Մանկական Նյարդավիրաբույժ / Pediatric Neurosurgeon

05/08/2025

15/07/2025

01/03/2025

https://www.youtube.com/watch?v=aLOGpKx1FCI

Disclaimer: This video is for informational purposes only and is not a substitute for professional medical advice, diagnosis, or treatment. Always consult a ...

26/01/2025

ՀԵՄՈՌԱԳԻԿ ԻՆՍՈՒԼՏ 🩸

🧠 Հեմոռագիկ ինսուլտը (կաթվածը) գլխուղեղի արյան շրջանառության սուր խանգարման տեսակ է, որն արտահայտվում է գլխուղեղի անոթների վնասմամբ և ներգանգային արնազեղման առաջացմամբ։ Երբ գլխուղեղի անոթներն (հատկապես զարկերակները) արնահոսում են՝ գլխուղեղի բջիջները և հյուսվածքները կարող են զրկվել թթվածնի և սննդանյութերի մատակարարումից: Արնահոսությունն առաջացնում է ճնշում շրջապատող հյուսվածքներում, գլխուղեղի հյուսվածքների գրգռում և այտուց: Հեմոռագիկ ինսուլտի հետևանքները կարող են հանգեցնել գլխուղեղի բջիջների վնասման:

===========
ՊԱՏՃԱՌՆԵՐԸ
===========
✴️ Արտերիովենոզ մալֆորմացիաներ (ԱՎՄ)։ Որոշ երեխաներ ծնվում են արյունատար անոթների այնպիսի կառուցվածքային առանձնահատկությամբ, որոնցում զարկերակները և երակները ուղղակիորեն միանում են միմյանց: Այս ոչ նորմալ միացումներում առաջանում է ավելորդ ճնշում՝ թուլացնելով անոթները, ինչը կարող է հանգեցնել նրանց պատռման և արնահոսության։
✴️ Անևրիզմա։ Արյան անոթի պատի պարկանման արտափքումը և անոթի պատի թուլացումն է, որի արդյունքում զարկերակի բարակ պատը կարող է պայթել և արնահոսություն առաջացնել գլխուղեղում: Երեխաները կարող են ծնվել գլխուղեղի անոթների անևրիզմայով։
✴️ Կավերնոզ մալֆորմացիաներ։ Փոքր արյունատար անոթները՝ մազանոթները լայնացած են և ունեն բարակ պատեր, որոնք կարող են վնասվել կամ պատռվել՝ առաջացնելով հեմոռագիկ ինսուլտ: Երեխաները կարող են ծնվել կավերնոզ մալֆորմացիաներով:
✴️ Արյան բարձր զարկերակային ճնշում (հիպերտոնիա)։ Հիպերտոնիան ավելի հաճախ հանդիպում է մեծահասակների մոտ, սակայն արյան բարձր ճնշումը կարող է առաջանալ ինչպես նորածինների, այնպես էլ դեռահասների շրջանում: Հիպերտոնիան կարող է առաջացնել հեմոռագիկ ինսուլտ՝ բարձր ճնշում գործադրելով արդեն թույլ կամ բարակ արյունատար անոթների պատերի վրա։
✴️ Արյունաբանական խանգարումներ։ Արյան թրոմբոցիտների մակարդակի նվազումը՝ թրոմբոցիտոպենիան, հեմոֆիլիան և մանգաղաբջջային սակավարյունությունը կարող են առաջացնել արնահոսություն և մակարդելիության խանգարումներ: Թրոմբոցիտները արյան մեջ մակարդող նյութեր են և օգնում են կանխել արյան կորուստը վնասված արյան անոթներից: Թրոմբոցիտների ցածր մակարդակը կարող է արնահոսություն առաջացնել շրջակա հյուսվածքի մեջ, քանի որ այդ դեպքում օրգանիզմն ավելի քիչ ունակ է թրոմբ ձևավորել՝ վնասված անոթի լուսանցքը փակելու նպատակով: Այս խնդիրներն ազդում են արյան մակարդման ունակության վրա, ինչը նշանակում է, որ երեխաների մոտ գլխուղեղում արնահոսության հավանականությունն ավելի մեծ է: Վիրահատությունները և որոշ դեղամիջոցների օգտագործումը նույնպես կարող են արյունաբանական խանգարումներ առաջացնել:
✴️ Գլխի վնասվածք։ Գանգուղեղային ծանր վնասվածքները գլխուղեղում արնահոսության ամենատարածված պատճառներից են:
✴️ Գլխուղեղի գոյացություններ։ Գլխուղեղի որոշ գոյացությունների տեղամասում նույնպես կարող է դիտվել արնազեղում՝ հանգեցնելով հեմոռագիկ ինսուլտի:
✴️ Լյարդի հիվանդություն։ Լյարդի հիվանդությունը կապված է արնահոսության առաջացման հետ՝ մակարդման գործոնների ցածր մակարդակի պատճառով:

