02/07/2025
Πέρασαν με συνοπτικές διαδικασίες προς την ολομέλεια οι τροποποιησεις στην νομοθεσία για παράταση φοίτησης από τα 21 στα 22 χρόνια για παιδιά με αναπηρία που φοιτούν σε ειδικά σχολεία και ειδικές μονάδες. Μια απόφαση που αν και όλοι διαφωνούσαν επί της ουσίας αλλά πέρασαν γιατί η εκτελεστική εξουσία τους την έστειλε διακαώς για να την περάσει ως μέτρο ευαισθησίας ( υποκριτικής ευαισθησίας ) προς τις οικογένειες που το ζήτησαν γιατί δεν έχουν που να αφήσουν τα παιδιά τους μετά την ολοκλήρωση της φοίτησης τους.
Απο όσο ενημερωθήκαμε , Θα επωφεληθούν 85 οικογένειες , θα έχει κόστος 3 εκ. Ευρώ και θα επιβαρυνθούν ακόμη περισσότερο τα ειδικά σχολεία . Και το σημαντικότερο ο ένας χρόνος παράτασης φυσικά και δεν θα λύσει το πρόβλημα ουσιαστικά απλά θα το παρατίνει.
Η οργάνωση μας δεν καλέστηκε στην κοινοβουλευτική επιτροπή παιδείας έστω και εαν το ζητήσαμε . Εκφράσαμε την αντίθεση μας σε τέτοιες αποφάσεις ( πρόχειρες και ανούσιες ) και στείλαμε το πιο κάτω υπόμνημα...
ΥΠΟΜΝΗΜΑ
1η Ιουλίου 2025
Προς: Πρόεδρο και Μέλη της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Παιδείας
Βουλή των Αντιπροσώπων
Από:
Παγκύπρια Οργάνωση για την εγκεφαλική παράλυση και άλλες αναπηρίες «Αγκαλιά Ελπίδας»
Θέμα: Υπόμνημα αναφορικά με την τροποποίηση του Νόμου για την επέκταση φοίτησης παιδιών με αναπηρία από τα 21 στα 22 έτη σε Ειδικά Σχολεία και Ειδικές Μονάδες Συνεδρία ημ. 2/7/25
Αξιότιμοι/ες,
Η Παγκύπρια Οργάνωση «Αγκαλιά Ελπίδας» εκφράζει την έντονη αντίθεσή της στην προωθούμενη τροποποίηση του σχετικού νόμου που αφορά την επέκταση της φοίτησης των παιδιών με αναπηρία στα Ειδικά Σχολεία και Ειδικές Μονάδες μέχρι το 22ο έτος της ηλικίας τους.
Η ρύθμιση αυτή δεν επιλύει το ουσιαστικό πρόβλημα της ανυπαρξίας δομών ενηλίκων, αλλά μεταθέτει το πρόβλημα χρονικά, καθυστερώντας την υποχρέωση της Πολιτείας να δημιουργήσει επαρκείς και κατάλληλες υποστηρικτικές υπηρεσίες για ενήλικα άτομα με αναπηρία.
Επιπρόσθετα:
1.Εισάγει σοβαρές διακρίσεις ανάμεσα στα άτομα με αναπηρία που φοιτούν σε Ειδικά Σχολεία και ειδικές μονάδες με εκείνα που φοιτούν σε γενικές τάξεις. Τα παιδιά της γενικής εκπαίδευσης, με ή χωρίς αναπηρία, δεν δικαιούνται πέραν των δύο αναστολών φοίτησης και αποφοίτηση μετά το 20ό έτος. Το μέτρο, επομένως, καθιστά άνιση την πρόσβαση στην εκπαίδευση με βάση τη σχολική τοποθέτηση, κάτι που αντίκειται στη συνταγματική αρχή της ισότητας. Εάν ένα παιδί έχοντας η μη αναπηρία ζητήσει επέκταση φοίτησης για να ολοκληρώσει το απολυτήριο του δεν θα έχει αυτό το δικαίωμα ενώ εάν μεταβεί σε ειδική μονάδα του ιδίου σχολείου θα μπορεί να παραμείνει εκεί χωρίς όμως να έχει το δικαίωμα να παρακαθίσει εξετάσεις. Αυτή η διάκριση δεν βασίζεται σε κανένα επιστημονικό ή παιδαγωγικό κριτήριο, επομένως εάν αποφασιστεί η επέκταση φοίτησης μέχρι τα 22 θα πρέπει να ισχύει για όλους τους μαθητές.
2.Η ενηλικίωση επέρχεται στα 18 έτη. Ούτε η αναπηρία, ούτε το είδος του σχολείου αναστέλλουν αυτή τη νομική και κοινωνική μετάβαση. Η πρόταση υπονοεί ότι τα άτομα με αναπηρία παραμένουν μαθητές πέρα από την ενηλικίωσή τους, κάτι που συντηρεί επικίνδυνα στερεότυπα και υπονομεύει τα δικαιώματά τους ως ενήλικες πολίτες.
