https://www.facebook.com/133778043160005/

Enat Medium Clinic, Butajira (2025)

30/03/2025

ሾተላይ (Rh-isoimmunization) ምንድነዉ?

❣️ሾተላይ የሚባለው በሽታ ሊከሰት የሚችለዉ በዕርግዝና ወቅት የባልና የሚሰት የደም አይነት ተለያይቶ ባል Rh positive ሲሆን ሚሰት Rh negative ስትሆንና የተፀነሰዉም ልጅ Rh positive ሲሆን ነዉ፡፡
❣️ከእርግዝና ዉጪ ሲሆን ሚሰት Rh negative ሆና Rh positive ደም ወደ እናቲቱ ደም ከገባ ወይም ከወሰደች ነው።
❣️ከሁለተኛ ጀምሮ የሚወለዱ ህፃናትን የሚያጠቃ በሽታ ሲሆን ይህም በእናትና በፅንሱ መሀከል የደም አይነት አለመጣጣም(Rh incompatability) ምክንያት የሚከሰት ነው ማለት ነዉ።

❣️ስለዚህ ሾተላይ እንዲከሰት መሟላት ያለባቸዉ ነገሮች

❣️ሚስት Rh negative መሆን ይኖርባታል እና ፅንሱ Rh positive መሆን ይኖርበታል
ባል Rh negative ከሆነ ሾተላይ አይከሰትም

ሾተላይ ለምን ይከሰታል?

የሰው ልጅ ከወላጆቹ ዘረመል ተነስቶ ከ4 የደም አይነቶች ውስጥ አንዱን ሊይዝ ይችላል። እነኝህም
❣️A------B------AB---ወይም----O ናቸዉ
በሰውነት ውስጥ የሚገኙ ቀይ የደም ህዋሶች(RBCs) የላይኛው ሽፋናቸው ላይ Rh የተባለ ፕሮቲን (protein) ካላቸው ሴቲቱ Rh positive ናት ማለት ሲሆን እነኚህ ፕሮቲኖች ከሌሉ ደግሞ Rh negative ናት ማለት ነው።

❣️አንድ እናት Rh negative ሆና ከRh positive ባል አርግዛ Rh positive ፅንስ ስትጸንስ ሰዉነቷ የማያቀዉን Rh ለተባለ ፕሮቲን (protein) እየተጋለጠች ነዉ ማለት ነዉ፡፡
❣️በዚ ሰዓት የሴቲቱ ሰዉነት የማያቀዉን በዓድ ነገር ለመመከት እነሱን የሚያጠፋ ንጥረ ነገሮች (Antibodies) ማምረት ይጀምራል፡፡

➡️ስለዚህ አንዲት ሴት ሾተላይ የሚባለው ችግር ሊከሰትባት የሚችለው እሷ Rh negative ሆና በተለያዩ አጋጣሚዎች Rh positive የሆነ ደም ወደ ሰውነቷ ሲገባ ሰውነቷ እነኚህን Rh positive የደም አይነቶች የሚያጠፉ ንጥረ ነገሮች (Antibodies) ሲያመነጭ (ሲያመርት) ነው። እነኚህም እስከ እድሜልክ በሰውነቷ ይቆያሉ።

እነኚህ የተመረቱት ተከላካይ ንጥረ ነገሮች(Antibodies) የመጀመሪያው ልጅ ላይ ምንም ተፅዓኖ ሳይኖራቸው ልጁ በሰላም ሊወለድ ይችላል ነገር ግን የሁለተኛው ፅንስ የደም አይነቱ Rh positive ከሆነ ወደ ፅንሱ በማለፍ የፅንሱን Rh positive የቀይ የደም ህዋሶች ያጠቃሉ ማለት ነው፤ ይህም ፅንሱን ለተለያየ አደጋዎች ሊያጋልጠው ይችላል።

ይህም ችግር ፅንሱ ላይ የተለያዩ ጉዳቶችን ሊያመጣ ይችላል፡-

➡️የፅንሱ የደም ማነስ
➡️በፅንሱ የተለያዩ የአካል ክፍሎች ውሀ መቋጠር
➡️በተደጋጋሚ የፅንስ መውረድ
➡️ፅንሱ በማህፀን ውስጥ እንዳለ ጊዜው ሳይደርስ ህይወቱ ማለፍ
➡️ህፃኑ ከተወለደ በውሃላ ቆዳው ቢጫ መሆን እና የጨረር ህክምና ማስፈለግ
➡️በከፍተኛ ደም ማነስ ምክንያት ደም ለመውሰድ መጋለጥ

ሾተላይ እንዴት ይታከማል?
❣️ከመታከም በላይ ግን መከላከል ትልቅ ዋጋ አለዉ!!!

Rh negative የሆነች እናት ባለቤቷ Rh positive ከሆነና ከዚህ ቀጥሎ የተዘረዘሩት ነገሮች ከገጠሟት

❣️ውርጃ ካጋጠማት
❣️ከእንግዴ ልጅ ላይ የሚነሳ እጢ (Gestation trophoblastic disease) ካጋጠማት
❣️በእርግዝና ወቅት አደጋ ከደረሰባት፤
❣️ከማህፀን ውጭ እርግዝና ካጋጠማት
❣️በክትትል ወቅት ከእንግዴ ልጅ ወይም ከእሽርት ዉሃ በመሳሪያ ናሙና ከተወሰደ
➡️Anti D ኢሚውኖግሎቡሊን (immunoglobulin) መዉሰድ አለባት፡፡

❣️Anti D የተባለ ኢሚውኖግሎቡሊን (immunoglobulin) መድሀኒት በመውሰድ ሾተላይን መከላከል ይቻላል!!!

በእርግዝና ጊዜ Anti D የተባለውን መድሃኒትን በ 7 ወር(28 ሳምንት) ላይ እና ህፃኑ ከተወለደ ቦሃላ የደም አይነቱ ተሰርቶ Rh positive ከሆነ ቢቻል እስከ 72 ሰዓት ውስጥ በመስጠት የሾተላይ በሽታን መከላከል ይቻላል።
➡️ከወለደች ቦሃላ የልጁን የደም አይነት ማሰራት የሚያስፈልገዉ ምናልባት የልጁ የደም አይነት Rh negative ሊሆን ስለሚችል ነዉ፡፡ ❣️በዚ ጊዜ እናትየዉ Anti D ኢሚውኖግሎቡሊን (immunoglobulin) አያስፈልጋትም ማለት ነዉ፡፡

➡️Rh negative የሆነች እናት(ባል Rh positive) የእርግዝና ክትትሏ ከሌሎች እናቶች ለየት ያለ እና የሚሰጣትም ቀጠሮ በዛ ያለ ይሆናል።
ይህም በልጇ ላይ ሊከሰቱ የሚችሉትን የሰውነት ውሀ መቋጠር(መጠራቀም) እና የፅንሱ ደም ማነስ ካለ ቀድሞ በማወቅ ህክምናውን በቶሎ ዘመኑ በደረሰበት ቴክኖሎጂ እዛው ማህፀን ውስጥ እንዳለ ደም በመለገስ እና ወቶ ለመኖር ብቁ በሆነበት ጊዜ ቀድሞ እንዲወለድ በማድረግ ተጨማሪ የሆኑ የህክምና እርዳታዎች እንዲደረግለት ማድረግ ይቻላል።

በክትትል ወቅት ንጥረ ነገሮች (Antibodies) ስለመፈጠራቸዉ የሚለይ ምርመራ(indirect coomp’s test) መሰራት አለበት፡፡
❣️መች መሰራት አለበት:- First trimester እና የእርግዝናዉ ጊዜ ከተገባደደ ቦሃላ፡፡

❤️ይህንነና የመሳሰሉት አገልግሎቶች ለማግኘት እና ቀጣይ አቅጣጫዎች ለማስያዝ እናት መካከለኛ ክሊኒክን ይጎብኙ።

19/01/2025

ሾተላይ (Rh-isoimmunization) ምንድነዉ?