==========
ՏԵՍԱԿՆԵՐԸ
==========
1. Ներուղեղային արնազեղում։ Արնահոսություն դիտվում է գլխուղեղի հյուսվածքի ներսում տեղակայված արյունատար անոթներից: Հիմնական պատճառներն են՝ բարձր զարկերակային ճնշումը, արտերիովենոզ մալֆորմացիաները, կավերնոզ մալֆորմացիաները, արյունաբանական խանգարումները, գլխի վնասվածքը, գլխուղեղի գոյացությունները։
2. Սուբարախնոիդալ արնազեղում։ Գլխուղեղի մակերեսին ոստայնենի կոչվող թաղանթի տակ դիտվող արնահոսությունը կոչվում է ենթաոստայնային կամ սուբարախնոիդալ հեմոռագիկ ինսուլտ: Արյունը հոսում է ոստայնենու թաղանթի տակ, որը ծածկում և պաշտպանում է գլխուղեղը՝ լրացնելով գլխուղեղի և գանգի միջև ընկած տարածությունը: Սուբարախնոիդալ հեմոռագիկ ինսուլտի հիմնական պատճառներն են՝ սուբարախնոիդալ տարածության անոթների անևրիզման, գլխի վնասվածքը և գենետիկ խանգարումները:
3. Սուբդուրալ արնազեղում / հեմատոմա։ Սուբդուրալ արնազեղում կամ հեմատոմա առաջանում է գլխուղեղի մակերեսը ծածկող թաղանթի՝ կարծրենու տակ: Երեխաների շրջանում սուբդուրալ հեմատոմայի առաջացման հիմնական պատճառը գլխի ծանր վնասվածքն է։

============
ԱԽՏԱՆԻՇՆԵՐԸ
============
😨 Գլխացավ (պարբերաբար և սաստիկ արտահայտված)
♨️ Գաղթունի լարվածություն՝ մանկահասակ երեխաների դեպքում (գաղթունը՝ գլխի ոսկրերի միացման տեղամասն է)
👋 Վերջույթների (ձեռքի, ոտքի) թուլություն կամ թմրություն (պարեզ, պլեգիա)
😵‍💫 Քնկոտություն, գիտակցության մթագնում, գիտակցության կորուստ
🤮 Սրտխառնոց և փսխում
🤦🏻‍♂️ Գլխապտույտ, քայլվածքի խանգարում
🚶 Շարժման, քայլելու դժվարություն
😵 Ցնցումային նոպաներ
👁 Խոսքի կամ տեսողության խանգարում։

============
ԱԽՏՈՐՈՇՈՒՄԸ
============
Հեմոռագիկ ինսուլտի նշաններն ու ախտանիշները կախված են գլխուղեղի ախտահարված տեղամասից և պատճառներից: Հեմոռագիկ ինսուլտների դեպքում կախված տարիքից և պատճառից՝ ախտանիշները կարող են զարգանալ կտրուկ կամ աստիճանաբար:

Հետազոտություններ․

🖥 Համակարգչային տոմոգրաֆիա (ՀՏ)
🧲 Մագնիսառեզոնանսային տոմոգրաֆիա (ՄՌՏ),
♒️ Էլեկտրաէնցեֆալոգրաֆիա (ԷԷԳ)` ցնցումային նոպաների դեպքում,
🩸Արյան լաբորատոր հետազոտություններ՝ արյունաբանական խանգարումների ախտորոշման նպատակով

