
22/07/2025
🍃Մանկական տրավմա՝ միֆ, թե իրականություն❓
Շատերը մինչև այսօր կարծում են, թե մանկան տարիքում տեղի ունեցած ցավալի իրադարձությունները երեխան «մոռանում է» կամ «անցնում է, երբ մեծանա»։
Սակայն իրականությունն այլ է։
🔍 Գիտական հետազոտությունները և հոգեթերապևտների փորձը հստակ ցույց են տալիս՝
մանկության տարիներին տեղի ունեցած զգայական վնասները կարող են խոր ազդեցություն թողնել մարդու ինքնաճանաչման, հարաբերությունների, վստահության և ինքնագնահատականի վրա։
✔️ Երեխայի համար «մեծ» ու «փոքր» ցավեր չկան։
Նրա ուղեղն ու նյարդային համակարգը միայն ձևավորվում են, և ցանկացած անուշադրություն, վախ, լքվածություն կամ հուզական անորոշություն կարող է ընկալվել որպես սթրես կամ տրավմա։
💬 Երբ հարցնում ենք՝ «Իսկ միգուցե դա ուղղակի վատ հիշողություն է, ոչ թե տրավմա՞», կարևոր է հիշել՝ տրավման ոչ թե պատմությունն է, այլ զգացողությունը, որ մնացել է ներսում։
📌 Տրավման կարող է լինել լուռ լքվածությունը, երբ մայրը չի հասկացել երեխայի կարիքը։
Տրավմա է նաև այն պահը, երբ երեխայի զգացմունքները արժեզրկվել են («տղաները չեն լացում», «դա լուրջ բան չի»), երբ նա երկար սպասել է գրկին, բայց չի ստացել։
👉 Այդ հիշողությունները դառնում են խորքային պատուհաններ դեպի մարդու մեծահասակ կյանքում ի հայտ եկող դժվարություններ՝
տագնապներ, խզված հարաբերություններ, վախեր, հուզական գերզգայունություն։
🧠 Մանկական տրավման իրականություն է։ Ու դրա հետ կարելի է աշխատել, հասկանալ, վերապրել, վերաիմաստավորել։ ☎️098-08-51-51