Zielarstwo

04/01/2022

Gorzka pomarańcza



W związku z tym, że zapewne wielu z was jako postanowienie noworoczne podjęło zobowiązanie o utracie kilku kilogramów, teraz parę słów o gorzkiej pomarańczy, która zaczęła pojawiać się jako składnik suplementów diety wspomagających odchudzanie.

W skrócie – jej działanie polega na przyspieszaniu metabolizmu oraz zwiększaniu termogenezy. Jednak efekt odchudzający gorzkiej pomarańczy jest nadal kontrowersyjny i wymaga dalszych badań klinicznych.

Językiem medycyny zachodu…

Składnikiem czynnym gorzkiej pomarańczy jest synefryna, naturalny substytut efedryny, która pobudza przemianę materii, zmniejsza apetyt, równocześnie wzmaga aktywność i wydolność psychiczną i ruchową. Gorzka pomarańcza ma zdolność przyłączania się do specyficznej grupy receptorów B-3 obecnych w tkance tłuszczowej. W efekcie powoduje wzrost uwalniania tłuszczy z zapasów organizmu do produkcji energii.

Gorzka pomarańcza jest takżę stosowana w niestrawności, by ulżyć w mdłościach, złagodzić dolegliwości żołądkowe takie jak wzdęcia, uczucie rozpierania w podbrzuszu. Badania pokazują, że jest efektywna w zmniejszaniu rozdęcia żołądka.

Ponadto gorzka pomarańcza jest silnym stymulantem niektórych nerwów kontrolujących krążenie krwi, dlatego może powodować wzrost ciśnienia i przyspieszenie pracy serca. W związku z tym powinna być stosowana z ostrożnością przez osoby z nadciśnieniem. Powoduje także skurcz niektórych naczyń w nosie, zatokach i trąbce Eustachiusza, zapobiegając tym samym reakcji alergicznej. Synefryna ma także działanie rozkurczowe na układ oddechowy.

Niemiecka Komisja E zatwierdziła wykorzystanie gorzkiej pomarańczy na utratę apetytu i ból brzucha.

W suplementach diety gorzka pomarańcza pojawia się wraz z kofeiną – a zarówno kofeina jak i synefryna są stymulantami przyspieszającymi metabolizm. Stosując te dwie substancje należy zachować szczególną ostrożność, ponieważ ich działanie ma charakter synergistyczny. Obecnie gorzka pomarańcza jest często dodawana do ziołowych receptur odchudzających jako zamiennik dla efedryny, która ze względu na swoje silne działanie została wycofana ze sprzedaży w Polsce.

A w Tradycyjnej Medycynie Chińskiej…

Korzystając z podziału na smaki w Medycynie chińskiej gorzka pomarańcza jest gorzka(podobnie jak np. kawa), dlatego kieruje energię w dół i może byś stosowana jako stymulant trawienia.

Co ciekawe, Medycyna Chińska rozróżnia dwa rodzaje gorzkiej pomarańczy – owoc dojrzały i niedojrzały i wg niej różnią się one obszarem oraz siłą działania! Zhi Ke to dojrzała gorzka pomarańcza, a Zhi Shi to jej niedojrzały odpowiednik – ten sam owoc, ale zbierany w różnych stadiach rozwoju!

Posługując się metaforami typowymi dla TMC – młodość jest gwałtowna, raptowna, a dojrzałość charakteryzuje się statecznością, rozwagą i spokojem. Możemy to odnieść do owoców – dojrzała gorzka pomarańcza ma łagodniejszą naturę, jest większa, zużyła ona więcej energii na wzrost. Owoc niedojrzały zazwyczaj jest mniejszy, jego energia nie rozprzestrzeniła się w procesie dojrzewania i tym samym jest gwałtowniejszy w swym działaniu.

Ponadnto Zhi Ke “działa ku górze (…), leczy zaburzenia w obszarze klatki piersiowej, przepony oraz skóry i włosków na skórze”, oddziałuje bardziej na Płuca – stosowana jest w celu pobudzenia przepływu Qi, które objawia się kaszlem, rozpieraniem, zaparciami. Zhi Shi “działa w dole (…), leczy zaburzenia Serca, brzucha, Śledziony i Żołądka”.

Gorzka pomarańcza w TMC była wykorzystywana przez tysiące lat w celu poprawy krążenia, funkcji wątroby, stymulacji funkcji przewodu pokarmowego, leczenia niestrawności i zapalenia oskrzeli. Było także wykorzystywane w dnie, bólach gardła i bezsenności. Chińskie receptury zawierające zioło są wykorzystywane w leczeniu kaszlu, przeziębień, anoreksji, aby zmniejszyć apatyczność. Ostatnio Zhe Ke jest szeroko stosowane w leczeniu wypadania narządów – odbytu czy macicy.



