10/07/2025
5-6 настнуудыг сургуульд ороход бэлтгэж том болон жижиг булчингийн хөгжлийг дэмжих энгийн аргууд
🪧 Хүүхдийн хөдөлгөөний хөгжил нь том булчингийн болон жижиг булчингийн хөдөлгөөн гэсэн хоёр үндсэн төрөлтэй.
Эдгээр хөдөлгөөнүүд нь хүүхдийн:
• Бичих суурь чадвар
• Анхаарал төвлөрөл
• Сандал дээр тогтвортой суух
• Бие даах, хамтрах
• Хичээлийн орчинд идэвхтэй оролцох
зэрэг сургуулийн бэлтгэлийн үндэс суурийг бүрдүүлдэг.
💦 Том булчингийн хөгжлийг дэмжих нь
Том булчин гэдэг нь гар, хөл, мөр, нуруу зэрэг биеийн том хэсгүүдийн хөдөлгөөнд оролцдог булчингууд юм. Эдгээр булчингуудын зохицол нь хүүхдийн ерөнхий эрүүл мэнд, тэнцвэр, нийгмийн харилцаа, хичээлд сууж сурахад онцгой үүрэгтэй.
✳️ Том булчингийн чадварын үүрэг:
1. Хөдөлгөөн, тэнцвэр. Алхах, гүйх, үсрэх, дугуй унах, савлуурдах
2. Сэтгэл зүй, харилцаа. Хамт тоглох, дүрэм дагах, хөөцөлдөх
3. Эрүүл мэнд. Тэсвэр, амьсгалын тогтолцооны хөгжил
4. Хичээлд оролцоо. Сандал дээр тогтвортой суух, бие барих
5. Аюулгүй байдал. Шатаар явах, унахгүй байх, орчныг мэдрэх
👪 Гэр бүлийн орчинд дэмжих энгийн аргууд:
✔️ Биеийн ерөнхий хөдөлгөөн.
• Хөгжимд дагаж бүжиглэх
• Гадаа чөлөөтэй гүйх, хөөцөлдөх, савлуурдах
• Олс болон шугам даган тэнцвэртэй алхах
• Бартаанд авирах, мөлхөх
• Бөмбөг шидэх, барих, өшиглөх
• Өдөр бүр алхах, мөн ухарч алхах
• Дугуй унах (2 дугуйт), скүүтэр тоглох
• Дээс, чирта тоглох
✔️ Өдөр тутмын хөдөлгөөн.
• Савнаас сав руу ус юүлэх
• Хоолны ширээ засах, бэлтгэх
• Шүүр, тосгуур хэрэглэх, тоос сорогч ашиглах
• Асгарсан зүйл арчих
• Аяга, таваг, шөлтэй хоол зөөх
• Шатаар өгсөж буух
💦 Жижиг булчингийн хөгжлийг дэмжих нь
Жижиг булчингууд нь хуруу, гар, бугуйн нарийн хөдөлгөөнд оролцдог бөгөөд бичих, зурах, хувцас өмсөх зэрэг сургуулийн амьдралд салшгүй үүрэгтэй.
✳️ Жижиг булчингийн хөгжил нь:
1. Бичих суурь. Харандаа зөв барих, шугам дагах
2. Бие даах чадвар. Товчлох, үдэх, хооллох
3. Хараа хөдөлгөөний зохицуулга. Нарийн чиглүүлэл, анхаарал
4. Сэтгэхүй, бүтээлч байдал. Дүрс бүтээх, эвлүүлэх
👪 Гэр бүлийн орчинд дэмжих энгийн аргууд:
✔️ Нарийн хөдөлгөөний дасгал.
• Хайчаар дүрс хайчлах
• Цаас эвхэх, дүрс бүтээж наах
• Зурж будах
• Лего угсрах
• Puzzle эвлүүлэх
• Товч, үдээс, эрэг шураг эргүүлэх
✔️ Өдөр тутмын хэрэглээний үйлдлүүд:
• Сэрээ, халбага, савхаа зөв барих
• Жимс зүсэх, ногоо хальслах
• Гараа угаах, хувцас эвхэх
• Ус, ундааны таг онгойлгох
• Аяга таваг угаах
• Ширээ арчих
• Лемон, жүржний шүүс шахах
• Бууз, хуушуурны гурил элдэх, чимхэх
• Хэмжүүртэй аяга, халбага ашиглах
• Ургамал услах, арчлах
• Толь, шил цэвэрлэх
• Цэцгийн баглаа бэлдэх
Судалгаагаар (Grissmer et al., 2010; Cameron et al., 2012) хөдөлгөөний чадвар сайтай хүүхдүүд анхны ангиудад бичих, унших, тооцоолох, заавар дагах зэрэг суурь ур чадваруудад илүү амжилт гаргадаг нь тогтоогдсон байдаг.
Хүүхдэд өөрөө сонголт хийж өдөр тутмын ажилд оролцох боломж олгох.
Тоглоомоор дамжуулан хөдөлгөөнийг идэвхжүүлж дэмжих.
Хэт урдуур нь орохгүй, нарийн зааварчилгаа өгөлгүй өөрөө асуудлыг шийдвэрлэх боломж олгох.
Аяга хагалах гэх мэт алдаа гаргавал зэмлэх бус алдаагаа засах боломж өгөх.