13/08/2025
De impact van estradiol op serotonine-, glutamaat- en dopaminesystemen
Wat onderzoekt dit artikel?
Het artikel kijkt naar hoe estradiol – een belangrijk vrouwelijk hormoon – invloed heeft op drie belangrijke boodschappers in de hersenen: serotonine, dopamine en glutamaat.
Deze boodschappers regelen o.a. stemming, motivatie, beloning, geheugen en leervermogen. Estradiol werkt daarbij niet alleen bij vrouwen, maar ook bij mannen (al zijn de effecten soms verschillend).
1. Serotonine: het “geluksstofje”
Estradiol helpt de hersenen meer serotonine aan te maken door bepaalde processen in cellen te activeren.
Het hormoon kan er ook voor zorgen dat de cellen serotonine efficiënter hergebruiken, waardoor er meer van deze stof beschikbaar blijft om signalen door te geven.
Estradiol beïnvloedt receptoren (ontvangers) voor serotonine. Sommige worden minder actief, waardoor de activiteit van serotonine juist toeneemt. Andere receptoren worden juist actiever en zorgen voor hogere serotoninespiegels.
Deze effecten lijken mede te verklaren waarom stemmingswisselingen en depressieve gevoelens vaker voorkomen als het oestrogeenniveau laag is, zoals na de overgang.
2. Dopamine: motivatie, plezier en beloning
Estradiol helpt bij het aanmaken van dopamine, een stof die belangrijk is voor motivatie, plezier en het leren van beloningen.
Bij vrouwen kan estradiol ervoor zorgen dat meer dopamine wordt vrijgegeven, bijvoorbeeld in situaties van beloning of prikkeling.
Bij mannen verandert estradiol eerder hoe gevoelig dopamine-receptoren zijn, dan de hoeveelheid dopamine zelf.
Deze effecten zijn deels afhankelijk van welke oestrogeenreceptor geactiveerd wordt en of het gaat om snelle signalen of langzamere veranderingen in genactiviteit.
3. Glutamaat: prikkeling en leren
Glutamaat is de belangrijkste “stimulerende” boodschapper in de hersenen en speelt een sleutelrol bij geheugen en leren.
Estradiol kan de verbindingen tussen hersencellen versterken, o.a. door meer ‘contactpunten’ (dendritische spines) en bepaalde receptoren te laten ontstaan.
Het hormoon kan ook zorgen voor extra afgifte van glutamaat, waardoor hersencellen actiever worden.
Daarnaast werkt estradiol samen met andere receptoren in de celwand om processen te starten die belangrijk zijn voor geheugenopslag en zenuwbescherming.
Waarom is dit belangrijk?
Estradiol beïnvloedt stemming, motivatie, geheugen en leervermogen via meerdere routes.
Het kan mogelijk beschermen tegen hersenschade en het ontstaan of verergeren van psychische klachten.
Er zijn duidelijke verschillen tussen mannen en vrouwen, en de invloed van hormonen wisselt ook tijdens de menstruatiecyclus en na de overgang.
https://www.facebook.com/share/p/15xmgaXHpS/
Estradiol, the most potent and prevalent member of the estrogen class of steroid hormones and is expressed in both sexes. Functioning as a neuroactive steroi...