❣️ሾተላይ የሚባለው በሽታ ሊከሰት የሚችለዉ በዕርግዝና ወቅት የባልና የሚሰት የደም አይነት ተለያይቶ ባል Rh positive ሲሆን ሚሰት Rh negative ስትሆንና የተፀነሰዉም ልጅ Rh positive ሲሆን ነዉ፡፡
❣️ከእርግዝና ዉጪ ሲሆን ሚሰት Rh negative ሆና Rh positive ደም ወደ እናቲቱ ደም ከገባ ወይም ከወሰደች ነው።
❣️ከሁለተኛ ጀምሮ የሚወለዱ ህፃናትን የሚያጠቃ በሽታ ሲሆን ይህም በእናትና በፅንሱ መሀከል የደም አይነት አለመጣጣም(Rh incompatability) ምክንያት የሚከሰት ነው ማለት ነዉ።

❣️ስለዚህ ሾተላይ እንዲከሰት መሟላት ያለባቸዉ ነገሮች

❣️ሚስት Rh negative መሆን ይኖርባታል እና ፅንሱ Rh positive መሆን ይኖርበታል
ባል Rh negative ከሆነ ሾተላይ አይከሰትም

ሾተላይ ለምን ይከሰታል?

የሰው ልጅ ከወላጆቹ ዘረመል ተነስቶ ከ4 የደም አይነቶች ውስጥ አንዱን ሊይዝ ይችላል። እነኝህም
❣️A------B------AB---ወይም----O ናቸዉ
በሰውነት ውስጥ የሚገኙ ቀይ የደም ህዋሶች(RBCs) የላይኛው ሽፋናቸው ላይ Rh የተባለ ፕሮቲን (protein) ካላቸው ሴቲቱ Rh positive ናት ማለት ሲሆን እነኚህ ፕሮቲኖች ከሌሉ ደግሞ Rh negative ናት ማለት ነው።

❣️አንድ እናት Rh negative ሆና ከRh positive ባል አርግዛ Rh positive ፅንስ ስትጸንስ ሰዉነቷ የማያቀዉን Rh ለተባለ ፕሮቲን (protein) እየተጋለጠች ነዉ ማለት ነዉ፡፡
❣️በዚ ሰዓት የሴቲቱ ሰዉነት የማያቀዉን በዓድ ነገር ለመመከት እነሱን የሚያጠፋ ንጥረ ነገሮች (Antibodies) ማምረት ይጀምራል፡፡

➡️ስለዚህ አንዲት ሴት ሾተላይ የሚባለው ችግር ሊከሰትባት የሚችለው እሷ Rh negative ሆና በተለያዩ አጋጣሚዎች Rh positive የሆነ ደም ወደ ሰውነቷ ሲገባ ሰውነቷ እነኚህን Rh positive የደም አይነቶች የሚያጠፉ ንጥረ ነገሮች (Antibodies) ሲያመነጭ (ሲያመርት) ነው። እነኚህም እስከ እድሜልክ በሰውነቷ ይቆያሉ።

እነኚህ የተመረቱት ተከላካይ ንጥረ ነገሮች(Antibodies) የመጀመሪያው ልጅ ላይ ምንም ተፅዓኖ ሳይኖራቸው ልጁ በሰላም ሊወለድ ይችላል ነገር ግን የሁለተኛው ፅንስ የደም አይነቱ Rh positive ከሆነ ወደ ፅንሱ በማለፍ የፅንሱን Rh positive የቀይ የደም ህዋሶች ያጠቃሉ ማለት ነው፤ ይህም ፅንሱን ለተለያየ አደጋዎች ሊያጋልጠው ይችላል።

ይህም ችግር ፅንሱ ላይ የተለያዩ ጉዳቶችን ሊያመጣ ይችላል፡-

➡️የፅንሱ የደም ማነስ
➡️በፅንሱ የተለያዩ የአካል ክፍሎች ውሀ መቋጠር
➡️በተደጋጋሚ የፅንስ መውረድ
➡️ፅንሱ በማህፀን ውስጥ እንዳለ ጊዜው ሳይደርስ ህይወቱ ማለፍ
➡️ህፃኑ ከተወለደ በውሃላ ቆዳው ቢጫ መሆን እና የጨረር ህክምና ማስፈለግ
➡️በከፍተኛ ደም ማነስ ምክንያት ደም ለመውሰድ መጋለጥ

ሾተላይ እንዴት ይታከማል?
❣️ከመታከም በላይ ግን መከላከል ትልቅ ዋጋ አለዉ!!!

Rh negative የሆነች እናት ባለቤቷ Rh positive ከሆነና ከዚህ ቀጥሎ የተዘረዘሩት ነገሮች ከገጠሟት

❣️ውርጃ ካጋጠማት
❣️ከእንግዴ ልጅ ላይ የሚነሳ እጢ (Gestation trophoblastic disease) ካጋጠማት
❣️በእርግዝና ወቅት አደጋ ከደረሰባት፤
❣️ከማህፀን ውጭ እርግዝና ካጋጠማት
❣️በክትትል ወቅት ከእንግዴ ልጅ ወይም ከእሽርት ዉሃ በመሳሪያ ናሙና ከተወሰደ
➡️Anti D ኢሚውኖግሎቡሊን (immunoglobulin) መዉሰድ አለባት፡፡

❣️Anti D የተባለ ኢሚውኖግሎቡሊን (immunoglobulin) መድሀኒት በመውሰድ ሾተላይን መከላከል ይቻላል!!!

በእርግዝና ጊዜ Anti D የተባለውን መድሃኒትን በ 7 ወር(28 ሳምንት) ላይ እና ህፃኑ ከተወለደ ቦሃላ የደም አይነቱ ተሰርቶ Rh positive ከሆነ ቢቻል እስከ 72 ሰዓት ውስጥ በመስጠት የሾተላይ በሽታን መከላከል ይቻላል።
➡️ከወለደች ቦሃላ የልጁን የደም አይነት ማሰራት የሚያስፈልገዉ ምናልባት የልጁ የደም አይነት Rh negative ሊሆን ስለሚችል ነዉ፡፡ ❣️በዚ ጊዜ እናትየዉ Anti D ኢሚውኖግሎቡሊን (immunoglobulin) አያስፈልጋትም ማለት ነዉ፡፡

➡️Rh negative የሆነች እናት(ባል Rh positive) የእርግዝና ክትትሏ ከሌሎች እናቶች ለየት ያለ እና የሚሰጣትም ቀጠሮ በዛ ያለ ይሆናል።
ይህም በልጇ ላይ ሊከሰቱ የሚችሉትን የሰውነት ውሀ መቋጠር(መጠራቀም) እና የፅንሱ ደም ማነስ ካለ ቀድሞ በማወቅ ህክምናውን በቶሎ ዘመኑ በደረሰበት ቴክኖሎጂ እዛው ማህፀን ውስጥ እንዳለ ደም በመለገስ እና ወቶ ለመኖር ብቁ በሆነበት ጊዜ ቀድሞ እንዲወለድ በማድረግ ተጨማሪ የሆኑ የህክምና እርዳታዎች እንዲደረግለት ማድረግ ይቻላል።

በክትትል ወቅት ንጥረ ነገሮች (Antibodies) ስለመፈጠራቸዉ የሚለይ ምርመራ(indirect coomp’s test) መሰራት አለበት፡፡
❣️መች መሰራት አለበት:- First trimester እና የእርግዝናዉ ጊዜ ከተገባደደ ቦሃላ፡፡

❤️ይህንነና የመሳሰሉት አገልግሎቶች ለማግኘት እና ቀጣይ አቅጣጫዎች ለማስያዝ እናት መካከለኛ ክሊኒክን ይጎብኙ።

17/01/2025

👩‍👩‍👦የውንድ መሃንነት(MALE INFERTILITY).... መንስኤው የምርመራ ሂደት እና የህክምና አማራጮች....