Źródła:

Phyllis A. Balch “Prescription for Herbal Healing”

A. Krzemińska, skrypt: “Zioła i klasyczne receptury ziołowe w Medycynie Chińskiej” Kraków 4-7 września 2014

09/07/2021

Mniszek lekarski

Gdzie i kiedy go szukać?
Mniszek jest bardzo pospolity i nie wymagający. Pomimo, że znajdziemy go niemal wszędzie, to szukajmy na nieużytkach, na skraju leśnych dróg, na dzikich łąkach – tam gdzie będzie on z dala od oprysków chemicznych i innych zanieczyszczeń . Ziele to jest mało wymagające, jeśli chodzi o glebę, a jedyne czego tak na prawdę potrzebuje to dostępu do światła słonecznego. Mniszek lekarski kwitnie od kwietnia do końca maja i rozpoznamy go po żółtych kwiatach. Całe łąki wyglądają wtedy jak pokryte pięknym żółtym dywanem.

W przypadku mniszka lekarskiego zbieramy zarówno korzeń jak i liście oraz kwiaty. W zależności którą z tych części chcemy zebrać inna będzie pora zbioru. Liście mniszka zbieramy jeszcze przed kwitnieniem rośliny, korzeń najlepiej późną jesienią, a łodygi podczas kwitnienia. Liście i kwiaty zbierajmy w słoneczny dzień, kiedy już ustąpi rosa. Kopiąc korzeń należy uważać by go nie uszkodzić, przed wysuszeniem należy go dokładnie oczyścić z ziemi, umyć i wysuszyć.

Dlaczego jest taki skuteczny?
Mniszek jest niesamowitym bogactwem różnych związków i substancji aktywnych biologicznie.

Znajdują się w nim gorycze, fitosterole, flawonoidy, karotenoidy, kumaryny, sole mineralne, witamina C, aminokwasy, białka, kwasy tłuszczowe, enzymy. Kwiaty mniszka zawierają lecytynę.

Każda z części mniszka, będzie miała inne właściwości lecznicze i będzie wykorzystywana do innych celów. Korzeń zajmuje pierwsze miejsce jeśli chodzi o wspomaganie dolegliwości wątroby i leczeniu żółtaczki. Kwiaty mniszka zawierają dużo lecytyny, która okazuje się również skuteczna w schorzeniach wątroby. Liście wykazują właściwości moczopędne, dzięki czemu pomagają organizmowi w pozbyciu się nadmiaru wody. Młode liście nadają się do sałatek, jako źródło prowitaminy A. Liście jednak wykazują najmniejsze właściwości zdrowotne.

W jakich schorzeniach się go wykorzystuje?
Mniszek drenuje wątrobę i przewody żółciowe, ułatwiając przepływ żółci do dwunastnicy, zwiększa wydzielanie soku żołądkowego, ułatwia trawienie pokarmów, poprawia krążenie, działa moczopędnie, obniża poziom glukozy we krwi, oczyszcza krew.

Będzie skuteczny przy takich dolegliwościach jak: anemia, ciemne plamy na twarzy (dermatoza), choroby skórne jak opryszczka, łupież, egzema, trądzik, czyraki, hemoroidy, kamica żółciowa i nerkowa, nadmiar cholesterolu we krwi, zapalenie wątroby, niewydolność i marskość wątroby, otyłość, paradontoza, reumatyzm, szkorbut, stwardnienie rozsiane, zapalenie jelita cienkiego i okrężnicy, zatrucie krwi mocznikiem, żółtaczka, żylaki goleni.

Zewnętrznie możemy mniszek stosować na kurzajki, brodawki i piegi.

Napar z samego kwiatu stosuje się przy niedomodze jajników, zapaleniu przydatków, skąpych krwawieniach macicznych, zakłóceniach miesiączkowania.

Mleczko, które daje korzeń i kwiat nadaje się do wypalania kurzajek, brodawek. Ten sposób stosowania znany jest już od VII wieku, kiedy to stosowali go Arabowie.

W jakiej postaci go stosować?
Syrop jest jednym z bardziej znanych sposobów przygotowania w domowych warunkach. To czego potrzebujemy do jego przygotowania to żółte kwiaty mniszka i miód. Zalewamy kwiaty miodem i odstawiamy na około 2-3 tygodnie.

Susz, zarówno korzenia jak i kwiatów możemy przygotować sami, możemy też zakupić w sklepach zielarskich w formie nalewek, kapsułek (Swanson), Degrosan, Gastrochol, Cholagogum.

Odwar – potrzebujemy na niego około 50 gram liści i korzeni, zalewamy litrem wody i gotujemy dwie minuty. Następnie naciągamy kolejne 10 minut pod przykryciem. Przecedzamy i popijamy na 30 minut przed posiłkami po pół szklanki.

