10/01/2024
Boekrecensie - Het boek ‘Van waanzin tot Wijsheid’ van Iris van Zomeren is een unieke getuigenis op verschillende vlakken. Bij de aanvang schetst de auteur erg scherp de uitzichtloosheid van een opname in de psychiatrie waarbij overlevenden van vroegtijdige, chronische traumatisering riskeren in terecht te komen indien ze geconfronteerd worden met behandelaars die geen kennis hebben van dissociatief trauma. Misdiagnose, medicatie, bezigheidstherapie, maar vooral een schromelijk tekort aan tijd en goed opgeleid personeel zorgen ervoor dat de kreet om hulp vanwege slachtoffers van vroegtijdige traumatisering onvoldoende wordt opgevangen en begrepen.
In dit boek beschrijft de auteur zeer goed hoe groot de weerstand is tegen het ‘openen van de beerput’ als dit gebeurt op onoordeelkundige wijze; te vroeg, te onvoorzichtig of door een gebrekkig opgeleide en/of onvoorbereid therapeut.
Dat slachtoffers van dit soort geweld riskeren bijkomende schade op te lopen in interpersoonlijke- en partnerrelaties staat buiten kijf en ook dit komt duidelijk aan bod in dit bijzonder boek.
Maar… het boek biedt ook hoop en reikt op regelmatige tijdstippen kennis aan, zowel voor de gewone lezer die interesse heeft in deze problematiek als voor ervaringsdeskundigen en hun behandelaars. Iris komt uiteindelijk in de juiste partnerrelatie – met een zeer begripvolle partner die doorzet en achter zijn vrouw blijft staan – én bij de juiste psychotherapeut uit. Het is tekenend dat ze naast haar traumatherapie ook terechtkomt in de wereld van de alternatieve behandelingen. Beiden kunnen hand in hand gaan. De evidence-based traumatherapie alleen, zonder een vleugje spiritualiteit, volstaat vaak niet, maar de alternatieve geneeswijzen op zichzelf leiden ook niet tot de juiste heling en een voldoende herstel. Je geneest immers niet van je trauma’s, nadat je leerde overleven, kan je leren om ermee te leven. Je kan via inzicht in de mechanismen die ontstonden als een vernuftig systeem om met het ondraaglijke om te gaan en waardoor er zich in je persoon diverse sub-persoonlijkheden ontwikkelden, sommige die altijd in trauma-tijd leven en andere die aan de oppervlakte ogenschijnlijk normaal zijn, komen tot herintegratie. Van fragmentatie evolueer je terug naar een heelheid, maar de barsten blijven bestaan en je kan nog hervallen.
Een sterk stuk in dit verhaal is de wijze waarop Iris ertoe komt om op een grootmoedige manier de relatie met haar toxische moeder te herdefiniëren. Na herhaaldelijke pogingen slaagt ze erin om op een juiste wijze met haar moeder te praten, verheven boven gevoelens van haat en wraak, zodat ze op haar levensweg verder kan, weg van onder het juk van de onderdrukking, op weg naar zichzelf.
Het is interessant hoe diverse traumabehandelingen worden aangebracht en toegelicht, van TRE over The Work van Byron Katie, naar Somatic Experiencing (van Peter Levine) en Ego State Therapy. Mooi hoe hierdoor bij de lezer niet alleen de interesse voor deze methodes wordt gewekt, maar degelijk wordt aangetoond dat een psychotherapeut die aan de slag wil met ‘DIS’-sers – lees: patiënten met een ‘Dissociatieve Identiteitsstoornis’ – best breed en eclectisch gevormd is en uit een hele toolbox aan behandelmethodes moet kunnen putten. Want soms ontstaat in de literatuur de indruk dat je er met één methode, zoals cognitieve gedragstherapie of EMDR, wel zal komen…