✅መሃንነት ማለት ጥንዶች ጥንቃቄ የጎደለው የግብረ ሥጋ ግንኙነት በኋላ ማርገዝ አለመቻላቸው
👉ሴቷ የትዳር ጓደኛ ከ35 ዓመት በታች ከሆነች ከአንድ ዓመት ቡሃል ወይም
👉ሴቷ የትዳር ጓደኛ 35 እና ከዚያ በላይ ከሆነች ስድስት ወር ቡሃላ እንደሆነ ይገለጻል.

✅ጥናቶች እንደሚያሳዩት መሃንነት ለማርገዝ ከሚሞክሩ ጥንዶች ከ10 እስከ 20 በመቶ የሚሆነውን ያጠቃል .

✅ ባልና ሚስት መሃንነት ሲያጋጥማቸው, ባል ወይም ሚስት ወይም ሁለቱም አጋሮች ጋር ባለ የሕክምና ችግሮች ምክንያት ሊሆን ይችላል.

👩‍👩‍👦የወንድ መሃንነት ምርመራ

✅በግብረ ሥጋ ግንኙነት እርግዝና እንዲከሰት የወንድ የዘር ፍሬ ከሴት እንቁላል ጋር መገናኘት አለበት ::

✅ በቂ የወንድ የዘር ፍሬ ከሌለ ወይም የወንድ የዘር ፍሬው ጤናማ ካልሆነ (ለምሳሌ በጣም በዝግታ የሚንቀሳቀሱ ከሆነ ወይም ያልተለመደ ቅርጽ ካላቸው) የትዳር ጓደኛን ያለ ጣልቃ ገብነት ሕክምና ማርገዝ አስቸጋሪ ወይም የማይቻል ይሆናል::

✅የተለያዩ የሕክምና ሁኔታዎች በወንድ የዘር ፍሬ ብዛት ወይም ተግባር ላይ ችግር ሊፈጥሩ ይችላሉ::

✅የወንድ መሃንነት ምርመራ ዋናውን መንስኤ ለመለየት ያለመ ነው:: ምርመራው ሚጀምረው በሕክምና ታሪክ፣ በአካል እና በዘር ፈሳሽ ምርመራ ነው:: እንደሁኔታው ሌሎች ምርመራዎች ሊያስፈልጉ ይችላሉ::

✍️ታሪክ(History)— ያለፈውን የጤና እና የህክምና ታሪክ መገምገምን ያካትታል::የህክምና ታሪክ ስለ ልጅነት እድገት, በጉርምስና ወቅት የጾታ እድገት(sexual development); የወሲብ ታሪክ; በግብረ ሥጋ ግንኙነት የሚተላለፉ ኢንፌክሽኖችን; ለአንዳንድ የአካባቢ መርዛማ ንጥረ ነገሮች መጋለጥ (እንደ አልኮሆል, ጨረር, ስቴሮይድ, ኬሞቴራፒ ወይም መርዛማ ኬሚካሎች) እና የመሳሰሉትን ያጠቃልላል

✍️የአካል ምርመራ: ቁመትን እና ክብደትን መለካት, የሰውነት ስብ እና የጡንቻ ስርጭትን መገምገም, የሰውነት ፀጉር ማጣት ወይም የወንድ የዘር ፍሬ መጠን መቀነስ ያሉ የቴስቶስትሮን እጥረትን የሚጠቁሙ ምልክቶች ናቸው
👉 በዘር ፍሬ ላይ ተጽእኖ ሊያሳድሩ የሚችሉ ሌሎች ሁኔታዎች ለምሳሌ ቫሪኮሴል (በቆለጥ ውስጥ ያሉ ያበጡ ደም መላሾች )፣ ስፐርም ወደ ብልት የሚያደርሰው ቱቦ አለመፈጠር እና የመሳሰሉት
✍️የዘር ፈሳሽ ምርመራ(Semen analysis)— ይህ ምርመራ የወንዶች መሃንነት ምርመራ ዋነኛው አካል ነው:: ምርመራው ስለ የዘር ፈሳሽ መጠን እና ስለ የዘር ፍሬ ቁጥር, እንቅስቃሴ እና ቅርፅ መረጃ ይሰጣል.
👉የወንድ ጓደኛው የወንድ የዘር ፈሳሽ ናሙና ከመስጠቱ በፊት ከሁለት እስከ ሰባት ቀናት ውስጥ ከግብረስጋ ግኙነት ወይም ከማንኛዉም የዘር ፈሳሽ እንዲፈስ ከሚያደርጉ ተግባራቶች መራቅ አለበት::

✍️የሚከተሉት ምርመራዎች እንደአስፈላጊነቱ ሊደረጉ ይችላሉ...
👉የዘረመል ምርምራ (Genetic test)
👉አልትራሳዉን:- የወንድ የዘር ፍሬን መጓጓዣን ሊያደናቅፉ የሚችሉ እክሎችን ለመለየት ይረዳል.
👉ከዘር ፈሳሽ በኋላ የሚደረግ የሽንት ምርመራ
👉የቆለት ናሙና ምርመራ(Testicular biopsy): -ይህ ምርመራ ምንም የዘር ፈሳሽ ውይም የዘር ፍሬ ከሌለ ይመከራል::
-የናሙና ምርመራ የወንድ የዘር ፍሬ በኮለጥ ውስጥ መመረቱን ለማወቅ ይረዳል::

👌እነዚህ የምርመራ ሂደቶች የወንድ መሃንነት መንስኤዎችን በትክክል ለመመርመር፣ ተገቢ የሕክምና ዕቅዶችን ለማቀድ እና ጥንዶች ስለ የወሊድ ሁኔታቸው እና ሊኖሩ ስለሚችሉ የዘረመል አደጋዎች ወሳኝ መረጃ ለመስጠት አስፈላጊ ናቸው::

👩‍👩‍👦የወንድ መሃንነት ሕክምና

✅ለወንዶች መሃንነት የሕክምና አማራጮች እንደ ዋናው መንስኤ ይወሰናል:: ህክምናን ለመከታተል የሚወስነው ውሳኔ በሌሎች ሁኔታዎች ላይ የተመሰረተ ነው, የግል ምርጫዎችን እና ወጪዎችን ጨምሮ::

✅የወንድ መሃንነት በመድሃኒት ወይም በቀዶ ጥገና የሚታከሙባቸው አንዳንድ ሁኔታዎች ቢኖሩም ብዙን ጊዜ በቴክኖሎጂ የታገዘ ሕክምና(in vitro fertilization [IVF] ወይም IVF with intracytoplasmic injection [ICSI]) ያስፈልጋቸዋል
✍️የአኗኗር ዘይቤ ለውጦች — ምንም እንኳን የተወሰኑ የአኗኗር ዘይቤዎች እርግዝና እንዲፈጠር እንደሚያሻሽሉ የሚያሳዩ ውስን መረጃዎች ቢኖሩም፣ ማጨስን ማስወገድ፣ አልኮል መጠጣትን መገደብ, የመዝናኛ መድሃኒቶችን ማስወገድ, ጤናማ አመጋገብ መመገብ እና ጤናማ ክብደትን መጠበቅ, ልጅን የመፀነስ እድሎችን ከማሻሻል ባሻገር አጠቃላይ ጤናዎን ለማሻሻል ይረዳሉ::
✍️አንዳንድ ጊዜ ቫይታሚን ለ "አንቲኦክሲዳንት" ባህሪያቸው ሊሰጡ ይችላል (ይህም በወንድ የዘር ፍሬ ሂደት ላይ ጉዳት እንዳይደርስ ይከላከላል):: 👉እነዚህ ቫይታሞኖች ጠቃሚ ሊሆኑ ይችላሉ፣ ነገር ግን እነሱን እንዲወሰዱ ለመምከር ጠንካራ መረጃዎች የሉም::እነዚህ ተጨማሪ ቫይታሚኖች ብዙውን ጊዜ ውድ ናቸው እና ጤናማ የአመጋገብ ስርዓር እነዚህን ተመሳሳይ ቪታሚኖች ሊተካ ይችላል::