========
ԲՈՒԺՈՒՄԸ
========
🖌 Բաց վիրահատություն։ Թաղանթային, պարենխիմատոզ արնազեղումների դեպքում արնազեղման/հեմատոմայի հեռացման նպատակով, իսկ անևրիզմաների դեպքում՝ անոթների կլիպավորման նպատակով։
💉 Դրենավորում։ Փորոքային, սուբդուրալ արնազեղումների դեպքում ներփորոքային և սուբդուրալ դրենաժների տեղադրում՝ արյան դուրս բերման նպատակով։
👨‍⚕️ Էնդովասկուլյար վիրահատություններ։ Անոթային մալֆորմացիաների դեպքում ներանոթային կաթետերների, միկրոպարույրների իմպլանտացիա, անոթների լուսանցքի խցանում կամ խցանված անոթներից խցանի հեռացում (կախված պատճառից, տեսակից և տեղակայումից)։
💊Դեղորայքային բուժում։ Պացիենտը կարող է ստանալ հակագերճնշումային դեղորայք, արյան բաղադրիչների փոխներարկում, հակացնցումային դեղորայք:
🧑🏼‍🦼Վերականգնողական բուժում։ Կախված նյարդաբանական փոփոխություններից՝ անհրաժեշտ է կինեզոթերապիա, ֆիզիոթերապիա, էրգոթերապիա և խնամք՝ վերջույթների թուլության, տեսողության, խոսքի խանգարման առնչությամբ (կախված ինսուլտի տեղամասից):

📍 Վերոնշյալ ախտանիշների դեպքում անհրաժեշտ է ԱՆՀԱՊԱՂ դիմել Մանկական Նյարդավիրաբույժին կամ նյարդաբանին։

Մանկական Նյարդավիրաբույժ / Pediatric Neurosurgeon
#հեմոռագիկինսուլտ #ինսուլտ

25/11/2024

ԲՆԱԾԻՆ ԱՐԱՏՆԵՐԻ ԿԱՆԽԱՐԳԵԼՈՒՄ

ՖՈԼԱԹԹՈՒ՝ ՎԻՏԱՄԻՆ B9
=======================

Ֆոլաթթուն (վիտամին B9) և նրա ածանցյալներն առկա են սննդամթերքի որոշ տեսակներում և ունեն վիտամինային ակտիվություն։
Հղիության պահից սկսած ֆոլաթթուն օրգանիզմին անհրաժեշտ է ԴՆԹ-ի սինթեզի և բջիջների բաժանման համար։
Հղիության առաջին շաբաթների ընթացքում ֆոլաթթվի պակասը կարող է ազդել պտղի զարգացման վրա և նույնիսկ հանգեցնել զարգացման լուրջ արատների: Ահա թե ինչու հղիություն պլանավորող կանանց համար շատ կարևոր է պահպանել ֆոլաթթվի բարձր մակարդակը օրգանիզմում նույնիսկ մինչ բեղմնավորումը:
Սովորաբար, բեղմնավորումից 28 օր հետո նյարդային խողովակը արդեն փակ է և տարանջատվում է գլխուղեղի և ողնուղեղի: Եթե նյարդային խողովակը պատշաճ չի փակվում, ապա առաջանում են նյարդային համակարգի արատներ (1000 նորածնից 8-ի դեպքում):
Բազմաթիվ հետազոտություններ հաստատում են, որ բեղմնավորման ժամանակ և հղիության առաջին շաբաթներին ֆոլաթթվի բարձր մակարդակը զգալիորեն նվազեցնում է այնպիսի արատների առաջացման վտանգը, ինչպիսիք են.
• նյարդային խողովակի արատներ՝ spina bifida, ողնաշարի փեղեքում, գանգուղեղային արատներ (էնցեֆալոցելե, անէնցեֆալիա) և այլն,
• սրտի բնածին արատներ,
• շրթունքի և քիմքի ճեղքվածք (հղիության 6-10-րդ շաբաթների ընթացքում)։

Քաղցած վիճակում ֆոլաթթվի հավելում օգտագործելիս օրգանիզմը յուրացնում է 100%-ով, իսկ սննդի հետ ընդունման դեպքում՝ 80%-ով։
Բոլոր հղի կանայք պետք է օրական ստանան առնվազն 600 մկգ ֆոլաթթու։

Եթե հղիությունը պլանավորված չէ, և ֆոլաթթվի օգտագործումը սկսվում է հղիանալուց հետո, արատների կանխարգելման նպատակով ֆոլաթթվի օգտագործումը կարող է արդեն ուշ լինել:

