26/05/2025
8 մթերք, որոնք օգնում են նվազեցնել քաղցկեղի ռիսկը
American Cancer Society-ի տվյալներով՝ սննդակարգը կարող է զգալի ազդեցություն ունենալ քաղցկեղի կանխարգելման վրա։ Չափից շատ կարմիր միսը, ալկոհոլը, շաքարը, տապակած ու մշակված մթերքները բարձրացնում են քաղցկեղի ռիսկը, մինչդեռ բուսական, ֆիտոնյութերով հարուստ սնունդը՝ նվազեցնում։
Ուշադրություն. այս մթերքները ոչ թե պայքարում են քաղցկեղի դեմ, այլ ակտիվորեն օգնում են դրա կանխարգելմանը։
Եվ այսպես, ստորև ներկայացնում ենք մթերքներ, որոնք համարվում են քաղցկեղի կանխարգելման հզոր աղբյուրներ։
🥦 1. Կաղամբազգիներ
Խաչաձև բանջարեղենները՝ բրոկոլի, ծաղկակաղամբ, բրյուսելյան կաղամբ, կաղամբ, կաղամբի տեսակներ, հարուստ են կարոտինոիդներով (բետա-կարոտին, լուտեին, զեաքսանտին), վիտամին C, E, K, ֆոլաթթու և հանքանյութերով։ Այս բանջարեղենները պարունակում են գլուկոզինոլատներ, ինդոլներ և իզոթիոցիանատներ՝ ծծմբային միացություններ, որոնք կապված են թոքերի և հաստ աղիքի քաղցկեղի ռիսկի նվազեցման հետ։ Ուսումնասիրությունները ցույց են տվել, որ խաչաձև բանջարեղենների օգտագործումը կարող է նվազեցնել մի շարք քաղցկեղների, ներառյալ շագանակագեղձի, հաստ աղիքի, թոքերի և կրծքագեղձի քաղցկեղների առաջացման ռիսկը։
🌿 2. Քրքում (Քրմածաղիկ)
Քրքումը՝ պայծառ նարնջագույն համեմունք, պարունակում է ակտիվ բաղադրիչ՝ կուրկումին, որը հայտնի է իր հակաբորբոքային հատկություններով։ Որոշ հետազոտություններ ցույց են տալիս, որ քրքումը կարող է դեր ունենալ քաղցկեղի կանխարգելման մեջ՝ հնարավոր է՝ ամբողջ մարմնում բորբոքման մակարդակը նվազեցնելու շնորհիվ։
🥕 3. Գազար
Գազարը հարուստ է բետա-կարոտինով, որը մարմնում վերածվում է վիտամին A-ի։ Բետա-կարոտինը կարող է օգնել պաշտպանել բջիջները վնասներից և ամրապնդել իմունային համակարգը։ Որոշ հետազոտություններ կապ են գտել բետա-կարոտինի բարձր ընդունման և որոշ քաղցկեղների ռիսկի նվազեցման միջև։
🍅 4. Լոլիկ
Լոլիկը պարունակում է լիկոպեն՝ հզոր հակաօքսիդանտ, որը կարող է օգնել պաշտպանել բջիջները վնասներից։ Որոշ հետազոտություններ ցույց են տալիս, որ լիկոպենի բարձր մակարդակ ունեցող մարդկանց մոտ շագանակագեղձի քաղցկեղի ռիսկը կարող է ավելի ցածր լինել։
🍓 5. Հատապտուղներ
Հատապտուղները՝ ելակ, ազնվամորի, հապալաս, հարուստ են հակաօքսիդանտներով, ինչպիսիք են անթոցիանինները։ Այս միացությունները կարող են օգնել նվազեցնել բորբոքումը և պաշտպանել բջիջները վնասներից, ինչը կարող է նվազեցնել քաղցկեղի առաջացման ռիսկը։
🧄 6. Սոխազգիներ
Սոխ, սխտոր, սրանք պարունակում են ծծմբային միացություններ, ինչպիսիք են ալիցինը, որոնք կարող են օգնել պաշտպանել բջիջները վնասներից և նվազեցնել բորբոքումը։ Որոշ հետազոտություններ ցույց են տալիս, որ սխտորի կանոնավոր օգտագործումը կարող է կապված լինել որոշ քաղցկեղների ռիսկի նվազեցման հետ։ Գիտնականները հետևողականորեն կապ են գտել սխտորի և սոխի օգտագործման և աղիների քաղցկեղի կանխարգելման միջև, ինչպիսին է հաստ աղիքի քաղցկեղը։
🌰 7. Ընկուզազգիներ
Պոպոք, պնդուկ, նուշ, սրանք պարունակում են առողջ ճարպեր, հակաօքսիդանտներ և այլ սննդանյութեր, որոնք օգնում են պաշտպանել բջիջները վնասներից։
🍵 8. Կանաչ թեյ
Կանաչ թեյը պարունակում է կատեխիններ՝ հզոր հակաօքսիդանտներ, որոնք կարող են օգնել պաշտպանել բջիջները վնասներից և նվազեցնել բորբոքումը։ Հետազոտություններու ցույց են տվել, որ կանաչ թեյի օգտագործումը կարող է կապված լինել որոշ քաղցկեղների ռիսկի նվազեցման հետ։
Չնայած այս սննդամթերքները կարող են օգնել նվազեցնել քաղցկեղի առաջացման ռիսկը, կարևոր է հիշել, որ առողջ ապրելակերպը՝ ներառյալ հավասարակշռված սննդակարգը, կանոնավոր ֆիզիկական ակտիվությունը, ծխախոտից և ալկոհոլից խուսափելը, նույնպես կարևոր դեր են խաղում քաղցկեղի կանխարգելման մեջ։