30/10/2018
Συνέντευξη στη
Με το άνοιγμα των σχολείων και την έλευση του χειμώνα επανέρχονται οι λοιμώξεις στα παιδιά. Ποιες είναι οι συχνότερες, που οφείλονται, πως μεταδίδονται και πως προφυλασσόμαστε;
Οι συχνότερες λοιμώξεις που εμφανίζονται το χειμώνα είναι οι λοιμώξεις του αναπνευστικού και οι γαστρεντερίτιδες. Οι λοιμώξεις του αναπνευστικού οφείλονται κυρίως σε διάφορους ιούς (πχ. ρινοϊούς, αδενοϊούς) και περνούν από μόνες τους χωρίς κάποια ιδιαίτερη θεραπεία (πχ. χορήγηση αντιβιοτικών). Χρειάζεται μόνο υποστηρικτική θεραπεία (πχ. ξεκούραση, καλή διατροφή και ενυδάτωση, καθαρισμός της μύτης με φυσιολογικό ορό, αντιπυρετικό σε καταβεβλημένο παιδί με πυρετό). Σπανιότερα μπορεί να υπάρξει κάποια επιπλοκή (πχ, οξεία μέση ωτίτιδα, μικροβιακή πνευμονία, ιγμορίτιδα), οπότε μπορεί το παιδί να χρειαστεί αντιβίωση.
Οι ιώσεις του αναπνευστικού είναι συχνές σε παιδιά προσχολικής και σχολικής ηλικίας 5-7/έτος). Αν και ταλαιπωρούν κάπως το παιδί, δεν πρέπει να φοβίζουν γιατί έχει βρεθεί ότι και ωριμάζουν τους αμυντικούς μηχανισμούς του παιδιού. Υπερπροστατευμένα παιδιά που δεν παθαίνουν αυτές τις ιώσεις έχουν περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν αλλεργίες (αλλεργική ρινίτιδα, άσθμα).
Οι διάφοροι ιοί που προκαλούν τις λοιμώξεις αυτές βρίσκονται στο ανώτερο αναπνευστικό σύστημα του νοσούντος και μεταδίδονται με τον βήχα και το φτάρνισμα και την εισπνοή των σταγονιδίων από άλλα άτομα, και την άμεση επαφή με τον άρρωστο ή μολυσμένα αντικείμενα. Δηλ. αν ακουμπήσουμε εκκρίσεις του αρρώστου ή κάποιο μολυσμένο αντικείμενο-επιφάνεια και φέρουμε το χέρι στο στόμα, μύτη ή μάτι, χωρίς να πλυθούμε προηγουμένως τότε μεταφέρουμε τον ιό.
Οι γαστρεντερίτιδες επίσης στις πλείστες των περιπτώσεων είναι ιογενούς αιτιολογίας και δεν χρειάζονται αντιβιοτικά, εκτός σπανίων περιπτώσεων. Εμφανίζονται με πόνο στη κοιλιά, διάρροιες, εμετούς, πυρετό. Δεν δίνουμε στα παιδιά ούτε αντιεμετικά ούτε αντιδιαρροϊκά φάρμακα. Το μόνο που χρειάζεται είναι η αναπλήρωση των υγρών που χάνονται. Η μετάδοση των ιών ή των μικροβίων γίνεται με τα χέρια και ο πιο αποτελεσματικός τρόπος μη μετάδοσης είναι το καλό πλύσιμο των χεριών.
Πως εμφανίζονται οι ιώσεις του αναπνευστικού τον χειμώνα.
Το κοινό κρυολόγημα εμφανίζεται με μπούκωμα και αποβολή εκκρίσεων από την μύτη, βήχα, πόνο στο λαιμό, αίσθημα γδαρσίματος στο φάρυγγα και χαμηλό πυρετό. Συνήθως διαρκεί 5-7 ημέρες, αλλά μπορεί στα παιδιά να παραταθεί μέχρι 12-14 ημέρες. Δεν υπάρχει αποτελεσματική θεραπεία για το κοινό κρυολόγημα και δεν πρέπει να χορηγούνται αντιβιοτικά. Τα αντιβηχικά, βλεννολυτικά, αποσυμφορητικά της μύτης δεν έχει αποδειχθεί ότι βοηθούν τα παιδιά και δεν πρέπει να χορηγούνται. Αυτά τα σκευάσματα συμπεριλαμβάνονται στις πρώτες 10 ουσίες που οδηγούν στο θάνατο σε παιδιά μικρότερα των 5 ετών. Ξεκούραση, καλή διατροφή και ενυδάτωση, πλύσιμο και καθαρισμός της μύτης και κάποια εντριβή με τις ειδικές αλοιφές είναι τα μόνα που χρειάζονται.