Այդ իսկ պատճառով խորհուրդ է տրվում այն կանանց, ովքեր պլանավորում են հղիանալ կամ վերարտադրողական տարիքում են՝ օրական 400 մկգ ֆոլաթթու օգտագործել:

Եթե Դուք արդեն ծննդաբերել եք բնածին արատով երեխա կամ առկա է ֆոլաթթվի հաստատված անբավարարություն, ապա պետք է օգտագործել օրական մինչև 1000 մկգ ֆոլաթթու՝ հղիությունից առնվազն 3 ամիս առաջ: Անհատական անհրաժեշտ չափաքանակի որոշման նպատակով դիմեք Ձեր բժշկին։

Այսպիսով․
խորհուրդ է տրվում ընդունել օրական 400 մկգ ֆոլաթթու որպես հավելում՝ բեղմնավորումից առնվազն 3 ամիս առաջ և հղիության առաջին եռամսյակում՝ անկախ սննդակարգից:

ՎԻՏԱՄԻՆ B12
==============
Վիտամին B12-ը նույնքան կարևոր դեր է խաղում, որքան ֆոլաթթուն։ Մինչ հղիանալը B12 վիտամինի ցածր մակարդակը մեծացնում է նյարդային խողովակի և այլ բնածին արատների առաջացման վտանգը:

Մինչ բեղմնավորումը կնոջ օրգանիզմում B12-ի մակարդակը պետք է գերազանցի 300 մգ/դլ։ Հղիության ժամանակ վիտամին B12-ի պակասը կարող է հանգեցնել վաղաժամ ծննդաբերության կամ վիժման:

Հետազոտությունները փաստում են, որ այն հղիները, որոնց դեպքում վիտամին B12-ի մակարդակը 250 մգ/դլ-ից ցածր է՝ 2․5-3 անգամ մեծ է արատներով երեխայի ծննդաբերության ռիսկը, իսկ 150 մգ/դլ-ից ցածր մակարդակի դեպքում այդ ռիսկը 5 անգամ ավելի բարձր է։

Վիտամին B12-ի օպտիմալ մակարդակին հասնելու համար խորհուրդ է տրվում բեղմնավորումից մի քանի ամիս առաջ և ծննդաբերությունից հետո մինչ լակտացիայի (կրծքով կերակրման) ավարտն օգտագործել Վիտամին B12` հատկապես խիստ բուսական (վեգան) դիետայի դեպքում։

Նյարդային համակարգի բնածին արատների դեպքում անհրաժեշտ է դիմել Մանկական Նյարդավիրաբույժին։

Մանկական Նյարդավիրաբույժ / Pediatric Neurosurgeon

02/09/2024

Սեպտեմբերի 3-ին ժ․18:00 Սուրբ Աստվածամայր ԲԿ-ում տեղի կունենա քննարկում ԱՄՆ Ֆլորիդա նահանգի Orlando Health Arnold Palmer մանկական հիվանդանոցի Մանկական նյարդավիրաբուժության բաժանմունքի ղեկավար, հայտնի Ֆետալ և Մանկական նյարդավիրաբույժ, պրոֆեսոր Սամեր Էլբաբայի հետ։

Քննարկման թեման՝ Ներարգանդային ախտորոշված (ֆետալ) արատներ և ֆետալ նյարդավիրաբուժություն

Թիրախային լսարան՝ նյարդավիրաբույժներ, մանկաբարձ-գինեկոլոգներ, վիրաբույժներ, նեոնատոլոգներ, ռեանիմատոլոգներ, ռադիոլոգներ։

Վերոնշյալ հետաքրքրված բժիշկ-մասնագետներին հրավիրում ենք մասնակցել այս քննարկմանը։

30/08/2024

You are invited to join the ISPNeurosurgery Educational Course.