Z mniszkiem powinny uważać osoby z nadkwaśnością żołądka oraz wrzodami. Konieczna w takim przypadku jest konsultacja z lekarzem.

09/07/2021

Krwawnik pospolity

Gdzie i kiedy go szukać?
Krwawnik uważany zazwyczaj za uciążliwy chwast, znajdziemy praktycznie wszędzie - na łąkach, w zaroślach, na miedzach, nieużytkach i w ogrodach i to w całej Polsce. Kwitnie od lipca do późnej jesieni. Pomimo, że istnieje wiele jego odmian, to w celach leczniczych powinno się zebrać gatunek dziko rosnący, ten o białych kwiatach. Ma on najlepsze właściwości lecznicze. Zbieramy górną część rośliny, na wysokość mniej więcej 30 cm, w skład której wchodzą kwiaty, liście oraz niezdrewniała część naziemna na samym początku kwitnienia ziela. Zbieramy w ciepłe i suche dni, a następnie suszymy rozkładając cienką warstwę w naturalnym miejscu ciepłym i ciemnym. Czy ziele dobrze wysuszyliśmy, poznamy po kolorze kwiatów, nie powinien on odbiegać barwą od świeżego ziela. Ziele to jest bardzo intensywne w zapachu, a w smaku gorzkie.

Dlaczego jest taki skuteczny?
Jedną z najważniejszych jego zdolności, znaną od wieków, jest zdolność do tamowania krwi. Hamuje krwawienia wewnętrzne przewodu pokarmowego.

Lista wskazań do stosowania krwawnika jest na prawdę długa - działa przeciwskurczowo, przeciwzapalnie, robakobójczo, wiatropędnie, ma właściwości żółciopędne, poprawia przemianę materii, pobudza czynności żołądka, poprawia metabolizm, udrażnia drogi moczowe i zapobiega kamicy nerkowej.

Jest niezastąpiony przy dolegliwościach kobiecych jak:

nieregularny cykl menstruacyjny,
bóle brzucha,
stan zapalny pochwy,
upławy,
uciążliwe objawy menopauzy,
stany zapalne macicy i jajników.
Krwawnik ma również działanie odmładzające i wybielające, dlatego stosuje się go w produkcji kosmetyków do cery dojrzałej - zmniejsza zmarszczki i pory.

W jakiej postaci go stosować?
Najlepszy będzie napar z krwawnika, który przyrządzamy zalewając łyżkę ziela szklanką wrzątku. Parzymy aż do wystygnięcia, odcedzamy i pijemy 2-3 szklanki dziennie. Można przygotować domowym sposobem maseczkę na twarz, wystarczy zalać wrzątkiem suszone kwiaty, na tyle aby uzyskać gęstą papkę. Po jej wystudzeniu nakładamy na twarz na około 15-20 minut, a następnie spłukujemy.

Wystudzonym naparem możemy przemywać twarz zamiast toniku. Sprawdzi się szczególnie przy cerze tłustej z trądzikiem.

09/07/2021

Dziurawiec zwyczajny

Gdzie i kiedy go szukać?
Dziurawiec jest znany w lecznictwie od starożytności. Jest bardzo łatwy do pozyskania z naszych łąk, można go również, jeśli mamy takie możliwości zasadzić w ogrodzie, przesadzając z naturalnego środowiska. W tym celu należałoby wyrwać go z bryłą korzeniową. Jest on rośliną wieloletnią, pnie się dość wysoko, na około 60 cm. Dziurawiec określa się często mianem ziela Świętego Jana, gdyż kwitnie mniej więcej od połowy czerwca. Zbiera się go do czasu kwitnienia, więc będzie różnie, może być do końca lipca, a nawet sierpnia. Jeśli zdecydujemy się samemu zrobić zapasy, zbierajmy ziele od nowiu do pełni (chodzi o fazy księżyca), do południa i w suche dni. Należy ściąć kwitnące wierzchołki, wysuszyć je na powietrzu, układając cienkie warstwy i w temperaturze nie wyższej niż 35 stopni C. Aby się dobrze przechował, należy trzymać go z dala od światła.
Dlaczego jest taki skuteczny?
Ze względu na zawartość wielu cennych związków jak hyperycyna, flawonoidy, olejki eteryczne, karotenoidy, witamina C i wiele innych. Na szczególną uwagę w tym zielu zasługuje Hyperycyna, która sprawia, że dziurawiec jest skutecznym lekiem wspomagającym leczenie stanów depresyjnych, w leczeniu nowotworów, w leczeniu chorób skóry, wirusowych i bakteryjnych, wspomaga leczenie alkoholizmu (zaobserwowano, że ekstrakt z dziurawca zwyczajnego zmniejsza w znacznym stopniu absorpcję alkoholu z przewodu pokarmowego). Związek ten jest rzadko spotykany w innych roślinach. Aby korzystać lecznicze działanie hyperycyny, najlepsze będą nalewki na alkoholu, gdyż związek ten nie rozpuszcza się w wodzie.