3.Η Σύμβαση του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες, στην οποία η Κυπριακή Δημοκρατία είναι συμβαλλόμενο μέρος, υποχρεώνει το Κράτος να εγγυάται ένα ενιαίο και συμπεριληπτικό εκπαιδευτικό σύστημα σε όλα τα επίπεδα. Η επέκταση της φοίτησης αποκλειστικά στα Ειδικά Σχολεία ενισχύει τον αποκλεισμό και τον διαχωρισμό, αντί να προωθεί τη συμπερίληψη και την κοινωνική ένταξη.
4.Συνταγματικά, το μέτρο προσκρούει στο Άρθρο 28 του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας, το οποίο κατοχυρώνει την ισότητα και απαγορεύει κάθε μορφή διάκρισης. Η διαφοροποίηση της διάρκειας φοίτησης με μόνο κριτήριο τον τύπο του σχολείου και την ύπαρξη αναπηρίας αποτελεί μορφή έμμεσης διάκρισης.
5.Από επιστημονικής σκοπιάς, ορίζεται ότι η εφηβεία και η σχολική ηλικία ολοκληρώνονται πριν από τα 20 έτη. Δεν υπάρχει επιστημονική βάση να παρατείνεται η σχολική εκπαίδευση πέραν του 21ου έτους αποκλειστικά για τα άτομα με αναπηρία, όταν όλοι οι άλλοι νέοι και νέες έχουν ήδη ολοκληρώσει την υποχρεωτική εκπαίδευση νωρίτερα.
6.Το ίδιο το Υπουργείο Παιδείας αναγνωρίζει ότι η ρύθμιση αυτή προτείνεται επειδή δεν υπάρχουν κατάλληλες δομές φιλοξενίας και απασχόλησης για ενήλικα άτομα με αναπηρία. Αυτό όμως αποτελεί ομολογία αποτυχίας της πολιτείας να προετοιμάσει τα παιδιά για την ενηλικίωση τους παρέχοντας τους απαραίτητες γνώσεις , αλλά και να αναπτύξει μεταλυκειακά υποστηρικτικά συστήματα και δεν μπορεί να «θεραπευτεί» με επέκταση της σχολικής φοίτησης.
7.Τέλος, η συγκεκριμένη πρόταση έρχεται σε μια περίοδο όπου τα Ειδικά Σχολεία αντιμετωπίζουν πρόβλημα υπερπληθυσμού. Η παραμονή ενήλικων ατόμων σε δομές πρωτίστως σχεδιασμένες για παιδιά μικρότερης ηλικίας οδηγεί σε συρρίκνωση των διαθέσιμων πόρων, εξοπλισμού και προσωπικού, επιβαρύνοντας την ποιότητα εκπαίδευσης για όλους τους μαθητές και ειδικά για τα παιδιά που βρίσκονται σε αναπτυξιακά κρίσιμες φάσεις.
Εισηγούμαστε, αντί της πρόχειρης και αποσπασματικής αυτής τροποποίησης, την ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου σχεδίου μετάβασης στην ενήλικη ζωή για άτομα με αναπηρία, με έμφαση σε:
•Δημιουργία Κέντρων Υποστηριζόμενης Διαβίωσης και Επαγγελματικής Κατάρτισης για άτομα 18-25 ετών,
•θεσμοθέτηση συμπεριληπτικής εκπαίδευσης από την προσχολική ηλικία μέχρι και τη μέση εκπαίδευση,
•Νομοθετική εξίσωση ορίων φοίτησης με όλα τα υπόλοιπα παιδιά,
•Αναβάθμιση επαγγελματικής εκπαίδευσης και προσβασιμότητας των αποφοίτων με αναπηρία σε μεταλυκειακές επιλογές.
Η παράταση φοίτησης μέχρι τα 22 έτη δεν είναι παιδαγωγικά τεκμηριωμένη, ούτε κοινωνικά δίκαιη, ούτε νομικά ανεκτή.
Σας καλούμε να την απορρίψετε και να ενθαρρύνετε το Υπουργείο να προχωρήσει άμεσα σε πραγματικές και βιώσιμες λύσεις για την ισότιμη μετάβαση των νέων με αναπηρία στην ενήλικη ζωή και κυρίως σε ενίσχυση του δημοσίου σχολείου για να απευθύνεται σε όλα τα παιδία μαθαίνοντας τους από νωρίς να συμμετέχουν και να ανήκουν στην κοινότητα τους και να λαμβάνουν τις απαραίτητες γνώσεις για να μπορέσουν ως ενήλικες να είναι ενεργοί.
Οι λανθασμένες πολιτικές του αποκλεισμού που εδώ και χρόνια η οργάνωση μας αιτείται τον τερματισμό τους , έχουν αποτύχει , και διαφαίνεται στο αδιέξοδο που βιώνουν τα παιδιά των ειδικών σχολείων, όταν αυτά καλεστούν να βγουν έξω στην κοινότητα τους.
Με εκτίμηση,
Για το Διοικητικό Συμβούλιο
Παγκύπρια Οργάνωση “Αγκαλιά Ελπίδας»
Το σχετικό άρθρο της Πρόεδρου της οργάνωσης μας Γιούλας Πιτσιάλη που δημοσιεύθηκε πριν μια βδομάδα στον Φιλελεύθερο 24 Ιουνίου 2025
στα σχόλια
Ζητά από τη Βουλή μέσω υπομνήματος να απορρίψει την προωθούμενη τροποποίηση στο Νόμο