Lotos Psixologiya Mərkəzi, Agdam (2025)

22/09/2023

📌Emosional intellektin əsas elementləri

Salovey həmkarı Con Mayerlə birlikdə emosional intelləkti beş əsas hissəyə ayırmışdır:
1. Öz hisslərini tanımaq - özünü dərk etmə (və ya özünü tanıma)
2. Emosiyaları idarə edə bilmək
3. Motivasiya – özünü həvəsləndirmək
4. Başqalarının hisslərini anlamaq – empatiya
5. Münasibətləri idarə etmək – sosial bacarıqlar

Öz hisslərini tanımaq
Özünüdərk (hər hansı bir hiss yaranarkən, onu tanıya bilmək) – emosional intellektin təməl daşıdır. Hissləri dərk etmək qabiliyyəti psixoloji həssaslıq və özünütanıma baxımından mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Həqiqi hisslərimizin fərqinə varmamaq bizi onların ixtiyarına buraxır. Hisslərini tanıyan insan öz həyatını daha yaxşı idarə edir; kiminlə evlənəcəyindən tutmuş hansı işə girəcəyinə qədər şəxsi qərarların düzgünlüyündə daha çox əmindir.

Emosiyaları idarə edə bilmək
Hissləri lazımi şəkildə idarə etmək bacarığı özünüdərkə əsaslanır. Şiddətli həyəcan, məyusluq, əsəb və digər neqativ hissləri idarə etmək bacarığı uğurlu nəticələrə gətirib çıxarır. Bu qabiliyyətdən məhrum olan insanlar daim narahatlıq içində olur, ona sahib olanlar isə həyatın xoşagəlməz sürprizləri və uğursuzluqları ilə qarşılaşdıqda özlərini daha tez ələ ala bilirlər.

Özünü həvəsləndirmək
Müəyyən bir məqsədə nail olmaq üçün hiss və emosiyaların qaydaya salınması diqqəti cəmləmək, özünü həvəsləndirmək, özünü ələ almaq və yaradıcılıq üçün zəruridir. Emosional özünə nəzarət (həzzi təxirə salmaq və çılğın davranışları cilovlamaq) hər cür nailiyyətin əsasında dayanan xüsusiyyətdir. Özünü ruhlandırmaq və “axın”dan geri qalmamaq bütün fəaliyyət sahələrində nailiyyəti təmin edir.

Başqalarının hisslərini anlamaq
Emosional özünüdərkə əsaslanan daha bir qabiliyyət olan empatiya – insan münasibətlərində ən mühüm bacarıqdır. Empatik insanlar başqalarının nəyə ehtiyacı olduğunu, nə istədiyini göstərən incə sosial siqnallara qarşı daha həssasdır. Bu isə onların insanlara qayğı göstərməklə bağlı olan peşələrdə, məsələn, müəllimlik, satıcılıq və idarəçilikdə uğur qazanmasına yol açır.

Münasibətləri idarə etmək
Qaşılıqlı münasibət qurmaq qabiliyyəti, əsasən, başqalarının hisslərini idarə etmək məharətindən ibarətdir. Sosial qabiliyyətlər populyarlığı, liderliyi və şəxsiyyətlərarası ünsiyyətin effektivliyini artırır. Belə qabiliyyətlərə sahib olan insanlar başqaları ilə müsbət qarşılıqlı münasibət qurmağı tələb edən işlərdə uğur qazanır və parlaq bir sosial həyat yaşayırlar.

‼Şübhəsiz, insanlar bu sahələrin hər birində öz bacarıqlarına görə fərqlənirlər; məsələn, bəzilərimiz öz həyəcanını asanlıqla sakitləşdirə bilsə də, başqalarının kədərinə şərik olmağı bacarmır. Bacarıq səviyyəmizi, şübhəsiz ki, sinir sistemi müəyyənləşdirir, amma beyin qeyri-adi dərəcədə tez uyğunlaşan və daim öyrənən bir orqandır. Emosional qabiliyyətlərdəki çatışmazlıqları düzəltmək mümkündür. Bu sahələrdən hər biri, əsasən, vərdişlər və reaksiyalar toplusunu təmsil edir, əgər düzgün istiqamətdə səy göstərsək, onu yaxşılaşdıra bilərik.