W jakich schorzeniach się go wykorzystuje?
Jest skuteczny przy dolegliwościach wątroby i układu pokarmowego. Gotowe preparaty z dziurawca zwiększają wydzielanie żółci, działają rozkurczowo na mięśnie gładkie żołądka i jelit. Dziurawiec poprawia łaknienie, trawienie, jest zalecany przy zaburzeniach czynnościowych wątroby, stanach zapalnych żołądka. Herbatka z dziurawca będzie dobrym antidotum po zakrapianej alkoholem imprezie. Dziurawiec będzie skutecznie wspomagał leczenie wrzodziejącego zapalenia jelita grubego, zapalenie nerek czy nadciśnienie tętnicze.

Ma on też działanie przeciwdepresyjne (właśnie dzięki Hyperycnie). Skutecznie wpływa na system nerwowy zmniejszając stany lękowe, niepokój, przygnębienie czy nawet histerię. Tradycyjna Medycyna Chińska uważa, że warto go stosować w chorobie stwardnienia rozsianego. Objawy takie jak skurcze i paraliż towarzyszące tej chorobie mogą wskazywać na osłabienie nerwów.

Zewnętrznie ziele dziurawca wykorzystuje się do leczenia oparzeń stanów ropnych skóry, zapaleń gardła, wrzodów, przyspiesza on też gojenie podskórnych stłuczeń.

W jakiej postaci go stosować?
Odwary i nalewki w przypadku dziurawca będą najskuteczniejszą formą jego spożywania.

Aby przygotować odwar należy łyżkę suszonego dziurawca zalać 1 szklanką wody i gotować 5 minut. Po ostudzeniu przecedzić i pić przed posiłkiem po 1/3 szklanki.

Aby wykonać nalewkę domowym sposobem należy 100 g. kwiatów i młodych liści, zalać ½ litra wódki, trzymać w ciemnym miejscu, a następnie po tygodniu lub dwóch odcedzić. Pić jedną łyżeczkę dziennie po rozcieńczeniu nieco wodą.

Ziele dziurawca jest też składnikiem gotowych preparatów ziołowych i warto zaopatrzyć się w któryś z nich. Będą to np. Gastrogan, Normogran, Cholegran, Cholagoga, Herbogastrin, krople żołądkowe, Hemotin.

Dziurawca nie powinny przyjmować kobiety w ciąży, nie powinno się również przy jego stosowaniu jednocześnie spożywać alkoholu i ciężkich wędzonych potraw, a także należy unikać promieni słonecznych.

21/08/2020

Wiele kobiet zastanawia się, które zioła na odchudzanie będą najlepsze? Zioła, które uważane są za skuteczne w przyspieszaniu spalania tkanki tłuszczowej, wspomagają zmniejszenie rezerw tłuszczowych. Do najskuteczniejszych należą:

Yerba Mate,
zielona herbata,
czerwona herbata,
guarana.

Yerba mate - właściwości zdrowotne
przeciwnowotworowe – wzmacnia system immunologiczny.
przeciwmiażdżycowe – obniża poziom złego cholesterolu, zwiększa dobrego, chroni serce.
pomaga w walce z nadwagą – wzmaga uczucie sytości.
reguluje przemianę materii – pobudza wydzielanie żółci.
przeciwcukrzycowe.
przeciwzapalne.
Zielona herbata – sprzymierzeniec w odchudzaniu
Pomaga przyśpieszyć przemianę materii i hamuje nadmierny apetyt za sprawą zawartości takich składników jak: witamina B, kofeina, katechiny i polifenole. Ma działanie moczopędne i pomaga oczyszczać organizm z nagromadzonych toksyn
Czerwona herbata może wspomagać utratę masy ciała, ale obniża również cholesterol. Jest napojem pobudzającym pamięć i zdolności poznawcze, ponieważ zawiera kofeinę. Oprócz tego działa normalizująco na ciśnienie krwi, przeciwzapalnie, a nawet chroni przed próchnicą

01/06/2020

23/04/2020

Noni – owoc noni to bogate źródło serotoniny i melatoniny. Są one gwarantem spokojnego snu i utrzymania prawidłowego rytmu pracy organizmu, a także dobrego samopoczucia. Aktywne składniki zawarte w noni pobudzają wydzielanie soków trawiennych i wzmagają apetyt.
odpowiedź dla wszystkich, którzy pragną, aby po spokojnej nocy i pełnym zregenerowaniu sił witalnych móc cieszyć się życiem, dostarczając substancji potrzebnych organizmowi.

