18/11/2021
Bir olay karşısında düşücelerimizin, duygularımızın, davranışlarımızın hatta verdiğimiz fiziksel reaksiyonların nasıl şekillendiğini hiç merak ettinizmi?
O zaman bu postu sonuna kadar okumazında fayda var. ✅💡‼️Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT)'nin baz aldığı Bilişsel Modelde anlatılmak istenen; bir olay karşısında (tetikleyici) ilk olarak kişinin düşünceleri aktive olur buna otomatik düşünce diyebiliriz. Otomatik düşüncelere ek olarak kişinin varsayımları, kuralları ve kök inançlarıda aktive olur ve bu düşünce sürecine eşlik eder. Ayrıca daha önce paylaştığım kişinin hatalı düşünce stilleride bu sürece etki eder. Bu aşama yani bireyin düşünme süreci kişinin duygularını ve davranışlarını ve fiziksel reaksiyonlarını doğrudan etkiler. Günlük yaşantımızda gerçekleştirmiş olduğumuz tüm davranışlar bu modele dayanmaktadır.
Gelin bunu bir örnekle iyice anlayalım. Ece’nin aklına arkadaşı Ayşe’nin onu birkaç gündür aramadığı gelir. Bunu olay yada durum olarak nitelendirebiliriz. Ece bu olay üzerine düşünmeye başlar ve otomatik düşünceleri aktive olur ve şöyle düşünür “Beni bundan sonra hiç aramayacak” buna Ece’nin varsayımları, tutumları ve kuralları eşlik eder. Varsayımlar “ Beni birkaç gündür aramadıysa arkadaşlığımız bitti demektir” Tutumlar “İlgi gören insanlar aranırlar” Kurallar “ İlgi görmeliyim” ve benim buz dağının altı olarak nitelendirdiğim kök inançlar sürece eşlik eder “ Önemsizim, değersizim, ilgiyi hak etmiyorum” Bu düşünce süreci görselde gördüğünüz gibi bir takım sonuçlara sebep olur.
Mesela fizyolojik reaksiyonlara “ Bedensel gerginlik, halsizlik, bitkinlik”
Duygusal sonuçlar “ üzgünlük, kaygı artışı, mutsuzluk”
Son olarak davranışsal sonuçlar “telefonunu kapalı tutma, yataktan çıkmama” olarak örneklendirilebilir.
Günlük yaşantımızda yaptığımız her davranış yada yaşadığımız duygu ve fiziksel reaksiyonlar bu aşamalardan geçerek hayat bulur.
📍Kişi olumsuz bir davranışını ya da rahatsız edici bir duygusunu değiştirmek istiyorsa ilk önce buna olumsuz düşünce süreçlerini değiştirerek işe başlamalıdır.