Gasthuisapotheek Diest

24/08/2025

.We hebben hier al eens een oproep gedaan maar we blijven zoeken naar 'het' gaslampje! Op de linker foto ziet u het lampje volgens een foto uit het archief van de apotheek, met veel schaduw. Na bewerking krijgen we een fraaier beeld van hoe het lampje er echt uitziet - rechts. De lampenkap is gekend als Franse 'Piecrust opaline' of French coolie glass. Het gasgedeelte is met een trekmechanisme en het witte porseleinen opzetstuk staat vermoedelijk los van de lampenkap. Het is bijna ondenkbaar dat er zo maar ooit één exemplaar werd gemaakt. Wie helpt ons de zoektocht te beëindigen?

25/07/2025

Beste vrienden en sympathisanten,
Vrijdag ll. hebben wij officieel ons boek kunnen voorstellen. De ruimte die ons hiervoor beschikbaar werd gesteld, liet echter maar een beperkt aantal aanwezigen toe en dit noodzaakte ons een selectie te maken. Wij vinden jullie niet minder belangrijk dan de aanwezigen van vrijdag en willen de voorstelling nu zondag nog eens overdoen. Ben je benieuwd naar het verhaal van de gasthuisapotheek binnen de farmaciegeschiedenis sedert het begin van de 18de eeuw dan bent u van harte welkom in de apotheek nu zondag (27 juli) om 14 h en/of om 15 h 30. Tot zondag?

19/07/2025

Taal evolueert waarbij onze woorden ooit ontstaan zijn. Het zoeken naar de betekenis en oorsprong van woorden noemt men etymologie. Isidorus van Sevilla (560-636), de aartsbisschop van Sevilla, schreef een werk waarin hij op zoek gaat naar de achtergrond van woorden (Etymologiarum libri viginti). Zijn werk omhelst begrippen uit de grammatica, wiskunde, wetgeving, scheepvaart ... maar ook uit de geneeskunde. We lezen: "De behandeling van ziekten bestaat uit drie soorten:
Farmacie, wat de Romeinen medicamenten noemen;
Chirurgie, wat de Romeinen handarbeid noemen (want ‘CHEIR’ betekent ‘hand’ in het Grieks);
Diëet, wat de Romeinen regel noemen — het is namelijk het naleven van een leefregel of levenswijze.
Farmacie is de behandeling met medicijnen.
Chirurgie is het gebruik van snijdend gereedschap; met het mes worden namelijk dingen verwijderd waarop medicijnen geen effect hebben.
Vroeger bestond geneeskunde enkel uit kruiden en sappen. Zo is het gebruik van genezing begonnen, daarna kwamen mes en andere geneesmiddelen erbij.Elke behandeling gebeurt ofwel door het tegendeel, ofwel door het gelijke.
Door het tegendeel, zoals koude tegen hitte, of droog tegen vochtig;
zoals trots bij de mens niet genezen kan worden, tenzij door nederigheid.
Zo betekent antidoot in het Grieks: ‘gegeven tegen iets’ — in het Latijn ‘uit het tegendeel gegeven’.
Want tegengestelden worden genezen door hun tegenpool.
Catapotia, omdat het in kleine hoeveelheid wordt gedronken of ingeslikt;
Diamoron is genoemd naar het sap van moerbeien, waaruit het wordt gemaakt;
zoals diacodion genoemd is naar ‘codion’, dat wil zeggen papaver (slaapbol);
zoals diaspermaton, omdat het uit zaden wordt samengesteld." Voor een boeiend stuk geschiedenis van de farmacie ben je morgen, zondag 20/7 welkom in onze gasthuisapotheek.