✅ሃይፖታላሚክ ወይም ፒቱታሪ ሆርሞን እጥረት( Hypothalamic or pituitary deficiency)— ከ2 እስከ 5 በመቶ የወንዶች መሃንነት በሃይፖታላመስ እና በፒቱታሪ ሆርሞን እጥረት ምክንያት ነው:: እንደዚህ አይነት ችግር ለረጅም ጊዜ በሚሰጥ ሆርሞን ሊታከም ይችላል:

✅ቫርኮሴል( በቆለጥ ውስጥ ያሉ ያበጡ ደም መላሾች):-ብዙ ቫሪኮሴል ያላቸው ወንዶች ዝቅተኛ የወንድ የዘር ፍሬ ወይም ያልተለመደ የወንድ የዘር ፍሬ (ቅርጽ) አላቸው. ይሁን እንጂ ቫሪኮሴል ያላቸው ብዙ ወንዶች የትዳር ጓደኛቸውን ማርገዝ ይችላሉ::ቫሪኮሴል የወንድ የዘር ፍሬን እና ቅርፅን የሚጎዳበት ምክንያት በቆለጥ ውስጥ ካለው ከፍተኛ የሙቀት መጠን ጋር የተያያዘ ሊሆን ይችላል::
✍️ቫሪኮሴል በቀዶ ጥገና ሊታከም ይችላል. ይሁን እንጂ ቀዶ ጥገና ሁልጊዜ ጠቃሚ ላይሆን ይችላል:: በአብዛኛዎቹ ሁኔታዎች በቀላሉ ሊሰማ የሚችል ትልቅ ቫሪኮሴል ከሌለ በስተቀር ቀዶ ሕክምና አይመከርም.::

✅የወንድ መሃንነት በኢንፌክሽን ወይም በተፈጥሮ ችግሮች ምክንያት የወንድ የዘር ህዋስ የሚወስዱ ቱቦዎች መዘጋት ሊከሰት ይችላል :: ቀዶ ጥገና እነዚህን እክሎችን ሊያስተካክል ይችላል::

✅ሌሎች የወንድ መሃንነት መንስኤዎች — በአብዛኛዎቹ ሁኔታዎች የወንድ የዘር ፍሬ የማምረት ችግርን ዋና መንስኤ ለማስተካከል የሚያስችል ሕክምና በአሁኑ ጊዜ የለም ::ሕክምናው የሚወሰነው በደም ምርመራ ውጤቶች ማለትም በ testosterone መጠን እና የወንድ የዘር ፍሬ መኖር ወይም አለመኖሩ ነው (ይህም የፈሰሰውን ፈሳሽ በመመርመር ወይም በወንድ የዘር ፍሬ ባዮፕሲ ሊታወቅ ይችላል)::

✅ በቴክኖሎጂ የታገዘ ሕክምና (ART) :-የወንድ አጋር የዘር ፈሳሽ ምርመራ ምንም ወይም ጥቂት መደበኛ የወንድ የዘር ፍሬ ካሳየ ፣ በቴክኖሎጂ በታገዘ ሕክምና (ART) ሊረዱ ይችላሉ. እነዚህ ዘዴዎች እርግዝና ማግኘት ለማይችሉ ብዙ ጥንዶች ተስፋ ይሰጣሉ::

✅ጉዲፈቻ — አንዳንድ ጥንዶች ልጅን በጉዲፈቻ ማሳደግ እንደአማራጭ ሊወስዱት ይችላሉ::
❣️ለዚህና ለመሳሰሉት ጉዳዮች እናት መካከለኛ ክሊኒክ ሁል ጊዜ ክፍት ነው።

17/01/2025

በክሊኒካችን ከሚሰጡ አገልግሎቶች መካከል…
የአዋቂ እና ህጻናት ምርመራና ህክምና፡፡
የጉበት እና የኩላሊት ምርመራና ህክምና፡፡
የጭጓራ ምርመራና ህክምና፡፡
የስኳር እና ደም ግፊት ምርመራና ህክምና ብሎም ክትትል፡፡
የቆዳ እና የአባላዘር በሽታዎች ምርመራ ህክምና እና ክትትል፡፡
የአተነፋፈስ ችግሮችና መንሳኤያቸው ምርመራና ህክምና፡፡
ቀላል እና መለስተኛ ቀዶ ህክምና፡፡
የወንድ ልጅ ግርዛት፡፡
የልብ በሽታ ምርመራና ህክምና፡፡
የቅድመ እርግዝና ምክር አገልግሎት፡፡
የዕርግዝና ክትትል እና አስፈላጊዉን ዕርዳታ ማረግ፡፡
በማንኛውም ምክንኛት በራሱ ለሚከሰት ውርጃ ምርመራምና ህክምና፡፡
የወር አበባ መዛባት ምርምራና ህክምና፡፡
የመዉለድ አለመቻል ምርመራ እና በክሊኒካችን ደረጃ የሚሰጡ ህክምና፡፡
የመሀጸን በር ካንሰር ቅድመ ምርመራ እና ህክምና።
የመሀጸን እና የመዋልጃ አካላት ካንስር በጊዜ በምርመራ የመለየትና ተገቢዉን እርምጃ መዉሰድ፡፡
የቤተሰብ ምጣኔ አገልግሎት፡፡
የሰዉነት መገጣጠሚያ ችግሮች ምርመራ ህክምና እና ክትትል፡፡
ሙሉ የጤና ምርመራ፡፡
የአልትራሳዉንድ አገልግሎት፡፡

14/01/2025

👉በኦፕሬሽን ወይም በአደጋ ምክንያት ጠባሳ ለሚጎላባቸው ሰዎች ይጠቅማል።
👉የሚቀባ ሲሆን የሀኪም ትዛዝ ይፈልጋል።

13/01/2025

የሴት ብልት ማሳከክ(Vulvar itching)...ምክንያቶቹ እና የህክምና አማራጭ:

✍️የሴት ብልት ቆዳ ከሌሎች ሰውነት ክፍሎች ቆዳ የበለጠ ለተለያዩ ንጥረነገሮች እና አለርጊጂዎች ተጋላጭ ነው::

✍️የብልት ማሳከክ ያለባቸው ሴቶች ሌሎች ምልክቶች ሊኖራቸው ይችላል:: እነዚህም
✅ማቃጠል ወይም መቆጥቆጥ
✅መቅላት
✅የሴት ብልት ፈሳሽ

🩸ምክንያቶች

✅የብልት አካባቢ የቆዳ መቆጣት( በሳሙና፣ በሎሽን ወይም በሌሎች ባዕድ አካላት...
✅የሴት ብልት ወይም በሴት ብልት ውስጥ ያሉ ኢንፌክሽኖች(ለምሳሌ human papillomavirus [HPV], herpes simplex, Candida),
✅የብልት አካባቢ የቆዳ ብግነት (ለምሳሌ, ልይከን ስክሌሮሰስ ,ልይከን ፕላነስ , ሶርያሲስ , ሰቦሆሪክ ደርማታይትስ )
✅ካንሰር እና ቅድመ ካንሰር ለውጦች
✅የብልት ቅማል
✅አለርጂዎች
✅ከማረጥ ጋት ተያይዞ የሚመጣ የብልት አካባቢ ቆዳ መሳሳት