Samvel Sargsyan will present: DIASTEMATOMYELIA: An Overview of Pathogenesis, Diagnosis and Treatment

Link for the registration:
https://us06web.zoom.us/webinar/register/WN_yKQwE6D3R1OuIUlXEUBsMQ #/registration

24/07/2024

10/06/2024

Շտապեք գրանցվել մինչև Հունիսի 20-ը

Նյարդավիրաբուժության արդի հարցեր և նորարար գիտելիքներ․
Ուսումնական կուրս

Հունիսի 23-25, 2024
Երևան, ՀՀ

Գրանցում և տեղեկատվություն ⬇️
www.aspn.am

============================
Early registration before June 20

International Society for Pediatric Neurosurgery (ISPN)
Educational course

June 23-25, 2024
Yerevan, Armenia

Registration and more information ⬇️
www.aspn.am

Send a message to learn more

21/05/2024

https://fb.watch/scI02JdDsW/

02/09/2023

ՆԵՅՐՈՖԻԲՐՈՄԱՏՈԶ

🧠 Նեյրոֆիբրոմատոզը (ՆՖ/NF) նյարդային համակարգի ուռուցքների խումբ է, որն ունի 3 տեսակներ՝ նեյրոֆիբրոմատոզ տիպ 1 (NF1), նեյրոֆիբրոմատոզ տիպ 2 (NF2) և շվանոմատոզ:
Նեյրոֆիբրոմատոզի դեպքում ուռուցքներ են ձևավորվում գլխուղեղի և ողնուղեղի նյարդերի վրա:

===========
ՊԱՏՃԱՌՆԵՐԸ
===========
🧬Նեյրոֆիբրոմատոզը պայմանավորված է NF գենի մուտացիայով: Այն կարող է փոխանցվել ծնողներից (աուտոսոմ դոմինանտ): Սա նշանակում է, որ եթե ծնողներից մեկը ունի ՆՖ, ապա այդ ծնողի ցանկացած երեխա ունի այն ժառանգելու 50% հավանականություն: Սակայն ՆՖ-ի որոշ դեպքերում գենն ինքնուրույն մուտացիայի է ենթարկվում և ժառանգական բնույթ չունի:

Դեռևս չկա այս հիվանդության կանխարգելման որևէ տարբերակ։ Այն կարող է առաջացնել բարորակ գոյացություններ գլխուղեղում (այդ թվում լսողության հետ կապված՝ ակուստիկ), ողնուղեղում, ինչպես նաև մաշկային ուռուցքներ։

============
ԱԽՏԱՆԻՇՆԵՐԸ
============
Կարող են ի հայտ գալ հետևյալ ախտանիշներից մի քանիսը․
👀 Տեսողության խանգարումներ,
👁 Կատարակտ երիտասարդ տարիքում,
👐🏽 Վեց և ավելի բաց շագանակագույն մաշկային կաթնասրճագույն հետքեր (café-au-lait),
🦵🏻 Պեպեններ անութային կամ աճուկային շրջաններում,
😨 Գլխացավեր,
🫠 Ցնցումներ,
😵‍💫 Հավասարակշռության խանգարումներ,
👂🏻 Լսողության կորուստ, աղմուկ ականջներում,
🦵🏻 Ոսկրամկանային համակարգի ախտահարում (կոտրվածքներ, դեֆորմացիաներ),
🫵🏻 Մաշկային փոքր և հսկա (պլեքսիֆորմ նեյրոֆիբրոմա) գոյացություններ

============
ԱԽՏՈՐՈՇՈՒՄԸ
============
🧐 Ֆիզիկական զննում,
🤓 Տեսողության և լսողության ստուգում,
🖥🧲 Համակարգչային տոմոգրաֆիա (ՀՏ) / մագնիսառեզոնանսային տոմոգրաֆիա (ՄՌՏ),
🧬 Գենետիկ թեստավորում

========
ԲՈՒԺՈՒՄԸ
========
👨‍⚕️Գլխուղեղի և ողնուղեղի ուռուցքները կարող են հեռացվել վիրահատական եղանակով:
💊 2տ և բարձր տարիքի երեխաների դեպքում առկա է դեղորայքային բուժման եղանակ մաշկային որոշ ուռուցքների բուժման համար։

🔔 NF2 հաստատված ախտորոշում կամ վերոնշյալ ախտանիշներ ունեցող երեխաները պետք է պարբերաբար հետազոտվեն։
📍 Գլխուղեղի/ողնուղեղի գոյացությունների ի հայտ գալու դեպքում անհրաժեշտ է դիմել Մանկական նյարդավիրաբույժին։

Մանկական Նյարդավիրաբույժ / Pediatric Neurosurgeon

#նեյրոֆիբրոմատոզ
#մանկականնյարդավիրաբույժ