03/07/2025

Deze afbeelding komt uit het Kreuterbuch van Hiëronimus Bock uit het jaar 1551. Ze illustreert de beschrijving van de olm of de iep en als toemaatje krijgen we een oude prent van een paar ooievaars in de top van de boom. Volgens Bock, die de ‘mosterd’ bij de Griekse arts Dioscorides gaat halen, zal een pleister van het groene loof van de olm wonden genezen. Ook de Mechelse arts Dodoens moet het warm water niet meer uitvinden want drie jaar later schrijft hij “Die bladeren van Olmen heylen ende ghenesen die versche wonden cleyn ghestooten ende daer op gheleyt. Tselve doen oock die binnenste scorssen als die wonden daer mede verbonden worden. Die ghebroken oft gheborsten armen oft beenen ghenesen oock volken alsmen die leden stooft oft badet in water daer Olmen bladeren in ghesoden sijn.” Maar “die bladeren van Olmen”, zegt Dodoens, zijn ook goed tegen “scorftheyt”. Met water of wijn ingenomen “iaecht af die coude fluymen ende doet camerganck hebben”. Het sap van de bladeren doet sproeten verdwijnen en reinigt de huid, aldus deze arts.

26/06/2025

Waar haalde Abraham de mosterd vandaan? Nu moeten we niet meteen op zoek gaan naar een plaats waar men in dat ver verleden mosterd produceerde en verkocht. De mosterd van Abraham is geen bewerking van het mosterdzaad. Het verhaal gaat dat Abraham een brandstapel wou maken om zijn zoon te offeren. De vraag is dan ook ‘waar haalde Abraham de mutsaard vandaan’ dat later door verbastering mosterd werd. Abraham ging op zoek naar mutsaard of een takkenbos. Dit gezegd zijnde en wetende dat, proeven we even van de echte mosterd, niet die van één of ander huismerk maar die van Rembert Dodoens (1517-1585), de Mechelse arts die vooral gekend is van zijn waardevolle kruidenboeken.
“Mostaert”, zegt Dodoens bestaat in twee vormen of “es twederleye, Tam ende Wildt”. De basis van een potje mosterd is mosterdzaad en azijn, gekruid met zout en peper voor een pittige smaak of met toevoeging van honing voor de zachtere versie. Het recept van Dodoens luidt: “Tsaet van Mostaert met azijn vermenght ende cleyn ghemalen es een goede sause/ dienende tot alle herde ende rouwe spijsen tzy vleesch oft visch/ want het doet die selve verteeren/ ende es der maghen goet die selve verwermende/ ende maeckt lust om eten.” Last van tinnitus? “Mostaertsaet met vijghen vermenght verdrijft dat tuuten van den ooren/ ende es goet tseghen die doofheyt ghelijck een plaester op die ooren gheleyt.” Ben je koortsig, kan meneer slecht plassen of heeft mevrouw een onregelmatige cyclus? “Dit selve saet gheneest oock die coude cortsen met Meede oft huenich water ghedroncken/ ende verweckt die natuerlijcke cranckheyt van den vrouwen/ ende doet dat water ende die urine lossen.” “Cort van adem ende verstopt van borsten”, last van “taeye slijmicheyt” of last van een “gheswil van der keelen ende van den amandelen”? Mostaert! Haaruitval, schurft, sproeten of een blauwe plek? “Tsaet van Mostaert met huenich/ versch smout/ oft een dun salfken van was ende olie ghemaeckt/ vermenght gheneest die quade scorftheden daert hayr mede uutvalt van den hoofde/ neempt wech alle vlecken ende sproet des aensichts/ ende verdrijft alle blauw gheslaghen ende ghestooten plecken.”
Als u voortaan een schel kaas met mosterd tussen de boterham doet, dan smaakt dat met een extra dimensie.
Tot zondag?

17/06/2025

Promotie voor de gasthuisapotheek in Diest op de tweedehands- en antiekmarkt te Sint-Pieters-Woluwe.

14/06/2025

Het was even puzzelen maar dan toch eindelijk voltooid. Benieuwd naar welke stukjes er nog in de doos zitten? Kom morgen, zondag 15 juni eens langs in onze oude gasthuisapotheek in Diest en kijk zelf even mee.

13/06/2025

??????

13/06/2025

???????????