Goji – pomaga utrzymać prawidłowe stężenie cukru we krwi oraz reguluje przemianę materii i poprawiają trawienie. Zawierają tryptofan – naturalny środek pobudzający wytwarzanie serotoniny i melatoniny.

Morwa biała – działa stabilizująco na poziom cukru we krwi i ogranicza jego przyswajanie przez organizm. Pomaga również utrzymać prawidłowy poziom cholesterolu i zmniejsza nadmierny apetyt.

Ostropest – zawiera cenne flawonolignany, witaminy oraz sole cynku, krzemu, żelaza i potasu. Chroni wątrobę i łagodzi stany zapalne powstałe na tle cukrzycowym, zapobiega kamicy żółciowej i wspiera pracę żołądka.

Karczoch – często stosowany jest przy problemach z trawieniem i dolegliwościach wątroby. Wspomaga również utrzymanie prawidłowego poziomu trójglicerygdów we krwi.

Śliwka – jest bogata w witaminy C i E oraz składniki mineralne i przeciwutleniacze zwalczające wolne rodniki. W śliwkach znajdziemy również witaminę P, β-karoten, potas, żelazo, magnez, wapń i fosfor.

Acerola – jeden owoc aceroli zawiera tyle naturalnej, lewoskrętnej witaminy C co kilogram cytryn. Jest ona uznana za silny antyoksydant, który nawilża i uelastycznia skórę oraz przeciwdziała jej starzeniu.

Lucerna siewna – zawiera trzykrotnie więcej białka niż soja. Wzmacnia organizm, działa regenerująco na błonę śluzową, a także w naturalny sposób oczyszcza organizm i chroni przed przedwczesnym starzeniem.

Winogrono – to skarbnica substancji regenerujących i oczyszczających organizm. Zawiera wiele mikro i makroelementów oraz cenne związki mineralne, a także glukozę i fruktozę, które stanowią źródło szybko przyswajalnej energii.

Burak – zawiera wiele cennych pierwiastków oraz witamin, kwasu foliowego i betaniny, która przyczynia się do prawidłowego działania wątroby i żołądka. Wspomaga oczyszczanie organizmu i poprawia funkcjonowanie przewodu pokarmowego.

Pokrzywa – liście pokrzywy bogate są w witaminy, kwas pantotenowy oraz magnez, cynk, potas, wapń, żelazo, fosfor i krzem. Wykazuje działanie moczopędne oraz oczyszczające. Pobudza układ odpornościowy oraz poprawia kondycję skóry i włosów.

Vilcacora – w znacznym stopniu zwiększa odporność organizmu. Owoce vilcacory aktywizują układ immunologiczny i wykazują działanie hamujące rozwój chorób nowotworowych. Pobudzają aktywność oddechową oraz wpływają regulująco na równowagę układu wegetatywnego.

Aronia – jest bogata w bioflawonoidy i rutynę, które zapewniają dobrą kondycję naczyniom krwionośnym. Zawiera antocyjany odpowiedzialne za zwalczanie wolnych rodników i jest doskonałym źródłem witamin oraz biopierwiastków.

Melisa – zawiera cenne olejki eteryczne, polifenole, flawonoidy, kwasy organiczne, witaminy B i C oraz sole mineralne. Wykazuje działanie uspokajające, pomaga w bólach głowy i stanach przewlekłego zmęczenia, a inhalacje przy użyciu melisy pomagają przy atakach alergii i kaszlu.

11/04/2020

https://www.facebook.com/odpnews/videos/217554809501418/

27/03/2020

17/02/2020

Nowożytne i starożytne receptury zielarskie

Zielarstwo przeżywa swój prawdziwy renesans. W dobie antybiotyków i syntetycznych leków coraz częściej szukamy innych form leczenia.

Powrót do terapii ziołami dla wielu z nas jest obecnie alternatywą, ale to właśnie rośliny lecznicze dały podstawę współczesnej medycynie.
stężenie krzemionki w skrzypach występuje w okresie od połowy lipca do końca sierpnia.

Na dodatek każda z ww. części roślin może charakteryzować się mniejszym lub większym stężeniem danej substancji ze względu na czas zbioru surowca. Przykładem może być ziele skrzypu polnego, które zawiera 5,19–7,77% krzemu, w tym 0,5–1,5% krzemionki rozpuszczalnej w wodzie i przyswajalnej z przewodu pokarmowego człowieka. Stwierdzono, że największe stężenie krzemionki w skrzypach występuje w okresie od połowy lipca do końca sierpnia. Jak wynika z powyższego czas zbioru ziół decyduje o wartości surowca. Właściwości lecznicze roślin, czy też poszczególnych ich organów, zmieniają się w okresie wegetacji. Ustalając terminy zbiorów, należy zwrócić uwagę na warunki pogodowe i agrotechniczne w czasie wzrostu roślin, porę roku, porę dnia, pogodę w czasie zbioru, sposób zbioru, czystość surowca. Dla roślin olejkowych (np. mięta, rumianek, szałwia) najwłaściwszym okresem jest początek kwitnienia; dla alkaloidowych (np. bieluń) – okres zawiązywania owoców; dla niektórych glikozydowych (np. naparstnica wełnista) – okres pełnego rozwoju liści; dla korzeniowych – koniec wegetacji.