Η λαρυγγίτιδα που εμφανίζεται με χαρακτηριστικό βήχα (πετεινόβηχα), οφείλεται σε ιό. Σε ήπια μορφή το μόνο που χρειάζεται είναι καλή ενυδάτωση. Σε βαρύτερες περιπτώσεις εισπνεόμενη, από του στόματος ή ενέσιμη κορτιζόνη. Δεν χρειάζονται αντιβιοτικά.
Η ιογενής πνευμονία εμφανίζεται αρχικά με συμπτώματα από το ανώτερο αναπνευστικό, ακολουθούν ευερεθιστότητα, βήχας, εμετός μετά από βήχα, πυρετό. Στις ιογενείς πνευμονίες σε υγιή παιδιά σχολικής ηλικίας δεν χρειάζονται αντιβιοτικά, αλλά αν υπάρχει επιπλοκή με κάποιο μικρόβιο πρέπει να δοθεί αντιβίωση.
Γιατρέ από ότι κατάλαβα δεν πρέπει να δίνουμε εύκολα στα παιδιά αντιβιοτικά.
Αυτό είναι το σωστό. Οι περισσότερες από αυτές τις λοιμώξεις είναι ιογενούς αιτιολογίας και δεν χρειάζονται αντιβιοτικά. Τα αντιβιοτικά είναι μόνο για μικροβιακές μολύνσεις. Στις ιώσεις και 10 αντιβιοτικά να παίρνεις ταυτόχρονα, ούτε συντομεύεται η αρρώστια ούτε βελτιώνονται τα συμπτώματα. Αντίθετα μπορεί να έχουμε παρενέργειες (αλλεργίες, διάρροιες). Το σοβαρότερο όμως πρόβλημα από την υπερβολική και άσκοπη χορήγηση των αντιβιοτικών είναι η ανάπτυξη αντοχής των μικροβίων στα αντιβιοτικά. Στην Ευρωπαϊκή ένωση η αντοχή των μικροβίων προκαλεί 25.000 θανάτους/έτος. Στις ΗΠΑ προκαλεί 2 εκατομμύρια λοιμώξεις και 23.000 θανάτους κάθε χρόνο. Στις ΗΠΑ έχει υπολογιστεί ότι δίνονται 11 εκατομμύρια συνταγές/έτος για λοιμώξεις του αναπνευστικού που θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί. Στο σώμα μας υπάρχουν 10-100 τρισεκατομμύρια μικρόβια. Τα πλείστα από αυτά τα μικρόβια έχουν ευεργετική επίδραση στην υγεία μας. Όταν παίρνουμε αντιβίωση εξολοθρεύουμε αυτούς τους πληθυσμούς και στην θέση τους αναπτύσσονται παθογόνοι μικροοργανισμοί που αναπτύσσουν αντοχή στα αντιβιοτικά. Έτσι αν κάποια στιγμή χρειαστεί πραγματικά να πάρουμε αντιβίωση αυτή πιθανώς να αποτύχει να μας θεραπεύσει. Η μόνη λύση για να αντιστραφεί αυτή η πορεία είναι η σωστή και τεκμηριωμένη χορήγηση.
Ο πυρετός πρέπει να μας φοβίζει;
Όχι. Δεν χρειάζεται πάση θυσία να ρίξουμε τον πυρετό. Ο πυρετός είναι αμυντικός μηχανισμός του οργανισμού που βοηθά στην καταπολέμηση των μικροβίων. Η αιτία όμως του πυρετού πρέπει να βρίσκεται και να θεραπεύεται αν είναι δυνατόν.
Δρ. Ιωάννης Γεωργίου
