27/08/2020
Sevgili Hastalarım,
Değerli Danışanlarım;
Tüm dünyayı etkisi altına alan bir salgınla mücadele ediyoruz. Covid-19'a karşı aşı ve ilaç çalışmaları tüm dünyada devam ederken bir yandan da diğer hastalıklara karşı aşılama da önemini koruyor.
Son günlerde hepimizin gündeminde zatürre ve grip aşıları var. Kafanızda birçok soru ve merak ettiğiniz birçok husus var. Doktorunuz ve eczacınıza her türlü sorunuzda danışabileceğinizi hatırlatarak bazı temel bilgileri sizlerle paylaşmak istiyorum.
· Zatürre aşısı ne işe yarar? Pnömokok adı verilen bir hastalık etkeni, bazı üst solunum yolu enfeksiyonlarına sebep olduğu gibi akciğerleri tutan ve zatürre denilen hastalığa da sebebiyet verebilir. Özellikle 65 yaş üstü hastalar, çocuklar ve kronik hastalığı bulunanlarda tehlikeli sonuçlar doğurabilecek bu hastalık etkenine karşı bağışıklık sağlayan etkili aşılar mevcuttur.
· Kimler zatürre aşısı olmalı? Sağlık Bakanlığının ilgili kılavuzları, 65 yaş üstü büyüklerimizin, 18-65 yaş arasında olup kronik hastalığı olanların (diyabet,astım,koah gibi) ve çocukların zatürre aşısı olması gerektiğini belirtir. 2 yaş altı çocuklar, ulusal aşı takvimi çerçevesinde, 2,4 ve 12. aylar olmak üzere 3 doz ile zatürre aşısı olmaktadırlar. Zatürre aşısı olma gerekliliğiniz ile ilgili doktorunuz ve eczacınıza danışmanız en doğrusu olacaktır.
· Kaç farklı zatürre aşısı var? Biz hangisini olmalıyız? Ülkemizde kullanılan 2 farklı zatürre aşısı vardır;
Bir tanesi, 2 yaş altı çocuklarda etkili olmayan, yetişkinlerde ise 5 yılda bir tekrar edilmesi gereken, toplamda da en fazla 3 kez uygulanan bir aşıdır ( Bu aşıya içindeki antijen sayısı nedeniyle 'Aşı23' diyelim). Bu aşı kronik hastalığı olan hastalar için SGK tarafından geri ödeme kapsamındadır ve bu hastalara reçete edildiği takdirde eczanelerimizden ücretsiz olarak temin edilebilir. Ancak bir süredir üreticilerden kaynaklı sebeplerle eczacılar olarak bizlerin bu aşıları tedarik edemediğimizi ve piyasada bulunmadığını da hatırlatmak isterim.
Diğer aşı ise, 2 yaş altında 3 doz, 2 yaş üstü çocuklarda ve yetişkinlerde ise tek doz uygulanan, uzun süreli bağışıklık kazandıran ve tekrar uygulama gerektirmeyen aşıdır ( Bu aşıya da içindeki antijen sayısı nedeniyle 'Aşı13' diyelim). Bu aşının SGK geri ödemesi yoktur. Eczanelerden ücretli olarak ya da yukarıda saydığım risk grupları için Aile Hekimliklerinden ücretsiz olarak temin edilebilir.
· Hangi aşıyı ne zaman olmalıyız? Yaşınıza, risk grubunuza, daha önce zatürre aşısı olup olmadığınıza göre aşılama takviminiz değişebilir. En doğru bilgiyi doktorunuz ya da eczacınıza danışarak alabileceğinizi lütfen unutmayın. Genel kural açısından, ilk olarak Aşı13'ü, bu aşıdan 1 yıl sonra da Aşı23'ü olmanız en doğrusu olacaktır. İki aşı arasındaki süre bazı hastalık gruplarında 8 haftaya kadar düşebilir. Bu konuda doktorunuz ya da eczacınızın uyarılarına lütfen dikkat ediniz.
· Zatürre aşısı hangi mevsim yapılmalı? Zatürre aşılarında mevsimsellik olmayıp, yılın her döneminde yaptırabilmeniz mümkündür.