Rośliny należy zbierać w dni pogodne, suche, w godzinach południowych i wczesnych popołudniowych (po obeschnięciu rosy lub przed rosą wieczorną). Niektóre owoce i nasiona, ze względu na osypywanie się, zbiera się wczesnym rankiem.

Duże znaczenie dla jakości surowca, pór zbiorów mają również fazy księżyca.

Jako ciekawostka a propos czasu, pory roku odpowiedniego dla zbioru roślin, igliwie świerkowe i sosnowe powinno się zbierać w styczniu lub w lutym, gdyż właśnie w tych miesiącach zawiera najwięcej witaminy C (ok. 200 mg/100 g); w okresie letnim stężenie kwasu askorbinowego w igliwiu zmniejsza się aż o połowę. Kalendarz zbioru surowców zielarskich jest jak na tym przykładzie widać całoroczny.

Na temat zasad zbioru ziół właściwie współczesna nauka potwierdza w większości to co od zawsze było wiadome Zielarzom przez wieki.

Samodzielny zbiór ziół raczej odradzamy, ponieważ w przypadku ziół rzadkich, nietypowych obowiązuje bezwarunkowo dokładna znajomość botaniczna zbieranych roślin. Cytując dr Henryka St. Różańskiego Opisano szereg zatruć wywołanych omyłkowym zbiorem roślin trujących. Odradzam samodzielne zbieranie ziół należących do rodziny baldaszkowatych – Umbelliferae (Apiaceae), gdyż należące do tej rodziny rośliny są bardzo do siebie podobne, trudne do odróżnienia, a przy tym tworzą odmiany regionalne i rozpadają się na liczne podgatunki. Należą tu rośliny zarówno lecznicze, jak i silnie trujące, np. blekot pospolity mylony jest z pietruszką! bardzo do niego podobny świerząbek – równie trujący

17/02/2020

Jeśli jest ktoś zainteresowany proszę o kontakt. Wialnia i młynek do zboża. Dziękuję, miłego wieczoru.

16/03/2018

Topinambur

Topinambur, inaczej słonecznik bulwiasty (Helianthus tuberosus), należy do gatunku roślin z rodziny astrowatych. Jego łacińska nazwa pochodzi od słowa "tuber", znaczącego "bulwa", Heliantus - od greckiego "helios", oznaczającego słońce i anthos - znaczącego kwiat. Chociaż topinambur pochodzi z Ameryki Północnej, Francuzi nazwali go tak na cześć Indian z brazylijskiego plemienia Tupinamba. Do Europy roślinę przywieźli koloniści na początku XVII w. i szybko zyskała popularność, ale potem na wielu stołach pojawił się ziemniak i topinambur stracił swoją uprzywilejowaną pozycję w kuchni. Zaczęto uprawiać go jako roślinę ozdobną i pastewną. Ze względu na bardzo małe wymagania glebowe i klimatyczne, topinambur szybko rozprzestrzenił się na różnych kontynentach i obecnie trzeba już kontrolować jego zasoby, aby nie stanowił zagrożenia dla cennych gatunków przyrodniczych. W zasadzie każde miejsce jest dobre dla "małego słonecznika". Rośnie dziko wszędzie, szczególnie na obszarach wilgotnych - nad brzegami rzek i jezior, na obrzeżach lasów, na nieużytkach, przy drogach, pod płotami.W Polsce roślina ta nosi przeróżne, trochę śmieszne nazwy, takie jak: bulba, świński orzech, świński chleb, gdula ziemna lub po prostu bulwa. W niektórych krajach nazywa się ją karczochem jerozolimskim, gruszką ziemną, jabłkiem ziemnym, cytrusem północy.

Znany od dawna, lecz niedoceniany topinambur, wciąż nie może odzyskać swej popularności, którą utracił na rzecz ziemniaka, ale chyba najbardziej utracił ją w czasach II wojny światowej. W tym trudnym okresie bulwy topinambura stanowiły często jedyne pożywienie, bo były łatwo dostępne, nawet zimą. Dostarczały wielu niezbędnych do życia składników i zaspokajały głód, ale od tej pory niektórym kojarzą się tylko z biedą i głodem. A szkoda, bo`bulwy są smaczne, bardzo pożywne i posiadają cenne właściwości lecznicze. Całe szczęście, że ostatnio zaczyna powoli wracać moda na topinambura. Dobrze byłoby, gdyby nadszedł czas, aby zagościł w naszym codziennym menu.