18/09/2023

📌Emosional intellektin həyatımızdakı əhəmiyyəti

Nə qədər müvəffəqiyyətli və xoşbəxt olduğumuzun məntiqi intellektə (IQ) deyil, emosional intellektə (EQ) bağlı olduğunu son illərdə aparılan bütün tədqiqatlar göstərir. Bəs nədir EQ?
Məktəb həyatında həmişə birinci olan çoxlu insanın şəxsi həyatında uğursuz, yalnız və ümidsiz olduğunun tez-tez şahidi oluruq. Məktəb uğuru üçün məntiqi intellekt kifayət etsə də, həyatda uğurlu olmaq üçün emosional intellekt olaraq adlandırılan emosional və sosial bacarıqları öyrənmə qabiliyyəti ön plana çıxır. Harvard Universitetinin ən yaxşı tələbələrini 10 il müddətində izləyirlər, həyatdakı uğurlarına baxırlar. Nəticə məyusedicidir. Məktəb müvəffəqiyyəti yüksək olan tələbələr niyə həyatda müvəffəqiyyətli ola bilmirdilər? Çünki bu insanlar emosiyalarını və digər insanlarla olan münasibətlərini tənzimləyə bilmirdilər. Özlərini tanımırdılar, səhv qərarlar verib intellektual enerjilərini boşa xərcləyirdilər. Son illərdə də şəxsin məntiqi intellektinin yüksək olmasının uğurlu olmaq üçün kifayət etmədiyi, həmin şəxsin emosional intellektinin də yüksək olmasının vacib olduğu qəbul edilməyə başladı.

Emosional intellekt – insanın özünün və başqalarının hisslərini anlamaq, idarə etmək və məqsədlərə çatmaq üçün hisslərdən istifadə etmək bacarığıdır. (Daniel Qoleman)

Emosional intellekt anlayışı kütləvi leksikona daxil olan kimi öz yeniliyi ilə böyük şöhrət qazandı: orta səviyyə EQ-sü olan insanlar uğurlarına görə ən yüksək İQ-lü adamları 70% üstələyir. Bu yenilik insanların çoxunun düşüncəsində uğurun yeganə yolunun İQ olması təsəvvürünü dəyişdi.
Yüz minlərlə insan üzərində aparılmış tədqiqatların nəticəsində xoşbəxt və uğurlu həyat yaşamaq üçün IQ-nün əksinə, emosional intellektin rolunun daha güclü olduğu sübut edilmişdir. Tarix, riyaziyyat, fizikadan çox yüksək bilik və bacarıqlara sahib ola bilərik. Lakin bu cür bacarıq və qabiliyyətlərin lazım olmadığı mühitdə heç kim bizə diqqət etməyəcək. Yaxud da bu mühitdə sahib olduğumuz bacarıqları nümayiş etdirə bilməsək nəticə yenə eyni olacaq. Bunun əksinə, simpatik və ünsiyyətcil olsaq, münasibət və emosiyalarınıza nəzarət və idarə edə bilsək diqqət mərkəzində olmağımız və “kəşf edilməyimiz” daha asan olar. Hətta “axtarılan adam” belə ola bilərik. Burada diqqət etdinizsə, IQ-nün heç bir rolu yoxdur. Sadəcə emosional intellekt səhnədəki rolunu çox yaxşı oynayır. Emosional intellekti inkişaf etmiş şəxslər həyatda həm xoşbəxt, həm də uğurlu ola bilərlər. Çünki özlərinin güclü və zəif tərəflərini çox yaxşı tanıyırlar. Qarşılaşdıqları problemləri hisslərini idarə edərək aradan qaldıra bilərlər. Həyatda problemlərlə qarşılaşdıqda alternativlər tapıb hər şeyə rəğmən yollarına davam edə bilərlər. Emosiyalarımızın məsuliyyətini daşımırıq və onları idarə etməyi bacarmaya bilərik. Lakin davranışlarımızı idarə edə bilərik. Məsələn, qəzəbləndikdə bunu hiss etməyimizə mane olmaya bilərik. Ancaq bu qəzəbin şiddət davranışına keçməsinin qarşısını ala bilərik. Emosional intellekti inkişaf etmiş insanlar emosiyalarının fərqində olub, onları idarə edə bilərlər.

