Όπως αναφέραμε η Raja Yoga αποτελεί το μονοπάτι της συστηματικής ανάλυσης και ελέγχου του νου. Αναλυόμενη εις βάθος από τον συγγραφέα και σοφό Patanjali Maharishi, η Raja Yoga είναι γνωστή και ως Astanga Yoga-asht(οκτώ) anga(βήματα)- το λεγόμενο οκταπλό μονοπάτι της Yoga, μια σειρά προοδευτικών βημάτων που εξαγνίζουν το σώμα και το νου. Θα πρέπει να τονιστεί πως ο όρος Astanga είναι περιγραφικός κ
αι δεν σχετίζεται με το σύστημα που έχει αναπτύξει ο γνωστός δάσκαλος Pattabhi Jois, που φέρει την ίδια ονομασία.
Το οκταπλό μονοπάτι της Raja Yoga περιλαμβάνει τα εξής βήματα:
1. Yamas (περιορισμοί που αποβλέπουν στην μετουσίωση της κατώτερης φύσης
Ahimsa ή μη-βία
Satya ή ειλικρίνεια στις σκέψεις, τα λόγια και τα έργα, η αποφυγή του ψεύδους
Brahmacharya ή μετριοπάθεια
Asteya ή μη-κλοπή και αποφυγή του φθόνου και της ζήλιας
Aparigraha ή μη κτητικότητα
2. Niyamas (τύποι αυτοπαρατήρησης)
Saucha ή αγνότητα (εσωτερική και εξωτερική)
Santosha ή ευγένεια, ικανοποίηση
Tapas ή λιτότητα
Swadhyana ή μελέτη των ιερών Γραφών
Ishwara-pranidhana ή συνεχής συναίσθηση της Θείας Παρουσίας στη ζωή
3. Asana (οι φυσικές στάσεις)
Ένας σταθερός, ήρεμος νους προϋποθέτει ένα υγιές, εύρωστο σώμα. Οι γιόγκικες ασάνες διασφαλίζουν την διατήρηση του σώματος σε πλήρη, εσωτερική και εξωτερική υγεία.
4. Pranayama (τεχνικές ελέγχου της ζωτικής ενέργειας)
Τα κανάλια του κεντρικού & περιφερειακού νευρικού συστήματος σε φυσικό επίπεδο, καθώς και οι μεσημβρινοί ή nadis σε ενεργειακό επίπεδο, πρέπει να διατηρούνται αγνά και ενδυναμωμένα, προκειμένου να υποστηρίζουν σωστά την καθημερινή γιόγκικη πρακτική. Με όχημα την αναπνοή, οι πρακτικές της pranayama, εξαγνίζουν τα φυσικά & ενεργειακά μας κανάλια, επαναφορτίζοντας το σώμα με άφθονη ζωτική ενέργεια –prana.
5. Pratyahara (εσωτερική απόσυρση των αισθήσεων)
Η Pratyahara σημαίνει την εσωτερική απόσυρση των αισθήσεων από τα εξωτερικά αντικείμενα, με σκοπό την πλήρη ηρεμία του νου και την προετοιμασία του για το επόμενο βήμα δηλαδή τη συγκέντρωση ή dharana.
6. Dharana (συγκέντρωση)
Η συγκέντρωση του νου σε ένα εξωτερικό αντικείμενο ή σε μια εσωτερική εικόνα/ ιδέα, περιορίζοντας οποιαδήποτε άλλη σκέψη, οδηγεί στην κατάσταση του υπερβατικού διαλογισμού, στην υπέρβαση του δυισμού και στην επίτευξη της εσωτερικής ενότητας.
7. Dhyana (Διαλογισμός)
Η διαλογιστική κατάσταση επιτυγχάνεται μετά τη φάση της συγκέντρωσης, όταν για τουλάχιστον 2,5 λεπτά καμία σκέψη ή ιδέα δεν εισέρχεται στο νοητικό πεδίο, δημιουργώντας μια αδιάλειπτη ροή σύνδεσης με τον εσώτερο Εαυτό, με την απουσία οποιασδήποτε άλλης αισθητηριακής λειτουργίας.
8. Samadhi (υπερσυνείδηση)
Η κατάσταση της υπερσυνείδησης υπερβαίνει κάθε συνήθη, αισθητηριακή εμπειρία και διάσταση όπως το χρόνο, το χώρο και την αιτιότητα και είναι δύσκολο να περιγραφεί ως κατάσταση, δύναται μόνο να βιωθεί ως υπερβατική εμπειρία. Η υπερσυνείδηση αποτελεί το θησαυρό της ανθρώπινης ύπαρξης, ο πνευματικός προορισμός κάθε ψυχής.