Charakterystyka rośliny
Słonecznik bulwiasty posadzony w ogrodach może tworzyć piękne, kwitnące żywopłoty osłaniające przed wiatrem i słońcem. Jest byliną o prostej, wzniesionej, ostro owłosionej łodydze. Osiąga wysokość do 3,5 - 4 m. Jajowate lub lancetowate, również szorstko owłosione jak łodygi liście, osiągają długość 10 - 20 cm i szerokość 7 - 15 cm. Małe, żółte kwiaty zebrane w koszyczki przypominają niewielkie słoneczniki. Kwitną późnym latem i jesienią. W części podziemnej roślina wytwarza cienkie korzenie i wijące się rozłogi, na których końcach wyrastają podziemne bulwy o elipsoidalnych lub gruszkowatych kształtach. Z jednej rośliny można zebrać nawet kilkadziesiąt bulw o różnej wielkości i kolorze. W zależności od odmiany są białe, różowe, żółte, fioletowe lub czerwone o żółtym, kremowym lub białym miąższu. Zbiór bulw zaczyna się późną jesienią, ale można też wykopywać je zimą lub wczesną wiosną. Po wykopaniu szybko więdną, więc trzeba je jak najszybciej zużyć, bo wyschnięte nie nadają się do jedzenia i tracą swe właściwości. Można je przechować w lodówce w pojemniku na warzywa, ale nie dłużej jak 2 tygodnie. Bulwy mogą przetrwać do wiosny w ziemi przy 30 stopniowych mrozach.

Topinambur cechuje duża zdolność do rozmnażania się. Może odrosnąć nie tylko z podziemnych bulw, ale również z kłączy i części nadziemnych. Gdy raz posadzimy roślinę, będzie rosnąć nawet kilkadziesiąt lat, tylko musimy uważać, aby nie "zawładnęła" całym naszym i sąsiadów ogrodem.

Substancje lecznicze
Bulwy topinambura w swoim składzie zawierają: 17% inuliny, skrobię, białko i cukry proste (maltozę, fruktozę i sacharozę). Ponadto w bulwach znajduje się sporo krzemionki, witaminy: A, B1, B2, B6, C i E oraz mikro i makroelementy takie jak: magnez, potas, żelazo, cynk, wapń, fosfor i miedź.

Właściwości lecznicze
Włączenie do diety potraw z bulw topinambura pomaga w oczyszczaniu organizmu z toksyn i tym samym zwiększa odporność organizmu. Topinambur działa wspomagająco w przemianie materii i odbudowuje mikroflorę jelit. Jest pomocny w profilaktyce cukrzycy, chorób serca i naczyń, przy reumatyzmie, w chorobach nowotworowych, po chemioterapii.
Duże ilości krzemionki zawarte w bulwach wzmacniają włosy i paznokcie oraz sprzyjają młodemu wyglądowi skóry. Krzemionka wspomaga leczenie chorób dróg oddechowych i ma zdolność do regeneracji tkanek.
Potas, to pierwiastek, który pomaga obniżyć ciśnienie krwi, zwalczać stany przewlekłego zmęczenia, wspomaga pamięć i koncentrację.
Błonnik pomaga przy zaparciach i w zwalczaniu otyłości. Topinambur jest mniej kaloryczny od ziemniaka, a posiada więcej witamin i minerałów.

Topinambur w kuchni
Bulwy topinambura przyrządzać można podobnie jak ziemniaki, ale topinambur po obraniu należy szybko wrzucić do wody zakwaszonej sokiem z cytryny, ponieważ szybko ciemnieje ze względu na dużą ilość żelaza. Po osuszeniu można go smażyć, dusić, piec i gotować. Topinambur, podobnie jak groch czy fasola ma właściwości wzdymające, więc dobrze jest do potraw dodać szczyptę sody oczyszczonej, aby zniwelować niezbyt przyjemne odczucia.

Można z niego przyrządzać frytki, chipsy, zupy, zapiekanki. Smaczny jest też pieczony w ognisku lub w piekarniku, sprawdza się szczególnie jako dodatek do potraw z dziczyzny. Z bulw w Niemczech produkuje się alkohol o nazwie "Topinambur".

Bulwy nadają się również do surówek i sałatek. Można jeść je też tak, po prostu - jak kalarepę, głąb kapusty, gruszkę czy jabłko. W smaku przypomina trochę karczocha, trochę gruszkę, trochę lekko słodkie ziemniaki z nutą orzechową. A wiosną z młodych, delikatnych listków, bogatych w witaminę C i karoten, można "wyczarować" ciekawe sałatki.