🩸ትክክለኛ ምክንያቱን እንዴት ማወቅ ይቻላል...
✍️ታሪክ
✅የግል ወይም የቤተሰብ አለርጂ ወይም ሌላ የቆዳ ማሳከቅ ካለ
✅የብልት ንፅህና አጠባበቅ ምን ይመስላል? ለዚህስ ምን አይነት ምርቶችን ነው ምትጠቀመው (ለምሳሌ ፣ ቅባቶች ፣ሽቶ ወይም ዲኦድራንት ሳሙናዎች)
ልይከን
✅ማንኛውንም መድሃኒት (ለምሳሌ ፀረ-ፈንገስ...) ተጠቅመው ያቃሉ
✅ሰገራ ወይም ሽንት መቆጣጠር አይችሉም ? ሁለቱም ሰገራ እና ሽንት አለመቆጣጠር የብልት ቆዳ መቆጣት ina ማሳከክ ያመጣሉ::

✍️የአካል ምርመራ — የአካል ምርመራ የሚከተሉትን ማካተት አለበት::
✅ጥንቃቄ የተሞላበት የሴት ብልት እና ቆዳ የእይታ ምርመራ – አካባቢው መቆጣት (መቅላት , ማበጥ , መሰንጠቅ , ምርሻከር ), የሴት ብልት እና ቆዳው መሳሳት, የብልት መግቢያ መጥበብ)
✅የኢንፌክሽን ምርመራ
✅የተሟላ የቆዳ ምርመራ ሊያስፈልግ ይችላል

✍️የፓች ምርመራ: የፓች ምርመራ የተለያዩ ለአለርጂ ምክንያት የሆኑ ንጥረነገሮችን ለማወቅ ወይም የተለያዩ የአለርጂ አይነቶችን ለመለየት ይጠቅማል

✍️የሴት ብልት አካባቢ የቆዳ ናሙና ምርመራ(Biopsy): ሌሎች ምርመራዎች የሴት ብልት ማሳከክን መንስኤ ካላሳዩ ይህ ምርመራ ሊያስፈልግ ይችላል:: ነገር ግን አብዛኛዎቹ የሴት ብልት ማሳከክ ያለባቸው ሰዎች ይህ ምርመራ አያስፈልጋቸውም.

🩸የሴት ብልት ማሳከክ እንዴት ይታከማል?

✅ተገቢ የቆዳ እንክብካቤ እና የንፅህና አጠባበቅ ልምዶችን ፣ አብሮ የሚኖር ኢንፌክሽን ሕክምናን፣ ማሳከክን መቆጣጠር እና መድኃኒቶችን የሚያካትት ሕክምና ይፈልጋል::

✅የማሳከክ-ጭረት ዑደትን(itch-scratch cycle)ማቋረጥ ያልቻለ ሕክምና ወደ ዘለቄታዊ መሻሻል ስለማያመጣ የማህፀን እና ፅንስ ወይም የቆዳ ስፔሻሊስት ሀኪም ጋር ቀርቦ መታየት አስፈላጊ ሊሆን ይችላል::

✍️አጠቃላይ እርምጃዎች:
✅ጤናማ የሴት ብልት ንጽህና እንክብካቤ ልምዶችን አስፈላጊ የህክምና አካላት ናቸው.
✅ የቆዳ በሽታን የምያባብሱ የልብስ ወይም የንፅህና አጠባበቅ ልማዶች መስተካከል::
✅ የብልት ማሳከክ የንጽህና እጦት ብቻ እንዳልሆኑ እና ከመጠን በላይ መታጠብ የቆዳ በሽታን እንደሚያባብስ መገንዘብ
✅የሚታወቁ ወይም የተጠረጠሩ አለርጂዎች መወገድ አለባቸው::እንደ ሽቶ; ኒኬል; ኮባልት እና ሌሎችም ያሉ ንጥረነገሮች የአለርጂ ምንጮች ሊሆኑ ይችላሉ::
✅ለብ ባለ ውሃ ውስጥ, ለአምስት ደቂቃዎች ጠዋት እና ማታ መዘፍዘፍ የሴት ብልት ማሳከክን ይቀንሳል እንዲሁም ቁስል ካለ ቶሎ እንዲድን ይረዳል::

✍️ሕክምናዎች የሚከተሉትን ያካትታሉ:
✅ኢንፌክሽንን መመርመር እና ማከም: የፈንገስ, የህርፕስ ስምፕለክስ እና የመሳሰሉትን ኢንፌክሽኖችን ማከም::
✅ማሳከክን ማስታገስ
👌ክኒኖች, ቅባቶች/ክሬሞች ወይም መርፌዎች እንደማሳከኩ መጠን ሊታዘዙ ይችላሉ::
👌እነዚህ መዳኒቶች ማሳከኩን ከማስታገስ በተጨማሪ ታካሚው ሰላማዊ እንቅልፍ እንዲኖረው ይረዳሉ::
✅ ቀዶ ሕክምና: ማሳከኩ ከቅድመ ካንሰር; ከቆዳ ኪንታሮት ወይም መንስኤው ካልታወቀ የብልት ሀመም ጋር ከተያያዘ ቀዶ ሕክምና ልያስፈልግ ይችላል::
✅የብልት ቅማልን ማስወገድ እና ማከም
✅ ኢስትሮጅን ክሬም... ከማረጥ ጋር ተያይዞ ለሚመጣ ማሳከክ

🩸የሴት ብልት ማሳከክን እንዴት መከላከል ይቻላል?

✅ብልትዎን ለማጠብ ውሃ እና ሽታ የሌለው ሳሙና ማጽጃ ብቻ ይጠቀሙ
✅ከሻወር ቡሃላ ብልትዎን በለስላሳ ፎጣ ያድረቁ::
✅ከጥጥ የተሰሩ የውስጥ ልብሶችን ይልበሱ፣ እና በጣም ጥብቅ የሚያድርጉ የውስጥ ሱሪዎች ከመጠቀም ይቆጠቡ::
✅ፓውደሮችን ወይም የሚረጩ የፅዳት መተበቅያዎችን አይጠቀሙ::
✅ብልትዎ ውስጥ በዉሃ አይጠቡ/Do not do**he
✅ሽንት ቤት ከተጠቀሙ በኋላ በህጻን መጥረጊያዎች/ዋይፕ ወይም ሽታ ባላቸው የሽንት ቤት ሶፍቶች አይጠቀሙ።

❤ለዚህና ለመሳሰሉት ተጓዳኝ ጉዳዮች እናት መካከለኛ ክሊኒክን ይጎብኙ።
❤ቡታጅራ, ከቡታጅራ ሆስፒታል 150 ሜትር ወደ ኖክ በሚወስደው መንገድ።
❤ ስልክ- 0911916914

01/12/2024

"Take the Rights Path: My Health, My Right!"

23/11/2024

"የስኳር በሽታ!!!!"