08/06/2025

Op https://nl.wikipedia.org/wiki/Gasthuisapotheek_(Diest) werd een recent verslag toegevoegd van Prof. Bilek zijn bezoek aan een prachtig museumapotheek in Naumburg (Duitsland). Iedereen is vandaag trouwens hartelijk welkom in de gasthuisapotheek tussen 13 en 17h.

Deze Gasthuisapotheek in Diest is ontstaan binnen de gemeenschap van de zusters augustinessen die zich in 1619 gaan ontfermen over een gastenverblijf dat oorspronkelijk buiten de stad is opgericht en later in de stad zelf wordt gevestigd. Het gastenverblijf evolueert hier tot een ziekenhuis en in 17...

24/03/2025

Iets minder dan een jaar geleden kregen we bezoek van de Poolse prof. Majiec Bilek en zijn gezin. Als apothekers met een hart voor de geschiedenis van de farmacie trekt het echtpaar door Europa op zoek naar oude apotheken, apotheekmusea en tuinen voor geneeskrachtige kruiden. Vol lof over het interieur en de collectie van onze apotheek beloofden zij ons een verslag te schrijven over hun bezoek. Maar van hun zoektocht noteerden ze niet alleen hun bezoek aan Diest maar schreven ook artikelen over Aarschot, Antwerpen, Brugge, Brussel, Lessines, Maaseik en Rekem. Ze trokken ook naar Frankrijk en doen verslag van een bezoek aan Lille (2 art.) en Troyes. Al deze artikelen verschenen in een Pools farmaceutisch tijdschrift. Ze zijn stuk voor stuk een waardevolle bijdrage aan de geschiedenis van de farmacie. Voor de liefhebber zijn deze artikelen in het Nederlands beschikbaar op de link https://nl.wikipedia.org/wiki/Gasthuisapotheek_(Diest). Veel leesplezier.

26/02/2025

Louis (Ludovicus) Cornélis. Na een ononderbroken reeks van gasthuiszusters die vanaf 1710 hun apotheek openhielden, stond daar in 1852 een jonge, ambitieuze, academische apotheker op de stoep. Deze, uit Wallonië afkomstige apotheker zou van dan af, geassisteerd door een zuster, tot 1887 met raad en daad de zieken uit Diest ten dienste staan. Ludovicus Cornélis ontpopte zich tot een internationaal erkende wetenschapper. Bijzonder waardevol was het op de markt brengen van zijn Cornélisstoppen, die aan het probleem van vocht in potten een einde maakte. Onder zijn toeziend oog werd de productie opgestart van een verbeterd peptonpreparaat dat een grote bekendheid verschafte aan deze bescheiden apotheek. Cornélis droeg in meerdere publicaties in farmaceutische tijdschriften bij aan een positieve evolutie van de farmacie. Zijn kennis en realisaties bleven niet onopgemerkt bij de buitenlandse collega’s. Zo werd er in het Poolse tijdschrift ‘Wiadomości Farmaceutyczne’ van 15 september 1904 zeer gedetailleerd ingegaan op de productie van pepton, in de apotheek bereid van het beste rundvlees. In nummer 20 van 1885 rapporteerde ‘Wiadomości Farmaceutyczne’ niet alleen in de kleinste details over het 6de Internationale Farmaceutische Congres in Brussel, maar informeerde het ook over de... „Internationale Farmacopee”. Aan dit werk – als leidraad voor de verschillende landen – namen de voornaamste beroepsactivisten deel. België werd vertegenwoordigd door de apothekers Gille en... Cornélis (Joanna Bilek & Maciej Bilek, 2024)! Ons stadsbestuur heeft een terecht postuum eerbetoon gebracht aan deze verdienstelijke wetenschapper door aan de verbinding tussen de Koning Albertstraat en de Michel Theysstraat de naam van Cornélisgang toe te kennen. Dit zal niet zomaar een naambordje zijn maar het zal in de toekomst een aanleiding zijn om bezoekers van onze stad de weg te wijzen naar onze mooie Gasthuisapotheek.