Sałatka z topinambura
Składniki:
kilka dorodnych bulw topinambura, kilka pomidorków koktajlowych, 2 `ząbki czosnku, 1/2 czerwonej cebuli, olej słonecznikowy, natka pietruszki, sok z cytryny, 1 łyżeczka miodu, sól, pieprz

Rozetrzeć ząbki czosnku, dodać miód, sok z cytryny. Doprawić solą i pieprzem. Cały czas mieszając, dolewać powoli olej, aż sos uzyska jednolitą konsystencję. Potem obieramy bulwy, zanurzamy w zakwaszonej cytryną wodzie, osuszamy i kroimy w cienkie plasterki. Cebulę kroimy w małą kostkę, pomidorki przecinamy na pół. Wszystkie składniki delikatnie mieszamy. Dekorujemy natką pietruszki.

Zupa z topinambura
Składniki:
1 kg bulw topinambura, niewielki seler, 1 korzeń pietruszki, 2 - 3 łyżki oliwy z oliwek, sok z cytryny, śmietana, przyprawy: słodka papryka, lubczyk suszony lub świeży, kurkuma, liść laurowy, pieprz, sól.

Obieramy topinambur, wrzucamy do zakwaszonej cytryną wody. Seler i pietruszkę kroimy w talarki. Do garnka z małą ilością wody wlewamy oliwę i wkładamy pokrojone warzywa wraz z topinamburem. Dusimy na małym ogniu kilka minut, wsypujemy przyprawy (ilość według uznania), wrzucamy listek laurowy, potem zalewamy wszystko wrzątkiem (ok. 2,5 litra). Gotujemy około 40 minut i doprawiamy śmietaną. Jak ktoś lubi zupę - krem, to może całość zmiksować.

Sałatka z gotowanego topinambura
Składniki:
1/2 kg bulw topinambura, 10 oliwek z zalewy, 1 pieczona słodka papryka, 1 łyżka soku z cytryny, 2 - 3 łyżki oliwy z oliwek, sól, pieprz.

Topinambur po obraniu zanurzyć w zakwaszonej cytryną wodzie. Gotować, aż będzie miękki. Odcedzić jak ziemniaki. Pokroić w plastry, dodać oliwki, pokrojoną w kostkę pieczoną paprykę, skropić sokiem z cytryny. Na koniec lekko posolić, popieprzyć, polać oliwą z oliwek i wszystko dokładnie wymieszać.

Puree z topinambura
Składniki: bulwy topinambura, sól, masło.

Topinambur obrać, zanurzyć w zakwaszonej cytryną wodzie, ugotować do miękkości w niewielkiej ilości wody. Odcedzić, utrzeć z masłem na gładką masę.

Chipsy z topinambura
Składniki: bulwy topinambura, sól, olej do smażenia, dowolne przyprawy (np. papryka słodka lub ostra, czosnek granulowany).

Cienko obrane bulwy zanurzmy w wodzie z dodatkiem soku z cytryny. Osuszamy i kroimy w cienkie talarki. Solimy i posypujemy przyprawami. Następnie smażymy na dobrze rozgrzanym oleju, aż będą złociste.

28/02/2018

Roślinne leki na cukrzycę
Jęczmień zwyczajny obniża stężenie glukozy we krwi. Najlepiej stosować zielony jęczmień (tygodniowe łodyżki poddane odpowiedniej obróbce) w formie proszku, w płynie lub suplementy diety. Zawiera on mnóstwo minerałów, witamin i błonnika. Najlepiej stosować go 3 razy dziennie na czczo. 1 łyżeczkę jęczmienia zalać szklanką chłodnej wody i zamieszać plastikową łyżeczką (koniecznie plastikową - tak podają na niektórych etykietach).

Rutwica lekarska, to roślina, którą wykorzystuje się do produkcji podstawowych leków w leczeniu cukrzycy. Aby sporządzić macerat należy zemleć świeżą roślinę. 2 łyżki zalać przegotowaną letnią wodą (ok. 3/4 szklanki). Pozostawić pod przykryciem na co najmniej 6 godzin. Przecedzić i pić po 1/4 szklanki 3 razy dziennie. Systematyczne stosowanie przez dłuższy okres pomaga obniżyć poziom cukru we krwi.

Kokoryczka wonna i wielokwiatowa. Napar z ziela kokoryczki - zalać 1 łyżkę ziela kokoryczki szklanką wrzątku, przykryć naczynie i po pół godzinie przecedzić. Pić 2 razy dziennie po pół szklanki naparu co najmniej przez miesiąc, potem kurację przerwać na 3 tygodnie, a następnie wznowić.