አለም አቀፋዊ ምስል ምን እንደሚመስል ያሳየውና በላንሴት የህክምና መጽሄት ላይ ያነበብነው አሁናዊ ጥናት አስደንጋጭ ስለስኳር በሽታ እውነታዎች አስቀምጧል።

የዚህ ጥናት ቁልፍ ግኝቶች የሚከተሉትን ያካትታሉ፤

የስኳር ህመም ስርጭት መጨመር፡ በአሁኑ ጊዜ በዓለም አቀፍ ደረጃ ከ800 ሚሊዮን የሚበልጡ ሰዎች (እንቅጩን ለመናገር 828 ሚሊዮን) በስኳር ህመም እንደሚሰቃዩ ያሳያል። በሚያስገርም ሁኔታ ይህ ቁጥር እኤአ በ1990 ከነበረው ጋር ሲነጻጸር ከአራት እጥፍ በላይ ከፍተኛ ጭማሪ አሳይቷል።

የስኳር ሕክምና ሽፋን ዝቅተኛ መሆን፡ ከግማሽ በላይ የሚሆኑት ስኳር ያለባቸው ሰዎች በቂና ጥራት ያለው ሕክምና አያገኙም። ይህ የሕክምና ክፍተት በተለይ ከሰሃራ በታች ባሉ የአፍሪካ ሃገሮች ይብሳል።

የስኳር ህመም ስርጭትና ህክምና ኢፍትሃዊነት፤ በስኳር ህመም ስርጭት እና ህክምና ላይ ጉልህ የሆነ የጂኦግራፊያዊ ልዩነቶች አሉ። ሪፖርቱ ኢትዮጵያን ጨምሮ ከሰሃራ በታች ያሉ የአፍሪካ ሀገራት በስኳር በሽታ ስርጭት ላይ ከፍተኛ ጭማሪ እያጋጠማቸው መሆኑን አጉልቶ ያሳያል።

የስኳር ህመም መብዛት ምክንያቶች፡ ዋነኛው መንስኤ ከመጠን ያለፈ ውፍረት መጨመር እንደሆነ ተጠቅሷል።

የጉዳዩ አሳሳቢነት፤ የስኳር ህመም ስርጭት በዚህ ፍጥነት መጨመር በአለም አቀፍ ደረጃ ከፍተኛ የጤና ጉዳት የሚያመጣ አስቸኳይ ጉዳይ እንደሆነ አመላክቷል።

የስኳር ህመም ስርጭት ለመግታት የግለሰብ ሚና

የስኳርን ህመም መስፋፋት ለመቀነስ በየደረጃው የጋራ እርምጃ መውሰድን ይጠይቃል። እያንዳንዱ ግለሰብ የስኳር ህመምን በመዋጋት ረገድ ወሳኝ ሚና አለው።

የስኳር ህመምን ስርጭት ለመግታት የሚረዱ ቁልፍ የፖሊሲ ምክሮች፡

✍️ የስኳር ቅድመ ምርመራ ለሁሉም ተደራሽ ማድረግ አስፈላጊ ነው።
✍️ የስኳር ህመም ተያያዥ የሆኑ የጤና ጠንቆችን የሚቀንሱ ጥራት ያላቸው መድሃኒቶችን በተመጣጣኝ ዋጋ ተደራሽ ማድረግ ጊዜ የማይሰጥ ጉዳይ ነው።
✍️ የስኳር ህመም ዙሪያ የሚሰጡ የግንዛቤ ማስጨበጫ ትምህርቶች በስፋትና በጥራት መስጠት ይመከራል።
✍️ በስኳር ህመም ዙሪያ የሚሰሩ ጥናትና ምርምሮችን መደገፍ ለነገ የማይባል ኢንቨስትመንት ነው።
✍️ ብሄራዊ ፖሊሲዎች ጤናማ አመጋገብን፣ የአካል ብቃት እንቅስቃሴን እና ሌሎች ጤናማ ልማዶችን ለማዳበር የሚያበረታቱ መሆን አለባቸው።

ማጠቃለያ

ይህ አዲስ የጥናት ውጤት የስኳር ህመም አስቸኳይ ንቅናቄ መፍጠር እና የተጠና እርምጃ መውሰድ እንደሚያስፈልግ አጉልቶ ያሳያል። ይህንን ዓለም አቀፍ የጤና ፈተና ለመቅረፍ ከግለሰቦች፣ ከጤና ባለሙያዎች እና ፖሊሲ አውጪዎች የተቀናጀ ጥረት ይጠይቃል።

ተገኘ:- ከላንሴት የህክምና መጽሄት

20/11/2024

የደም ማነስ በሽታ ምንድነው? ❣️
እንዴትስ ይከሰታል?

👍የደም ማነስ በሽታ የሚከሰተው በሰውነታችን ውስጥ የሚገኙ ቀይ የደም ህዋሳት ቁጥር ሲያንስ ወይም በውስጣቸው የሚገኘው ሄሞግሎቢን የሚባለው ሞሎኪውል መጠን ሲያንስ ነው።

👍ቀይ የደም ህዋሳት በደማችን ውስጥ ከሚገኙ ብዙ አይነት ሌሎች ህዋሳት አንደኛው ሲሆኑ ዋነኛ ስራቸው በደም ስራችን ውስጥ ኦክስጅንን ከቦታ ቦታ ማዘዋወር ነው። ሁሉም የሰውነት ክፍሎቻችን ይህንን ኦክስጅን ከምግብ የምናገኘውን ንጥረ ነገሮች ወደ ኃይል (ጉልበት) ለመቀየር ይጠቀሙበታል።

👍ስለዚህ የደም ማነስ በሚኖርበት ጊዜ የሰውነታችን ህዋሳት በሙሉ በቂ ኃይል ስለማያገኙ ድካም ፣ አቅም ማጣት እና የመሳሰሉ ምልክቶች ይስተዋላል።
👍የደም ማነስ ህመም ብዙ ሰዎችን ያጠቃል። ይሄ ችግር በተለይ እንደኛ ሀገር ባሉ ታዳጊ እና መካከለኛ ገቢ ባላቸው አገራት ላይ በብዛት ይታያል። ህፃናት፣ እርጉዝ ሴቶች እና በእድሜ የገፉ ሰዎች ለችግሩ የበለጠ ተጋላጭ ናቸው። እንደ ዓለም ጤና ጥበቃ ድርጅት መረጃ በዓለም ላይ ካሉ ሰዎች...(2019GC)
-ከ15-49 ዓመት ያሉ እርጉዝ ሴቶች 36% የተጋለጡ ናቸው። በተመሳሳይ እድሜ ያሉ እርጉዝ ያልሆኑ ሴቶች በ30% የተጋለጡ ናቸው።
-ከ6-59 ወር ያሉ ህፃናት በ40% የተጋለጡ ናቸው።
👍የደም ማነስ በምን ምክንያት ይፈጠራል?
1 ሰውነታችን በቂ የሆነ ቀይ የደም ሴል (ህዋሳት ) ሳያመርት ሲቀር
2 ቀይ የደም ህዋሳት በተለያዩ ምክንያቶች ቶሎ ቶሎ የሚሞቱ ከሆነ
3 የደም መፍሰስ

👍የደም ማነስ ምልክቶች
የደም ማነስ በተለያዩ ምክንያቶች የሚመጣ ስለሆነ ምልክቶቹ እንደ ምክንያቱ ሊለያዩ ይችላሉ።
በዋነኝነት ግን ተከታዮቹ ምልክቶች ይታያሉ።
• የድካም ስሜት
• አቅም ማጣት
• የትንፋሽ ማጠር/ቶሎ ቶሎ መተንፈስ።
• የመልክ መገርጣት ወይም ነጭ መሆን
• እንደ በሽታው አይነት የአይን እና ቆዳ ቀለም ቢጫ መሆን
• የማዞር ስሜት
• ራስ ምታት
• የትኩረት ማጣት – በተለይ ህጻናት ላይ ትምህርት የመማር አቅማቸውን እና የማስታወስ ችሎታቸውን ይጎዳል።
👍አንዳንድ ጊዜ ምንም ምልክት ላይኖር ስለሚችል በላብራቶሪ ምርመራ ብቻ ሊታወቅ ይችላል።
እንደ አለም ጤና ጥበቃ ድርጅት አገላለጽ በቤተ ሙከራ የደም ምርመራ የደም ማነስ አለ የምንለው ለወንዶች የሄሞግሎቢን መጠን ከ13 mg/dl በታች ሲሆን ለሴቶች ደግሞ ከ 12 mg/dl በታች ሲሆን ነው።
ይህ ቁጥር እንደ እድሜያችን፣ የእንቅስቃሴያችን አይነት እና የምንኖርበት ቦታ ሊለያይ ይችላል፤ ለምሳሌ እንደ ኢትዮጵያ ባሉ ከፍተኛ ወይም ተራራማ ቦታዎች በሚበዙበት ቦታ የሄሞግሎቢን መጠን ከፍ ያለ ሊሆን ይችላል።