Cəmiyyət olaraq çətin dövrdən keçirik. Maddi həyat mənəvi həyatdan qabaqda gəlir. Vicdanımızı işə salmalı, mərhəmət, empatiya, şəfqət və vicdan toxumlarını qəlblərimizə yenidən səpməliyik. Bu da ancaq emosional intellekti inkişaf etdirməklə mümkündür. Çünki emosional intellekti inkişaf etmiş şəxs özünün və başqalarının bütün hüceyrələrini təəccübləndirəcək qədər müstəqillik və şəfqət hisslərini qeyd-şərtsiz hərəkətə keçirə bilər.

Mövzunu növbəti postda davam etdirəcəyik!

15/09/2023

❗❗❗Lotos Psixologiya Mərkəzi “Sabahın psixoloqları” adlı psixoterapiya kursuna qəbul elan edir. Kurs həftədə 1 dəfə 3 saat olmaqla 4 ay keçiriləcəkdir. Kursun proqramına psixoterapevtik istiqamətlər üzrə nəzəriyyə və praktik fəaliyyətlər daxildir. Kurs çərçivəsində iştirakçılar psixoterapevtik texnikaları qrup rəhbərinin nəzarəti ilə qrup daxilində tətbiq etməklə mənimsəyəcəklər. Bununla yanaşı elmi ədəbiyyatlardan əldə edilmiş biliklərin dərinləşməsi və tətbiqi üçün baza ədəbiyyatların psixoloji təhlili nəzərdə tutulub.
Kurs öz fəaliyyətinə 8 oktyabr saat 17:00-dan etibarən başlayacaq.
Kurs iştirakçıları sonda keçirilən imtahan nəticəsinə (80+) əsasən sertifikat ilə təltif olunacaqlar.
✍🏻Kursun rəhbəri: psixoterapevt Turqay Əlisalamzadə.
☎Qeydiyyat üçün: 050 225 07 77
➡Aylıq Ödəniş : 160 AZN (tələbələrə 20% endirim)
🗓Son qeydiyyat tarixi: 05.10.2023
👥İştirakçı sayı məhdud nəzərdə tutulub.

"Sabahın Psixoloqları" kursunda tədris olunacaq mövzular:
✅Psixoanalitik yanaşma
✅Humanistik psixoterapiya
✅Qrup Terapiyası: Psixodrama
✅Koqnitiv Bihevioral Terapiya
✅Geştalt yanaşma
✅Tranzakt Analiz
✅Analitik yanaşma

📌Qeyd : Kurs praktik psixoloqlar, psixoloq - tələblər, psixoterapevtlər, psixiatrlar, təhsildə psixoloji xidmət üzrə fəaliyyət göstərən şəxslər üçün nəzərdə tutulub

13/09/2023

Uşaqlardan öyrənəcəyimiz çox şey var.