· Zatürre aşısı Covid-19'a karşı koruyucu mudur? Zatürre aşısı COVİD-19’a karşı hiçbir koruyuculuk sağlamaz. Ancak sağlık sisteminde oluşabilecek yükü azaltmak ve viral-bakteriyel enfeksiyonların birlikte seyretmesini önlemek adına zatürre aşısı yapılması önemlidir.
· Zatürre aşısı, grip aşısıyla birlikte yapılabilir mi? Bu aşılar canlı aşılar olmadığından birlikte yapılmalarında bir mahsur yoktur. Aralarında belli bir süre bırakılması da gerekmemektedir.
· Zatürre aşısını nerede olmalıyız? Risk gruplarında bulunanlar ASM'lerde ve aşı polikliniği olan hastanelerde Sağlık Bakanlığı uygulamaları kapsamında ücretsiz olarak Aşı13 ile aşılanabilir. Bu konuda risk grubunda olan hastaların Aile Hekimlerine başvurması gerekmektedir. Sağlık Bakanlığının tanımladığı risk gruplarında yer almayan kişiler ise eczanelerimizden ücretli olarak aşıya erişebilir.
Gelelim Grip aşısına;
· Grip aşısı olmalı mıyız? Başta gebeler, 65 yaş üstü büyüklerimiz, 5 yaş altı (özellikle 2 yaş altı) çocuklar, kronik hastalığı olanlar, bakım evinde kalanlar gibi risk grupları olmak üzere isteyen herkes grip aşısı olabilir. Belli grup hastalarda, grip aşıları SGK geri ödeme kapsamında olup, reçeteli olarak eczanelerimizden ücretsiz temin edilmesi mümkün olmakla birlikte, isteyen kişiler yine eczanelerimizden ücretli olarak da temin edebilirler. Grip aşısının her yıl tekrar edilmesi gerektiği unutulmamalıdır.
· Grip aşısı ne zaman yapılmalı? Gribal enfeksiyonların en yaygın olarak görüldüğü Ocak-Şubat aylarında bağışıklık kazanabilmek amacıyla en doğru uygulama zamanı her yıl Ekim ayı gibidir. Ancak grip tehlikesinin söz konusu olduğu tüm dönem boyunca da (Ekim-Nisan) yapılması mümkündür.
· Grip aşısı oldum ama yine de grip geçirdim. Bu aşılar etkisiz mi? Grip aşısı dediğimiz aşılar, influenza adı verilen bir hastalık etkeninin, bir önceki yıl en çok görülen türleri esas alınarak üretilir. İnfluenza dışında da soğuk algınlığı ve gribal enfeksiyon yapabilen hastalık etkenleri vardır. Bu nedenle grip aşısı olduğunuz dönemde hastalık geçirmeniz aşının etkisizliği değil başka bir etken nedeniyle hastalık geçirdiğiniz anlamına gelebilir.
· Grip aşısı tek doz mu uygulanır? 6 aydan küçük çocuklarda grip aşısı uygulanmaz. 6 aydan büyük çocuklar ve yetişkinlerde grip aşısı tek doz olarak uygulanır. Yalnızca, daha önce hiç grip aşısı olmayan 9 yaştan küçük çocuklarda, en az 4 hafta arayla olmak üzere 2 doz grip aşısı uygulanır.
Değerli Hastalarım;
Bu yıl zatürre ve grip aşılarında ciddi bir talep artışı olduğunu özellikle hatırlatmak isterim. Eczanelerimizde bu aşıların tedariki için gerekli önlemleri almaya çalışmakla birlikte bu talebi karşılayacak miktarda aşı tedarik edemememiz de söz konusu olabilir. Bu konuda gerek ilgili firmalar gerekse de Bakanlık yetkilileri nezdinde biz eczacılar gerekli görüşmeleri gerçekleştirmekteyiz.
Bu konuda bizlere anlayış göstermenizi rica eder, sağlıklı günler dilerim...
Bu bilgilendirme yazisi icin Ecz. Serdar Türkaydin'a tesekkur ederim.