👍የደም ማነስ ህክምናው
የደም ማነስ በግዜ ካልታከመ ዘላቂ ችግር ሊያመጣ ይችላል። ህክምናውም እንደ ምክንያቱ ይለያያል።
👍የብረት ንጥረ ነገር እጥረት ያለባቸዉ ከምግብ ጋር ወይም በእንክብል መልክ ንጥረ ነገሩን እንዲያገኙ በማድረግ ህክምና ማግኘት አለባቸው።
የብረት ንጥረ ነገር ይዘታቸው ከፍተኛ የሆኑ ምግቦች ለምሳሌ
• ቀይ ስጋ
• ዓሳ
• ባቄላ
• ጥቁር ጎመን
• አተር የመሳሰሉት የደም ማነስን ለመከላከል ይጠቅማሉ ።
እንደሁኔታው ሀኪም የብረት ንጥረ ነገር የያዙ እንክብሎችን ሊያዝ ይችላል።
👉ከፍተኛ የደም ማነስ ከሆነ ሆስፒታል ተኝተው ደም እስከመውሰድ ስለሚያስፈልግ በተለይ እርጉዝ ሴቶችና ህፃናት ትኩረት ይሻሉ።

❣️የቀሩትም እንደምክንያታቸው አይነት መታከም ስለሚችሉ የተጠቀሱት ምልክቶች ካሉ ደም ማነስ ሊሆን ስለሚችል መታየት ያሻል።

"እናት መካከለኛ ክሊኒክ"

14/11/2024

ኪሎይድ ምንድነው?

-የጠባሳ አይነት ሲሆን የኬሎይድ ጠባሳ በአንዳንድ ሰዎች ላይ የሚታይ ሰውነት ላይ ከመጠን አልፎ ያደገ እና ያበጠ የጠባሳ አይነት ነው። በቆዳ ላይ ቁስል በሚድንበት ወቅት የተጋነነ የጠባሳ መፈጠር ችግር ልንለው እንችላለን።

-ኬሎይድ ጠባሳ ተላላፊ አይደለም።

-ጠባሳ ሰውነታችን ተፈጥሮአዊ በሆነ መልኩ የተጎዳን ቆዳ የሚተካበት ዘዴ ነው።

-ጠባሳ በተለያየ ምክንያት የሚፈጠር ሲሆን ከእነዚህም መሀል ፦ከአደጋ ፣ ከቃጠሎ ፣ከቀዶ ህክምና በኋላ እንዲሁም የቆዳ ኢንፌክሽንን ተከትሎ ሊከሰት ይችላል።

-ኬሎይድ ብዙውን ጊዜ ለመታየት ጊዜ ይወስዳል። ቆዳዎ ላይ ጉዳት ካደረሱ በኋላ, ይህ ጠባሳ ከመታየቱ በፊት ወራት ሊያልፍ ይችላል.

-አንዴ ከጀመረ ኬሎይድ ለወራት ወይም ለዓመታት በዝግታ ያድጋል። ይህ አዝጋሚ እድገት ሃይፐርትሮፊክ ጠባሳ ተብሎ ከሚጠራው ሌላ ከፍ ያለ ጠባሳ በእጅጉ ይለያል።

-የኬሎይድ ጠባሳ በየትኛውም የሰውነት ክፍል ላይ በሚከሰት የቆዳ ጉዳት ላይ ቢታይም በተለይም በጆሮ፣ ጉንጭ፣ ደረትና ትከሻ ላይ በሚወጣ ጠባሳ ላይ በይበልጥ ይታያል።

-የኬሎይድ ጠባሳ የሚያመጣው ጉዳት ባይኖርም በሚታይበት ግለሰብ ላይ የስነ-ልቦና ጫና ያሳድራል።

ለኬሎይድ ጠባሳ ተጋላጭነትን የሚጨምሩ ምክንያቶች

-አፍሪካውያን ላይ
-በቤተሰብ ላይ የኬሎይድ ችግር ካለ
-እድሜ (ከ10 እስከ 30)
-እርግዝና

የኬሎይድ ጠባሳ እንዴት ይታከማል

-የስቴሮይድ መርፌ ህክምና
- የኬሎይድ ቀዶ-ህክምና
-የማቀዝቀዣ ህክምና (Cryotherapy)
-የጨረር ህክምና

ጉዳዪ መፍትሄ ሊኖረው ስለሚችል ሀኪምን መጎብኘት ያስፈልጋል። ለዚህ ደግሞ የተለያየ እስፔሻሊስት ሀኪሞችን ያቀፈው እናት መካከለኛ ክሊኒክ "ቡታጅራ" አለው ይላል።
መጥተው ስለሚጎበኙን እናመሰግናለን።

10/11/2024

ነፍሰጡር ነሽን? እንግዲያውስ እነኝህን ከታች የተዘረዘሩትን ነጥቦች በትክክል አስተውይ

1. እራስ ምታት፣ አይን ብዥ ማለት ወይም መጨለም፣ ከእምብርት በላይ እና በሆድሽ በላይኛው ቀኝ ክፍል ህመም ካለ

⚠️ አስተውይ! :- በእርግዝና ጊዜ የሚከሰት የግፊት ምልክት ሊሆን ስለሚችል በቶሎ ወደ ጤና ተቋም ሂጂ።

2. ከ 7 ወር በኋላ ከማህፀን የሚወጣ ደም አለን?

⚠️ አስተውይ! :- የእንግዴ ልጁ ቀድሞ ከሆነ፣ ከእንግዴ ልጁ ጀርባ ደም እየፈሰሰ ከሆነ፣ የማህፀን ኢንፌክሽ ካለ እናም ሌሎች ከባድ የሆኑ የጤና እክሎች ምክንያት ስለሚሆን በቶሎ ወደ ጤና ተቋም ሂጂ::

3. በመጀመሪያዎቹ 7 ወራት ደም እና ስጋ የመሰለ ነጭ ነገር ከማህፀን መፍሰስ ፣ ከእምብርት በታች ሆድ መቁረጥ፣ የጀርባ መቁረጥ፣ ውሀ የመሰለ ፈሳሽ መፍሰስ ካለ

⚠️አስተውይ! :- የውርጃ ምልክት ሊሆን ስለሚችል የጤና ተቆምን መጎብኘት ግድ ያስፈልግሻል

4. ጆሮ መጮህ ፣ ማዞር ፣ ከፍተኛ ድካም ፣ እራስ ምታት፣ ልብ ሲመታ መታወቅ ካለ

⚠️ አስተውይ! : - እነኝህ የ ደም ማነስ ምልክቶች ስለሆኑ በቶሎ ወደ ጤና ተቆም ሂጂ

5. በመጀመሪያዎቹ 4 ወራት ከፍተኛ የሆነ ማስታወክ እና ማቅለሽለሽ ፣ ከእርግዝና በፊት ካለሽ ኪሎ መቀነስ

⚠️ አስተውይ! :- ይህ (ማቅለሽለሽና ማስታወክ) በአብዛኞቹ እናቶች ላይ ሊታይ የሚችል ችግር ቢሆንም ነገር ግን በጣም ከፍተኛ ሲሆን እና ኪሎ መቀነስ ሲኖር የህክምና እርዳታ ስለሚያስፈልግሽ ወይም ምናልባት ምክንያት ሊኖረው ስለሚችል ወደ ጤና ተቋም ሂጂ

6. የልጅሽ እንቅስቃሴ ከወትሮው ቀንሶብሻልን?