09/09/2023

Uşaqları çox sevməyimiz, onlar üçün nəyin yaxşı nəyin p*s olduğunu bildiyimizi hesab etməyimiz, yetkin olmağımız o demək deyil ki, onlar bizə valideyn olma haqqını verəcəklər. Ehtiyac olan situasiya olmadıqda insanların valideynlik etmək üçün sahib olduqları təbii hakimlikləri zəifləyə bilər. Əgər valideynlik bacarıqları və sevgimiz yetərli deyilsə nə edə bilərik?
Valideynliyin sağlam təməllərə dayanması üçün uşaqlarla valideyinlər arasında xüsusi bir münasibət qurulmalıdır. Buna bağlılıq deyilir. Bir uşağın yetkin birini valideyin olaraq qəbul etməsi üçün həmin şəxslə müəyyən tərzdə bağlanması, onunla kontakta keçib ona yaxın olmağı istəməlidir. Bağlılıq motivi həyatın ilk dövrlərində daha çox fiziki olur. Körpə uşaqlar valideynlərin onları qucaqlamasını və onları qucaqlarında tutmalarına ehtiyac duyarlar. Hər şey qaydasında davam edərsə bu bağlanma motivi təkamül edərək ilk mərhələdə valideyinlə övlad arasında emosional bir yaxınlaşma olmasına daha sonra isə psixoloji bağ yaranmasına şərait yaradır. Hətta müəllimləri ilə bağlılıq yaranmadıqda adətən uşaqlar onların dərslərinə də xüsusi maraq göstərmirlər. Uşaqların düzgün tərzdə böyüməsi üçün lazım olan situasiyanı yalnız bağlılıq münasibətləri təmin edə bilər. Valideynliyin sirri uşaqları üçün nə etdikləri yox, uşaqlarının gözündə necə göründükləridir. Uşaqlar bizimlə bağ qurmaq, bizə yaxınlaşmaq istədikdə onlar üçün bir tərbiyəçi, kompas, müəllim olmağa haqq qazanırıq. Bizə bağlanan bir uşağın geriyə addım atması lazım olduqda bir sığınacaq və bir ilham mənbəyi rolunu oynayarıq. Uşaqları nə qədər çox sevsək belə bu sevgi bağlanma sayəsində formalaşan gğbək bağı olmadan uşağa köçürülə bilməz. Uşaqla valideyn arasında qurulan bağ ən azından uşağın bir valideynə ehtiyacı olana qədər qoparılmamalıdır.

05/09/2023

📌 Empatiya və simpatiya

Empatiya nədir və niyə simpatiyadan daha faydalıdır?

*st

04/09/2023

📌 Empatiya və simpatiya

Empatiya nədir və niyə bu qədər vacibdir?

Empatiya – özünü başqa insanın və ya canlının yerində hiss etmə bacarığı, başqasının dərdinə şərik olma hissidir. Bu hal qarşılıqlı münasibətlərdə etibarlı və səmimi mühit yaratmağa imkan verir. Biz empatiya quranda şəxsin daxili dünyasına nüfuz edirik, şəxsin güclü və zəif tərəflərini nəzərə almaqla onu şərtsiz qəbul edirik.

Empatiya qarşımızdakı insanın reaksiyalarına qarşı həssas olmağa və görüntünün arxasında nələrin dayandığını müəyyən etməyə imkan verir. Məsələn, ünsiyyətdə olduğumuz şəxs özünü yaxşı hiss etdiyini deyir, lakin biz onun davranış və emosiyalarına diqqət etdikdə gərgin olduğunu müəyyən edə bilərik.

Empatiya, yoxsa simpatiya?

Münasibətlərdə empatiya və simpatiyanı bir-birindən fərqləndirmək zəruridir. Empatiya ilə əlaqə qurarkən, biz insanların hisslərini qəbul edirik və bütün emosiyalar, hətta mənfi olanlar üçün də təhlükəsiz mühit təmin edirik. Simpatiya ilə əlaqə qurduğumuz zaman isə problem həll etmə rejiminə keçirik. İnsanın necə hiss etdiyi və nə etməli olduğuna dair fikirlər və mühakimələr səsləndiririk. Biz şəxsin problemlərini həll etməyə yönəldikdə, həm də onun hisslərini inkar etmiş oluruq.

Simpatiya “eqo”dan qaynaqlanır. Nələri etmək lazım olduğu ilə bağlı biliklərimizə əsaslanır və çox vaxt başqalarına da nə etməli və ya necə hiss etməli olduqlarını söyləməyə təkan verir. Bu hal isə qarşımızdakı insanda bizə qarşı neqativ hisslər yarada bilər.

Empatiya başqasının ağrısını hiss etmək və insani təcrübəni bölüşməkdir. Hər kəs qəbul olunmaq və başa düşülmək istəyir, empatiya danışan və dinləyən insanda bu hissləri gücləndirir.

Empatiya qarşıdakı insanın energetik sahəsinə qoşulmağa kömək edir. Bu, hissdən daha artıqdır, çünki empatiya həm də qayğı göstərdiyimizi əks etdirən fəaliyyətdir.
Bəs siz ünsiyyətdə olarkən insanlara qarşı empatiya, yoxsa simpatiya ilə yanaşırsınız?

