باید یوه خبرداری نښه وبلل شي.

---

✅ څه باید وکړو؟

د غاښونو مسلکي پاکول وکړئ،

د غاښ غوښو معاینه وکړئ ترڅو ناروغي مخه ونیول شي.

---

مهم ټکی:

د خولې بد بوی مه پټوئ—د هغې اصلي لامل له منځه یوسئ.

---

📌 یادونه:
دا لیکنه یواځې د عامه پوهاوي لپاره ده.
دا د مسلکي ډاکټر مشوره نه بدیلي کوي.
که مو کومه نښه ولیدله—درد، پړسوب، حساسیت—ژر تر ژره له خپل د غاښونو ډاکټر سره مشوره وکړئ.

#چلندونه Followers
دافغانستان ښکلي تصویرونه Highlights

27/07/2025

د زرګونو کلونو راهیسې، بېلابېلو تمدنونو باور درلود چې د غاښونو سوریان یا کیویټیان د "غاښونو چینجي" له امله پیدا کېږي — دا کوچني موجودات ګنل کېدل چې د غاښونو دننه سوریان جوړوي، درد او خرابي رامنځته کوي. له لرغونو سومري لیکنو نه نیولې تر منځنیو پېړیو اروپایي متونو پورې، د غاښونو درد اکثر د دې خیالي چینجیانو پړه بلل کېده.

خو دا نظر یوازې تر ۱۸م او ۱۹مې پېړۍ پورې پر ځای و، تر هغه وروسته ساینسپوهانو دا نظریه رد کړه. د مایکروسکوپ او د مکروبونو نظریې (germ theory) د پرمختګ سره، څېړونکو وموندله چې اصلي لامل یې باکتریاوې دي — په ځانګړي ډول Streptococcus mutans، چې له بوره تغذیه کوي، تېزاب تولیدوي او د غاښونو د برېښې طبقې (enamel) تخریب سبب کېږي، چې بالاخره خرابي یا کیویټي منځته راولي.

دا عجیب پخوانی باور موږ ته دا ښيي چې د غاښونو طب څومره پرمختګ کړی — له خیالاتو نه تر ساینس او مایکروبیولوژي پورې. خو دا هم څرګندوي چې څېړنه، مشاهده، او زده کړه څومره مهم رول لري ترڅو د خولې او غاښونو لپاره غوره روغتیایي #چلندونه رامنځته شي.
@ #

27/07/2025

د ۲۰۲۴ کال یوه نوې څېړنه ښيي چې مزمن یا اوږدمهاله د غاښ غوښې ناروغي (gum disease) یوازې ستا غاښونو ته زیان نه رسوي، بلکې دا ښایي د ذهني کمزورتیا (dementia) د خطر سبب هم شي.

دا څېړنه له مشرانو خلکو سره د ۱۲ کلونو لپاره ترسره شوه، او پایله دا وه چې هغه کسان چې د غاښ غوښې درملنه یې کړې وه، د dementia خطر یې ۳۸٪ کم و نسبت هغو کسانو ته چې هېڅ درملنه یې نه وه کړې. خو ولې؟ ځکه چې له التهاب شوي غاښ غوښې څخه خطرناک باکتریاوې کولی شي وینې ته ننوځي، مغز ته لاړې شي، او هلته التهاب رامنځته کړي. دا التهاب بیا د حافظې له لاسه ورکولو او ذهني کمزورتیا سره تړاو لري.

دا موږ ته یو پیاوړی پیغام راکوي چې د خولې روغتیا د مغز له روغتیا سره ژور تړاو لري. د غاښ غوښې ستونزې یوازې د موسکا خبره نه ده — دا ښایي له وخت سره-سره ستا ذهن هم اغېزمن کړي.

که د غاښ غوښه دې سره، پړسیدلې یا وینه کوي، نو هېڅکله یې مه بې‌پروا کوه. پر وخت درملنه نه یوازې غاښونه ژغوري، بلکې د ذهن ساتنه هم کولی شي.

22/07/2025

🦷 الشافي د غاښونو کلینیک – ستاسو د غاښونو دتداوی لپاره خوندي ځای

📍 ځای: خوست ښار، د بې سرحده روغتون لمر خاته لوري ته، د نجارانو کوڅه ډاکټر شفیع الله دانش د غاښونو د امراضو ماهر اړیکې شمېره0765495151/0765135597 ا

---

🌟 زموږ خدمتونه:

✔️ د غاښونو معاینه او مشوره
✔️ د غاښونو پاکول او سپینول
✔️ د غاښونو درد، سوري، یا تامبر درملنه
✔️ د ماشومانو د غاښونو درملنه
✔️ د غاښ ایستل او نور خدمات

---

✅ پاک او آرام چاپېریال
✅ مسلکي درملنه
✅ مناسب نرخونه

📢 ستاسو روغتیا، زمونږ لومړیتوب دی.

07/06/2025