18/09/2025
✨ Psorijaza je hronična autoimuna bolest kože koja najčešće zahvata vlasište, ruke, nokte, koljena i donji dio leđa. Prepoznavanje prvih simptoma psorijaze ključno je za uspješno liječenje i kontrolu bolesti. U ovom tekstu saznajte kako izgleda početak psorijaze i na šta obratiti pažnju. 🌿
Kako da prepoznate početak psorijaze: Prvi simptomi na rukama, noktima i vlasištu
Psorijaza je autoimuna bolest kože koja uzrokuje crvene, ljuskave fleke na koži, a može da zahvati bilo koji dio tijela. Nije zarazna i ne prenosi se dodirom, niti kapljičnim putem
Početak psorijaze treba prepoznati na vrijeme jer upravo rano prepoznavanje jeste ključ uspješnog liječenja. Psorijaza je autoimuna bolest kože koja uzrokuje crvene, ljuskave fleke na koži, a može da zahvati bilo koji dio tijela, a najčešće se javlja na rukama (laktovima), koljenima, vlasištu, noktima i donjem dijelu leđa.
Šta je psorijaza?
Psorijaza je hronična, upalna bolest kože koja pogađa milione ljudi širom svijeta. Psorijaza je češća nego što se misli – procjenjuje se da ovaj problem ima oko 3% svjetske populacije. Iako može da se pojavi u bilo kojoj životnoj dobi, najčešće počinje između 15. i 35. godine. Psorijaza nije zarazna, što znači da se ne prenosi dodirom ili kapljičnim putem.
Psorijaza je autoimuni poremećaj u kojem imunološki sastav ubrzava rast ćelija kože. Normalno se ćelije kože obnavljaju svake 3 do 4 nedelje, ali kod psorijaze taj proces traje svega 3 do 7 dana, što dovodi do stvaranja zadebljanih, crvenih i ljuskavih područja na koži.
Na kojim dijelovima tijela se psorijaza razvija?
Psorijaza može da zahvati bilo koji dio tijela, a najčešće se javlja na laktovima, koljenima, vlasištu, rukama, noktima i donjem dijelu leđa. Osim kože, bolest može da utiče i na zglobove, u obliku psorijatičnog artritisa, ali i da djeluje na mentalno zdravlje. Za razliku od psorijaze koja zahvata kožu, psorijatični artritis uzrokuje bol, ukočenost i oticanje zglobova, a dugoročno može da dovede i do njihovog oštećenja. Ova veza jasno pokazuje da psorijaza nije samo estetski problem, već složeno zdravstveno stanje koje zahtjeva sveobuhvatnu medicinsku njegu.
Psorijaza u vlasištu na prvi pogled izgleda poput peruti, ali je mnogo ozbilnije stanje.
Kako izgleda početak psorijaze – prvi simptomi
Prvi simptomi psorijaze mogu da budu suptilni i lako se zamjene sa običnom iritacijom ili suhoćom kože. Najčešće se na početku pojavljuju male crvene fleke, koje postupno postaju prekrivene srebrnkastim ljuskama. Na licu, rukama ili vlasištu početak psorijaze može izgledati poput peruti, ali se razlikuje po jasno ograničenim crvenim plohama ispod ljuski. Prepoznavanje simptoma u ranoj fazi je ključno jer rana terapija može da ublaži tok bolesti i sprhečiti teže oblike.
Prvi simptomi psorijaze prema dijelovima tijela mogu da budu:
Psorijaza vlasišta: psorijaza na vlasištu često uzrokuje jaku perut, svrab i zadebljanja koja mogu da se šire izvan linije kose, na čelo, vrat ili uši. Kod nekih osoba psorijaza vlasišta može da dovede do gubitka kose (alopecije), a češanje zahvaćenih područja dodatno može pogoršati opadanje kose. Simptomi psorijaze vlasišta mogu se razlikovati zavisno od težine bolesti. Kod blagih oblika javlja se tek manja količina tankih ljuspica ili ljušćenje koje nalikuje peruti. Umjerena do teža psorijaza vlasišta obično uključuje uzdignute mrlje s bijelim ili srebrnastim slojem mrtvih ćelija koje mogu da zahvataju većinu ili cijelo vlasište. Rano prepoznavanje simptoma i pravilna njega vlasišta ključni su za kontrolu bolesti i smanjenje rizika od komplikacija poput gubitka kose.
Psorijaza na rukama i noktima: na noktima mogu da se pojave sitna udubljenja (rupice), nokti mogu da budu zadebljani i djelimično da promjene boju. Takođe, mogu da se razviju vodoravne brazde preko noktiju (Beauove linije), a nokti mogu da postanu toliko tanki da počnu da se lome i ljuskaju. Debeli sloj kože ispod vrha nokta može početi da se ljušti i polako odvaja od ležišta nokta (oniholiza), što može da dovede do razvoja gljivica na noktima. Psorijaza može da uzrokuje bolne i neugledne fleke na dlanovima, koži između prstiju na rukama, ali i oko zglobova.
Psorijaza na licu: iako rijeđa, psorijaza na licu može da izazove crvene i ljuskave plakove na osjetljivim područjima poput kapaka ili ušnih resica. Psorijaza na licu obično počinje na liniji kose i širi se prema bradi. Simptomi mogu ličiti na perut ako se plak formira na liniji vlasišta/kose i ljuspice počnu da otpadaju. Psorijaza koja se formira blizu usta može da utiče na sposobnost normalne konzumacije hrane – otežava ishranu i uzrokuje neprijatnost.
Psorijaza na nogama: oko 57% osoba koje žive s psorijazom ima crvene, smeđe ili ljubičaste fleke na koljenima koje izgledaju kao uzdignute naslage zadebljane kože. Zahvaćena područja mogu da svrbe, peckaju ili žare, a na njima mogu da se pojave i mjehurići. Suha koža se ljušti, ali i puca ili krvari. Ovi simptomi mogu da variraju od osobe do osobe, a njihovo rano prepoznavanje pomaže u pravovremenom započinjanju tretmana i sprječavanju daljeg širenja psorijaze.
Simptomi mogu da pogoršaju različiti faktori. Stres, na primjer, podstiče imunološki sistem na pojačanu aktivnost, što može da izazove nove epizode. Infekcije, poput streptokokne upale grla, takođe su poznati okidači, dok oštećenje kože (poput posjekotina ili opekotina) mogu da dovedu do pojave novih lezija na istom mjestu – fenomen poznat kao Köbnerov efekt.
autoimuna bolest kože
Psorijaza https://www.youtube.com/playlist?list=PLPzVwTtoE4P8XrZ1SIvaAsvmYEeSj3b3Y