❗❗Mövzunu növbəti postda faydalı video ilə davam etdirəcəyik!

21/08/2023

Faydalı münasibətləri necə quraq?

Faydalı münasibət o deməkdir ki, tərəflərdən ən azı birinin böyümək, inkişaf etmək, yetkinləşmək niyyəti var. Bu, öz funksiyalarını çoxaltmaq, digər insanın həyatı üçün nəsə etmək istəyidir. Qarşı tərəf fərd və ya bir qrup insan ola bilər. Buraya valideyn-övlad, cütlük münasibətləri, həkimlə xəstə, terapevtlə klient arasındakı əlaqələr daxildir. Müəllim və şagird arasındakı münasibət də tərifin əhatə dairəsinə düşür, baxmayaraq ki, bəzi müəllimlər inkişafı təşviq etməyi məqsəd olaraq qoymurlar.

Faydalı münasibətlər qurmaq üçün aşağdakı suallar ətrafında düşünmək, özümüzü refleksiya etmək bizim üçün bələdçi ola bilər:
✓ İnsanlar tərəfindən etibarlı, sabit hissləri olan şəxs kimi qəbul edilirəm? Araşdırmalar bunun çox vacib olduğunu göstərir. Məsələn, əsəbi, gərgin və ya qəbul etmədiyi başqa bir emosiya ilə dolu olarkən davamlı olaraq müsbət hərəkət edən biri uzun müddətdə mütləq qeyri-sabit və etibarsız şəxs kimi qəbul ediləcək. Etməli olduğumuz yeganə şey özümüzü həqiqətən olduğumuz kimi təqdim etməkdir.
✓ Kim olduğumu aydın şəkildə təsvir etmək üçün özümü kifayət qədər yaxşı ifadə edə bilirəm? Başqasına qarşı xoşagəlməz bir yanaşmamız varsa, amma fərqində deyiliksə, ünsiyyət zamanı ziddiyyətli mesajlar veririk. Əgər sözlərim başqa bir mesaj verir, amma narahatlığımı başqa yollarla çatdırıramsa, qarşıdakı insan çaşqın olacaq və mənə inamını itirəcək, eləcə də çətinliyə nəyin səbəb olduğunu belə bilməyəcək. Daxilimizdə baş verənləri dinləmədiyimiz zaman və öz hisslərimiz özünümüdafiə hissi ilə (müdafiə mexanizmlərinin təsiri ilə) dərk edə bilməyəndə belə uğursuzluqlar yaşaya bilərik. Bunun sizə qəribə görünə biləcək başqa bir ifadəsi isə belə ola bilər: Əgər mən özümlə faydalı bir əlaqə qura bilsəm, şüurlu olmağı və öz hisslərimi qəbul etməyi bacarsam, başqaları ilə də faydalı münasibət qurma ehtimalım çox yüksəkdir.
✓ Mən özümə digər insanla xoş hisslərlə dolu münasibət yaşamağa icazə verə bilirəm? Bu göründüyü qədər asan deyil. Əksər insanlar bu hisslərdən qorxurlar. Bəzən başqa bir insana qarşı bu cür müsbət hissləri yaşamaq üçün özümüzə icazə versək, tələ kimi ona ilişib qalmaqdan qorxuruq.
✓ Mən bir insan kimi digər insandan ayrı olmaq üçün kifayət qədər güclüyəm? Mən həm başqasının hisslərinə və ehtiyaclarına, həm də öz hisslərimə qətiyyətlə hörmət edə bilirəm? Mən öz hisslərimin sahibi olaraq onların fərqində ola, lazım gələrsə onları ifadə edə və digər insanın hisslərindən ayıra bilirəm?
✓ Qarşımdakı şəxsin fərqli olmasına icazə verəcək qədər yetkinəm? Onun olduğu kimi görünməsinə icazə verə bilirəm? “Dürüst və ya hiyləgər, uşaq və ya yetkin, ümidsiz və ya etibarlı olmağının fərqi yoxdur” - deyə bilirəm? Mən ona olduğu kimi görünmək azadlığını verirəm? Yoxsa o, mənim təkliflərimə qulaq asmalıdır, biraz məndən asılı olmalıdır və ya mənim istədiyim qəlibə uyğunlaşmalıdır?
✓ Başqa bir məsələ də budur ki, qarşımdakı şəxsin mənə göstərdiyi hər cəhətini qəbul edə biləcəyəm? Mən onu olduğu kimi qəbul edə bilərəm? Yoxsa mən onu yalnız müəyyən şərtlərlə qəbul edib, bəzi hisslərə qarşı açıq olub, digər hissələrə səssiz və ya açıq şəkildə qarşı çıxacağam? Tədqiqatlar şərtli bir mövqe tutduqda bunun, qarşımızdakı insanın tam qəbul edə bilmədiyimiz cəhətlərini dəyişdirə və təkmilləşdirə bilmədiyini göstərdi. Onu niyə olduğu kimi qəbul edə bilmədiyimizi anlamağa çalışdıqca başa düşürük ki, həmin şəxsin hisslərinin hansısa cəhətindən qorxuruq və ya özümüzü təhdid altında hiss edirik. Daha faydalı olmaq istəyirəmsə, ilk növbədə özümü inkişaf etdirməli və bu cəhətləri özümdə qəbul etməliyəm.
✓ Mən onu qiymətləndirmə təhlükəsindən xilas edə bilərəm? Həyatımızın demək olar ki, hər bir mərhələsində - evdə, məktəbdə, işdə - xarici mühakimələrlə gələn mükafat və cəza ifadələri və ya davranışları ilə üz-üzəyik: "Bu yaxşıdır", "Bu alınmadı", "Bu əla qiymətlər alır", “Bu yaxşı məsləhətdir", "Bu p*s məsləhətdir". Bu cür mühakimələr körpəlikdən yetkinliyə qədər həyatımızın bir hissəsi kimi görünür. Bu hal, məktəblər və peşə müəssisələri kimi bir çox qurum və təşkilatlar üçün sosial cəhətdən faydalıdırlar. Amma araşdırmalara əsasən bunlar bizi şəxsi inkişafa aparan məqamlar deyil, ona görə də faydalı münasibətlərin bir hissəsi deyil. Maraqlıdır ki, müsbət qiymətləndirmə uzunmüddətli perspektivdə mənfi qiymətləndirmə qədər təhlükəli ola bilər, çünki kiməsə yaxşı olduğunu söyləmək, başqa vaxt onun p*s olduğunu söyləmək hüququmuz olduğunu göstərir. Mühakimələrdən və qiymətləndirmələrdən nə qədər müstəqil bir əlaqə qura bilsək, bu, digər insanın qiymətləndirmə nöqtəsinin, məsuliyyət mərkəzinin öz daxilində olduğunu başa düşməsinə bir o qədər kömək edəcəkdir.