⚠️ አስተውይ! :- ከ5 ወር በውሀላ አብዛኞቹ እናቶች የልጃቸውን እንቅስቃሴ ማስተዋል ይጀምራሉ ይሁንና የልጅን እንቅስቃሴ የሚቀንሱ ነገሮች ብዙ ቢሆኑም የልጅሽ እንቅስቃሴ ከወትሮው በጣም ከቀነሰብሽ ምክንያት የሚሆኑ ነገሮች:- ውሀው መቀንስ ወይም ደሞ በጣም መጨመር ሲኖር ፣ ከማህፀን ደም ሲፈስ ፣ ፅንሱ ከአእንግዴ ልጁ ታች ሲሆን ፣ ወይም የአንቺ ክብደት እና የስራ ሁኔታ እንዳይሰማሽ ካደረገ አልያም ደግሞ ልጅሽ እንቅልፍ ላይ ሲሆን ሊሆን ይችላል።… ለሁሉም ግን ሀኪምሽን ማማከሩ እና ምርመራ ማድረጉ ተገቢ ነው።

7. ከ 9 ወር በፊት ድንገት በተኛሽበት ፣ ቁጭ ባልሽበት ወይም ስራ ላይ ሆነሽ ውሀ የመሰለ ወይም ሽንት የመሰለ ነገር ‘ፏ ‘ ብሎ ከመሀፀንሽ ከፈሰሰ

⚠️አስተውይ!:- ይህ የእንሽርት ውሀ ሰለሆነ ቶሎ ብለሽ ወደጤና ተቋም ሂጂ አለበለዚያ ለተለያዩ አደጋዎች ልትጋለጭ ትችያለሽ ለምሳሌ የህፃኑ እትብት ሊወጣና እና መታፈን ፣ ለመሀፀን ኢንፌክሽን መጋለጥ እና ለደም መፍሰስ ልትጋለጪ ትችያለሽ::

ይሄንንና ሌሎች አገልግሎቶችን በእናት መካከለኛ ክሊኒክ ስለሚያገኙ ስራ ስለጀመርን ይጎብኙን።

8. የማንቀጥቀጥና የመጣል ምልክት።

⚠️አስተውይ!:- አንድም የደም ግፊት ሊሆን ይችላል ወይም የሚጥል በሽታ ብሎም ሌሎች ለሂወት አደጋ ያላቸው ነገሮች ሊሆን ስለሚችልና የከፋ አደጋ እናትና ልጅ ላይ ስለሚኖረው ቶሎ ወደ ጤና ተቋም መሄድ ያስፈልጋል።

"ስለሚጎበኙን በቅድሚያ እናመሰግናለን"

07/11/2024

ስለ ወባ በሽታ ጠቃሚ መረጃዎች
የወባ በሽታ አኖፊለስ ሞስኪቶ (anopheles mosquito) በተባለች የወባ ትንኝ ንክሻ ምክንያት ከሰው ወደ ሰው በሚተላለፍ ፕላዝሞድየም (plasmodium) በተባለ ጥገኛ ህዋስ ( ፓራሳይት) የሚመጣ በሽታ ነው።

በሀገራችን የወባ በሽታን የሚያስከትሉት ተህዋስያን ሁለት አይነት ናቸው፡-
1. ፕላዝሞድየም ፋልሲፓረም (p.falciparum) 60 % ድርሻ ሲወስድ
2. ፕላዝሞድየም ቫይቫክስ (p.vivax) 40% ድርሻ አለው
የወባ በሽታ በ87 የአለም ሀገራት ውስጥ ተሰራጭቶ ይገኛል ። በኢትዮጵያም ስልሳ ፐርሰንት( 60%) የሚሆነው ህዝብ የሚኖረው በወባማ አካባቢዎች ነው። በሀገራችን በአብዛኛው ወባ የሚከሰተው ከመስከረም እስከ ታህሣሥ እና ከመጋቢት እስከ ግንቦት ባሉት ወራት ነው።

የወባ በሽታ ምልክቶች ምንድናቸው?
የወባ በሽታ እንደ በሽታው ፅናት የተለያዩ ምልክቶችን ያሳያል ። ከፍተኛ ትኩሳት ራስ ምታት የመገጣጠሚያ እና የጡንቻ ህመም መንቀጥቀጥ ተቅማጥ ፣ትውከት እና የሆድ ቁርጠት በአብዛኛው የሚስተዋሉ ምልክቶች ናቸዉ ።

ሆኖም ከፍተኛ ደረጃ የደረሰ የወባ በሽታ(severe malaria ) ያለበት ሰው እነዚህን ተጨማሪ ምልክቶች ይኖሩታል ። ራስን መሳት የትንፋሽ ማጠር የደም ግፊት መቀነስ በቀላሉ መድማት የአይን ቢጫ መሆን የሚጥል በሽታ አይነት የሰውነት መንቀጥቀጥ ና የሽንት መጠን መቀነስ እና መጥቆር ተጠቃሽ ናቸው፡፡

የወባ በሽታ እንዳለብን ማረጋገጥ የሚቻለው በደም ምርመራ አማካይነት ነው

የወባ በሽታ እንዴት ይታከማል?
በቀላል የወባ ህመም (non- severe malaria) የተጠቁ ታካሚዎች በሚዋጡ ኪኒኖች በቀላሉ ይታከማሉ
• ክሎሮክዊን ( chloroquine ) የተባለው መድሀኒት ፕላዝሞድየም ቫይቫክስን ለማከም በስፋት ጥቅም ላይ ይውላል ።በተጨማሪም ይህንን ፓራሳይት ሙሉ በሙሉ ከሰውነታችን ለማጥፋት ፕሪማኩዊን (premaquine) የተባለውን መድሀኒት መውሰድ ያስፈልጋል ።
• ኳርተም (coartum) የተባለው መድሀኒት ደግሞ ፕላዝሞድየም ፋልሲፓረምን ለማከም በስፋት ይታዘዛል።
በፅኑ የወባ ህመም (severe malaria) የተያዙ ታካሚዎች ደግሞ ሆስፒታል ተኝተው በደም ስር በሚሰጡ ፀረ ወባ መድሀኒቶች መታከም አለባቸው ።እንደ ጉዳት መጠናቸውም የተለያዩ አጋዥ ህክምናዎች ይደረግላቸዋል ።

ወባን እንዴት እንከላከል? ቤትን በፀረ ወባ ኬሚካል ማስረጨት በኬሚካል የተነከረ አጎበርን መጠቀም ወደ ወባማ አካባቢ ስንሄድ ቅድመ መከላከያ መድሀኒቶችን መውሰድ ለትንኝ መራቢያ የሚሆኑ ምክንያቶችን ከአካባቢያችን ማስወገድ ...ጥቂቶቹ ናቸው።

ምንጭ
የአለም ጤና ድርጅት
የኢትዮጲያ ማላሪያ ጋይድላይን

Enat Medium Clinic

30/03/2025

19/01/2025

17/01/2025

17/01/2025

14/01/2025

13/01/2025

01/12/2024

23/11/2024

20/11/2024

14/11/2024

10/11/2024

07/11/2024

Address

Website

Alerts

Shortcuts

Share

Category