20/08/2023

📌 Lotos Psixologiya Mərkəzi "İkiqai" oxu və şəxsi inkişaf klubuna qəbul elan edir.

"İkiqai" klubunun proqramına psixoloji təlimlər, kitab və film müzakirələri, iştiraklı teatr səhnəcikləri daxildir. Görüşlər həftədə 1 dəfə 2 saat olmaqla 3 ay ərzində davam edəcək.

Klub öz fəaliyyətinə 2 sentyabr saat 11:00-dan başlayacaq.

"İkiqai" oxu və şəxsi inkişaf klubunun moderatorları:
✅psixoloq Aynur Rəhimova
✅psixoloq Orxan Məcnunov

Əlaqə nömrəsi: 050 225 07 77
Aylıq ödəniş: 40 azn
Qeydiyyat üçün son tarix: 31.08.2023

Klub yetkinlər üçün nəzərdə tutulub. Sonda iştirakçılara sertifikat təqdim olunacaq. İştirakçı sayı məhduddur.

*st

Lotos Psixologiya Mərkəzi

22/09/2023

18/09/2023

15/09/2023

13/09/2023

09/09/2023

05/09/2023

04/09/2023

21/08/2023

20/08/2023

Address

Telephone

Website

Alerts

Contact The Practice

Shortcuts

Share

Category